Ẹka nya 1920 kam kpá ene ká adam bala ịnam wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Ụka ọwẹ lẹ, ị́ ye awụlẹ lẹka. Ị mam la ọmwụ ọdada nya 1939. Ụka kam ri onjwo wẹẹ, ahị kụ England. M̀ tị kaa ba adam anyị ka ọjịra-jịra bala ọ-kaa họ ụpa ịị Theocratic Ministry School. M̀ kaa kpịtịya daalẹ jaabwọ kọ la ahyẹẹnụ ọlẹ kam họ ụpa nyam ọhọhẹ-họhẹ. M̀ dayị rịrị u-uhye nya akpa ọhẹ chajị kam ka jẹ́-ẹ yọyị kpoye nya ẹga o-godayị rịrị ya ẹla. Ẹka ịrwọnyẹ m gu lẹ, lẹ m̀ juhi yẹẹyẹẹ nyọka yẹ ẹhị nya angịgbahị ịlẹ kị juwa ọọjịra-jịra.

Ụka nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ, adam kaa da ẹla ọchịkpẹẹ ọhẹ ju ụ-ụpwụ ham chajị kam ka kpa ya ẹla nya Ohe. Ẹka ineku m gu ụka ọhọhẹ ọlẹ kam kpehe ụbwọọm kaka ya ẹla nya Ohe je angịnyị lẹ. Ọ kpụm ịpyọ yẹẹyẹẹ nyọlẹ ká ọlẹng ọlẹ kam tọ myị wa ẹla ọlụpwụ nyam ọọwa bala o-ye ụpwụ ko ri “Let God Be True”! M̀ rụnyẹ kaka ya je adam. Ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ bala ọjịra-jịra ọkaka dam ụbwọ nyọka la irya nya ọ-họ ụkụrwọ ha iJihova la ọhịhị nyam wuu.

Ẹlịlẹhị ọlẹpwụ nya ịBayịbụụ dọmwụ nyọka jum ka ọkịlẹtụ gu ene nyọlẹ ká adam nwụ uri chajị kam ka ja la Ẹpwang ọ-Kụ́ Gbeji kịlahị-ịlahị. M̀ kaa wa ọnyị myị́ ọnyị yẹẹyẹẹ ụka kị pweji. Ahị ọdahile nyam ẹ-ẹga nya iJihova nwà kịlahị dudu kam hu ịlọm jwoo ụ-ụbwọ.

La 1950, ugbiyegu nyahị ka ọjịra-jịra nya “Theocracy’s Increase” ọlẹ kị họ ịị New York. Ẹgbeju ẹla nya ịTọsdee, ahyẹẹnụ 3 nya Ọya Ọhaneku ri, “Missionary Day.” Ẹnụmwụ ọọwa, Ọọnahị Carey Barber, kọ wẹ ka ri ọngọhẹ nya Angị Kpẹhị Rịrị Ogu, à ya ẹla nya enyi Ohe ohuhu lẹ. Ụka ká ẹla oyaya nyamwụ pwụ ocheju, kọ tọ angị wẹẹ ka hu enyi Ohe ịtọ ẹla imiiye ịlẹ kị kaa tọ kpá, m̀ wuleji dayị kọkọ lẹ, m ya nyị “Ee!” lẹlẹ. Ẹka 11 m̀ gu lẹ, ma m̀ tị jẹ́ nyori ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla à wẹ kam hu lẹ. Ọ tị lam  uhi-uhi nyọka ka ẹpwụ nya enyi chajị ḿ jẹ́-ẹ da awa ka. Ọọnịna nya adam ọlẹng kpam chị pwụ ẹga nya ẹmwụ-enyi lẹ, o byim nyori ịngịngịhyẹ nyị́ ja họm ka ẹẹ. Ọ la hya kpụ ẹta nyam á dọmwụ weji ọyị ẹ-ẹpwụ nya enyi ene ka. Ọọnahị ọhẹ yam tọ ọngọkịla; ọngọhẹ hum enyi Ohe, ọngọkịla gbam kpehe bwu ẹpwụ nya enyi. Bwu ahyẹẹnụ ọkpọnchị ọwẹ daalẹ, iJihova kịnyaa la ọ-ka mẹ ụgbẹyị ọlẹ kọ pwokwu jẹ́m.

