Ngaa ang Akon Kaupod sa Kuwarto Mabudlay Gid Pakigbagayan?
Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .
Ngaa ang Akon Kaupod sa Kuwarto Mabudlay Gid Pakigbagayan?
“Mahipid gid ako. Apang pagpauli ko, ang akon kaupod sa kuwarto nagakayakaya sa salog kag nagatan-aw sing TV—ang mga balasahon kag mga popcorn nagalinapta lang. Kada pauli ko, ginapanan-aw ko na ang akon makita, kag ginasiling ko sa akon kaugalingon, ‘Indi ko luyag magsulod sa kuwarto.’”—David.
“Ang akon kaupod sa kuwarto anad nga ginapagustuhan lang. Daw pagdumdom niya may suluguon kag mayordomo sia nga nagaistar upod sa amon. Kag gusto niya pirme nga ang iya luyag ang sundon.”—Renee. *
“ANG pagtuon sa pagpaumod sa makaulugot nga batasan sang isa ka estranghero mahimo magtudlo . . . sing pagpasibusibu kag sing arte sang pagkompromiso,” siling sang isa ka artikulo sang U.S.News & World Report. “Apang ang pagtuon masami nga makakalagha.” Ang mga nakaeksperiensia na nga may kaupod sa kuwarto mahimo mag-ugyon.
Madamo nga estudyante sa unibersidad ang may kaupod sa kuwarto agod makakinot sa daku kaayo nga gasto sa pag-eskwela. Ang iban nga mga pamatan-on nagasaylo nga may kaupod sa kuwarto bangod luyag nila mangin hilway sa ila mga ginikanan. Sa tunga sang mga pamatan-on nga Cristiano, madamo ang namat-od nga may kaupod sa kuwarto agod himud-usan ang espirituwal nga mga intereses. (Mateo 6:33) Nasapwan nila nga kon may isa nga nagatunga sa mga kagastuhanan, nagabulig ini sa ila nga makaalagad subong bug-os tion nga mga ebanghelisador. Ang may kaupod sa kuwarto bahin man kon kaisa sang kabuhi sang mga misyonero kag sang pag-alagad sa nanuhaytuhay nga sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova. *
Ang Magmata! nakighambal sa pila ka pamatan-on nga lalaki kag babayi nga may mga kaupod anay sa kuwarto. Ang tanan nag-ugyon nga ang isa ka kaupod sa kuwarto indi lamang isa nga magabulig sa imo sa arkila—mangin isa gid sia ka kaupod, isa nga maistorya mo kag maupod sa paghimo sing pila ka butang. “Nagapulaw kami kag nagaistoryahanay
tuhoy sa mga butang nga luyag hambalan sang mga babayi ukon nagatan-aw lamang sing pelikula,” hinumdom ni Lynn. “Ang isa ka kaupod sa kuwarto mahimo man magpalig-on sa imo,” siling ni Renee. “Kon kaisa kon nagatrabaho ka, nga nagapanikasog nga mabayaran ang tanan mo nga balayran, nagatinguha nga magbantala, makalilipay nga may kaupod ka sa kuwarto nga magapalig-on sa imo.”Walay sapayan sini, ang pagpuyo nga may kaupod sa kuwarto—ilabi na ang isa nga indi mo gid kilala sa primero—isa gid ka daku nga hangkat. Ang U.S.News & World Report nagsiling nahanungod sa kahimtangan sa kolehiyo: “Walay sapayan sang daku nga panikasog sang madamo nga eskwelahan nga upuron sa kuwarto ang mga bagay mag-upod, kinaandan gihapon ang indi maayo nga mga resulta.” Sa pagkamatuod, ang di-paghangpanay sa ulot sang mga magkaupod sa kuwarto sa kolehiyo nagadangat sa kasingki! Sa amo, nagtuhaw ang mga Internet Web site diin ginapaupok sang mga estudyante ang ila daw wala katapusan nga kaugot sa ila kaupod sa kuwarto. Ngaa masami nga mabudlay nga magkabuhi nga may kaupod sa kuwarto?
