“Ang Kamatayon Ginlamon sing Dayon”
“Ang Kamatayon Ginlamon sing Dayon”
HANDURAWA nga nagabasa ka sing pamantalaan nga ang ulong-dinalan amo ang sa ibabaw sa baylo sang bata nga babayi nga naghikog. Sa pagkamatuod, wala pa sing pamantalaan nga nakahimo sini. Apang, ang mga pinamulong sa ibabaw mabasa sa isa ka libro nga mga linibo na ka tuig—ang Biblia.
Sa Kasulatan, maathag gid nga ginapaathag ang kamatayon. Dugang pa, wala lamang ginapakita sang Biblia kon ngaa nagakapatay kita, kundi ginapaathag man sini ang kahimtangan sang mga patay kag nagatanyag sing paglaum para sa aton napatay nga mga hinigugma. Sa katapusan, nagasugid ini tuhoy sa talalupangdon nga tion nga mabalita na: “Ang kamatayon ginlamon sing dayon.”—1 Corinto 15:54.
Ginapaathag sang Biblia ang kamatayon sa maathag nga mga termino sa baylo nga sa indi mahangpan nga mga termino. Halimbawa, makapila nga ginapaanggid sini ang pagkapatay sa ‘pagtulog,’ kag ginalaragway sini ang patay nga mga tawo subong “nagakatulog sa kamatayon.” (Salmo 13:3; 1 Tesalonica 4:13; Juan 11:11-14) Ginapatuhuyan man ang kamatayon subong isa ka “kaaway.” (1 Corinto 15:26) Sing labi ka importante, ginapahangop sa aton sang Biblia kon ngaa ang kamatayon ginapaanggid sa pagtulog, kon ngaa ginahalitan sini ang katawhan, kag kon paano ining kaaway malutos sa ulihi.
Ngaa Nagakapatay Kita?
Ang una nga tulun-an sang Biblia nagasugid kon paano gintuga sang Dios ang una nga tawo, nga si Adan, kag ginbutang sia sa isa ka paraiso nga puluy-an. (Genesis 2:7, 15) Sang gintuga sia, nakabaton si Adan sing buluhaton, upod ang isa ka estrikto nga pagdumili. Tuhoy sa isa ka kahoy sa hardin sang Eden, ang Dios nagsiling sa iya: “Indi ka magkaon gikan sini, kay sa adlaw nga magkaon ka gikan sini mapatay ka nga totoo.” * (Genesis 2:17) Busa, nahangpan ni Adan nga ang kamatayon indi malikawan. Amo gid sini ang resulta sang paglapas sa kasuguan sang Dios.
Sing makapasubo, naglapas sanday Adan kag Eva. Ginpili nila nga lalison ang kabubut-on sang ila Manunuga, kag gin-ani nila ang mga resulta. “Kay yab-ok ka kag sa yab-ok magabalik ka,” amo ang ginsiling sang Dios sang ginpakita niya ang mga resulta sang ila sala. (Genesis 3:19) Nangin depektuso gid sila—di-himpit. Ang ila pagkadihimpit, ukon pagkamakasasala, nagdul-ong sa ila kamatayon.
Ining depekto—sala—ginpasa man sa kaanakan nanday Adan kag Eva, sa bug-os nga tawhanon nga rasa. Sa isa ka kahulugan, kaangay ini sa isa ka ginapanubli nga balatian. Wala lamang madula ni Adan ang kahigayunan nga magkabuhi nga hilway sa halit sang kamatayon kundi ginpaliton man niya ang pagkadihimpit sa iya kaanakan. Ang tawhanon nga pamilya nangin bihag sang sala. Ang Biblia nagasiling: “Amo ina kon ngaa, subong nga paagi sa isa ka tawo nagsulod ang sala sa kalibutan kag ang kamatayon paagi sa sala, kag busa ang kamatayon naglapnag sa tanan nga tawo bangod sila tanan nakasala.”—Roma 5:12.
