Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Rumbeng Aya nga Agparetokeak?

“Sakbay a naopera ti agongko, kanayon idi a surduendak. Diak kayat ti maaddaan iti espesial nga agong, kayatko daydiay maibagay laeng kaniak. Maragsakanak unay iti resultana isu nga agparetokeakto manen no kasapulan.”​—Eleni. *

“Apay koma a surotek ti magustuan ti kaaduan a napintas a langa? No iparetokek dagiti paset ti bagik, kayarigakton ti bugos a kuarta. Peke dayta.”​—Mathias.

“Tunggal maysa ti mangikeddeng no ania ti aramidenna iti bagina. Nagrigat para iti maysa a tao ti mangipato.”​—Manuela.

“SIGURADO a nagkolorete ti siasinoman a napimpintas ngem siak.” Idiay Alemania, dayta nga angaw ket nabayagen a maysa a kita ti panangikalintegan ti tattao nga adda depekto ti langada. Ngem iti dadduma ita a pagilian, mabalinen a balbaliwan dayta iti pagsasao a, “Sigurado a nagparetoke ti siasinoman a napimpintas ngem siak.” Kinapudnona, agbalbalinen a gagangay ti panagparetoke.

“Napalabasen ti aldaw idi a ti panagparetoke ket para laeng kadagiti babaknang,” kuna ti Sueko  a periodiko a Neue Zürcher Zeitung, sana kinuna: “Rimsuan ti dua a pagannayasan: Umad-adu a lallaki ti mayat nga agparetoke . . . , ket ub-ubingen dagiti pasiente a babbai ngem idi.” Sigun iti maysa a surbey idiay Alemania, dandani 20 a porsiento kadagiti napagsaludsodan nga agtawen iti 14 agingga iti 29 ti nagparetoken, planoda ti agparetoke, wenno uray kaskasano ket pampanunotenda ti maipapan iti dayta. * Nalabit nagparetoke metten ti dadduma a gagayyemmo, kaeskuelaam, wenno kakabagiam.

Sika ngay? Pinampanunotmo met kadin a papintasen ti langam babaen ti panagpaopera? Iti aya panagkitam ket medio agdawadaw dagiti lapayagmo, nagdadakkel wenno nagbabassit dagiti susom, nakaluklukmeg ti buy-ong wenno luppom, wenno naalas ti agongmo? No kasta, saan la a sika ti kasta. Adda grupo dagiti babbalasitang nga estudiante iti haiskul a nagsurat iti maysa nga artikulo iti Aleman a periodiko ket kastoy ti kinunada: “Awan kasadaranmi a kontento iti mismo a pammagina.” Gagangay laeng ti tarigagay nga agbalin a makaay-ayo ken magustuan ti adu. Ngem ti aya panagparetoke ti solusion?

Solusion Aya Dayta Kadagiti Parikutmo?

Usigem dagiti agtutubo nga am-ammom. Masdaawka aya a makaammo nga adu kadakuada​—nalabit uray ti dadduma a napintas iti panagkitam​—ket saanda a mapnek iti langada? Ngem dandani amin ket kasta. Ti saludsod ket, Iti panagkunam, masapul aya nga agparetokeda amin? Wenno panagkunam kadi ket nasaysayaat no ti kaaduan ket mapnekda lattan kadagiti napintas nga aspeto ti langada? Mabalin met ngata nga agaplikar ti kasta a prinsipio iti kasasaadmo?

Kas ipakita ti imbaga ni Eleni, ti panagparetoke ket mabalin a mangpasardeng iti panangsurdo ken panangriribuk. Iti kasumbangirna, saan a naan-anay a solusion ti panagparetoke. Sigurado a saan a pangsandi dayta iti nasalun-at nga estilo ti panagbiag, a dakkel ti maaramidanna iti langa ti maysa a tao. Ket nupay kabaelan ti maysa a siruhano a balbaliwan ti langam, dina mabalbaliwan ti kinataom, wenno dina maikkat dagiti pakadanagam wenno dina mapauneg ti panagraemmo iti bagim.

