Subong, mabal-an na sang kalabanan nga sinsero nga mga tawo sa relihion kon bala ang ila ginapatihan nabase sa Biblia ukon wala. Indi amo sina ang sitwasyon sang mga tuig 1500. Ngaa? Kay ang kalabanan nga mga tawo wala sang Biblia sa ila kaugalingon nga lenguahe. Gani, pila lang ka miembro sang simbahan ang makakumparar sang ginatudlo sang Simbahan sa ginasiling sang Biblia. Kag wala man nakabulig ang mga klero. “Ang Simbahan sa Switzerland korap,” siling sang libro nga History of the Christian Church. “Ang mga klero ignorante, nagapati sa mga disparatis, kag imoral.”

 Sa sini nga tion, ginsugdan ni Huldrych Zwingli ang pagpangita sang kamatuoran sa Biblia. Ano ang iya natun-an? Paano niya ginsugid sa iban ang iya natun-an? Kag ano ang matun-an naton sa iya kabuhi kag mga pagpati?

 Sang pamatan-on sia, gusto ni Zwingli nga mangin Katoliko nga pari. Sa sina nga tion, ang bisan sin-o nga gusto mangin pari, kinahanglan magtuon sang pilosopiya, mga tradisyon sang simbahan, kag sang sinulatan sang “mga Amay sang Simbahan,” pero indi sang Biblia.

 Paano nagsugod nga mahibaluan ni Zwingli ang kamatuoran sa Biblia? Sang ara sia sa unibersidad sang Basel, Switzerland, naka-attend sia sa mga lecture ni Thomas Wyttenbach, nga nagpakalain sa sistema sang Simbahan nga indulhensia. a Base sa isa ka biographer, si Zwingli “nakatuon kay [Wyttenbach] nga ang kamatayon sang Cristo ginhalad sing makaisa para sa aton mga sala.” (1 Pedro 3:18) Sang natun-an ni Zwingli nga ang halad lang ni Jesus amo ang basihan para mapatawad ang aton mga sala, wala na niya ginpatihan ang panudlo nga mapatawad sang mga lider sang simbahan ang mga sala kabaylo sang kuarta. (Binuhatan 8:20) Bisan pa sina, ginpadayon ni Zwingli ang pagtuon kag nangin Katoliko nga pari sa edad nga 22.

 Sang mga beintehon ang iya edad, nagtuon si Zwingli sang Greek para maintiendihan niya ang orihinal nga lenguahe sang ginatawag nga Bag-ong Testamento. Gin-usisa man niya ang mga sinulatan ni Erasmus, kag natun-an niya, pareho sa ginatudlo sang Biblia, nga si Jesus ang Manugpatunga sa Dios kag sa tawo. (1 Timoteo 2:5) Bilang resulta, nagsugod sa pagpangduhaduha si Zwingli sa ginatudlo sang Katoliko parte sa papel sang mga santos para magpalapit sa Dios.

 Mas nagtinguha pa gid si Zwingli nga pangitaon ang kamatuoran sang mga 30 anyos sia. Pero, nangin pari man sia sang mga soldado sa serye sang mga inaway sa Europe para sa pagkontrol sa Italy. Sa inaway sa Marignano sang 1515, nakita niya nga ginpatay sang Katoliko ang linibo ka Katoliko. Pila ka tuig sang ulihi, ginkopya sing manomano ni Zwingli kag gin-memorize pa gani ang kalabanan nga bahin sang Griegong Kasulatan. Sang mga 1519, nag-istar sia sa Zurich, nga sentro sang pulitikal nga impluwensia sa Switzerland. Sang didto sia, nagpati sia nga dapat untaton sang Simbahan ang bisan ano nga panudlo nga wala nabase sa Kasulatan. Pero paano niya mabuligan ang iban nga magpati sa iya ginsiling?

 Nagpati si Zwingli nga indi na pagpatihan sang mga tawo ang kabutigan sang relihion kon mabatian nila ang kamatuoran sa Biblia. Gani sang nangin pari sia sa kilala nga Grossmünster nga simbahan sa Zurich, may kaisog nga ginsugdan niya ang iya panudlo kag amo sini ang iya plano: Indi na niya pagbasahon ang Latin nga lectionary b nga gina-recite sang mga klero sa sulod sang ginatos na ka tuig. Kundi, magapanudlo sia gamit ang Ebanghelyo nga halin mismo sa Biblia, nga ginabasa ang kada kapitulo, halin sa umpisa asta sa katapusan. Imbes nga gamiton ang mga ideya sang mga Amay sang Simbahan para ipaathag ang Kasulatan, ginagamit niya mismo ang Kasulatan man. Ginhimo niya ini paagi sa paggamit sang mga teksto sa Biblia nga mas mahapos maintiendihan para magpaathag sang mas mabudlay nga mga teksto.—2 Timoteo 3:16.

 Samtang nagapanudlo si Zwingli, ginbuligan niya ang mga tawo nga makita nga ang Biblia mapuslanon sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Gintudlo niya ang moral nga talaksan sang Biblia, kag gintudlo niya nga sala ang pagsimba kay Maria nga iloy ni Jesus, ang pagpangamuyo sa mga santos, ang pagbaligya sang indulhensia, kag imoral ang mga klero. Ano ang reaksion sang mga tawo sa sini? Pagkatapos sang iya una nga sermon, ang pila nagsiling: “Wala pa gid kami nakabati sang amo sini nga panudlo.” Kag ang isa ka historian nagsulat parte sa mga Katoliko nga tagpalamati ni Zwingli: “Nagsimba liwat ang mga miembro sang simbahan nga nag-untat sa pagsimba bangod naakig sila sa katuntuhan kag imoralidad sang mga pari.”

