Magbutang sing Limitasyon
“Mabudlay magpadaku sang kabataan nga isa ka lang, ilabi na kon magtin-edyer na sila kag ginaimpluwensiahan na sang iban nga kabataan nga magrebelde sa ginikanan.”—DULCE, SOUTH AFRICA.
Kabudlayan.
Suno sa Biblia, “sa katapusan nga mga adlaw,” ang kalabanan nga kabataan mangin “di-matinumanon sa mga ginikanan.”—2 Timoteo 3:1, 2.
Panugda.
Dumduma nga “kinahanglan mahibaluan sang kabataan ang mga pagsulundan kag kon ano ang ginapaabot sang ila mga ginikanan sa ila.” (The Single Parent Resource, ni Brook Noel) Ang psychologist para sa mga bata kag pamilya nga si Barry G. Ginsberg nagsiling: “Mas maayo kag mas matawhay ang mga relasyon kon maathag ang mga limitasyon.” Nagdugang pa sia: “Kon mas maathag ang mga limitasyon, kag napaintiende ini sing maayo sa mga bata, mas mahim-ong kag mas malipayon ang pamilya.” Paano ka makabutang sing mga limitasyon?
Mangin malig-on kag tumana ang imo ginsiling. (Mateo 5:37) Ginapakita sang isa ka pagtuon sa Australia nga ang mga bata nagatinunto kon ginahatag sang ila mga ginikanan ang tanan nila nga gusto. Subong sang ginsiling sang Biblia: “Nagadulot sing kahuy-anan ang anak nga ginpagustohan.”—Hulubaton 29:15, Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano.
Indi pagpagustuhi ang imo bata para lang matakpan ang ginabatyag mo nga kakulangan. “Kon kaisa, naluoy gid ako sa akon duha ka bata nga lalaki kay indi kompleto ang ila ginikanan,” siling ni Yasmin nga ginsambit kaina. Pero subong sang makita naton sa masunod nga parapo, wala niya gintugutan ang iya ginabatyag, bisan pa nga indi man ini malain, nga magpabag-o sa iya desisyon.
Wala nagabag-obag-o. “Kon naintiendihan sang mga bata nga disiplinahon sila ukon mahimo silutan kon indi sila magsunod sa kon ano ang ginkasugtan sang pamilya, mahimo makabulig ini nga malikawan ang problema sa batasan kag emosyon sang mga bata,” suno sa American Journal of Orthopsychiatry. Si Yasmin nagsiling: “Ginaistoryahan namon sang akon mga bata ang parte sa pagdisiplina. Kon may mahimo sila nga sala, ginapamatian ko anay sila kag ginapaathag sing maayo kon ano ang epekto sang ila ginhimo sa amon pamilya. Dayon, ginapadapat ko ang ginkasugtan namon nga disiplina.”
Mangin rasonable; indi magdisiplina kon akig ka. Bisan pa kinahanglan mo mangin malig-on sa kon ano ang husto, dapat mo man ini ipasibu sa sitwasyon. “Ang kaalam nga gikan sa hitaas”—nga halin sa Dios—“makatarunganon,” siling sang Santiago 3:17. Ang rasonable nga tawo wala nagapadasudaso ilabi na kon akig sia. Indi man sia tama ka estrikto. Sa baylo, nagapamensar sia anay, ayhan ginapangamuyo pa ini, dayon mahimo niya ang mga butang sing kalmado kag nagakaigo.
Mangin malig-on, wala nagabag-obag-o, rasonable, kag mangin maayo nga halimbawa. Kon himuon mo ini, makabutang ka sing limitasyon nga makabulig para ang inyo puluy-an mangin dalangpan sang imo mga kabataan.