Laglagipem met nga agkari ti dadduma a klinika wenno doktor iti dida matungpal. Kasla ikarkarida ti kinaragsakmo. Ngem kinaagpaysuanna, mabalin a mas interesadoda iti kuartam ngem iti kinaragsakmo. Nakalkaldaang ta adda dadduma nga awan prinsipiona a siruhano nga agopera uray di kasapulan, saan unay nga agballigi, wenno peligroso pay ketdi​—no la ket ta adda agbayad iti magastos.

Adda met dagiti napaut nga epekto a rumbeng a panunotem. Kas pagarigan, ti naalas kenka idi 16 ti tawenmo ket nalabit naiduman inton agtawenka iti 21. Kuna ti maysa a siruhano iti panagpapintas a ni Dr. Urs Bösch: “Kas pangkaaduan a pagannurotan, saan koma a maretoke dagiti tin-edyer. Agbalbaliw ti pammagi ti maysa a tin-edyer ken ti panangmatmatna iti bagina bayat nga agmatmataengan.” Kanayonanna, ad-addanto a kasapulan dagiti agtutubo ti ad-adu pay nga operasion tapno maretoke ti langada. Ket bayat a dumakdakkel ti bagim, mabalin a dumakdakkel met dagiti piglat ti operasion.

Kuentaem Dagiti Magastos

Bagbagaannatayo ti Biblia a kuentaentayo ti magastos sakbay a rugiantayo ti maysa a napateg a proyekto. (Lucas 14:28) Para iti kaaduan nga agtutubo, dida kabaelan ti agparetoke gapu kadagiti magastos. Ket mabalin a di pay nailagum iti dayta a gatad dagiti panagpaeksamen manen kalpasan ti operasion​—wenno dagiti sumaganad pay a panagretoke a mabalin a kasapulan.

Saan laeng a nagdakkel ti nagasto ti adu a tattao iti panagparetokeda no di ket nagsagaba met ti salun-atda. Sigun iti American Society for Aesthetic Plastic Surgery, ti temporario a panagebbal, permanente a piglat, pannakabibineg, din panagpataud dagiti suso iti gatas, ken uray pay ti nakaro a panagsayasay ti dara ket karaman kadagiti peggad iti salun-at. Kas pagarigan, dandani natay ni Anna idi impaikkatna ti taba iti buy-ongna.  Kastoy ti reklamona: “Nagadun dagiti nakaam-amak a piglatko ken immuneg a paset iti buy-ongko.” Maipapan kadagiti operasion a mangikkat iti taba ti bagi, kuna ti maysa nga Aleman a periodiko: “Umad-adu dagiti damag maipapan kadagiti nagsagaba iti nakaro a komplikasion, ken dagiti natay pay ketdin.” Dimo liplipatan: “Ti panagparetoke ket kaskasdi a panagpaopera, ket peligroso dayta a pamay-an,” kinuna ti Apotheken Umschau a pagiwarnak maipapan iti salun-at. No kasta, tingitingem a naimbag dagiti risgo sakbay nga ikeddengmo ti aniaman a panagpaopera​—nangruna no saan met a talaga a kasapulan unay tapno sumalun-atka.

Nalabit kayatmo met nga iyimtuod iti bagim: ‘Ania nga impresion ti kayatko a patauden? A ti langak ti kapatgan kaniak? Kasano a maimpluensiaan dagiti kapatadak wenno dagiti in-inaudi a kakabsatko iti pangngeddengko?’ *

Dagiti Motibom

Masapul met nga amirisem dagiti motibom. Ket mabalin a saan a nalaka nga utoben a dagus dagita. Kas pagarigan, nalabit kayatmo nga iyimtuod iti bagim: ‘Kayatko kadi a pasardengen ti kanayon a panangsurdoda kaniak maipapan iti naalas a paset ti bagik? Wenno kayatko ti agpasindayag? Naimpluensiaan aya ti tarigagayko a mangbalbaliw iti langak gapu iti panangpilit dagiti kapatadak, makaallukoy nga anunsio, wenno maysa nga artista? Ikagkagumaak aya ti agbalin a nakapimpintas nga isut’ itantandudo unay ita ti media?’

