Ginapatumbayaan, Ginamaltrato, kag Tigulang Na

SANG ginhimo sang guardia ang iya regular nga paglibot, kinugmat sia sa iya nakita. Nakita niya sa gua mismo sang daku nga apartment ang duha ka bangkay—isa ka tigulang nga mag-asawa nga naglumpat gikan sa bintana sang ila walo-sing-panalgan nga apartment. Walay sapayan nga ang ila paghikog makakulugmat, mas makakulugmat pa gid ang rason kon ngaa naghikog sila. Isa ka malip-ot nga sulat ang nakita sa bulsa sang bana nga nagasiling: “Ginatapos namon ang amon kabuhi bangod sang pirme nga pagmaltrato kag pagpamintas sang amon bata nga lalaki kag umagad.”

Ang mga detalye sini nga sugilanon mahimo nga di-kinaandan, apang ang panguna nga problema kinaandan lamang kag makatulublag. Sa pagkamatuod, ang pagmaltrato sa mga tigulang lapnag sa halos tanan nga bahin sang duta. Binagbinaga ang masunod:

• Sa isa ka pagtuon, 4 porsiento sang mga tigulang sa Canada ang ginreport nga ginapintasan ukon ginahingalitan—sing masami sang isa ka miembro sang pamilya. Apang, madamo nga tigulang ang nahuya ukon nahadlok sa pagsugid sang ila masubo nga kahimtangan. Ang matuod nga kadamuon mahimo nga malapit gawa sa 10 porsiento, siling sang mga eksperto.

• “Ang pungsod sang India, bisan pa nga daw may mapag-on nga kaangtanan sa pamilya tan-awon, nagakarumpag bangod sang pagdamo sang mga tigulang nga ginasikway sang ila mga anak,” report sang magasin nga India Today.

• Suno sa pinakamasaligan nga mga pagbanabana nga matigayon, “sa ulot sang 1 kag 2 milyones ka Amerikano nga nagaedad sing 65 ukon pataas ang ginhalitan, ginpintasan, ukon ginmaltrato sang isa nga ginasaligan nila nga magaatipan ukon magaamlig sa ila,” siling sang National Center on Elder Abuse. Gintawag sang isa ka deputy district attorney sa San Diego, California, ang pag-abuso ukon pagmaltrato sa mga tigulang nga “isa karon sa pinakamalala nga problema sang mga nagapatuman sing kasuguan.” Nagsiling pa sia: “Ginadahumdahom ko nga sa masunod nga pila ka tuig, labi pa gid nga magalala ang problema.”

• Sa Canterbury, New Zealand, ginakabalak-an gid sing daku nga ang mga tigulang amo ang ginapuntariya sang mga miembro sang pamilya—ilabi na sang mga may problema sa droga, alkohol, ukon sugal. Ang kadamuon sang ginreport nga mga kaso sang pag-abuso sa mga tigulang sa Canterbury nagdugang sing daku halin sa 65 sang 2002 pakadto sa 107 sang 2003. Ang hepe ehekutibo sang isa ka ahensia nga gintukod sa pagtapna sa amo nga pagmaltrato nagsiling nga ini nga numero mahimo nga “kamalingkingan lamang” sang aktual nga kadamuon.

 • Ang Japan Federation of Bar Associations naglaygay nga “ang biktima nga mga tigulang dapat hatagan sing mas daku nga igtalupangod sangsa mga biktima sang pag-abuso sa bata ukon sang iban pa nga mga kasingki sa panimalay,” report sang The Japan Times. Ngaa? Ang isa ka rason, siling sang Times, amo nga “kon ipaanggid sa pag-abuso sa bata ukon tiayon, ang pag-abuso sa mga tigulang daw mas madugay maburuka, sing bahin bangod ang mga tigulang nagabatyag nga amo ang balasulon kon ang kasingki ginahimo sang ila mga anak, kag bangod man ang gobierno kag ang lokal nga mga opisyales napaslawan tubtob karon nga makakita sing epektibo nga solusyon sa problema.”

Ining pila ka halimbawa sa kon ano ang nagakatabo sa bug-os nga kalibutan nagapahulag sa aton sa pagpamangkot: Ngaa tuman kadamo nga mga tigulang ang ginapatumbayaan kag ginamaltrato? Mabag-o pa bala ini nga kahimtangan? Ano nga lugpay ang mahatag sa mga tigulang?