Ụka kam họ kpá bwu ube-ụpwụ, m̀ tịtọ nyọka ye ịlahị nya ụgbẹyị, ma angịmẹjẹ nyam jum ọhụ nyọka ka ube-ụpwụ ọlịlahị. Ị yẹ rịrịm gbee kam ka ube-ụpwụ ọlịlahị ịlẹhị; ma lụka o-kpii m̀ yẹ nyori, ḿ ka jẹ́-ẹ godayị giri-giri ẹ-ẹpwụ nya ẹlịlẹhị bala ọ-yahị ju ụpwụ ọjẹ́jẹ nyam ụka ookpokpo ka, lẹ m cheje nyọka hwabwọ lẹlẹ. M̀ raabwọ ha iJihova u-uhye nya ẹla ọwẹ, ọọwa lẹ m da ileta kịla angịmẹjẹ nyam, ya jaa lihi-lihi nya ang odudu kam wẹẹ ka hwabwọ la ọmyị́myị́ nya ẹka ọhọhẹ lẹlẹ. M̀ ya ahị ọdahile nyam wuu nịrọ iJihova lẹ, m dọmwụ nyọka ye ịlahị nya ụgbẹyị ẹẹ.

La Ọya Ọharwiye nya 1957, m dọmwụ nyọka kpa ọhịhị nyam wuu họ ụkụrwọ ha Ohe Oluhye e-epweji nya Wellingborough. M̀ tọ aanahị ịlẹ kị juwa ị-ịBẹtẹlụ ọla London wo nya ọọnahị ọlẹng ọlẹ kọ la ẹla ọjẹ́jẹ yẹẹyẹẹ ẹ-ẹga nya ịlahị nya ụgbẹyị oyeye nyọka họ ụkụrwọ balọọ. Ọọnahị Bert Vaisey mẹ ang lụmẹ-lụmẹ jẹ́m. O ri ọngọ kaa ya ẹla Ohe la ila ọchịchị, lẹ ọ mẹjẹ́m jaabwọ kam ka nwụla ụka nyam nọ nyọka jẹ́-ẹ kpehe nya ẹla Ohe yẹẹyẹẹ. Aanahị anyang angị ịrwọnyẹ ịlẹ kị ri angịgbahị lẹ bala Ọọnahị Vaisey balam kẹnẹ-kẹnẹ, à juwa ọọjịra-jịra ọọwa lẹ. Ọ-nwụla apa nya ọjịra-jịra wuu nọ bala ọ-kaa haa ịnyịnyị wuu ya iwe lụmẹ-lụmẹ ham nyọka la ahị ọdahile ẹ-ẹga nya iJihova bala ọ-ka ya ọmyịmyị nyam dodehe.

Nyọlẹ kam bịrị ụka okpii ọhẹ u-ube nya agba kpá ọọlajị nyọlẹ kam pwa la ọ-ka họ ụkụrwọ nya isoja, m̀ gbachị Barbara, ọọnahị ọnyang ọlẹ kọ kaa kpa ụka nyamwụ wuu ya ẹrụ ọnyịịla. Ahị ye awụlẹ la 1959, ahị tị nwụlanọ nyọka ka ẹga ọnyị myị́ ọnyị kị yahị du ka. Ụka nya ọgbanyẹ, ahị ka Lancashire ko ji ọdarịrị nya oye-ẹtẹ bala ẹmwẹnụ-obyi nya England. La Ọya Ọhọhẹ nya 1961 tị lẹ, ị wụrụm nyọka ka Ube-ụpwụ nya Angịgbahị nya Ọjịra-jịra bala Angị myị Ẹrụ ẹ-ẹpwụ nya ọya okpokpo ụ-ụwa ịBẹtẹlụ ọla London lẹlẹ. Ọ lam ẹbyẹbyị nyọlẹ kị chụm nyọka họ ụkụrwọ nya ọngọ kpẹhị rịrị iSekut ụka ọlẹ kahị họ ube-ụpwụ ọọwa kpá. Ẹ-ẹpwụ nya epwihi imiiye, m̀ họ ụkụrwọ e-epweji nya Birmingham bala ọngọ kpẹhị rịrị iSekut ọlẹ kọ la ẹla ọjẹ́jẹ nya ụkụrwọ ọwẹ yẹẹyẹẹ, ene kịị ya ẹga da ha Barbara ahụ nyam nyọka bajẹ balam. Ọọwa lẹ, ahị rụ tịrẹkpẹ ka ẹga kị yahị du ka ko ri epweji nya Lancashire bala Cheshire lẹlẹ.

