1, 2. Olee ihe mmadụ ilekwasị Jehova anya pụtara?

ANYỊ bi n’oge “dị oké egwu, nke tara akpụ.” Ihe ga na-esikwu ike tupu Jehova ebibie ụwa ochie a, ma mee ka udo dịrị n’ụwa a. (2 Tim. 3:1) N’ihi ya, anyị kwesịrị ịjụ onwe anyị, sị: ‘Ònye ka m na-elekwasị anya ka o duzie m ma nyere m aka?’ Anyị nwere ike zaa ozugbo na ọ bụ “Jehova.” Ọ bụkwanụ ya bụ azịza kacha mma.

² Olee ihe mmadụ ilekwasị Jehova anya pụtara? Oleekwa ihe anyị ga-eme iji hụ na anyị nọgidere na-elekwasị ya anya mgbe nsogbu bịaara anyị? Ọtụtụ narị afọ gara aga, otu ọbụ abụ kwuru na anyị kwesịrị ilekwasị Jehova anya ka o nyere anyị aka mgbe anyị nọ ná nsogbu. (Gụọ Abụ Ọma 123:1-4.) O ji otú anyị si elekwasị Jehova anya tụnyere otú ohu si elekwasị nna ya ukwu anya. Olee ihe ihe a ọbụ abụ ahụ kwuru pụtara? Ohu na-elekwasị nna ya ukwu anya ka o nye ya nri nakwa ka o chebe ya. Ọ na-elekwasịkwa ya anya ka ọ ghọta ihe ndị ọ chọrọ ka o meere ya, ma mee ha. Otú ahụ ka ọ dịkwa anyị. Anyị kwesịrị imeda obi na-amụ Okwu Chineke kwa ụbọchị ka anyị mata ihe Jehova chọrọ ka anyị  mee, ma mee ya. Ime ihe ndị a ga-eme ka obi sie anyị ike na Jehova ga-enyere anyị aka mgbe anyị chọrọ ka o nyere anyị aka.—Efe. 5:17.

3. Olee ihe ndị nwere ike ime ka anyị ghara ịna-elekwasị Jehova anya?

³ Ọ bụ eziokwu na anyị ma na anyị kwesịrị ịna-elekwasị Jehova anya, ma mgbe ụfọdụ, ihe nwere ike megharịa anyị anya. Ụdị ihe a mere ezigbo enyi Jizọs aha ya bụ Mata. Baịbụl kwuru na “ọtụtụ ihe Mata nọ na-eme dọpụrụ uche ya.” (Luk 10:40-42) Ọ bụrụ na ụdị ihe a mere ezigbo ohu Chineke mgbe ya na Jizọs nọ, o kwesịghị iju anyị anya na ụdị ihe a nwekwara ike ime anyị. Oleezi ihe nwere ike ime ka anyị ghara ịna-elekwasị Jehova anya? N’isiokwu a, anyị ga-atụle otú àgwà ndị ọzọ na-akpa nwere ike isi mee ka anyị ghara ịna-elekwasị Jehova anya. Anyị ga-atụlekwa otú anyị ga-esi nọgide na-elekwasị Jehova anya.

4. Gịnị mere o nwere ike iji ju anyị anya na Mozis abanyeghị n’Ala Nkwa ahụ?

⁴ O doro anya na Mozis lekwasịrị Jehova anya ka o duzie ya. N’eziokwu, “o guzosiri ike dị ka à ga-asị na ọ na-ahụ onye ahụ anya bụ́ Onye a na-apụghị ịhụ anya.” (Gụọ Ndị Hibru 11:24-27.) Baịbụl gwara anyị na “e nwetụbeghị onye amụma biliri n’Izrel nke dị ka Mozis, onye Jehova maara ihu na ihu.” (Diut. 34:10) N’agbanyeghị na Mozis na Jehova dị n’ezigbo mma, ọ banyeghị n’Ala Nkwa ahụ. (Ọnụ Ọgụ. 20:12) Gịnị mere ọ banyeghị?

5-7. Olee nsogbu dapụtaranụ obere oge ndị Izrel hapụrụ Ijipt, oleekwa ihe Mozis mere?

⁵ N’ihe na-erughị ọnwa abụọ ndị Izrel si n’Ijipt pụta, e nwere nnukwu nsogbu dapụtaranụ tupudị ha erute n’Ugwu Saịnaị. Ha malitere ime mkpesa na ha enweghị mmiri ha ga-aṅụ. Ha malitekwara ịtamu ntamu megide Mozis. Ihe bịara ka njọ nke na Mozis besaara Jehova ákwá, sị: “Gịnị ka m ga-eme ndị a? Obere oge ugbu a ha ga-atụ m nkume!” (Ọpụ. 17:4) Jehova gwara Mozis ihe doro anya ọ ga-eme. Ọ gwara ya ka o were mkpara ya kụọ na nkume dị na Horeb ka mmiri gbapụta. Baịbụl kwuru, sị: “Mozis wee mee otú ahụ n’ihu ndị okenye Izrel.” Ndị Izrel ṅụjuru mmiri afọ, ha akwụsị inye Mozis nsogbu.—Ọpụ. 17:5, 6.

