Ano ang Ginagamit nga Pangselyo sang Una?
Ang pangselyo isa ka gamay nga instrumento nga ginagamit nga pangmarka sa daga ukon wax. Sarisari ang korte sang pangselyo. May kuadrado, cylinder, daw ice cream cone, kag daw ulo sang sapat. Ang selyo ginagamit para magpamatuod kon sin-o ang tag-iya sang isa ka butang ukon para himuon nga legal ang isa ka dokumento. Mahimo ini gamiton sa mga suludlan, puertahan, ukon ganhaan sang lulubngan para masigurado nga wala sing magbukas sa sini nga indi mabal-an.
Sarisari ang mga materyales nga ginahimo nga pangselyo, pareho sang tul-an, apog, metal, malahalon nga mga bato, kag kahoy. Kon kaisa, ang ngalan sang tag-iya kag sang iya amay makita sa pangselyo. Makita man sa pila ka pangselyo ang katungdanan, posisyon, ukon ranggo sang tag-iya.
Para mangin legal ang isa ka dokumento, gamiton sang tag-iya ang iya pangselyo para markahan ang daga ukon wax nga ginapatapik sa dokumento. (Job 38:14) Kon magmala na ang daga ukon wax, maamligan sini ang dokumento sa mga nagaplano nga bag-uhon ang nakasulat sa sini.
Ang Pangselyo Mahimo Gamiton Para Maghatag sing Awtoridad
Kon ihatag sang isa ka tawo ang iya pangselyo, ginapakita sini nga may awtoridad na ang iya ginhatagan. Ang halimbawa sini makita sa ginhimo sang isa ka Paraon sang Egipto sang una sa isa ka Hebreo nga si Jose, nga anak ni Jacob. Si Jose isa ka ulipon sa Egipto, kag ginpriso sia bisan wala sia sing sala. Sang ulihi, ginpagua sia sang Paraon sa prisuhan kag ginhimo sia nga primer ministro. Ang Biblia nagasiling: “Dayon ginhukas sang Paraon ang pangselyo nga singsing sa iya kamot kag ginsuksok ini sa kamot ni Jose.” (Genesis 41:42) Bangod ang pangselyo nga singsing may opisyal nga selyo, may awtoridad na si Jose nga himuon ang iya importante nga hilikuton.
Sa Israel sang una, gingamit ni Rayna Jezebel ang pangselyo sang iya bana para planuhon ang pagpatay kay Nabot. Sa ngalan ni Hari Ahab, naghimo si Jezebel sing mga sulat para sa pila ka gulang nga nagapangabay sa ila nga iakusar ang wala sing sala nga si Nabot nga ginpakamalaut niya kuno ang Dios. Ginselyuhan niya ang mga sulat sang pangselyo sang hari kag nagmadinalag-on ang iya malain nga plano.—1 Hari 21:5-14.
Gingamit ni Hari Ahasuero sang Persia ang pangselyo nga singsing para himuon nga legal ang iya mga mando.—Ester 3:10, 12.
Ang manunulat sang Biblia nga si Nehemias nagsiling nga ang mga prinsipe, mga Levinhon, kag mga saserdote sang Israel nag-ugyon sa isa ka ginsulat nga kasugtanan paagi sa pagmarka sang ila mga pangselyo sa sini.—Nehemias 1:1; 9:38.
Mabasa sa Biblia ang duha ka hitabo nga gingamit ang mga pangselyo sa ganhaan. Sang ginhaboy si manalagna Daniel sa lungib sang mga leon, “ginbutangan sing bato ang baba sang lungib.” Dayon, “ginselyuhan ini” ni Hari Dario sang Media kag Persia “sang iya singsing kag sang singsing sang iya halangdon nga mga tawo, agod indi na mabag-o ang desisyon kay Daniel.”—Daniel 6:17.
Sang ginbutang ang bangkay ni Jesucristo sa lulubngan, ‘ginmarkahan sang iya mga kaaway ang bato nga nagatakop sa lulubngan’ para wala sing magsulod sa sini. (Mateo 27:66) Kon ang ila gingamit nga pangmarka amo ang opisyal nga pangselyo sang gobierno sang Roma, posible gid nga ang “selyo human sa daga ukon wax nga ginbutang sa ginatabuan sang . . . bato kag sang ganhaan sang lulubngan,” suno kay David L. Turner sa iya libro parte sa sinulatan ni Mateo.
Ang mga pangselyo sang una makabulig sa aton nga mabal-an ang kasaysayan sang katawhan, gani ginatun-an gid ini sing maayo sang mga archaeologist kag mga historian. Ang matuod, madamo ang nangin interesado sa sigillography ukon ang pagtuon sa mga pangselyo.