Ụka kahị juwa ọ-ọmwịịnyọ la Ọya Ọhaneku nya 1962, ahị ye ileta ọhẹ bwu egbeju-ẹpwa. Apwụ ịlẹ kị kaa ya ụbwọ ju ẹ-ẹpwụ nyọka ka Ube-Ụpwụ nya Gilead à juwa ẹ-ẹpwụ nya ileta ọọwa lẹ! Nyọlẹ kahị raabwọ u-uhye nya ẹla ọọwa kpá lẹ, am bala ahụ nyam a yụbwọ jwaa ẹ-ẹpwụ wuu lẹ, ahị ya du tịrẹkpẹ ka egbeju-ẹpwa i-ijata jaabwọ kị ya lẹlẹ. Ọya ịrụ ị-ịlahị nyọọwa, ahị juwa ụ-ụgbẹyị nya Brooklyn, New York, nyọka ka ịKịlasị iwo ịta kụrụ ineku nya Gilead lẹ. Ị ka mẹ ang jẹ bwu ịBayịbụụ ẹ-ẹpwụ nya ọya iwo chiriri.

 Ang ọmẹjẹ ọla Gilead á du kahị jẹ́ ang u-uhye nya Omyi Ẹla nya Ohe bala ogu nyamwụ kem ka, ahị jẹ́ ang u-uhye nya aanahị chị odehe ọnụ wuu ịnyịnyị. Ahị gu ẹka iwo imiiye da uhye ụka ọwẹ wẹẹ ịnyị, lẹ ahị jẹ́ ang lụmẹ-lụmẹ bwu ẹga nya angịkịla ịlẹ kahị juwa uube-ụpwụ lawụlẹ. O ri iwe ọtụka ham nyọka la ụkụrwọ ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị bala Ọọnahị Fred Rusk, ko ri ọngọhẹ nya angị mẹ ang jẹ́ẹhị. Ẹla ọkpọnchị ọhẹ ọlẹ kọ kaa ma ya ri ọbaba nyọka ya ẹla tọ ọngịnyị ụ-ụgbẹyị ọnyịịla. Etu nyọọwa ri ọ-ka jẹ́ myị̀myị̀ nyori irya ọlẹ kahị ka ya ha ọngịnyị ka kpụnịrọ Ụpwụ Ịgọgọ yẹẹyẹẹ. Aanahị Nathan Knorr, Frederick Franz, bala Karl Klein kị ri angịlẹ kị la ẹla ọjẹ́jẹ yẹẹyẹẹ, juwa ẹ-ẹpwụ nya angịlẹ kị họ ụpa nya ẹla oyaya ụka kahị juwa uube-ụpwụ. Ahị jẹ́ ang lụmẹ-lụmẹ bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya ịlọmwụ ọ-kpa keji nya Ọọnahị A. H. Macmillan, kọ mẹ ang jẹ́ẹhị u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova da angịnyị nyamwụ ụbwọ ẹ-ẹpwụ nya ẹka ilujwo ịlẹ ká aanahị ịlẹpwụ nya ogu nya iJihova chịpwụrụ bwu la 1914 ka 1919!

