Ang Arka ni Noe kag ang Arkitektura sang mga Barko

NAGTRABAHO ako subong isa ka arkitekto kag enhinyero sang mga barko sa kapin sa 40 ka tuig. Lakip sa akon trabaho amo ang pagdesinyo sang mga barko nga may nanuhaytuhay nga porma kag kadakuon, pati na ang mga makina kag iban pa nga mga sistema nga nagapaabante sini. Sang 1963, sang didto ako nagapuyo sa British Columbia, Canada, ginpakita sa akon sang isa ka Saksi ni Jehova sa tulun-an sang Biblia nga Genesis, nga ang arka ni Noe ginlaragway subong isa ka malaba nga kahon ukon daw baul. Nangin interesado ako sa sini nga paglaragway, kag namat-od ako nga usisaon pa gid ini sing maayo.

Ginapakita sang rekord sang Genesis nga namat-od ang Dios nga tinluan ang duta sang kalautan paagi sa anaw. Ginsugo niya si Noe nga maghimo sing arka agod maluwas sia, ang iya pamilya, kag ang mga tiglawas sang mga kasapatan sa dakung Anaw. Ginsilingan sang Dios si Noe nga maghimo sing arka nga 300 ka maniko ang kalabaon, 50 ka maniko ang kalaparon, kag 30 ka maniko ang kataason. (Genesis 6:15) Suno sa isa ka pagbanabana, mga 134 metros ini kalaba, 22 metros kalapad, kag 13 metros kataas. * Busa may bug-os ini nga espasyo nga mga 40,000 metros kubikos, halos pareho sa iya sang barko nga Titanic.

Ang Desinyo sang Arka

Ang arka gintukod nga may tatlo ka panalgan, nga naghatag sing dugang nga kalig-on kag kabug-usan nga espasyo sang salog nga mga 8,900 metros kuadrados. Human ini sa matagok—kag busa indi masudlan sang tubig—nga kahoy, mahimo nga sipre, kag ginkulapan sing alkitran sa sulod kag gua. (Genesis 6:14-16) Wala sing rekord kon paano gintalaud ni Noe ang mga kahoy. Apang antes pa ginsaysay sang Biblia ang rekord sang Anaw, nagsambit na ini tuhoy sa mga manugsalsal sing saway kag mga galamiton nga salsalon. (Genesis 4:22) Bisan sa karon, ginagamit gihapon ang tarugo sa paghimo sing mga sakayan nga kahoy.

Ang arka may mga dibisyon sa sulod, isa ka puertahan sa kilid, kag isa ka kubiko kataas nga tsoʹhar, nga mahimo isa ka atop nga may mga bintana sa kilid para makasulod ang hangin kag kapawa. Apang, ang Genesis wala nagsambit tuhoy sa kilya, ukon dulong, ukon sang bisan ano nga layag, gaud, ukon mga timon sa arka. Sa katunayan, ang Hebreong tinaga para sa “arka” amo man ang gingamit sa paglaragway sa nabalawan sing alkitran nga basket nga gingamit sang iloy sang lapsag nga si Moises agod indi sia maglugdang sa Suba Nilo.—Exodo 2:3, 10.

Mapag-on Gid sa Dagat

Ang kalabaon sang arka anom ka pilo sa kalaparon sini kag napulo ka pilo sa kataason sini. Amo man ini ang proporsion sang madamo nga moderno nga mga barko, bisan pa ang proporsion sang kalabaon sa kataason nagadepende sa puersa nga ginakinahanglan sini agod makahulag sa tubig. Sa pihak nga bahin, ang kinahanglan lamang sa arka amo ang magpautaw-utaw. Kamusta ayhan ang pagpautaw-utaw sini?

Ang kapag-on sang barko sa dagat nagadepende sa kon paano ini nagapaayon sa hangin kag mga balod. Ini man may yara kaangtanan sa proporsion sang barko. Ginlaragway sang Biblia nga isa ka mabunok nga ulan ang gintunaan sang Anaw kag nagasiling man ini nga ginpahanabo sang ulihi sang Dios nga maghuyop ang hangin. (Genesis 7:11, 12, 17-20; 8:1) Wala sing ginsiling ang Kasulatan kon daw ano ka baskog ang balod kag hangin,  apang mahimo nga ang hangin kag balod mabaskog gid kag indi mapaktan, kaangay man sang hangin kag balod karon. Kon mas malawig kag mabaskog ang huyop sang hangin, mas mataas kag mas malayo ang lang-at sang kada balod. Isa pa, ang linog makatuga man sing dalagku nga balod.