⁶ Baịbụl gwara anyị na Mozis kpọrọ “ebe ahụ Masa nakwa Meriba, n’ihi esemokwu ụmụ Izrel sere nakwa n’ihi ule ha lere Jehova, na-asị: ‘Jehova ọ̀ nọ n’etiti anyị ka ọ̀ bụ na ọ nọghị?’” (Ọpụ. 17:7) Aha abụọ ndị ahụ dabara adaba n’ihi na ha pụtara “Ule” na “Esemokwu.”

⁷ Olee otú obi dị Jehova n’ihi ihe ahụ mere na Meriba? O lere ya anya na ọ bụ yanwa ka ndị Izrel nupụụrụ isi, ọ bụghị Mozis. (Gụọ Abụ Ọma 95:8, 9.) Ihe ndị Izrel mere jọgburu onwe ya. Ma Mozis mere ihe dị mma. O lekwasịrị Jehova anya ma mee ihe ọ gwara ya.

8. Olee nsogbu dapụtaranụ mgbe ọ fọrọ obere ka ndị Izrel gafechaa ala ịkpa banye n’Ala Nkwa ahụ?

⁸ Ma, gịnị mere mgbe ụdị ihe a mekwara mgbe ihe dị ka iri afọ anọ gachara? Ọ fọrọ obere ka ha gafechaa ala ịkpa banye n’Ala Nkwa ahụ. Ha rutekwara n’ebe e mechara kpọwa Meriba. Ma, Meriba nke a dị iche na nke mbụ. Ọ dị nso na Kedesh, bụ́ nke dị nso n’Ala  Nkwa ahụ. * Ndị Izrel malitekwara ime mkpesa na ha enweghị mmiri ha ga-aṅụ. (Ọnụ Ọgụ. 20:1-5) Ma na nke ugbu a, Mozis emeghị ihe dị mma.

9. Gịnị ka Jehova gwara Mozis ka o mee, gịnịkwa ka Mozis mere? (Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a.)

⁹ Gịnị ka Mozis mere mgbe ndị Izrel malitekwara ịtamu ntamu? O lekwasịkwara Jehova anya ka ọ gwa ya ihe ọ ga-eme. Ma na nke ugbu a, Jehova agwaghị ya ka ọ kụọ mkpara ya na nkume. Ọ gwara ya ka o were mkpara ya, kpọkọta ndị Izrel n’ihu nkume ahụ ma gwa nkume ahụ okwu. (Ọnụ Ọgụ. 20:6-8) Ma, Mozis agwaghị nkume ahụ okwu. Kama, o ji iwe gwa ndị nọ ebe ahụ, sị: “Nụrụnụ, unu ndị nnupụisi! Ọ̀ bụ na nkume a dị elu ka anyị ga-esi mee ka mmiri gbapụtara unu?” O jizi mkpara ya kụọ nkume ahụ ugboro abụọ.—Ọnụ Ọgụ. 20:10, 11.

10. Olee ihe Jehova mere maka ihe Mozis mere?

¹⁰ Jehova wesara Mozis ezigbo iwe. (Diut. 1:37; 3:26) Olee ihe mere iwe ji wee Jehova? E nwere ọtụtụ ihe nwere ike ịkpata ya. Dị ka anyị kwuru ná mmalite, ọ ga-abụ na ihe mere Jehova ji wesa Mozis iwe bụ na o meghị ihe ọ gwara ya mee na nke ugbu a.

11. Olee ihe nwere ike ime ka mkpara Mozis kụrụ na nkume mee ka ndị Izrel chewe na ọ bụghị Jehova mere ka mmiri ahụ gbapụta?

¹¹ E nwekwaara ihe ọzọ nwere ike ịkpata ya. Nnukwu nkume e nwere na Meriba nke mbụ siri ezigbo ike. Ihe ọ sọkwara mmadụ kụọ ya, o nweghị onye ga-atụ anya na mmiri ga-esi na ya gbapụta. Ma, nkume ndị e nwere na Meriba nke abụọ dị iche. Ọtụtụ n’ime ha yiri ụrọ. Ebe ọ bụ na ụdị nkume a esighị ike, mmiri na-eji nwayọọ nwayọọ banye n’ime ya ma dọrọ n’ala ala ya. Ebe ọ dị otú ahụ, mmadụ nwere ike igwu nkume ahụ ma nweta mmiri. N’ihi ya, mgbe Mozis kụrụ mkpara ya na nkume ahụ kama ịgwa ya okwu, ọ̀ ga-abụ na ndị Izrel chere na mmiri ahụ gbapụtara n’onwe ya, na ọ bụghị Jehova mere ka ọ gbapụta? * Anyị amaghị.