Ụka ká ang ọjẹ́jẹ nyahị wẹẹ ka ocheju, Ọọnahị Knorr byim am bala ahụ nyam nyori nyị chụ nyọka yahị du ka Burundi ụ-ụwa Africa. Ahị chị agaga ka ẹga ọ-ya apwụ guru ọla ịBẹtẹlụ nyọka mwahị nya Yearbook kahị ka jẹ́ angị ịmányị tị ịlẹ kị kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ụ-ụwa ụka ọwẹ. Ọ lahị ẹbyẹbyị nyọlẹ kahị yẹ ẹla u-uhye nya ẹpwụma ọwẹ ẹ-ẹga ọlọlọhẹ ka! Ọpyị ọlẹ kị kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ụ-ụwa ẹnẹhẹ lẹka ahị wẹẹ ka ịlẹhị lẹ. Ahị wẹẹ ka Africa ọlẹ kahị jẹ́ ẹla u-uhye nya ụwa gbuu ka. Ahị chuko nyịlẹhị-ịlẹhị! Ma, nyọlẹ kahị raabwọ kpá, ọkịlẹtụ pwọọhị kpuru.

Ang myị́ ang wuu ịla ẹga onyeewe ọwẹ datị gbanggbang hi ang ịlẹ kị bahị ahị​—ẹnụ ọchịchị, ịhọhọ bala òja nya alụwa. Ahị baba nyọka jẹ́ òja nya French. Ahị la akama nya ẹga ọlẹ kahị ka kụ ẹpwa ịnyịnyị. Ahyẹẹnụ imiiye nyọlẹ kahị pwụ ụwa kpá, Harry Arnott, ko ri ọngọhẹ lẹpwụ nya angịlẹ kahị juwa Gilead lawụlẹ, pẹ bwu ẹga nyahị ụka ọlẹ kọ wẹẹ rụ ka Zambia ko ri ẹga ọlẹ kị yọọ du ka. Ọ dahị ụbwọ mwahị nya ẹpwa ọhẹ, ụwa à ri ẹpwa nya angị kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọkịla ọlẹ kahị la họhẹ-họhẹ lẹ. Ma lụka okpii, ahị dọmwụ nyọka la ọtụpyịpyị bwu ẹga nya alegbeju ịlụwa ịlẹ kị jẹ́ ẹla u-uhye nya Alibeenu nya iJihova kpong-kpong ka. Ụka ọlẹ ká ụkụrwọ nyahị wẹẹ dọmwụ nyọka kpụhị ịpyọ lẹ, alegbeju à byihi nyori ahị nyị́ ka jẹ́-ẹ jam la ọ-ka la ụpwụ ibeenu ọ-kpa họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụma ọkịla ka lẹ ka. Otolujwo nyọka rụ bala ọ-dọmwụ nyọka nwụhọ pwokwu iwe-ahụrụ nya ẹpwụma ọkịla myị́myị́, ko ri Uganda ugbẹnyị.

 Ahị chuko nyọka ka Uganda nyọlẹ kahị la ụpwụ o-ya iwe da ha angịnyị ka ẹpwụma ọkịla ka, ma ahị tị dahịhile iJihova. Ọọnahị ọlẹng ọhẹ bwu Canada, kọ kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹga ká ọbaba ji gụ ịị Uganda à maga ọ ya iwe-ahụrụ nyahị je alegbeju ịlẹ kị kaa yẹhị reeji nya ẹla nya angị bwu ẹpwụma ọkịla lẹ, ọọwa lẹ ị ya ọya ịmányị-mányị hahị nyọka kpa ma uya nya apwụ ịlẹ kị ka ya ẹga da hahị ọlam-ọlam lẹlẹ. Ẹla ọwẹ mẹjẹ́ẹhị nyori iJihova à wẹẹ dahị ụbwọ lẹ.

