Kon Indi Matuman ang Imo mga Ginapaabot

ANG kapaslawan mahimo mabatyagan sang bisan sin-o nga mag-asawa, bisan pa kon nagasahuay sila sang magnobyahanay pa lang sila. Apang paano ang duha ka tawo nga daw nagasahuay gid antes sila magsumpaanay sa ila kasal indi maghangpanay sa ulihi?

Nagasiling ang Biblia nga ang mga nagaminyo makaeksperiensia sing “kasakit kag kasubo.” (1 Corinto 7:28, The New English Bible) Masami nga ang kadakuon sini nga kapipit-an resulta sang pagkadihimpit sang tawo. (Roma 3:23) Isa pa, mahimo nga wala ginaaplikar sang mag-asawa ukon sang isa sa ila ang mga prinsipio sang Biblia. (Isaias 48:17, 18) Apang, kon kaisa, mahimo nga ang isa ka lalaki ukon isa ka babayi nagaminyo nga may indi realistiko nga mga ginapaabot. Kon amo sini, ang mga indi paghangpanay mahimo nga magdul-ong sa serioso nga mga problema.

Indi Realistiko nga mga Pagpaabot

Kon ikaw isa ka bana ukon asawa, mahimo gid nga nagminyo ka nga may ginapaabot nga pila ka butang; amo sini ang kalabanan nga tawo. Hunahunaa sa makadali ang sahi sang kabuhi nga ginlauman mo. Ang inyo bala pag-asawahay indi subong sang ginpaabot mo? Kon amo, indi maghinakop nga indi malubad ang mga problema. Ang pag-aplikar sang mga prinsipio sang Biblia makabulig sa inyo sa pagtadlong sang mga butang. * (2 Timoteo 3:16) Ayhan maalamon nga binagbinagon mo liwat ang pila ka butang nga ginapaabot mo gikan sa inyo pag-asawahay.

Halimbawa, nagdumdom ang iban nga ang kabuhi sang mag-asawa puro lamang pagkarinyuhanay, subong sang ginalaragway sa mga sugilanon. Ukon ayhan nagdumdom ka nga pirme kamo mag-updanay ukon hamtong kamo nga mahapos ninyo malubad ang bisan ano nga ginadiskusyunan ninyo. Pagdumdom sang madamo indi na kinahanglan ang pagpugong sa kaugalingon may kaangtanan sa seksuwal nga butang kon kasal na sila. Bangod indi realistiko ini tanan nga kinaandan nga pagpaabot, pat-od nga malugaw-an ang iban sa sini.—Genesis 3:16.

Ang isa pa ka indi realistiko nga pagpaabot amo nga mangin malipayon ang isa ka tawo kon kasal na sia. Matuod, makahatag sing daku nga kalipay kon may kaupod ka sa kabuhi. (Hulubaton 18:22; 31:10; Manugwali 4:9) Apang dapat bala paabuton nga daw milagro ang pag-asawahay amo nga malubad sini ang tanan nga problema? Ang mga tawo nga may subong sini nga panghunahuna masami nga makamaradmad sa ulihi!

Wala Ginabungat nga mga Pagpaabot

Indi tanan nga ginapaabot indi realistiko. Ang matuod, ang iban nga handum makatarunganon. Apang, mahimo mag-utwas ang mga problema bangod sang pila ka pagpaabot. “Nakakita ako sing mag-asawa nga nagakamog bangod ang isa sa ila nagahulat nga matuman ang isa ka handum, samtang ang isa naman wala kalibutan sa sini nga handum,” siling sang isa ka manuglaygay bahin  sa pag-asawahay. Agod mahangpan kon paano ini mahimo matabo, binagbinaga ini.

Ginpakaslan ni Mary si David nga nagapuyo ginatos ka kilometro ang kalayuon gikan sa ila banwa. Antes magpakasal, narealisar na ni Mary nga mabudlayan gid sia kon magsaylo sia sa isa ka bag-o nga duog—labi na bangod mahuluy-on sia. Apang, kompiansa sia nga buligan sia ni David sa pagpasibu. Halimbawa, nagpaabot si Mary nga updan sia pirme ni David kag buligan sia nga makilala ang iya mga abyan. Apang, indi amo sini ang nagakatabo. Si David nawili lang sa pagpakigsugilanon sa iya madamo nga abyan—kag si Mary nga bag-uhan lang, nabilin nga nagaisahanon. Nabatyagan ni Mary nga ginapatumbayaan sia kag daw biniyaan pa gani. ‘Ngaa daw wala sing simpatiya si David?’ pamangkot niya.