 Sang 1522, gintinguhaan sang mga klero nga gamiton ang mga pulitiko sa Zurich para pauntaton ang mga tawo nga maghimo sang bisan ano nga kontra sa doktrina sang simbahan. Gani, gin-akusahan si Zwingli nga isa ka erehes. Nangindi sia nga ipanghiwala ang iya ginapatihan, gani nag-resign sia bilang Katoliko nga pari.

 Indi na pari si Zwingli, pero aktibo sia gihapon nga nagapanudlo, kag padayon niya nga ginkumbinsi ang iban nga magpati sa iya mga ginapatihan. Nakilala sia sang mga tawo bangod sang iya pagpanudlo, kag bangod sini ginapamatian sia sang mga pulitiko sa Zurich. Paagi sa iya impluwensia sa pulitika, gintinguhaan niya nga maghimo sang mga pagbag-o sa relihion sa Zurich. Halimbawa, sang 1523, nakumbinsi niya ang mga hukom sa Zurich nga himuon nga ilegal ang bisan ano nga panudlo parte sa relihion nga indi mapamatud-an sa Kasulatan. Sang 1524, ginkumbinsi niya sila nga himuon nga ilegal ang pagsimba sa mga diosdios. Gindumalahan sang civil magistrate, nga ginasuportahan sang iban pa nga mga nagapanudlo kag sang mga tawo, ang pagpangguba sang madamo nga mga altar, mga idolo, mga imahen, kag sa iban pa nga sagrado nga mga butang. “Wala labot sa pagpangguba sang mga Viking sa mga simbahan, ang Western Church wala pa gid nakakita sang hungod nga pagpangguba pareho sini,” siling sang libro nga Zwingli—God’s Armed Prophet. Sang 1525, naimpluwensiahan man niya ang mga awtoridad nga himuon nga ospital ang mga propiedad sang simbahan kag tugutan ang mga monghe nga mangasawa kag ang mga madre nga mamana. Ginpanugda man niya nga islan ang Misa sang simple nga selebrasyon base sa Biblia. (1 Corinto 11:23-25) Ang mga historian nagsiling nga bangod sa pagpanikasog ni Zwingli, nagbuligay ang mga lider sang relihion kag ang mga pulitiko sa Zurich para umpisahan ang Reformation kag maporma ang bag-o nga Protestante nga relihion.

 Ang pinakamanami nga ginhimo ni Zwingli amo ang pag-translate sang Biblia. Sang mga 1520, ginpangunahan niya ang isa ka grupo sang mga scholar nga naga-translate gamit ang orihinal nga Hebreo kag Griego, lakip ang Greek Septuagint kag ang Latin Vulgate. Simple lang ang ila paagi. Ginabasa nila ang kada bersikulo halin sa orihinal nga lenguahe, pati ang iban nga ginasaligan nga mga translation. Dayon ginaistoryahan nila ang kahulugan sang bersikulo kag ginasulat nila ang ila desisyon. Ang ila pagpangabudlay para ipaathag kag i-translate ang Pulong sang Dios nagresulta sa isa ka volume nga edisyon sang Zurich Bible sang 1531.

 Sinsero si Zwingli, pero wala niya ginarespeto ang mga pagpati sang iban, kag agresibo sia. Halimbawa, sang 1525, nagpartisipar sia sa pagbista sa mga Anabaptist, nga wala nagakomporme sa iya pagpati nga dapat bawtismuhan ang mga lapsag. Sang ulihi, sang gin-aprobahan sang mga korte ang sentensia nga kamatayon sa bisan sin-o nga indi magbaton sang pagbawtismo sa mga lapsag, wala niya ini ginkontra. Ginkumbinsi man niya ang mga lider sa pulitika nga maggamit sang puersa militar para piliton ang iban nga batunon ang bag-o nga mga pagpati. Pero ang pila ka lugar sa Switzerland nga debotado nga mga Katoliko, wala nagbaton sang iya mga pagpati. Nagresulta ini sa inaway. Gin-updan ni Zwingli ang mga soldado halin sa Zurich pakadto sa lugar diin natabo ang inaway, kag didto sia napatay sa edad nga 47.

 May mga nahimo si Huldrych Zwingli nga nagpabag-o sa kasaysayan, bisan pa mas popular ang iban nga mga Protestante nga Reformer nga si Martin Luther kag si John Calvin. Mas maisog nga ginkontra ni Zwingli ang mga panudlo sang Romano Katoliko nga simbahan sangsa kay Luther. Bangod kay Zwingli, nangin mas mahapos sa mga tawo nga batunon ang mga panudlo ni Calvin. Bilang resulta, gintawag sia nga Third Man sang Reformation.

 May positibo kag negatibo nga epekto ang hinimuan ni Zwingli. Para masugid niya sa mas madamo ang iya mga ginapatihan, nag-entra sia sa pulitika kag inaway. Bangod ginhimo niya ini, wala niya nasunod ang halimbawa ni Jesucristo nga wala nag-entra sa pulitika kag gintudluan ang iya mga disipulo nga higugmaon ang ila mga kaaway imbes nga patyon sila.—Mateo 5:43, 44; Juan 6:14, 15.

 Pero, si Zwingli isa ka mapisan nga estudyante sa Biblia kag determinado nga isugid sa iban ang iya natun-an. Madamo sia sang natun-an nga mga kamatuoran sa Biblia kag ginbuligan man niya ang iban nga matun-an ini.