“Nagsulod ang Sala sa Kalibutan”
Ining napanubli nga depekto, ukon sala, indi makita. Ang “sala” nagapatuhoy sa moral kag espirituwal nga kakulangan nga ginpalaton sa aton sang aton una nga mga ginikanan, kag may pisikal nga mga resulta. Apang, ginapakita sang Biblia nga nag-aman ang Dios sing remedyo. Si apostol Pablo nagapaathag: “Ang bayad nga ginabayad sa sala amo ang kamatayon, apang ang dulot nga ginahatag sang Dios amo ang kabuhi nga walay katapusan paagi kay Cristo Jesus nga aton Ginuo.” (Roma 6:23) Sa iya una nga sulat sa mga taga-Corinto, naghatag pa si Pablo sing pasalig nga tuman ka makahulugan para sa iya: “Subong nga kay Adan ang tanan nagakalamatay, amo man kay Cristo ang tanan buhion.”—1 Corinto 15:22.
Maathag nga may importante gid nga papel si Jesucristo sa pagdula sang sala kag kamatayon. Nagsiling sia nga nagkari sia sa duta agod “ihatag ang iya kalag subong gawad nga kabaylo sang madamo.” (Mateo 20:28) Ang kahimtangan daw kaangay sa pagkidnap, nga mahilway lamang ang ginkidnap kon bayaran ang ginapangayo nga kantidad. Sa sining kaso, ang gawad nga sarang makahilway sa aton gikan sa sala kag kamatayon amo ang himpit nga tawhanon nga kabuhi ni Jesus. *—Binuhatan 10:39-43.
Agod iaman ang gawad, ginpadala sang Dios si Jesus sa duta agod ihalad ang iya kabuhi. “Ginhigugma gid sang Dios ang kalibutan amo nga ginhatag niya ang iya bugtong nga Anak, agod nga ang bisan sin-o nga magtuo sa iya indi malaglag kundi may kabuhi nga walay katapusan.” (Juan 3:16) Antes mapatay sa isa ka mahalaron nga kamatayon, ‘nagpanaksi si Cristo sa kamatuoran.’ (Juan 18:37) Kag sa iya dayag nga pagministeryo, ginkalitan niya ang pila ka hitabo agod mapahayag ang kamatuoran nahanungod sa kamatayon.
“Ang Dalagita . . . Nagakatulog”
Indi bag-o kay Jesus ang kamatayon sang yari sia sa duta. Nabatyagan niya ang kasubo sang Mateo 17:22, 23) Mahimo gid mga pila ka bulan antes patyon si Jesus, napatay ang iya suod nga abyan nga si Lazaro. Ining hitabo nagahatag sa aton sing ideya kon ano ang pagtamod ni Jesus sa kamatayon.
mapatyan, kag nakahibalo gid sia nga sia mismo dali na lang mapatay. (Sang mabalitaan niya ang pagkapatay ni Lazaro, si Jesus nagsiling: “Si Lazaro nga aton abyan nagpahuway, apang magalakbay ako pakadto didto agod nga mapukaw sia sa katulugon.” Ginhunahuna sang mga disipulo nga kon nagapahuway lang si Lazaro, magaayo sia. Gani maathag nga nagsiling si Jesus: “Si Lazaro napatay.” (Juan 11:11-14) Maathag nga nahangpan ni Jesus nga ang kamatayon daw subong lamang sang pagtulog. Bisan pa mahimo nga indi naton mahangpan ang kamatayon, nahangpan naton ang pagtulog. Kon mahamuok ang aton pagtulog kon gab-i, indi naton mamulalungan ang paglipas sang tion kag ang nagakatabo sa palibot naton bangod wala kita sing pangalibutan. Amo gid sini ang ginasiling sang Biblia nga kahimtangan sang patay. Ang Manugwali 9:5 nagasiling: “Nahanungod sa mga patay, wala sila makahibalo sing bisan ano.”