Indi bala realistiko ang ginapaabot ni Mary? Indi naman. Luyag lamang niya nga buligan sia sang iya bana sa pagpasibu sa iya bag-o nga palibot. Mahuluy-on si Mary, kag indi sia makahibalo kon paano atubangon ang madamo gid nga tawo nga indi pa niya kilala. Apang, ang matuod, wala gid pagsugiri ni Mary si David sang iya ginabatyag. Gani, wala kalibutan si David sa ginabatyag ni Mary. Ano ang matabo kon magpadayon ini nga kahimtangan? Mahimo nga magdaku ang hinakit ni Mary, kag samtang nagaligad ang tion, basi maghunahuna sia nga wala gid sing kahanuklog ang iya bana sa iya ginabatyag.

Ayhan ikaw man nakabatyag sing kapaslawan kag kabang-awan sang daw wala lang ginasapak sang imo tiayon ang imo ginakinahanglan. Kon amo sini ang nagakatabo, ano ang imo mahimo?

Maghambalanay Kamo

Makapasubo gid kon ang imo mga ginapaabot indi matuman. (Hulubaton 13:12) Apang, may mahimo ikaw sa sini. “Mahaylo mo ang iban kon maalamon ka kag rasonable maghambal,” siling sang isa ka hulubaton sa Biblia. (Hulubaton 16:23, Contemporary English Version) Gani, kon sa  pamatyag mo wala ginatuman ang imo rasonable nga ginapaabot, maghambalanay kamo sang imo tiayon.

Pilia ang husto nga oras, husto nga kahimtangan, kag husto nga mga tinaga sa pagpautwas sang imo problema. (Hulubaton 25:11) Maghambal sing kalma kag matinahuron. Dumduma ang imo katuyuan—indi pagbasulon ang imo tiayon kundi pahibaluon sia sang imo ginapaabot kag ginabatyag.—Hulubaton 15:1.

Ngaa dapat mo himuon ini? Indi bala nga dapat nasat-uman na sang imo tiayon ang imo mga kinahanglanon kon may patugsiling sia? Bueno, mahimo nga ginabinagbinag sang imo tiayon ang mga butang gikan sa tuhay nga pagtamod apang malipay sia nga binagbinagon ang imo mga ginakinahanglan kon ipaathag mo ini sa iya. Indi palatandaan nga maluya ang inyo pag-asawahay kon dapat mo pa ipabutyag kon ano ang luyag mo ukon ginakinahanglan, kag indi man ini ebidensia nga walay kahanuklog ang imo tiayon.

Gani indi magpangalag-ag nga hambalan ninyo ang problema. Halimbawa, sa kahimtangan nga ginsambit kaina, sarang makasiling si Mary kay David: “Ginabaton ko nga nabudlayan ako mag-atubang sa tuman kadamo nga tawo nga indi ko pa kilala. Puede bala nga buligan mo anay ako nga makilala sila tanan tubtob nga indi na ako matahap sa ila?”

“Maabtik sa Pagpamati”

Binagbinaga karon ang kahimtangan gikan sa lain naman nga anggulo. Ibutang ta nga ginpalapitan ka sang imo tiayon, kag naugot sia bangod  wala mo ginatuman ang isa ka rasonable nga butang nga ginapaabot niya. Kon matabo ini, pamatii ang imo tiayon! Indi mangita sing rason agod depensahan ang imo kaugalingon. Sa baylo, “mangin maabtik sa pagpamati, mahinay sa paghambal, mahinay sa pagpangakig.” (Santiago 1:19; Hulubaton 18:13) Naglaygay si apostol Pablo sa mga Cristiano: “Padayon nga pangitaon sang kada isa, indi ang iya kaugalingon nga kaayuhan, kundi ang iya sang iban nga tawo.”—1 Corinto 10:24.

Mahimo mo ini kon ibutang mo ang imo kaugalingon sa lugar sang imo tiayon. Ang Biblia nagasiling: “Kamo nga mga bana, padayon kamo nga magpuyo kaupod [sa inyo asawa] sa kaanggid nga paagi suno sa ihibalo,” ukon, suno sa pagbadbad ni J. B. Phillips, “kamo nga mga bana dapat ninyo hangpon ang inyo asawa nga kaupod ninyo sa pagkabuhi.” (1 Pedro 3:7) Sa pagkamatuod, dapat nga amo man ang himuon sang mga asawa tuhoy sa ila bana.

