Pasiarem ti Kadakkelan iti Lubong a Tiendaan ti Ikan

BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY JAPAN

KAAY-AYOM kadi a buyaen ti kumaribuso a tiendaan? Ti tiendaan ti ikan iti Tsukiji, a sumagmamano la a minuto a pagnaen manipud iti sentro ti Tokyo, ti maysa a mabalin a pagsiddaawam ken pudno a makaawis kadagiti turista iti intero a lubong. Makuna a dayta ti kadakkelan a tiendaan ti ikan iti lubong.

Parbangon ti kasayaatan a pannakitienda sadiay. Bayat a matmaturog pay ti adu a tattao idiay Tokyo, kumaribuson ti tiendaan. Agitulod dagiti trak iti inggat’ dua ribu a tonelada nga ikan iti kada aldaw, ket masapa a maidiskarga amin dagitoy agsipud ta iti alas tres ti parbangon, agsangpeten dagiti aggatang. Agapura dagiti aglako a mangidispley kadagiti kinahon nga ikan a lakoda. Adda numero ti tunggal kahon a nakaikabilan ti bilang, timbang ti ikan, ken nakakalapanda. Nalaka a mailasin dagiti aggatang. Nakabotada iti goma ken adda kallugongda a pakakitaan kadagiti numero ti lisensiada. Saan a kas kadagiti nainayad a magna a turista, nakaparpartak a magna dagiti aggatang  sada sukimaten ti kalidad dagiti ikan ken ikeddengda no mano ti tawarda. Dagiti aggatang iti tuna ket dagidiay addaan kadagiti kawit, lente, ken tualia. Kasapulanda unay dagita nga alikamen tapno makitada ti klase dagiti nagdadakkel a tuna, ket ti tualia ti pagpunas iti imada kalpasan a naiggamanda ti ikan.

Iti alas singko trenta ti agsapa, umarimbangawen ti tiendaan. Mangngeg dagiti kumalangiking a kampanilia manipud iti amin a direksion bayat a dagiti agsubasta awaganda dagiti gumatang tapno marugian ti panagtitinnawar. Kasla adda dagiti agsubasta iti amin a lugar. Kinapudnona, adda pito nga aglako iti pakiawan nga aggigiddan nga agpasubasta, ngem dadduma ti addaan iti dua wenno ad-adu pay nga agsubasta nga aggigiddan nga aglako iti nadumaduma a kita nga ikan. Amin dagitoy nga agsubasta ipukkawda ti numero ti kahonda iti naisangsangayan a tonoda, ket usaren dagiti autorisado a gumatang ti naisangsangayan a seniasda a makitinnawar. Nakaparpartak ti panagtinnawar ta sumagmamano la a segundo a maikeddeng ti presio ti kada kahon. Dadduma a gumatang ti aggiddan a makitinnawar iti dua nga agsubasta. Maysa laeng ti mapalubosan a para gatang ti kada puesto, isu nga agapura dagiti aggatang nga umakar iti sabali a puesto tapno magatangda dagiti magustuanda nga ikan. Nalabit a dagiti gumatang iti adu ken nadumaduma nga ikan a mangilako iti nadumaduma a puesto ti agap-apura unay.

Apaman a naikeddeng ti presio, magagaranen dagiti gimmatang a mangipan a dagus kadagiti ikan iti pakailakuan dagitoy. Nagpartak dagiti kargador nga addaan kadagiti maiduron a kareton ken babassit a trak. Lumasatda kadagiti akikid a kalsada a mangiruar iti adu nga ikan. Kumaribuso ken naarimbangaw ti amin a disso. Kasla nariribuk dayta iti agbuybuya, ngem kontrolado ken naurnos ti kasasaad. Iti sumagmamano la nga oras, nasurok a sangaribu a tonelada nga ikan ti malako ken maipanaw. Dadduma nga ikan ti alaen dagiti babassit a puesto iti sabali a paset ti tiendaan. Dayta ti mailako iti agsapa kadagiti rinibu a magagaran nga aggatang.

No panunotem, nagdakkel ti Tiendaan ti Tsukiji. Adda ditoy ti rehistrado a pito a dadakkel a kompania nga agpakpakiaw a mangang-angay iti subasta ken nasurok a sangaribu a babassit a negosiante. Iti intero a tawen, okupadoda nga agserbi iti di kumurang nga 40,000 nga aggatang iti kada aldaw iti tiendaan.

