“Ang pagkabuhi liwat isa ka kamatuoran. Matuod gid nga ang mga tawo nga nagakabuhi subong, nabuhi na sadto, napatay, kag natawo liwat, kag may kalag ang mga patay.”—PLATO, GRIEGO NGA PILOSOPO, IKA-5 NGA SIGLO B.C.E., NGA NAGABALIKWAT KAY “SOCRATES.”
“Bangod ang kalag nagakinahanglan sang lawas, mahimo ini magsaylosaylo sa lainlain nga lawas sang tawo.”—GIORDANO BRUNO, ITALYANO NGA PILOSOPO, IKA-16 NGA SIGLO C.E.
“Wala nagakapatay ang tawo: daw napatay lang ini, pero may bahin sang tawo nga padayon nga nagakabuhi . . . kag ini nga bahin nagatan-aw nga daw nagagawa sa bintana kay nagsaylo na ini sa bag-o nga lawas.”—RALPH WALDO EMERSON, AMERIKANO NGA MANUNULAT KAG MAMALAYBAY, IKA-19 NGA SIGLO C.E.
NAPALIGBAN mo na bala kon sin-o gid ikaw? Nagsulod na bala sa pensar mo nga nabuhi ka na sadto? Kon huo, indi lang ikaw ang nagapensar sina. Halin pa sang una, ginpaligban na ini sang mga tawo ano man ang ila kultura. Ang iban nagapati nga ang panudlo parte sa reinkarnasyon amo ang sabat. Ginatudlo sini nga kon ang tawo mapatay, ang indi makita nga “kalag” nagagua sa lawas kag matawo liwat sa lain naman nga lawas, puede sa tawo, sapat, ukon sa tanom pa gani.
Bisan pa nga nagapati sa sini ang iban, paano naton masiguro nga matuod gid ini? Ano ang ginasiling sang Pulong sang Dios, ang Biblia, parte sa sini? Sabton naton anay ang pamangkot nga, Diin naghalin ini nga panudlo?
Diin Naghalin ang Panudlo nga Reinkarnasyon?
Suno sa mga historian kag iskolar, ang mga pumuluyo sang siudad sang Babilonia sang una, nga gintukod sobra 2,000 ka tuig antes sang panahon ni Cristo, nagapati nga kon mapatay ang isa ka tawo may indi makita nga bahin sang iya lawas nga padayon nga nagakabuhi. ‘Madamo sing ispekulasyon ang mga teologo sang Babilonia parte sa imortalidad,’ siling ni Morris Jastrow, Jr., sa iya libro nga The Religion of Babylonia and Assyria. Para sa mga Babilonianhon, “ang kamatayon isa ka dalan pakadto sa lain nga kabuhi,” paathag niya. “Gin-imbento nila ang ideya parte sa imortalidad kay indi sila makapati nga kon ang isa ka tawo mapatay wala na ini nagaluntad.”
Halin sa Babilonia, ang panudlo parte sa pagsaylosaylo sang kalag sa lainlain nga lawas naglapta sa iban nga bahin sang kalibutan sadto. Gin-imbento sang mga pilosopo sa India ang panudlo nga Karma, nga ang sahi sang pagkabuhi sang isa ka tawo amo ang basihan sang sahi sang lawas nga iya mabaton sa iya masunod nga kabuhi. Nagpati man ang Griego nga mga pilosopo sa ideya sang reinkarnasyon, kag bangod may impluwensia sila, nagpati man ang iban sa sini.
Subong, madamo sa Europa kag Amerika ang nagpakita sing interes sa reinkarnasyon. Nangin interesado man ang mga artista kag mga pamatan-on sa mga ideya kag buhat sang mga relihion sa Asia. Nagdamo subong ang libro kag site sa Internet nga nagasugid parte sa inagihan sang mga tawo nga nabuhi na kuno sadto. Mas labi nga nagabantog sa madamo nga pungsod ang past-life therapy. Ginagamit sini ang hipnotismo para mahibaluan ang kabuhi kuno sadto sang mga tawo para maintiendihan ang parte sa ila ikaayong-lawas kag pamatasan.
Matuod Bala ang Reinkarnasyon?
Bisan pa madugay na nga ginapatihan ang reinkarnasyon, dapat masabat ang pinakaimportante nga pamangkot—Matuod bala ini? Gusto mahibaluan sang mga Cristiano kon bala ina nga pagpati ginatudlo sang Biblia. (Juan 17:17) Bangod si Jehova nga Dios nga aton Manunuga amo ang Ginhalinan sang kabuhi kag ‘ginapahayag Niya ang mga tinago,’ ginapaathag niya ang mga butang parte sa kabuhi kag kamatayon nga wala mahibaluan sang tawo. Makasiguro kita nga ginasabat ini sang iya Pulong, ang Biblia.—Daniel 2:28; Binuhatan 17:28.