Pagarupen ti dadduma a ti panangpapintas iti bagi ket nalabit mangpasayaat iti gundawayda a makasapul iti pakiasawaan wenno nasayaat a panggedan. Ngem kinapudnona, tunggal am-ammom aya a naasawaan ket makaay-ayo ti pammagi ken langana? Ti ngay tunggal addaan iti panggedan? Saan. Saan nga interamente a gapu iti langa ti maysa a tao a naragpatna dagita a kasasaad. Malaksid, maikari unay aya ti manamnama nga agbalinto nga asawam wenno ti amom nga ad-adda nga interesado iti langam ngem iti kinataom tapno aggastoka ken sarakusokem ti risgo ti panagparetoke?

Bayat a tingtingitingem a naimbag dagiti motibom, ibagam ti kapanunotam kadagiti nagannak kenka wenno iti nataengan a gayyemmo. No pagarupem a talaga nga adda depekto ti maysa a paset ti bagim, damagem ti agpayso a makunada. Dika agtalek lattan iti sarming. No maipapan iti panangkitatayo a mismo kadagiti pisikal a pakapilawantayo, kuna ni Nana: “Ad-adda a maseknanka ngem iti sabsabali agsipud ta sabali ti panangmatmatmo iti bagim.” Inlawlawag dagiti managsukisok iti Landau University idiay Alemania a kadagiti adun a nagpanggep nga agparetoke, “saan a gapu ta agpayso nga adda depekto ti maysa a paset ti bagida, no di ket gapu ta kasla adda depektona sigun iti panangmatmat ti mismo a makimbagi.”

Dika agdardarasudos no di ket tingitingem a naimbag ti amin a nairaman iti dayta. Laglagipem a saanen a maisubli ti aniaman a nabaliwan. Ngem no ikeddengmo latta ti agpaopera, masapul nga ibturam dagiti resultana inton agangay.

Ti Kapatgan a Kinapintasmo

Ti kinaragsak ket saan nga agpannuray iti langam. Nupay ti langa ket mabalinna a paunegen wenno pabassiten ti panagraemmo iti bagim, ti talaga a kapatgan isut’ kinataom ken ti kababalinmo. Kalpasan ti kapadasanna a dandani nakatayanna, kinuna ni Anna: “Nasursurok a ti kinapintas ket saan a nainaig iti makinruar a langam.”

Nupay nasayaat ti panangdakamat ti Biblia maipapan iti pisikal a kinapintas, isurona a napatpateg nga amang ti naespirituan a kinapintas ngem iti dayta babaen ti panagkunana: “Ti kayaw mabalin nga ulbod, ken ti kinalibnos mabalin nga ubbaw; ngem ti babai nga agbuteng ken Jehova isu ti makagun-od iti dayaw maipaay iti bagina.” (Proverbio 31:30; 1 Samuel 16:7) No tuladem daytoy a panangmatmat, matulongannaka a maaddaan iti natalna a rikna, nupay adda depekto ti bagim a dimo magustuan.

Aniaman ti ikeddengmo, laglagipem a saan ita a magun-odan ti perpekto a langa ken kinaragsak. Tunggal maysa ket imperpekto iti nadumaduma nga aspeto. (Roma 3:23) Saanmo a mabalbaliwan dayta. Ti kabaelam a balbaliwan isut’ makin-uneg a kinataom​—daydiay awagan ti Biblia a “nalimed a kinatao ti puso.” (1 Pedro 3:3, 4) Pasayaatem ti kinataom babaen ti panangpatanormo kadagiti nagsayaat a kalidad a makaay-ayo iti imatang ti Dios. Awan a pulos ti peggadna wenno paggastosam, ket awan ti maipada kadagiti gunggona a masagrapmo!

[Footnotes]

[Blurb iti panid 19]

Ti aya “adda depektona” a paset ti bagim ket talaga a depekto wenno masapul laeng a balbaliwam ti panangmatmatmo iti bagim?