Pagpuyo Upod sa Isa ka Estranghero
“Ang pagsaylo upod sa isa ka estranghero daw makawiwili nga eksperiensia,” siling ni Mark. “Indi mo gid mapaktan kon mangin ano nga sahi sia sang tawo.” Sa pagkamatuod, ang paghunahuna nga magpuyo upod sa isa nga ayhan tuhay sing personalidad sa imo mahimo makatulublag. Matuod, ang mga Cristiano may madamo nga butang nga magkapareho kag madamo sing mahambalan nga butang. Bisan amo sini, si David nagbaton: “Nahangawa gid ako nga may kaupod ako sa kuwarto.”
Apang, natabuan nga ang kaupod ni David sa kuwarto pareho sa iya sing ginhalinan. Apang indi tanan nga bagay mag-upod sa kuwarto nagasahuay. Si Mark nagsiling: “Indi palahambal ang akon una nga kaupod sa kuwarto. Kon may kaupod ka sa isa ka sirado nga kuwarto, kinahanglan gid nga maghambal ka. Apang wala sia nagahambal. Nagpaugot ini sa akon.”
Ang magkatuhay nga gindak-an mahimo man bangdan sang iban pa nga mga kahuol. Si Lynn nagsiling: “Sa una mo nga pagsaylo sing kinaugalingon, luyag mo himuon ang mga butang suno sa luyag mo. Apang masapwan mo gilayon nga may iban pa gali nga tawo nga dapat mo pakigbagayan.” Sa pagkamatuod, bangod naghalin ka sa pamilya nga may kalig-unan, mahimo makibot ka nga tuhay gid ang pagtamod sang iban nga mga tawo sa mga butang.
Magkatuhay nga Gindak-an, Magkatuhay nga mga Paagi
Depende ini sing daku sa paghanas—ukon sa kakulang sing paghanas—nga nabaton sang isa gikan sa iya mga ginikanan. (Hulubaton 22:6) Ang pamatan-on nga si Fernando nagsiling: “Mahipid ako, kag ang akon kaupod sa kuwarto baraghal. Halimbawa na lang sa closet: Ginadan-ok niya bisan diin lang ang iya panapton. Luyag ko naman i-hanger ang akon panapton.” Kon kaisa daku gid ang kinatuhayan sa mga talaksan.
Si Renee naghinumdom: “May kaupod anay ako sa kuwarto nga ang iya hiligdaan daw tangkal sang baboy! May mga kaupod man anay ako sa kuwarto nga wala nagatrapo sang lamesa pagkatapos kaon ukon ginabilin lang ang ila kinan-an sa lababo sa sulod sang duha ukon tatlo ka adlaw.” Huo, kon nahanungod sa ulubrahon sa balay, ang pila ka kaupod sa kuwarto daw kaanggid gid sa ginapamulong sang Hulubaton 26:14: “Ang puwertahan nagalisoliso sa bisagra sini, kag ang matamad sa iya higdaan.”
Sa pihak nga bahin, ang kaupod sa kuwarto nga sobra gid kahipid mahimo man nga makaulugot. Siling sang isa ka pamatan-on nga babayi nga si Lee tuhoy sa iya isa ka kaupod sa kuwarto: “Para sa iya, ang pagpaninlo kinahanglan himuon kada oras. Indi man gid ako mahigko, apang kon kaisa ginabilin ko lang ang mga butang, kaangay sang mga libro, sa akon katre. Kag sa pamatyag niya dapat niya kontrolon ang kahimtangan.”
Ang mga magkaupod sa kuwarto mahimo man may kaugalingon nga ideya sa personal nga katinlo. Si Mark nagapaathag: “Adlaw na nagabugtaw ang akon kaupod sa kuwarto. Nagadalidali sia pakadto sa lababo, ginawisikan sing tubig ang iya buhok, kag maglakat.”
