ANG isa sa pinakamabudlay istoryahan sang mag-asawa amo ang kuarta. Amo ini ang masami nga rason kon ngaa nagabaisay sila.

Ang mga mag-asawa nga indi balanse ang pagtamod sa kuarta mahimo nga nagaka-stress, wala nagahangpanay, nagalainay sing buot, kag nagakaguba ang relasyon kay Jehova. (1 Timoteo 6:9, 10) Kon indi masolbar sang mga ginikanan ang ila problema sa kuarta mahimo nga mapilitan sila nga mangita sing dugang nga trabaho amo nga wala na sila sing tion para sa ila pamilya kag sa pagpabakod sang ila relasyon kay Jehova. Ginatudluan man nila ang ila mga kabataan sang sala nga pagtamod sa kuarta.

“Ang cuarta pangapin,” siling sang Biblia. (Manugwali 7:12) Pero mapangapinan lang sang kuarta ang inyo pag-asawahay kag pamilya kon makahibalo kamo magbadyet kag kon paano ninyo ini istoryahan. * Sa pagkamatuod, imbes nga mag-away, ang maayo nga pag-istoryahanay parte sa kuarta makapabakod pa gani sa relasyon sang mag-asawa.

Pero ngaa nangin kabangdanan sang madamo nga problema sang mag-asawa ang kuarta? Kag ano ang dapat himuon agod mangin maayo ang pag-istoryahanay parte sa kuarta imbes nga baisan ini?

Ang kalabanan nga kabangdanan sang pagbaisay indi ang kuarta ukon utang kundi ang kakulang sang pagsalig ukon kahadlok. Halimbawa, kon ginaisip sang bana ang kada sentimo nga ginagasto sang iya asawa, nagapakita ini nga wala sia sing pagsalig sa iya sa pagbadyet sang kuarta para sa pamilya. Kag kon ang asawa nagareklamo man nga daw wala sing sinuptan ang iya bana, sa pagkamatuod nahadlok lang sia nga sa ulihi basi mamroblema sila sa kuarta.

Ang isa pa nga kabangdanan sang pagbaisay sang mag-asawa parte sa kuarta amo ang ila gindak-an. “Nagdaku ang akon asawa sa pamilya nga maayo magbadyet sing kuarta,” siling ni Matthew nga kasal na sa sulod sang walo ka tuig. “Wala niya maagyan ang naagyan ko. Palahubog si Tatay, palasigarilyo, kag madugay nga wala sing trabaho. Pirme lang kami nagakawad-an, kag ginakulbaan ako nga basi malubong kami sa utang. Bangod sini, kon kaisa daw puerte na gid sa akon kabagit.” Ano man ang rason sang inyo pagbaisay, paano makabulig  ang kuarta sa inyo pag-asawahay, imbes nga bangdan ini sang problema?

Ang Biblia indi isa ka libro nga nagapaathag kon paano gamiton ang kuarta. Pero, may epektibo ini nga mga laygay nga makabulig sa mga mag-asawa nga malikawan ang mga problema sa kuarta. Binagbinaga ang mga laygay sini kag tilawi ang mga panugda nga nalista sa ubos.

1. Indi kamo dapat magbais parte sa kuarta.

“Sa nalaygayan sing maayo yara ang kaalam.” (Hulubaton 13:10) Depende sa imo gindak-an, mahimo nga nasaw-ahan ka magkonsulta sa iban parte sa kuarta ilabi na sa imo tiayon. Pero maalamon gid nga tun-an mo ang pagpakig-istorya parte sini. Halimbawa, ngaa indi mo pag-istoryahon ang imo tiayon kon paano naimpluwensiahan sang imo mga ginikanan ang imo pagtamod sa kuarta? Kag tinguhai man nga hangpon kon paano naimpluwensiahan sang iya pamilya ang iya pagtamod sa kuarta.

Indi na paghulata nga may mag-utwas nga problema parte sa kuarta antes ninyo ini istoryahan. Ang isa ka manunulat sang Biblia namangkot: “Magalakat bala ang duha sing tingub, kon wala sila magkasugut?” (Amos 3:3) Paano maaplikar ini nga prinsipio? Kon maghimo kamo sing iskedyul agod maistoryahan ang kuarta, mahimo mabuhinan ninyo ang indi ninyo paghangpanay nga nagaresulta sa pagbinaisay.

