NADISENIO KADI?
Ti Sukog Dagiti Shell iti Baybay
AGBIAG ti mollusk uray narigat ti kasasaad. Maanduranna dagiti napipigsa a puersa (pressure) iti lansad ti baybay. Gapu dayta iti shell-na a makaited iti kasayaatan a proteksion. Dayta ti rason nga inadal dagiti enheniero ti sukog ken estruktura dagiti shell iti baybay tapno kitaenda ti posibilidad a mangdisenio kadagiti lugan ken patakder a mangprotektar kadagiti adda iti uneg dagita.
Panunotem: Inadal dagiti enheniero ti dua a klase ti shell iti baybay—nagkinnalub (bivalve) ken nagkawikaw (spiral).
Iti kaso ti nagkinnalub a shell, nadiskobre a gapu kadagiti linialinia iti ruarna, dagiti napigsa a puersa ket maiturong iti nagsilpuan ken paglukatanna. No iti met nagkawikaw a shell, naammuan a gapu iti nagkawikaw nga estrukturana, dagiti napigsa a puersa ket maiturong iti kimmot ken ngarabna. Iti dayta a dua a kaso, agpada a maiturong ti puersa kadagiti katibkeran a parte dagiti shell gapu iti sukogda. Isu a no madadael man ti shell, basbassit ti posibilidad a madangran ti mollusk.
Pinadas a pagkomparaen dagiti researcher ti katibker dagiti agpayso a shell ken dagiti simple a sukog a sinan-pariok ken sinan-apa (naaramid iti 3-D printer) a natulad iti sukog ken estruktura ti shell. Ipakita dagiti resulta a dagiti komplikado a makinruar a paset ti agpayso a shell ket dandani doble ti abilidadda a mangandur iti puersa no ikompara kadagiti simple laeng a sukog.
Kuna ti magasin a Scientific American maipapan kadagiti pakausaran daytoy a panagadal: “No agmanehokanto iti lugan a sinan-shell, nakaporpormanto dayta ken maprotektaran dagiti nalukneng a bagi nga adda iti uneg.”
Ania ti makunam: Resulta kadi ti ebolusion ti sukog dagiti shell iti baybay? Wenno adda nangdisenio iti dayta?