12. Olee ihe ọzọ nwere ike ịbụ ya mere Jehova ji wesa Mozis na Erọn iwe?

¹² E nwekwara ike inwe ihe ọzọ mere Jehova ji wesa Mozis na Erọn iwe. Mozis gwara ndị Izrel, sị: “Ọ̀ bụ na nkume a dị elu ka anyị ga-esi mee ka mmiri gbapụtara unu?” Mgbe Mozis kwuru “anyị,” o nwere ike ịbụ na ọ na-ekwu gbasara ya na Erọn. Ihe Mozis kwuru gosiri na ọ kwanyereghị Jehova ùgwù ọ bụla, bụ́ Onye mere ka mmiri ahụ gbapụta. Ọ ga-abụ ya mere Abụ Ọma 106:32, 33 ji kwuo, sị: “Ha kpasukwara ya iwe na mmiri Meriba, nke mere Mozis ji baa ná nsogbu n’ihi ha. N’ihi na ha mere ihe wutere ya na mmụọ, o wee jiri egbugbere ọnụ ya kwuo okwu n’echeghị echiche.” * (Ọnụ Ọgụ. 27:14) Mozis akwanyereghị Jehova ùgwù ruuru ya. Jehova gwara  ya na Erọn, sị: “Unu nupụrụ isi n’iwu m.” (Ọnụ Ọgụ. 20:24) Ihe a ha mere jọgburu onwe ya.

13. Gịnị mere ihe ahụ Jehova mere Mozis ji kwesị ekwesị?

¹³ Jehova chọrọ ọtụtụ ihe n’aka Mozis na Erọn n’ihi na ọ bụ ha na-edu ndị Izrel. (Luk 12:48) N’oge gara aga, Jehova ekweghị ka ndị Izrel tamuru ntamu malite ná ndị gbara afọ iri abụọ gbagowe banye n’Ala Nkwa ahụ. (Ọnụ Ọgụ. 14:26-30, 34) N’ihi ya, o kwesịrị ekwesị ka Jehova meekwa Mozis otu ihe ahụ o mere ndị Izrel n’ihi na o nupụụrụ ya isi. O kweghị ya banye n’Ala Nkwa ahụ otú ahụ ọ na-ekweghị ndị Izrel.

14, 15. Olee ihe mere Mozis ji nupụrụ Jehova isi?

¹⁴ Gịnị mere Mozis ji nupụrụ Jehova isi? Chetakwa ihe Abụ Ọma 106:32, 33 kwuru. Ọ sịrị: “Ha kpasukwara ya iwe na mmiri Meriba, nke mere Mozis ji baa ná nsogbu n’ihi ha. N’ihi na ha mere ihe wutere ya na mmụọ, o wee jiri egbugbere ọnụ ya kwuo okwu n’echeghị echiche.” Ọ bụ eziokwu na ndị Izrel kpasuru Jehova iwe, ma ọ bụ Mozis ka o wutere. Mozis ejideghị onwe ya, ọ bụ ya mere o ji kwuo okwu n’echeghị nsogbu ndị o nwere ike ịkpata.

¹⁵ Mozis kwere ka ihe ndị ọzọ mere mee ka ọ ghara ilekwasị Jehova anya. O mere ihe dị mma mgbe mbụ ndị Izrel tamuru ntamu maka na ha enweghị mmiri ha ga-aṅụ. (Ọpụ. 7:6) Ma, ọ ga-abụ na ike ụwa gwụrụ ya n’ihi na ndị Izrel nupụụrụ Jehova isi ruo ọtụtụ afọ. Ọ̀ ga-abụ na Mozis nọ na-eche otú obi dị ya, kama iche otú ọ ga-esi too Jehova?

16. Gịnị mere anyị kwesịrị iji chebara ihe Mozis mere echiche?

¹⁶ Ọ bụrụ na onye dị ka Mozis, bụ́ onye amụma Jehova, mere mmehie n’ihi na o lekwasịghị Jehova anya, ụdị ihe a nwekwara ike ime anyị. Ọ fọrọ obere ka anyị banye n’ụwa ọhụrụ Jehova kwere anyị ná nkwa, otú ahụ ọ fọrọ obere ka Mozis banye n’Ala Nkwa ahụ n’oge ya. (2 Pita 3:13) O nweghị onye n’ime anyị chọrọ ka ihe ọma a kwaa ya. Ka anyị nwee ike ịbanye n’ụwa ọhụrụ ahụ, anyị kwesịrị ịna-elekwasị Jehova anya, ma na-eme uche ya mgbe niile. (1 Jọn 2:17) Olee ihe anyị ga-amụta n’ihe Mozis mere?