2. Dapat kasugtan sang mag-asawa kon paano tamdon ang ila kinitaan.

“Sa pagpadungog sa isa kag isa manguna kamo.” (Roma 12:10) Kon ikaw lang ang may obra, mapadunggan mo ang imo asawa ukon bana kon ginatamod mo ang imo kinitaan nga indi imo kundi kuarta sang imo pamilya.—1 Timoteo 5:8.

Kon duha kamo sang imo tiayon ang may palangitan-an, mapadunggan ninyo ang isa kag isa kon ginasugid ninyo sa inyo tiayon kon pila ang inyo kinitaan lakip na ang dalagku nga mga balayran. Kon ginalikom mo ini sa imo tiayon, mahimo nga magluya ang pagsalig ninyo sa isa kag isa kag maguba ang inyo relasyon. Indi man buot silingon nga ilisensia mo pa sa imo tiayon ang kada sentimo nga imo gastuhon. Pero kon ginaistoryahan ninyo anay antes baklon ang isa ka mahal nga butang, nagapakita ini nga ginapabaloran mo ang iya opinyon.

3. Isulat ang imo mga plano.

“Kon magplano ka sing maayo kag magmapisan, sigurado nga magauswag ka.” (Hulubaton 21:5, Ang Pulong sang Dios) Ang isa ka paagi nga mangin handa ka sa palaabuton kag indi mauyang ang imo pinangabudlayan, amo ang paghimo sing badyet para sa inyo pamilya. Si Nina, nga minyo na sa sulod sang lima ka tuig, nagsiling: “Kon makita mo ang listahan sang imo kinitaan kag mga gingasto, makibot ka gid. Makita mo gid kon ano ang matuod nga kahimtangan sang inyo pamilya sa pinansial.”

Indi man kinahanglan nga detalyado gid ang imo pagbadyet. Si Darren, nga 26 anyos na nga kasal kag may duha ka bata nga lalaki, nagsiling: “Sang una, naggamit kami sing mga sobre. Ginasulod namon sa lainlain nga sobre ang amon badyet sa kada semana. Halimbawa, may mga sobre kami para sa amon pagkaon, paglingawlingaw, kag bisan sa pagpagunting. Kon kulang ang amon badyet sa isa ka sobre, hulamon anay namon ang badyet nga napain sa iban nga sobre, pero ginasigurado gid namon nga maislan ini dayon.” Kon nagagamit kamo sing ATM ukon credit card sa pagbayad sang inyo  mga balayran, importante gid nga planuhon kag ilista ninyo ang inyo mga gingasto.

4. Istoryahi ninyo kon ano ang inyo mga obligasyon.

“Ang duha maayo pa sa isa, bangud nga may maayo sila nga balus tungud sang ila pagpangabudlay.” (Manugwali 4:9, 10) Sa iban nga pamilya, ang bana amo ang nagabadyet, sa iban naman ang asawa. (Hulubaton 31:10-28) Pero madamo nga mag-asawa ang nagabuligay sa sini nga responsibilidad. “Ang asawa ko ang nagaasikaso sa mga balayran namon kag ginagmay nga mga galastuhan,” siling ni Mario, nga 21 anyos na nga kasal. “Ako naman ang nagaasikaso sang amon mga buhis, kontrata, kag arkila sa balay. Ginapahibalo namon ang kada isa parte sini kag nagabuligay gid kami.” Ano man ang inyo paagi, ang importante nagabuligay kamo.

Indi dapat maapektuhan ang inyo gugma sa isa kag isa kon nagaistoryahanay kamo parte sa kuarta. Napamatud-an ini ni Leah, nga lima na ka tuig nga kasal. Sia nagsiling: “Natun-an namon sang akon bana nga mangin tampad kag prangka sa isa kag isa kon ginaistoryahan namon ang kuarta. Gani, nahiusa na kami kag nagbakod ang amon gugma sa isa kag isa.”

Kon ginaistoryahan sang mag-asawa ang pagbadyet sang kuarta, ginahambalan nila ang ila mga plano kag mga handum sa palaabuton kag ginapakita nila ang ila pagkamainunungon sa isa kag isa. Kon ginaistoryahan anay nila ang dalagku nga mga kagastuhanan, ginapakita nila ang pagtahod sa opinyon kag balatyagon sang kada isa. Kon ginatugutan nila ang kada isa nga maggasto sing espesipiko nga kantidad nga indi na kinahanglan maglisensia, nagapakita ini sing pagsalig. Ang pagkamainunungon, pagtahod, kag pagsalig amo ang magabulig sa mag-asawa nga magpabilin ang ila gugma sa isa kag isa. Ang inyo pag-asawahay mas importante pa sangsa kuarta, gani ngaa awayan ninyo ini?