Dumduma nga bisan pa nagasahuay kamo sang imo tiayon, indi pareho ang inyo pagtamod sa tanan nga butang. (Tan-awa ang kahon nga “Pareho nga Danyag, Magkatuhay nga Pagtamod.”) Ang matuod, maayo ini, kay mapuslanon nga binagbinagon ang mga butang gikan sa pagtamod sang iban. Bangod magkatuhay nga pamilya kag kultura ang inyo ginhalinan, magkatuhay man ang paabuton ninyo gikan sa inyo pag-asawahay. Subong resulta, mahimo kamo maghigugmaanay bisan pa indi pareho ang inyo mga ginapaabot.

Halimbawa, mahimo nga nahibaluan gid sang Cristiano nga mag-asawa ang prinsipio sang Biblia tuhoy sa pagkaulo. (Efeso 5:22, 23) Apang, paano gid ipakita ang pagkaulo sa sulod sang inyo pamilya, kag paano ipakita ang pagpasakop? Ginatuytuyan bala kamo nga duha sini nga prinsipio sang Biblia, kag nagatinguha gid bala kamo nga sundon ini?

Mahimo nga magkatuhay man ang inyo ideya tuhoy sa iban pa nga mga butang sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Sin-o ang magahimo sang pila ka hilikuton sa sulod sang balay? San-o kamo mamasyar sa inyo mga paryente, kag daw ano kalawig? Paano ipakita sang Cristiano nga mag-asawa nga ginauna nila sa ila kabuhi ang mga intereses sang Ginharian? (Mateo 6:33) Kon tuhoy sa paggasto, mahapos ang mangutang, gani mapuslanon gid nga mangin makinuton kag maideyahon kon paano makakinot. Apang, ano gid ang buot silingon sang pagkamakinuton kag maideyahon sa pagpangita sing paagi nga makakinot? Daku ang mabenepisyo kon ang mga butang kaangay sini hambalan sing tampad kag matinahuron.

Ini nga sahi sang paghambalanay makabulig agod mangin malinong ang inyo pag-asawahay, bisan pa kon tubtob sa sini nga tion may pila pa kamo ka ginapaabot nga wala matuman. Sa pagkamatuod, mas mahapos nga maaplikar ninyo ang laygay ni apostol Pablo: “Padayon nga batasa ninyo ang isa kag isa kag patawaron sing kinabubut-on ang isa kag isa kon may reklamo ang isa batok sa isa.”—Colosas 3:13.

[Footnote]

[Kahon/Piktyur sa pahina 10]

PAREHO NGA DANYAG, MAGKATUHAY NGA PAGTAMOD

“Handurawa ang isa ka grupo sang mga turista nga nagatulok sa isa ka matahom nga danyag. Bisan pa pareho lang nga danyag ang nakita sang bug-os nga grupo, magkatuhay ang nakita sang tagsa ka tawo. Ngaa? Bangod magkatuhay ang ginatindugan sang tagsa ka tawo. Wala sing duha ka tawo nga nagatindog sa pareho gid nga lugar. Isa pa, indi pareho nga bahin sang danyag ang ginatulok sang tagsatagsa. Magkatuhay nga aspekto ang maluyagan sang tagsatagsa. Amo man sa pag-asawahay. Bisan pa nagasahuay sila, wala sing mag-asawa nga may pareho gid nga pagtamod sa mga butang. . . . Nalakip sa komunikasyon ang panikasog nga pahisantuon ang magkatuhay nga mga pagtamod sa mag-asawa nga relasyon. Agod mangin posible ini, kinahanglan nga hatagan gid sing tion ang paghambalanay.”—Ang Lalantawan, Agosto 1, 1993, pahina 4.

[Kahon sa pahina 11]

ANG MAHIMO MO KARON

• Usisaa liwat ang mga butang nga imo ginapaabot. Realistiko bala ini? Indi bala rasonable ang ginapaabot mo gikan sa imo tiayon?—Filipos 2:4; 4:5.

• Bag-uha ang indi realistiko nga mga butang nga ginapaabot mo. Halimbawa, sa baylo nga magsiling, “Indi na gid kami magkamog liwat,” mamat-od nga magtinguha kamo nga husayon sing mahidaiton ang inyo ginakamugan.—Efeso 4:32.

• Hambali ang mga butang nga ginapaabot ninyo. Ang paghambalanay amo gid ang paagi agod matun-an ninyo ang pagpakita sing gugma kag respeto sa isa kag isa.—Efeso 5:33.

[Piktyur sa pahina 9]

Mangin “maabtik sa pagpamati” sa ginaproblema sang imo tiayon