Otja pu matu rihongo ovikaṋena vyomundu, opu tu tjiwa omundu ngo nawa, nu oupanga wetu kuna ye u kurira ko. Momuano otjingewo, otja pu matu tjiwa ovikaṋena vya Jehova, opu tu tjiwa kutja eye omundu ngwa sana pi, nu oupanga wetu kuna ye u kurira ko. Movitjiukwa vyoundu vya Mukuru avihe oviwa, pe novitjiukwa vyoundu vine mbi ri vyapeke tjinene: omasa, ounongo, ousemba norusuvero rwe.

“Muhona Ndjambi, Ove wa ungurire eyuru nehi mouvara na momasa woye omanene; kape notjiṋa tji u ha sora okutjita.”​—JEREMIA 32:17.

Tu yenena okumuna omasa wa Mukuru moviutwa vye. Otjotjihorera, tji wa kurama pendje mokurooro, otjikeṋa tji tji ṱuna komukova woye? Oupyu weyuva. Pu mape hee kutja ove u muna oviṋa omasa wa Jehova mbi ye yenenisa. Nu hapo eyuva ri nomasa nge ṱa pi? Mondivitivi ya ro, ku za ri noupyu wozograta ape 15 000 000. Mosekonde aihe, eyuva ri yandja ozohanya zomasa nge ṱa pomapamukiro wozomboma omasere omayovi omengi.

Posi yokutja, eyuva eṱiṱi navi tji twa sasaneke ku nozonyose omangete omengi nḓe ri mevaverwa. Ovakonḓonone ve haka kutja onyose imwe onene ndji isanewa UY Scuti, onene povikando ape 1 700 kombanda yeyuva. Tji twa twa onyose ndji UY Scuti poruveze pu pe neyuva nai, ehi arihe noplaneta ndji Jupiter, mavi hiti monyose ndji. Ondjiviro ndji ngahino mai tu vatere okuzuva nawa omambo wa Jeremia indu tja tja, Jehova Mukuru wa ungura eyuru nehi poo evaverwa arihe, momasa we omanene.

Tu muna vi ouwa momasa wa Mukuru? Ehupo retu otjovandu ri rekareka koviutwa vya Mukuru, tjimuna eyuva noviungurisiwa avihe oviwa mbi ri kombanda  yehi. Mukuru wina u ungurisa omasa we okutuvatera kourike wetu. Omomuano uṋe? Meserewondo etenga, Mukuru wa yandja omasa ku Jesus wokutjita ovihimise. Ombeibela mai tja: “Ovapoṱu nambano mave munu, oviṱeṱu mavi kawondja, imba mba vera omutjise wongana va kohororwa, ozomboro nambano maze zuu, ovaṱi mave pendurwa movakoke.” (Mateus 11:5) Nu hapo Mukuru u tu vatera vi ndino? Ombeibela mai tja: “Eye . . . . u yandja omasa ku ingwi ngwa ngundipara.” Nu komurungu mai tja: “Imba mbe riyameka ku Muhona amave ku ombatero ku Ye mave pewa omasa omape.” (Jesaja 40:29, 31) Mukuru u yenena okutupa “omasa nge kapita avihe,” kutja tu yenene okutjinda poo okupanḓera po kehi yomauzeu mehupo. (2 Ovakorinte 4:7) Ngahino mo itavere kutja tu vanga okukara noupanga kuna Mukuru, ngwe tu suvera tjinene nao nga tje ungurisa omasa we okutuvatera momauzeu wetu, katjiperi?

“Muhona, oviungura vyoye, tjiri, ovingi tjinene! Ove wa uta avihe nounongo. Ehi re ura noviutwa vyoye.”​—EPSALME 104:24.

Otja pu matu rihongo ohunga noviṋa Mukuru mbya mema, opu tu himisiwa i ounongo we. Pe nomakonḓononeno nge isanewa biomimetics, poo biomimicry, ovanongonone mu ve konḓonona oviutwa vya Jehova, nokuhorera komuano mu vya ungurwa okuṱuna oviṋa vyawo oveni mbi va ungura. Oviṋa mbi va horera koviutwa vya Jehova, oviṋa tjimuna ombuniko yozonḓera, noviṋa mbi kakaterisa oviṋa kumwe.