Ginpaanggid man ni Jesus ang kamatayon sa pagtulog bangod sarang mapukaw ang mga tawo gikan sa kamatayon, paagi sa gahom sang Dios. Sang isa ka okasyon, ginduaw ni Jesus ang puluy-an sang isa ka nasub-an nga pamilya nga ang ila bata nga babayi bag-o lang napatay. “Ang dalagita wala mapatay, kundi nagakatulog sia,” siling ni Jesus. Nian nagpalapit sia sa napatay nga dalagita kag gin-uyatan sia sa kamot, kag “nagbangon” sia. Sa iban nga hambal, nabanhaw sia.—Mateo 9: 24, 25.
Ginbanhaw man ni Jesus ang iya abyan nga si Lazaro. Apang antes himuon ini nga milagro, ginlugpayan niya si Marta, ang utod ni Lazaro, sa pagsiling: “Ang imo utod mabanhaw.” Masinaligon sia nga nagsabat: “Nakahibalo ako nga mabanhaw sia sa pagkabanhaw sa katapusan nga adlaw.” (Juan 11:23, 24) Nagalaum gid sia nga ang tanan nga alagad sang Dios banhawon sa palaabuton.
Ano gid ang buot silingon sang pagkabanhaw? Ang Griegong tinaga para sa “pagkabanhaw” (a·naʹsta·sis) literal nga nagakahulugan sing “pagtindog.” Nagakahulugan ini sing pagbangon gikan sa kamatayon. Daw indi ini mapatihan sang iban, apang pagkatapos nga nakapamulong nga ang mga patay makabati sang iya tingog, si Jesus nagsiling: “Indi kamo matingala sa sini.” (Juan 5:28) Ang mga pagbanhaw nga ginhimo mismo ni Jesus sa duta nagapasalig sa aton sa saad sang Biblia nga ang mga patay nga yara sa handumanan sang Dios magabugtaw sa ila malawig nga “pagtulog.” Ang Bugna 20:13 nagatagna: “Ginhatag sang dagat ang mga patay nga yara sa iya, kag ginhatag sang kamatayon kag Hades [kabilugan nga lulubngan sang mga tawo] ang mga patay nga yara sa ila.”
Banhawon bala ining mga napatay agod lamang magtigulang kag mapatay liwat, kaangay ni Lazaro? Indi amo sini ang katuyuan sang Dios. Ginapasalig kita sang Biblia nga magaabot ang tion nga “wala na sing kamatayon,” gani wala na sing magatigulang kag dayon mapatay.—Bugna 21:4.
Ang kamatayon isa ka kaaway. Madamo sing iban pa nga kinaandan nga kaaway ang tawhanon nga rasa, subong sang balatian kag katigulangon, nga ginabangdan sang tuman gid nga pag-antos. Nagasaad ang Dios nga dulaon ini tanan, kag sa ulihi sentensiahan ang daku gid nga kaaway sang katawhan. “Subong katapusan nga kaaway, ang kamatayon dulaon.”—1 Corinto 15:26.
Kon matuman na ini nga saad, matigayon na sang mga tawo ang himpit nga kabuhi, nga indi na mahalitan sang sala kag kamatayon. Samtang
wala pa ini, malugpayan kita sa paghibalo nga ang aton napatay nga mga hinigugma nagapahuway, kag kon yara sila sa handumanan sang Dios, pagabanhawon sila sa iya gintalana nga tion.Ang Paghangop sa Kamatayon Nagahatag Sing Kahulugan sa Kabuhi
Ang maathag nga paghangop sa kamatayon kag ang paglaum para sa mga patay makabag-o sang aton pagtamod sa kabuhi. Si Ian, nga ginsambit sa nauna nga artikulo, nakatuon sa paathag sang Biblia sa kamatayon sang 20 anyos sia. “Nagapati ako sadto nga ang akon amay yara lamang sa iban nga duog,” siling niya. “Gani sang matun-an ko nga nagakatulog lamang sia sa kamatayon, nagpangasubo gid ako sing primero.” Apang, sang nabasa ni Ian ang saad sang Dios nga banhawon ang mga patay, nalipay gid sia sa paghibalo nga makita niya liwat ang iya amay. “Sa una nga tion sa akon kabuhi, nakabatyag ako sing kalinong,” hinumdom niya. Ang nagakaigo nga paghangop sa kamatayon nakahatag sa iya sing kalinong sa hunahuna nga nagpakalma sa iya espiritu.
