Asidegen nga Agpatingga ti Pananggundaway Kadagiti Ubbing!

“ITI The Universal Declaration of Human Rights, inwaragawag ti United Nations a maitutop a maipaayan ti kinaubing iti naisangsangayan a pannakaaywan ken tulong,” kuna ti preambulo ti Katulagan Maipapan Kadagiti Kalintegan ti Ubbing. Maipapan iti kinapateg ti pamilia, innayonna: “Tapno naan-anay ken agtutunos ti itatanor ti personalidadna, rumbeng a dumakkel ti ubing iti naragsak, naayat ken mannakaawat a pamilia.” Ngem awan ti kastoy a kasasaad iti pamilia.

Saan nga umdas ti basta panagsarita maipapan iti nasaysayaat a lubong para kadagiti ubbing. Agraraira ti pannakadadael ti moral, ket normal laeng dayta a kasasaad iti adu a tattao. Di malapdan ti linteg ti panagraira ti naalas nga ugali ken kinaagum. Imbes nga ayaten ken salakniban dagiti nagannak ti annakda, sugsoganda pay ketdi ti annakda iti kinalulok. Ania ngarud ti namnamatayo nga agpatingga ti panagbalangkantis ti ubbing?

Nupay saan a maipasigurado daytoy dakes a sistema a maikkan ti amin nga ubbing iti naayat a pagtaengan ken natalged a masanguanan, asidegen a pukawen ti Namarsua kadatayo ti amin a kita ti kinadakes ken kinalulok, agraman ti panagbalangkantis ti ubbing. Iti pakasdaawan ti lubong, asidegen a makibiang ni Jehova a Dios iti ar-aramid ti tao babaen ti Pagarianna. Dagiti mangisungsungsong iti imoral nga aramid ken  mananggundaway saanda a malisian ti panangukom ti Dios. Dagiti laeng tattao nga agayat iti padada a tao ti makalasat nga agbiag iti baro a lubong ti Dios. “Dagiti napalungdo isuda ti agtaengto iti daga, ket dagiti awan pakababalawanna isuda ti mateddanto iti dayta. No maipapan kadagiti nadangkes, magessatdanto iti mismo a daga; ket no maipapan kadagiti nagulib, maalat-atdanto iti dayta.”​—Proverbio 2:21, 22.

Panunotenyo laengen ti pannakabang-ar inton agbiagen dagiti ubbing ken adulto nga awan ti pannakalais ken seksual a pannakaabuso! Awanton uray ti pisikal ken emosional a pannakadangran gapu iti pananggundaway ken kinaranggas. Makapagbiagto dagiti biktima ti seksual a pananggundaway a didan malagip ti pannakadidigrada idi wenno dagiti epekto ti dakes a kapadasanda. “Dagiti immun-una a banag saandanto a maipalagip, saandanto met a tumpuar iti puso.”​—Isaias 65:17.

Iti kasta, awanton ti ubing nga agsagaba iti pannakamaltrato wenno seksual a pannakaabuso. Saanto laengen a tagtagainep ti kinaragsak, ayat, ken pannakaawat. Kastoy ti kuna ti Isaias 11:9 maipapan iti baro a lubong ti Dios: “Saandanto a mangaramid iti aniaman a panangdangran wenno mangpataud iti aniaman a panangdadael.”

Kinapudnona, anian a rag-o inton awanen ti kinapanglaw, panagdroga, naliday a pampamilia, ken dakes a moral! Agarinto ti kappia, kinalinteg, ken kinatalged. “Ti ilik agnaedto iti natalna a disso a pagyanan ken kadagiti pagtaengan ti naan-anay a panagtalek ken kadagiti di masingsinga a lugar a paginanaan.”​—Isaias 32:18.

 [Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 9]

Ti Kinadungngo Dagiti Nagannak Malapdanna ti Pannakarakrak ti Pamilia

● “Pinaregtadak dagiti dadakkelko a gundawayak ti panageskuelak ken turposek ti maysa a kurso. Dida impilit ti kayatda kaniak, ngem tinulongandak a mangpili kadagiti eskuelaan a mangitukon kadagiti kurso a kasapulak.”​—Tais.

● “No ag-shopping-kami idi ken ni adingko, kuyogennakami ni nanangmi. Malaksid iti panangtulongna kadakami nga agbalin a nainut, tinulongannakami met a di agpili kadagiti naarte unay wenno di naemma a kawes.”​—Bianca.

● “No makipartikami, kanayon a saludsoden ti dadakkelko no siasino dagiti addanto sadiay, ania a kita ti musika ti mapatokar, ken kaano a mangrugi ken malpas ti parti. Iti kaaduan a parti, agkakaduakami a sangapamiliaan.”​—Priscila.

● “Bayat ti kinaubing ken kinatin-edyerko, kanayon a nagsayaat ti pannakisaritak kadagiti dadakkelko. Napaliiw ti kaeskuelaak ket kinunana: ‘Umapalak iti naglaka a pannakisaritam kadagiti dadakkelmo maipapan iti aniaman. Mabainak man la a makisao ken ni nanangko, ken masansan a no adda kayatko a maammuan, padasek nga ammuen dayta iti sabali a tattao.’”​—Samara.

● “Naragsakak a balasitang. Agtalekak kadagiti tattao ken managkatawaak. Mannakigayyemak ken kaay-ayok ti makisarita kadagiti gagayyemko maipapan kadagiti nakakatkatawa a banag. Naawatan dagiti dadakkelko a kasta a talaga ti personalidadko, isu a dida pinadas a balbaliwan ti kababalinko. Ngem sidudungngo a tinulongandak tapno maawatak a rumbeng nga agannadak ken sieemma a makilangenak iti diak kasekso.”​—Tais.

● “Kas iti kaaduan nga agtutubo, magustuak ti diak kasekso. Nangipasdek ni tatangko iti edad a mabalinkon ti makiinnarem. Saanak idi a naupay. Imbes ketdi, nariknak a maseknan dagiti dadakkelko kaniak ken kayatdak a salakniban manipud iti masakbayan a pannakadangran.”​—Bianca.

● “Nakitak a nadayaw ti panagasawa, nangruna iti pagwadan dagiti dadakkelko. Kanayon a nasayaat ti panaglangen ken panagsinnaritada. Malagipko nga idi siak ti naki-date, binalakadannak ni nanangko maipapan iti panagtignayko iti dadduma a kasasaad ken inlawlawagna no kasano a makaapektar daytoy iti panagasawak.”​—Priscila.

[Ladawan iti panid 10]

Iti baro a lubong ti Dios awanton ti ubing a dakes ti pannakatratona