Gindesinyo Bala Ini?
Ang Panong sang mga Isda
Kada tuig, sobra sa isa ka milyon ka tawo ang nagakapatay kag mga 50 ka milyon ang nagakasamaran bangod sa aksidente sa salakyan. Pero, ang mga isda wala nagabungguanay bisan pa minilyon sila nga nagalangoy sing dululungan bilang isa ka panong. Paano nila ini nahimo, kag ano ang matun-an naton sa ila para malikawan ang pagbungguanay sang mga salakyan?
Binagbinaga: Mahibaluan sang isa ka panong sang isda ang nagakatabo sa ila palibot paagi sa ila mata kag pinasahi nga sense organ nga ginatawag lateral line. Ginagamit nila ini para mahibaluan ang lokasyon sang iban nga isda sa palibot nila kag nagahulag suno sa masunod:
- Paglangoy sing dungan. Ginailog nila ang kadasigon sang isda sa tupad nila kag ginamentinar ang distansia sa tunga nila.
- Pagpalapit. Nagapalapit sila sa mga isda nga malayo sa ila.
- Ginabag-o nila ang ila direksion para indi magbunggo sa iban nga isda.
Base sa sining tatlo ka paagi, nagdesinyo ang kompanya nga nagahimo sing salakyan sa Japan sing gamay nga mga robot nga salakyan. Makadalagan ini upod sa madamo nga salakyan nga wala nagabungguanay. Imbes nga mata, ini nga mga salakyan nagagamit sing teknolohiya sa komunikasyon; imbes nga lateral line, nagagamit sila sing laser nga makakalkular sang distansia. Nagapati ang kompanya nga makabulig ini sa ila nga makahimo sing mga salakyan nga “indi-magbungguanay” kag “mga salakyan nga indi makahalit sa palibot kag indi makatuga sing trapik.”
“Gin-ilog namon ang ginahimo sang isa ka panong sang mga isda [paagi] sa paggamit sing moderno nga teknolohiya,” siling ni Toshiyuki Andou, ang principal engineer sang proyekto nga nagahimo sing robot nga salakyan. “Kami, nga nagahimo sing mga salakyan, madamo gid sing matun-an sa panong sang mga isda.”
Ano sa banta mo? Natabuan lang bala nga nagapanong ang mga isda? Ukon gindesinyo ini?