Napatay ang 21 anyos nga anak nga lalaki nanday Clive kag Brenda, sa isa ka aksidente nga ginsambit sa nauna nga artikulo. Bisan pa nahibaluan nila ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa kamatayon, sa gihapon daw malupok ang ila dughan sa hinali nga pagkadula sang ila anak. Kay man, ang kamatayon isa ka kaaway, kag ang sudlot sini masakit. Ang ila ihibalo sa Kasulatan tuhoy sa kahimtangan sang mga patay amat-amat nga nagpahaganhagan sa ila kasubo. Si Brenda nagasiling: “Ang amon paghangop sa kamatayon nagbulig sa amon nga tukuron liwat ang amon kabuhi kag padayunon ang normal nga mga hilikuton. Ang matuod, wala nagaligad ang adlaw nga indi namon mahunahuna ang tion nga si Steven magabugtaw sa iya mahamuok nga katulugon.”
“Kamatayon, Diin ang Imo Sudlot?”
Maathag, ang paghangop sa kahimtangan sang mga patay makabulig sa aton nga makatigayon sing balanse nga pagtamod sa kabuhi. Ang kamatayon indi kinahanglan nga mangin isa ka misteryo. Sarang kita magkalipay sa kabuhi nga wala ginakahadlukan ining kaaway nga nagapahog sa aton. Kag bangod nahibaluan naton nga indi madula sang kamatayon ang aton kabuhi sing dayon, ginalikawan naton ang sugyot nga magkabuhi para sa kalipayan lamang, sa pagpati nga ang kabuhi “tuman lamang kalip-ot.” Ang paghibalo nga ang aton napatay nga mga hinigugma nga yara sa handumanan sang Dios nagakatulog sa kamatayon kag nagahulat sang pagkabanhaw makahatag sa aton sing kalinong kag nagabulig sa aton nga magpadayon sa kabuhi.
Huo, makalaum kita sa palaabuton kon si Jehova nga Dios, ang Manughatag sang kabuhi, magadula sang kamatayon sing dayon. Daw ano nga pagpakamaayo kon sa sina nga tion makapamangkot gid kita: “Kamatayon, diin bala ang imo kadalag-an? Kamatayon diin bala ang imo sudlot?”—1 Corinto 15:55.
[Mga nota]
^ par. 6 Amo ini ang una nga pagsambit sang Biblia sa kamatayon.
^ par. 11 Ang bili sang gawad amo ang himpit tawhanon nga kabuhi bangod amo ini ang nadula ni Adan. Ang sala naglaton sa tanan nga tawo, busa wala sing di-himpit nga tawo ang sarang makagawad. Amo kon ngaa, ginpadala sang Dios ang iya Anak gikan sa langit para sa sini nga katuyuan. (Salmo 49:7-9) Para sa dugang nga impormasyon sa sini nga topiko, tan-awa ang kapitulo 7 sang libro nga Ang Ihibalo nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Walay Katapusan, nga ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova.
[Retrato sa pahina 5]
Nagdul-ong sa kamatayon ang pagkadimatinumanon nanday Adan kag Eva
[Retrato sa pahina 6]
Gin-uyatan ni Jesus ang kamot sang dalagita, kag nagbangon sia
[Retrato sa pahina 7]
Madamo ang nagahulat sang tion nga ang ila napatay nga mga hinigugma pagapukawon gikan sa pagtulog, subong sa ginhimo kay Lazaro