Iwe-ahụrụ ịla Uganda datị hi ịla Burundi yẹẹyẹẹ. Ụkụrwọ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ yeji ene-ene ịị Uganda lẹ, nanana nyori Alibeenu nya iJihova angị iwo imiiye kụrụ ineku kẹnẹ-kẹnẹ à juwa ẹ-ẹpwụma ọwẹ wuu lẹ. Ụ-ụwa, ahị tọ angịnyị lụmẹ-lụmẹ ịlẹ kị kaa ya òja nya Ubekee. Ahị tị yẹ lụka o-kpii nyori, nyọka jẹ́-ẹ da angịlẹ ká ẹla nya iJihova kpaa ịpyọ ụbwọ kị ka nwà kịlahị, ahị baba nyọka jẹ́ ọ̀ja ọhẹ lẹpwụ nya ìja ịlụmẹ-lụmẹ ịlẹ ká alụwa kaa ya. Ahị dọmwụ nyọka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ o-oye nya Kampala, ẹga ọlẹ ká angịnyị lụmẹ-lụmẹ kaa ya òja nya Luganda, lẹ ahị cheje nyọka jẹ́ òja ọwẹ lẹlẹ. Ọ kpahị lala ẹka ịmányị-mányị ene kahị jẹ́-ẹ ya òja ọwẹ hịlẹ-hịlẹ, ma ọ-jẹ́ òja ọwẹ dahị ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ gụ olene ụ-ụwa! Ang ọlẹ ká angịlẹ kahị kaa jẹ́ ịBayịbụụ ta baba nyọka jẹ́ dọmwụ nyọka lahị gbagbịla gụ olene. Ịwa ịnyịnyị wụrụ ọkịlẹtụ nyaa da nyọka ya jaabwọ ká ang ọlẹ kị wẹẹ jẹ́ laa.

Ahị kaa chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ ụka kahị da angịnyị ụbwọ wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Ahị tị dọmwụ chị ọkẹkẹnị gụ ọọwa ụka kị byihi nyị họ ụkụrwọ nya ọngọ kpẹhị rịrị isekut ẹ-ẹpwụma ọwẹ wuu mẹ. Jaabwọ ká egbeju-ẹpwa ọla Kenya ya, ahị hu ang ẹdịyẹ tụ́ ẹpwụma ọwẹ wuu da nyọka mwahị nya ẹga ọlẹ ká ọbaba nya angị kpa ụka nyaa wuu ya ẹrụ ọnyịịla ji gụ. Ụka lụmẹ-lụmẹ angịnyị ịlẹ kị dọmwụ jẹ́ Alibeenu nya iJihova ene lẹka kaa họhị ụga nyịlẹhị-ịlẹhị. Ị kaa yehi myị bala ọ-kaa kpụ́ ang oriri hahị.

Ụma nya ẹdịyẹ ọkịla wẹ ba ọwẹ ba. Bwu Kampala, m̀ ju ụgbọ oleji la ahyẹẹnụ imiiye ka Mombasa ẹga ká ụgbọ nya enyi kaa dayị ịị Kenya, lẹ m̀ ju bwu ụwa ka Seychelles, ko ri epweji nya ọpyị ọkịlọlọ ọlẹ ká enyi da koko ju ụ-ụwa Indian Ocean lẹlẹ. O-bwu ẹka nya 1965 ka 1972 tị lẹ, ahụ nyam kaa bajẹ balam kaka wụla aanahị ịla Seychelles yẹ lẹ. Ụka nya ọgbanyẹ angị imiiye kem à juwa kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ lẹ, ma ị nwà ka ri ebwo nya angị kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ gbee kịị ri ọjịra-jịra ọtụka-ọtụka. Ẹdịyẹ ịkịla ri ọ-ka ju aanahị ụga ụ-ụwa Eritrea, Ethiopia, bala Sudan.