Asino dagiti gumatang? Mairaman kadagitoy dagiti aggatang para iti dadakkel nga otel, restawran, department store, ken supermarket. Adda met dagiti makinkua kadagiti babassit a puesto ti taraon, kabangibang a tiendaan ti ikan, ken dagiti pay gayam makinkukua kadagiti  babassit ngem napipintas ken narang-ay a tiendaan ti sushi. Agiinnuna amin dagitoy nga aggatang kadagiti kasayaatan nga ikan. Napattapatta nga agarup 600,000 a tonelada ti pakadagupan ti gatangenda a produkto ti baybay iti kada tawen. Gumastoda iti nasurok a 5 bilion a doliar ti E.U.

Kinapudnona, ti Tsukiji ket saan laeng a tiendaan ti ikan. Maysa met dayta a tiendaan nga agpakpakiaw kadagiti prutas ken nateng. Maysa dayta kadagiti 11 a kangrunaan a tiendaan nga agpakpakiaw idiay Tokyo a tartarawidwidan ti gobierno iti siudad ti Tokyo. Mabalin a matunton ti pakasaritaan dagiti tiendaan nga aglaklako iti presko a taraon idi pay 1603. Tapno masigurado ti kinadalus ken kalidad, tinarawidwidan ti gobierno dagitoy a tiendaan idi 1877. Naginggined dagiti tiendaan ti Tokyo idi 1923, isu a naibangon ti agdama a tiendaan ti Tsukiji, a nangrugi a nausar idi 1935.

Sipud idin, limmawa unay ti tiendaan. Sadino pay ditoy lubong ti pakasarakan iti nakaad-adu a nadumaduma nga ikan a mailako iti inaldaw? Napattapatta a dagiti ikan a salmon, bakalaw, sea bream, kabalias, dadáli, ken tamban agraman ti maratangtang, balát, ken dagiti kappo​—agraman ti 450 a nadumaduma a kita iti intero a lubong​—ti mailako ditoy. Dadduma kadagiti babbabassit a puesto iti tiendaan ti agilako laeng iti maysa a kita ti produkto ti baybay, kas kadagiti kurita wenno pasayan.

Ngem adda maysa a kita ti ikan a naisangsangayan ditoy. Dayta ti dakkel a tuna nga ibiahe ti dakkel a jet nga aggapu iti adayo a lugar a kas ti Baybay Mediteraneo ken ti Amianan nga America. Awan ti sabali nga ikan a mayasping iti kadakkel wenno presiona. Mabalin a sumagmamano a ribu a doliar ti gatad ti maysa a dakkel a tuna. Ginasut a presko ken ilado a tuna ti mailako ditoy iti kada aldaw. Dagiti gumatang gerretenda ti tuna a pagbalinen a babassit a pedaso para kadagiti lokal a komersiante. Nalabit dagiti napili a nataba a paset a naawagan iti toro, a maala iti aglawlaw ti paragpag ti maaramid a naimas a parabaw ti sushi.

Di nakaskasdaaw a masarakan idiay Japan ti kadakkelan a tiendaan ti ikan iti lubong. Nalikmut ti pagilian iti taaw ken tallo a baybay, ken nabayagen a pagay-ayat dagiti Hapones dagiti produkto ti baybay. Masansan nga ikan ti kangrunaan a paset ti taraon dagiti Hapones. Kada tawen, mangan ti ordinario a Hapones iti agarup 70 a kilo nga ikan ken produkto ti baybay, ket kaaduan ti aggapu iti tiendaan ti Tsukiji. Isu a no agpasiarkanto iti Tokyo, apay a dika kumuyog iti umad-adu a turista a mangpasiar iti kadakkelan iti lubong a tiendaan ti ikan?

[Picture Credit Line iti panid 16]

Ladawan ti ikan: Manipud iti libro nga L’Art Pour Tous, Encyclopedie de l’Art Industriel et Decoratif, Vol. 31, 1861-1906

[Picture Credit Line iti panid 17]

James L. Stanfield/NGS Image Collection

[Picture Credit Line iti panid 17]

© Jeff Rotman/www.JeffRotman.com

[Picture Credit Line iti panid 18]

Impaay ti Tokyo Metropolitan Central Wholesale Market