Ang kinatuhayan sa gindak-an kag personalidad makaapektar sa ginapili nga kalingawan. “Magkatuhay ang naluyagan namon nga musika,” siling ni Mark tuhoy sa iya kaupod sa kuwarto. Apang kon may respeto sa isa kag isa, ini nga mga kinatuhayan mahimo nga mapuslanon, ayhan nagabulig sa
magkaupod sa kuwarto nga mapasangkad ang ila mga naluyagan. Apang sa masami gid, ini nga mga kinatuhayan nagaresulta sa di-paghangpanay. “Nanamian ako sa Kinatsila nga musika,” siling ni Fernando, “apang pirme ini ginahikayan sang akon kaupod sa kuwarto.”Ang Telepono—Isa ka Problema
Ang paggamit sing telepono mahimo nga isa sang labing daku nga kabangdanan sang di-paghangpanay. Si Mark nagsiling: “Luyag ko na magtulog. Apang ang akon kaupod sa kuwarto nagapulaw sa pagpakighambal sa telepono. Kon madugay na makaulugot na ini.” Si Lynn naghinumdom man: “Kon kaisa nagapanawag ang mga abyan sang akon kaupod sa kuwarto sa alas tres ukon alas kuatro sa kaagahon. Kon wala sia, ako ang nagabangon kag nagasabat sang telepono.” Ang ila solusyon? “Ginpat-od namon nga ang kada isa sa amon may telepono.”
Apang, indi tanan nga pamatan-on makasarang sa pagpanag-iya sing kaugalingon nga telepono, kag madamo ang napilitan nga makig-ambit sa iban. Nagaresulta ini sa indi maayo nga mga kahimtangan. Si Renee nagahinumdom: “Ang isa sang akon mga kaupod sa kuwarto may nobyo, kag inoras sia pirme sa telepono. Sa isa ka bulan ang iya balayran sobra sa 90 dolyares. Ginapaabot niya nga magabuligay kami sa pagbayad sini, kay nagsugtanay kami nga tungaon ang balayran.”
Ang paggamit lamang sa telepono isa pa ka problema. “Ang kaupod ko sa kuwarto mas magulang sa akon,” hinumdom ni Lee. “Kag isa lang ang amon telepono. Pirme ako nagagamit sing telepono bangod madamo ako sang abyan. Nagahipos lang sia. Abi ko anay kon luyag niya maggamit sa telepono, hambalon niya ako. Narealisar ko karon nga wala ako sadto sing pasunaid.”
Wala sing Tion nga Magkinaugalingon
“Ang tanan nagakinahanglan sing tion nga magkinaugalingon,” siling ni David. “Kon kaisa, luyag ko magrelaks kag magpahunayhunay lang.” Apang, ang pagpangita sing tinion nga mag-isahanon makahalangkat kon may kaupod ka sa kuwarto. “Luyag ko nga may tion ako nga nagaisahanon,” siling ni Mark. “Gani ang pinakamabudlay sa akon amo nga wala ako sing tion nga magkinaugalingon. Pareho ang iskedyul namon sang kaupod ko sa kuwarto. Gani mabudlay mangita sing tion nga magkinaugalingon.”
Bisan gani si Jesucristo kon kaisa nagkinahanglan sing pila ka tion nga mag-isahanon. (Mateo 14:13) Gani, makaulugot kon bangod sang imo kaupod sa kuwarto mabudlay, kon indi man imposible, nga magbasa, magtuon, ukon magpamalandong. Si Mark nagsiling: “Mabudlay magtuon bangod may butang pirme nga nagakatabo. Ginaagda niya ang iya mga abyan sa kuwarto, may ginaistorya sia sa telepono, ukon nagatan-aw sia sing TV ukon nagapamati sa radyo.”
Walay sapayan sini, bisan pa mabudlay ang magpaumod sa kaupod sa kuwarto, linibo ka pamatan-on ang nagmadinalag-on sa sini. Ang palaabuton nga mga artikulo sa sini nga serye magabinagbinag sang pila ka praktikal nga paagi agod mangin maayo ang imo kaangtanan sa imo kaupod sa kuwarto.
[Mga nota]
^ par. 4 Ang iban nga mga ngalan gin-islan.
^ par. 6 Bisan pa ining laygay ginapatuhoy sa mga pamatan-on, mabuligon man ini sa mga may edad na nga may kaupod sa kuwarto sa tapos sang nagbag-o nga mga kahimtangan, subong sang pagkabalo.
[Retrato sa pahina 22, 23]
Ang magkatuhay nga luyag sa musika isa ka hangkat
[Retrato sa pahina 24]
Ang kakulang sing pasunaid makatuga sing tension