Iwe-ahụrụ yẹda yẹẹyẹẹ ịị Uganda nyọlẹ ká alisoja ye ọngịrị nya igomenti ju ụbwọ. Ẹka ịlịlahị nyọọwa lujwo yẹẹyẹẹ, ọọwa tị họ kahị jẹ́ apyobwuna nyọka ju ihi nya ẹla ọlẹ ká ịBayịbụụ ya nyori ahị nyị “hu ang nya iSisa ha iSisa.” (Mak. 12:17) Ụka ọhẹ, ehile ya nyori angịlẹ wuu kị bwu ẹpwụma ọkịla wẹ ka kụ́ Uganda nyị ka da ẹnyị nyaa ụ-ụwa ofisi nya alidanggeri ọlẹ ko ji baaba. Ahị ju ihi nya ẹla ọọwa i-ijata. Ahyẹẹnụ ịmányị-mányị ị-ịlahị nyọọwa kahị wẹẹ kam la ang ọrụnyẹ bwu epweji nya Kampala, alidanggeri ịhyẹ wum am bala ọngọkịla ọhẹ ọlẹ kọ kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọkịla dayị. Ugbodu guhi ene nyịlẹhị-ịlẹhị! Ị chị ẹla baahị nyori ahị nyị ri angị wụla ẹga yẹ ịbaa-ịbaa, lẹ ị kpahị ka egbeju-ẹpwa nyaa lẹlẹ. Ụ-ụwa, ahị wụlẹ ya jaa nyori ahị ri angịnyị nya okpunyi ịlẹ kị kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọkịla ịnyị. Ma, nyọlẹ kahị ya jaa nyori ahị da ẹnyị nyahị ju ene-ene lẹ, á ka ụrụ nyaa kpongkpong ka. Ị wuhi kpa ka ofisi nya alidanggeri ọlẹ ko ji ba ẹpwa nyahị ba. Ahị chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọlẹ ká olegbeju ọlẹ kahị tọ ụ-ụwa jẹ́ nyori ahị nyị da ẹnyị nyahị ju ene-ene lẹ, du ko byaa nyori nyị tụụbwọ hiihi mẹ!

 Lụka ọwẹ, ahị kaa gba chị iwe-ahụrụ ịlẹ kị kaa chị uhi juhi ẹ-ẹga kị kaa wu angịnyị dayị ụ-ụgbẹyị, ọgụgụ kori ká alisoja ịịwa á nwa ere jwaa ene lẹ. Ma ụka myị́ ụka, ahị kaa raabwọ bala ọ-kaa la okpunyi nya ọkịlẹtụ chaji ị kaa myị ahị kaa kam la okpunyi. Ma, ọ tị tolujwo nyọlẹ kị ku angị kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ịlẹ kị bwu ẹpwụma ọkịla wuu rụ bwu Uganda la 1973.

Myị́myị́ ị yẹ ụkụrwọ nyahị da, ị kpahị ka Côte d’Ivoire ịị West Africa. Iwe-ahụrụ yẹda hahị ụ-ụwa myị́myị́: ọ-ka jẹ́ ịhọhọ inyeewe, ya òja nya French ụka myị́ ụka bala ọ-ka yẹjula angị kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọkịla ịlẹ kị bwu ẹga ọdatị-datị! Ma, ahị tị yẹ myị́myị́ jaabwọ ká iJihova wẹẹ kpa angịlẹ kị kpịlaa keji bala ọ-la ọkịlẹtụ ọnyịịla ụgbẹyị wẹ ka ye oja ọnyịịla myị. Ahị yẹ lawụlẹ jaabwọ ká ahị ọdahile iJihova mẹ ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku jẹ́ẹhị.

Lụka ọkpahị ju kaka lẹ, ahụ nyam à la ẹbẹ ọgọja lẹlẹ. Ahị tịrẹkpẹ ka Europe ụka ịmányị tị́ nyọka họ utoji, ma ọ ka pwụ 1983 wẹẹ, ahị yẹ nyori áhị ka jẹ́-ẹ kịnyaa la ụkụrwọ nyahị ụ-ụwa Africa kaka. Ẹla ọwẹ pwọọhị ahị angị imimiiye abwọ pwọọ!