17. Olee ihe ga-enyere anyị aka ijide onwe anyị ma a kpasuo anyị iwe?

¹⁷ Na-ejide onwe gị ma a kpasuo gị iwe. Ọ bụrụgodị na otu nsogbu na-abịara anyị ugboro ugboro, “ka anyị ghara ịda mbà n’ime ihe dị mma, n’ihi na mgbe oge ruru, anyị ga-aghọrọ mkpụrụ ya ma ọ bụrụ na ike agwụghị anyị.” (Gal. 6:9; 2 Tesa. 3:13) Ọ bụrụ na e nwere onye na-akpasu anyị iwe, ma ọ bụ na e nwere nsogbu anyị na ya na-alụ mgbe niile, ànyị na-ejide onwe anyị ma ghara ikwu okwu n’echeghị echiche? (Ilu 10:19; 17:27; Mat. 5:22) Ndị ọzọ kpasuo anyị iwe, ànyị na-amụta ‘inye ọnụma ahụ ohere’? Ọnụma ònye? Ọnụma Jehova. (Gụọ Ndị Rom 12:17-21.) Gịnị ka inye ọnụma Jehova ohere pụtara? Kama iwewe iwe, anyị ga-eji ndidi chere ka Jehova mee ihe gbasara nsogbu ahụ mgbe dị ya mma. Ọ bụrụ na anyị achọọ imegwara ihe e mere anyị, ọ pụtara na anyị anaghị akwanyere Jehova ùgwù.

18. Olee ihe anyị kwesịrị icheta ma a bịa n’ime ihe a gwara anyị mee?

 ¹⁸ Na-eme ihe ọhụrụ a gwara anyị mee. Ànyị na-ahụ na anyị na-eme ihe ọhụrụ Jehova gwara anyị mee? Ọ bụrụ na anyị ana-eme ya, anyị agaghị na-eme ihe otú anyị mere ya n’oge ndị gara aga. Kama, anyị ga-eme ihe ọhụrụ Jehova si n’aka nzukọ ya na-agwa anyị mee n’egbughị oge. (Hib. 13:17) Anyị ga-akpachakwara anya ka anyị ghara ‘ịgabiga ihe e dere ede.’ (1 Kọr. 4:6) Anyị mee otú ahụ, ọ pụtara na anyị na-elekwasị Jehova anya.

19. Olee ihe anyị ga-eme ka ihe ndị ọzọ mejọrọ ghara imebi adịm ná mma anyị na Jehova?

¹⁹ Ekwela ka ihe ndị ọzọ mejọrọ mee ka gị na Jehova ghara ịna-adị ná mma. Ọ bụrụ na anyị ana-elekwasị Jehova anya, anyị agaghị ekwe ka ihe ndị ọzọ mejọrọ kpasuo anyị iwe ma ọ bụ mee ka anyị na Jehova ghara ịna-adị ná mma. Nke a dị ezigbo mkpa karịa ma ọ bụrụ na anyị nwere ọrụ anyị na-arụ ná nzukọ Jehova otú ahụ Mozis nwere. Nke bụ́ eziokwu bụ na onye ọ bụla n’ime anyị ga-arụsi ọrụ ike ma na-erubere Jehova isi ka a zọpụta ya. (Fil. 2:12) Ma, ka anyị na-enwekwu ọrụ na nzukọ Jehova, ka Jehova ga na-achọkwu ihe n’aka anyị. (Luk 12:48) Ma, ọ bụrụ na anyị hụrụ Jehova n’anya n’eziokwu, e nweghị ihe ga-eme ka anyị sụọ ngọngọ ma ọ bụ kewapụ anyị n’ịhụnanya Chineke.—Ọma 119:165; Rom 8:37-39.

20. Olee ihe anyị kwesịrị ikpebisi ike ime?

²⁰ N’oge a tara akpụ anyị bi na ya, ka anyị nọgide na-elekwasị Onye “bi n’eluigwe” anya ka anyị nwee ike ịmata ihe ọ chọrọ ka anyị na-eme. Ka anyị ghara ikwe ka ihe ndị ọzọ mejọrọ mee ka anyị na Jehova ghara ịna-adị ná mma. Ọ bụ ihe a ka ihe mere Mozis na-akụziri anyị. Kama iwewe iwe maka ihe ndị ọzọ mejọrọ, ka anyị kpebisie ike na ‘anya anyị ga-adị n’ebe Jehova Chineke anyị nọ ruo mgbe o meere anyị amara.’—Ọma 123:1, 2.