Kon tun-an naton sing maayo ang Biblia, mabasa naton ang sabat sang Dios kon ano ang nagakatabo kon mapatay kita. Halimbawa, makita naton sa Genesis 3:19 ang ginsiling sang Dios kay Adan sang wala sila nagtuman ni Eva sa Iya. Nagsiling ang Dios: “Sa balhas sang imo nawung magakaon ka sing kalan-on tubtub nga magbalik ka sa duta, kay ginkuha ka sa iya; yab-ok ka, kag sa yab-ok magabalik ka.” Gintuga si Adan halin sa yab-ok. Sang mapatay sia, nagbalik sia sa yab-ok. Amo ini ang maathag nga ginsiling sang Dios. Gani kon mapatay ang isa ka tawo, indi na sia matawo liwat kundi wala na sia nagaluntad.* Ang kamatayon kabaliskaran sang kabuhi, subong sang init kag tugnaw, sang mamala kag basa, kag sang masanag kag madulom. Ang patay matuod gid nga patay! Indi bala nga simple lang ina kag makatarunganon?
Gani, paano naton ipaathag ang ginasiling sang iban nga nadumduman kuno nila ang ila inagihan sang una nila nga kabuhi? Indi pa naton mahangpan sing bug-os kon paano nagapanghikot ang aton hunahuna, pati ang mga butang nga wala naton mahibaluan pero ara gali sa aton memorya, kag ang epekto sang bulong kag indi maayo nga mga eksperiensia sa kabuhi. Bangod sang madamo nga impormasyon nga ara sa aton memorya, mahimo nga daw kaathag gid sang aton mga damgo kag ginahaumhaum nga mga hitabo amo nga abi naton matuod gid ini. Kon kaisa, mahimo mapagua sang malaut nga mga espiritu ang misteryoso nga mga hitabo nga daw matuod gid.—1 Samuel 28:7-19.
Natural lang nga gusto naton mabuhi kag mahibaluan kon ano ang palaabuton. Ngaa ayhan? Amo ini ang ginasiling sang Biblia parte sa Manunuga: “Ginbutang man niya ang wala sing katubtuban sa ila tagiposoon.” (Manugwali 3:11) Gani, gusto gid sang mga tawo nga mabuhi sing wala katapusan.
Kon si Jehova nga Dios nga aton Manunuga ang nagbutang sa tagipusuon sang tawo sing handum nga mabuhi sing wala katapusan, makatarunganon lamang nga ipaathag niya kon paano ini matuman. Ginasugid sang Biblia ang katuyuan sang Manunuga nga mabuhi ang matinumanon nga mga tawo sing wala katapusan sa paraiso nga duta. “Ang mga matarung magapanubli sang duta, kag magapuyo dira sa gihapon,” siling sang salmista nga si Hari David. (Salmo 37:29) Ang isa ka panguna nga panudlo sa Biblia nga naangot sa katuyuan sang Dios amo ang pagkabanhaw sang mga patay.—Binuhatan 24:15; 1 Corinto 15:16-19.
Pagkabanhaw—Ang Paglaum sang mga Patay nga Napamatud-an Na
Mabasa sa Biblia ang rekord parte sa walo ka tawo nga ginbanhaw sa duta kag may mga nakasaksi sa sini.* Pero indi ini reinkarnasyon. Nakilala dayon sang ila pamilya kag mga abyan ang mga ginbanhaw. Indi na kinahanglan nga pangitaon pa kag pat-uron sang ila pamilya kon sin-o sa bag-o nabun-ag nga mga bata ang ginsayluhan sang ila hinigugma nga napatay.—Juan 11:43-45.
Makalilipay gid mahibaluan nga suno sa Pulong sang Dios, ang kalabanan banhawon sa bag-ong kalibutan sang Dios nga magabulos sa indi madugay sa malaut nga kalibutan diri sa duta. (2 Pedro 3:13, 14) Subong, ang kabuhi sang binilyon ka indibiduwal ara sa wala sing limitasyon kag perpekto nga memorya ni Jehova, ang Dios nga nakahibalo sang tanan nga ngalan sang bituon! (Salmo 147:4; Bugna 20:13) Kon banhawon na niya sa bag-ong kalibutan ang pasunod nga kaliwatan sang mga tawo, mahibaluan na nila kon diin sila naghalin kag makilala na nila ang ila katigulangan. Makakulunyag gid ina nga palaabuton!
^ par. 13 Para sa dugang nga impormasyon, basaha ang kapitulo 6, “Diin ang mga Patay?” sa libro nga Ano Gid ang Ginatudlo Sang Biblia? nga ginhimo sang mga Saksi ni Jehova.