Ẹdụrụ nya ahụ nyam kịnyaa la ọ-ka kpọọ gụ olene nyọlẹ kahị juwa ị-ịBẹtẹlụ ọla London, gbee koo gbu. Aanahị ịla ịBẹtẹlụ túubwu jum nyịlẹhị-ịlẹhị. Ahụ bala ọrụ ọhẹ kpangga dam ụbwọ nyọka bọhụ bala ọ-kịnyaa la ọ-ka dahịhile iJihova. Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, m̀ gba chị ọọnahị ọnyang ọhẹ kọ kaa chịchịịchị họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ. Ọ kpa ụka nyamwụ wuu ya ẹrụ ọnyịịla ẹnẹhẹ lẹ, iJihova tị họ́ọ yẹẹyẹẹ ịnyịnyị. Am bala ọọnahị ọọwa ká ẹnyị nyamwụ ri Ann ye awụlẹ la 1989, ahị tị kaa họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ ọla London bwu ụka ọọwa daalẹ.

Bwu ẹka nya 1995 ka 2018, m̀ la iwe nyọka họ ụkụrwọ nya ọngọ ku ọmwakpa nya egbeju-ẹpwa olodehe wuu (kị kaa wụrụ nya zone overseer ene-ene), bwula o-ju aanahị ụga ka ẹpwụma lụmẹ-lụmẹ tahị ju iwo ịrwọnyẹ. Ẹ-ẹpwụ nya ogu-ẹdịyẹ ọnyị myị́ ọnyị, m̀ kaa yẹ ang ẹjẹẹ u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova kaa wahị kụrụ anchẹ nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ọnyị myị́ ọnyị ọlẹ kị ji.

La 2017, ahị tịrẹkpẹ ka Africa nyọka ju ụga ụ-ụwa ịnyịnyị. M̀ chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọka kpa ahụ nyam kaka jẹ́ Burundi ụka ọhọhẹ, ahị angị imimiiye tị chị ọkẹkẹnị nyọka yẹ jaabwọ ká angịnyị lụmẹ-lụmẹ wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Ẹga ọlẹ kpangga kam kaa ya ẹla nya Ohe bwu ẹpwa ka ẹpwa ụka ọọwa la 1964, ri ịBẹtẹlụ ọhụ́hị-hụ́hị lẹẹlẹẹ lẹ. Angị kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọwẹ kpoye nya ụnọ iwo kụrụ ịrụ da ohu ịrụ (15,500) lẹẹlẹẹ ịnyịnyị lẹ.

M̀ chị ọkẹkẹnị nyịlẹhị-ịlẹhị ụka kị ya ụpwụ ọlẹ kị da ẹnyị nya ẹpwụma ịlẹ kam wẹẹ ka ju uga la 2018 ham. Côte d’Ivoire ri ẹpwụma ọhẹ lẹpwụ nyaa. Nyọlẹ kahị pweji Abidjan, ko ri egbeju-ẹpwa nya ụwa, ọ lam lala o-ri ẹpwa nyịlọm am nya-à tịrẹkpẹ ka wẹ lẹ. M̀ yẹ bwu ẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ kị kaa da ịnọmba nya ifon nya angịlẹ kị kaa họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ ju nyori ọngọlẹ kọ kụ ba ube ọlẹ kahị ji ba ri ọọnahị Sossou. M̀ kpịtịya kọ kaa họ ụkụrwọ nya city overseer ụka ọlẹ kam juwa Abidjan. Ma, ḿ tị jẹ́ myị̀myị̀ ka. Sossou ọkịla ko ri ọnyị nya ọngọọwa ịnyị.

IJihova ha ọnụ ọmyịmyị nyamwụ wuu jịra. Ang ilujwo ịlẹ kam chịpwụrụ bwu mẹjẹ́m nyori ụka kahị dahịhile iJihova, ọ kaa mẹ ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku jẹ́ẹhị ịnyịlẹhị. Ọlẹẹlẹẹ, m tịtọ nyọka kịnyaa la ọ-jẹdịyẹ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka dọmwụ há hwooo gụ ọọwa pyịyọọ ẹ-ẹpwụ nya odehe onyeewe.​—Etu 4:18.