Otjihorera otjihimise tjounongo wa Mukuru tji munikwa momuano omuhimise orutu rwomundu mu rwa ungurwa. Otjotjihorera, ripurira komuano okanatje mu ke utwa. Omaunguriro nga ye utira posela imwe ndji i yakanwa, ndji kara nondjivisiro aihe ohunga nokanatje. Osela ndji, i rihaṋa mozosela ozengi nḓa sana. Posi yokutja moruveze orusemba, osela i uta okurihaṋa mozosela ozengi zapeke, tjimuna ozosela zombinḓu, ozosela zozosenuwee nozosela zomaṱupa. Tjimanga oviṋepo vi uta okuforomwa nokuuta okuungura. Momieze 9 uriri, osela indji ondengandenga, i uta okurira okarutu okaṱiṱi komundu ku ka ungurwa pozosela omatau omengi. Ounongo mbu tu muna motjiutwa otja ihi u hinga ovengi okuyarukira po omambo womutjange wOmbeibela ngwa tja: “Ami me Ku tanga, tjinga awe ndji uta komuhingo omukumise.”​—Epsalme 139:14.

Tu muna vi ouwa mounongo wa Mukuru? Omuute u tjiwa kutja matu hepa tjike kutja tu kare nondjoroka. Mena rokutja u nondjiviro nounongo ouhimise, eye u yandja omaronga wounongo mEmbo re, Ombeibela. Otjotjihorera, oro ri tja: Ngatu “isirasane.” (Ovakolose 3:13) Hapo indi eronga esemba? Ii. Ozonganga za muna kutja okurira omundu ngu isira varwe, ku ku vatera okurara ozomboṱu ozombwa, nu ku vatera kutja o ha rondo ombinḓu tjinene. Nu wina ku yenena okutjaera kutja o ha kara nombameno nomitjise vyarwe. Mukuru u ri otjepanga rozondunge nu rorusuvero ndi ha roro okuisa okutupa omaronga ngu maye tu vatere. (2 Timoteus 3:16, 17) Hapo ko nakuvanga okukara nepanga otja indo?

“Muhona wa suvera ousemba.”​—EPSALME 37:28.

Mukuru aruhe u tjita imbi mbi ri ovisemba. Nu “Ndjambi Omunamasaaehe ka tjiti ouvi nouhasemba.” (Job 34:10) Ombanguriro ye osemba, otja omutjange wepsalme pa heya indu tja tja nai ku Jehova: “Ove u vi pangura nousemba.” (Epsalme 67:4) Mena rokutja “Muhona u tara omutima womundu,” eye kamaa yenene okupukisiwa i ovanatjavivi, nungwari aruhe ma yenene okumuna ouatjiri na pangura osemba. (1 Samuel 16:7) Mukuru wina u tjiwa ondjito aihe youhasemba novineya avihe mbi tjitwa kombanda yehi, neye wa kwizika kutja moruyaveze rwopopezu “ma zukura ovanauvi . . . otja ovihape mehi.”​—Omiano 2:22.

Posi yokutja, Mukuru kamupangure ngu hi notjari, nu ngu zera okuvera ovandu uriri. Eye u raisa otjari tje ri ohepero. Ombeibela mai tja: “Muhona u nounyaṋutima notjari,” nandarire kuna ovarunde indu tji ve ritanaura komauvi wawo. Ihi katji nokuraisa kutja eye oMukuru omunausemba tjiri?​—Epsalme 103:8; 2 Petrus 3:9.

Hapo ousemba Mukuru mbwe raisa u tu etera vi ouwa? Omuapostele Petrus wa tja: “Ndjambi u vara ovandu avehe pu pe ṱeki pamwe. Eye u yakura omundu auhe ngu nondira ku Ye, nu ngu tjita ousemba, nangarire kutja eye owotjiwaṋa kaaṋi ho.” (Oviungura 10:34, 35) Eṱe tu muna ouwa mousemba Mukuru mbwe raisa, orondu eye karoro okuraisa ombangu poo ondoorora. Matu yenene okuyakurwa i ye nokurira ovakarere ve kainatja kutja oweṱe ovotjiwaṋa tjiṋe, ovomuhoko uṋe, kutja twa hongwa poo indee, poo kainatja kutja ovandu ve tu vara vi.

