Ang mga dolpin nagapagua sang sarisari nga tunog kag ginapamatian ang banda sini para mahibaluan kon ano ang ara sa palibot niya. Bangod sining natural nga sonar sang bottlenose nga dolpin (Tursiops truncatus), ginatinguhaan sang mga sientipiko nga makahimo sang mga aparato sa idalom sang dagat para mapauswag pa gid ang mga ginagamit subong.

 Binagbinaga: Ginagamit sang dolpin ang iya sonar para mahibaluan nga may isda sa idalom sang balas kag para mahibaluan ang kinalain sang isda sangsa bato. Suno kay Keith Brown, propesor sa Heriot-Watt University, sa Edinburgh, Scotland, “mahibaluan man sang dolpin kon ang suludlan nagaunod sang tab-ang nga tubig, tubig sa dagat, syrup, kag langis bisan pa pulo ka metro ang kalayuon.” Ang mga sientipiko gusto maghimo sang mga aparato nga may amo man sini nga ikasarang.

 Gintun-an sang mga sientipiko ang pagpagua sang tunog sang dolpin kag ang palamatin-an sini kag gintinguhaan nga ilugon ini. Gani nakahimo sila sang sonar nga aparato nga may komplikado nga mga elektroniko kag ginsulod sa tubo nga halos isa ka metro ang kalabaon. Ginbutang ini sa awtomatik nga salakyan nga daw torpedo. Gindesinyo ini para mahibaluan ang ara sa idalom sang dagat, pangitaon ang nalubong nga mga kable ukon tubo, kag mausisa ini nga indi na kinahanglan palapitan. Gusto man nila ini gamiton sa mga kompanya sang langis kag gas. Ining sonar nga gin-ilog sa dolpin, ginapaabot nga makatipon sing mas madamo nga impormasyon sangsa ginagamit subong, nga makabulig sa mga teknisyan nga mabutang sa husto nga lokasyon ang mga aparato sa idalom sang tubig, mahibaluan kon may guba ini—pareho sa tama ka gamay nga mga litik sa mga haligi sang oil-rig—kag bisan ang mga nagasupon sa mga tubo.

 Ano sa banta mo? Ang sonar bala sang bottlenose nga dolpin resulta sang ebolusyon? Ukon gindesinyo ini?