Ang proporsion sang arka nakabulig agod indi ini magkulob. Ang arka gindesinyo man nga makabato sa mga puersa nga mahimo magbalyabalya sini sa nagaalimbukad nga kadagatan. Ang tuman kabaskog nga pagbalya sang balod nga mahimo nga nag-alsa kag nagbuslog sa arka ayhan mabudlay gid sa mga tawo kag kasapatan sa sulod sini. Ang pagbalya sang balod mahimo man magguba sa barko. Dapat mabakod ini agod indi mag-luy-on ang tunga nga bahin kon alsahon sang dalagku nga balod ang magtimbang nga bahin sang barko. Apang, kon alsahon sang dalagku nga balod ang barko sa natunga nga bahin, mahimo mabali ang dulong kag ulin kon wala sing nagasuportar sa magtimbang nga bahin. Ginsugo sang Dios si Noe nga maggamit sing kalabaon sa kataason nga proporsion nga 10 sa 1. Natun-an man sang ulihi sang mga manughimo-barko paagi sa mabudlay nga eksperiensia nga ining proporsion makasarang sa dalagku nga balod.

Hilway sa Katalagman kag Komportable

Bangod daw baul ang porma sang arka, ang bouyancy—ang puersa agod maglutaw ang sakayan—mahimo nga balanse sa tanan nga bahin sang arka. Ang bug-at sini mahimo nga alalangay man. Mahimo nga ginpat-od gid ni Noe nga balanse ang pagplastar sang mga kargamento pati na ang mga kasapatan kag ang kapin sa isa ka tuig nga suplay nga pagkaon. Ang maayo nga pagbalanse sang bug-at nagabulig man agod matipigan ang kapag-on sang barko. Busa, duha ka panguna nga butang ang nakabulig sa kaluwasan sang arka kag sang mga pasahero sini sa tugob-globo nga Anaw—ang hatag-Dios nga desinyo sang arka kag ang mainulikdon nga pangamlig ni Jehova. Walay duhaduha nga ginpat-od sang Dios nga magpatong ang arka sa isa ka nagakaigo nga lokasyon paghubas sang tubig.

Paagi sa akon masusi nga pag-usisa, nakahinakop ako nga ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa arka ni Noe realistiko kag nahisanto sa ginagamit nga mga pamaagi sang mga manughimo-barko karon. Siempre, madamo pa sing detalye tuhoy sa arka kag sa Anaw ang wala masambit sa rekord sang Genesis. Nagalaum ako nga sa isa ka adlaw, pagkatapos sang pagkabanhaw, makita ko si Noe diri sa duta, sa tunga sang mga pamilya sang mga tawo kag mga kasapatan nga nagapabilin nga nagaluntad bangod sa arka nga ginpangabudlayan gid niya sa pagtukod. (Binuhatan 24:15; Hebreo 11:7) Una, pasalamatan ko sia kag ang iya pamilya. Nian madamo ako sing ipamangkot sa iya.—Gin-amot.

[Nota]

 [Kahon/Retrato sa pahina 22]

ISA KA MAGAMAY NGA MODELO SANG ARKA

Sarang ka makahimo sang imo kaugalingon nga magamay nga modelo sang arka paagi sa paggamit sang masunod nga sulundan. (Puede ka makahimo sing mas dakudaku nga modelo paagi sang pagpadaku sa sulundan nga ginpakita sa idalom.) Ang ordinaryo nga papel indi dalidali mabasa kon nusnusan ini sing waks ukon krayola. Nian mahimo piluon ang papel kag butangan sing teyp ukon glue ang mga pamusod sini. Butangi sing pamug-at ang salog sang imo magamay nga arka—puede gamiton ang pila ka sensilyo nga ginaplastar sing malaka kag i-teyp ukon i-glue sa salog—tubtob nga maglutaw ini nga ang ulot sang untersia kag katunga sang kataason sini nagalugdang sa tubig.

Agod matestingan ang kabakod sang imo arka sa balod, ibutang ini sa labador nga may tubig. Tilawi nga maghimo sing paagisod nga magagmay nga balod paagi sa paggamit sing karton sang gatas ukon sing kaangay sini sa kilid sang labador kag itusmogtusmog ini sa tubig sing hinayhinay kag alalangay ang lang-at.

[Diagram]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

PILUA PASULOD PILUA PASULOD

 

PILUA PASULOD PILUA PASULOD

[Retrato]

Ang proporsion sang arka kaanggid sa moderno nga mga barko

[Diagram/​Mga retrato sa pahina 20, 21]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Atubang

Kilid

Ibabaw

Atubang

Kilid

Ibabaw

[Mga retrato]

Ang bug-os nga espasyo sang arka halos pareho sa iya sang “Titanic”

[Credit Lines]

Titanic plan: Courtesy Dr. Robert Hahn/www.titanic-plan.com; photo: Courtesy of The Mariners’ Museum, Newport News, VA