Mukuru we tu pa omeritjiviro womomutima, orondu u vanga kutja tu tjiwe nawa ousemba mbwe raisa nokumuna ouwa mu wo. Omatjangwa ye kahurura omeritjiviro womomutima otja oveta ndja “tjangwa momitima” vyetu, ndji i “hongonona” kutja tu ritjinda nawa poo indee. (Ovaroma 2:15) Nu hapo ye tu vatera vi? Tji ya rongerisiwa nawa, omeritjiviro  womomutima ye yenena okutuhinga okupoka kovitjitwa ovihihamise poo ovihasemba. Nu tji twa katuka, oyo ye tu hinga okuhihamwa omutima nokuritanaura komauvi wetu. Okutja tjiri, okutjiwa omuano Mukuru mbwe raisa ousemba we, ku tu vatera okutumbuka popezu na ye!

“Ndjambi tjinga e ri orusuvero.”​—1 JOHANES 4:8.

Mukuru u raisa omasa, ounongo, nousemba, posi yokutja Ombeibela kai roro okutja Mukuru omasa, onongo poo omusemba. Nungwari i tja eye orusuvero. Ongwaye tji i tja nao? Mena rokutja matu yenene okutja omasa wa Mukuru ye tjita kutja ma tjite otjiṋa nu ousemba nounongo we vi mu hongorera mu atjihe tji ma tjiti. Posi yokutja orusuvero rwa Mukuru ondu mu hinga okutjita avihe mbye tjita. Orusuvero rwe ru ṱuna koviṋa avihe mbye tjita.

Nandarire kutja Jehova ke notjiṋa tjaa hepa, orusuvero rwe rwe mu hinga okumema oviutwa ovinazondunge meyuru na kombanda yehi, mbi mavi yenene okumuna ouwa nenyando morusuvero notjari tje. Eye wa rongerisa ehi nawa kutja ri rire omaturiro omasemba kovandu. Nu u kayenda komurungu okuraisa ouwa kovandu avehe “tjinga e pitisa eyuva ri yere kombanda yovavi novawa, nu tjinga e rokisira ovasemba novarunde ombura.”​—Mateus 5:45.

Jehova wina “we ura notjari nounyaṋutima.” (Jakobus 5:11) Eye u raisa orusuvero ku imba mbe kondja okumutjiwa nokutumbuka popezu na ye. Eye u vara omundu auhe kourike we. Neye nandarire u rikendera kove, nu u “mu pa imbi mbi mwa hepa.”​—1 Petrus 5:7.

Tu muna vi ouwa morusuvero rwa Mukuru? Tu tjaterwa okutarera eyuva tji mari hiti. Tu kara nonyuṋe tji matu zuu ounatje amau yoro. Tu tjaterwa tji tu noupanga wopopezu ku nouṋepo weṱunḓu retu. Imbi mape ya avi munika tjimuna kaviṋa ovinanḓengu, posi yokutja vi eta onyuṋe mehupo retu.

Ouwa warwe mbu tu muna morusuvero rwa Mukuru, ongumbiro. Ombeibela i tu rakiza kutja, “Amu rikendere otjiṋa, nungwari mozongumbiro zeṋu azehe ningireye ku Ndjambi imbi mbi mwa hepa, aruhe amamu tja okuhepa ku Ye.” Tjimuna ihe worusuvero, Jehova u vanga kutja tu pahe ombatero ye tji tu noviṋa mbi mavi tu kendisa tjinene. Tji twa tjiti nao, mena rorusuvero rwe eye wa kwizika kutja me tu pe ‘ohange ndja kapita ozondunge azehe zovandu.’​—Ovafilipi 4:6, 7.

Hapo omakahururiro omasupi nga ohunga novitjiukwa vyoundu vya Mukuru, tjimuna omasa, ounongo, ousemba norusuvero, vye ku vatere okumuna kutja Mukuru omundu wovikaṋena mbya sana pi? Kutja u kurise ondangi yoye ku Mukuru, matu ku ṋanga kutja u rihonge kutja eye wa tjita tjike, nu me ke ku tjitira tjike moruyaveze.