Mahanabo Pa Ayhan Liwat ang “Holocaust”?

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA SWEDEN

SANG Enero 26-​28, 2000, ang mga pangulo sang Estado kag ang mga tiglawas sang 48 ka panguluhan gikan sa bug-os nga kalibutan nagtipon sa kapital sang Sweden para sa Stockholm International Forum on the Holocaust. Ang pila ka pinamulong sa entablado nagpakita nga ang mga lider sang kalibutan nahadlok tuhoy sa pagbalik liwat sang Nasismo. Ang anay Primer Ministro sang Israel nga si Ehud Barak nagsiling: “Ining komperensia naghatag sing mensahe sa bug-os kalibutan: Ang rehimen nga nagapaluntad sang kalautan kag pagpatay kag pag-ihig-ihig sa tunga sang katawhan pasad sa ila relihion, rasa ukon duag indi dapat pagtugutan bisan diin man nga bahin sang duta.”

Wala Lamang Nagadalahig sa mga Judiyo

Madamo nga tawo sa bug-os nga kalibutan ang nagaangot sang termino nga “Holocaust” sa mga Judiyo lamang. Apang, nangin biktima man ang iban. Sa tion sang pagsinapol sa ginpahibalo sing lapnag nga seremonya sang pagdumdom sa Jewish Holocaust nga ginhiwat sa Great Synagogue sang Stockholm, ang primer ministro sang Sweden nagpanugda nga maghimo sing isa ka kasugtanan nga ang tanan nga archive sa bug-os nga kalibutan dapat buksan agod masanagan ang publiko tuhoy sa Holocaust. “Dapat mahibaluan naton,” siling niya, “ang tuhoy sa pagpapas sa rasa sang Roma [mga Gypsy], pagpamatay sa inutil nga mga tawo kag ang paghingabot kag pagpamatay sa mga agi, mga rebelde kag sa mga Saksi ni Jehova.”

Ang gobierno sang Sweden nagbalhag sang isa ka libro tuhoy sa Holocaust nga natig-uluhan Tell Ye Your Children, nga ginpanagtag sing libre sa tanan nga panimalay nga may kabataan sa bug-os nga pungsod. Ining publikasyon nagsiling nga ang mga Saksi ni Jehova “nangindi sa pagpanumpa nga mag-unong kay Hitler kag sa Nazi nga Alemanya. Tumalagsahon ina nga pagpangindi bangod ang pagpirma lamang sang isa ka dokumento nga nagapahayag sang ila pag-unong mahimo nga nagpauntat sang paghingabot sa  ila​​—⁠apang pila lamang ang naghimo sini.”

Ang Holocaust kag ang mga Saksi ni Jehova

Sang 1933, may yara mga 25,000 ka Saksi ni Jehova sa Alemanya. Linibo sa ila ang una nga mga tawo nga ginlupot sa mga kampo kag mga bilangguan sang Nazi. Ginpahayag nila ang ila pagkawalay nadampigan subong mga Cristiano sa tanan nga sahi sang politika kag hilikuton militar. Wala sila nagsaludo kay Hitler. Wala nila ginbaton ang rasismo nga ideolohiya sang mga Nazi kag wala sila nakigbahin sa politika kag organisasyon sang militar ni Hitler. Mga 2,000 ang nagkalamatay, nga kapin sa 350 sini sa ila ang ginpatay mismo.

Dugang pa, ang Saksi nga mga binilanggo nagbulig sa ila mga masigkabinilanggo nga magbatas, lakip ang mga Judiyo kag iban pa. Ginhimo nila ini paagi sa pagpatudok sa ila sang pasad-sa-Biblia nga paglaum kag paagi sa pagpaambit sang mga butang ilabi na sang pagkaon sa mga masakiton kag sa mga maluya, masami nagahatag sang pila ka nabilin nga tinapay sa ila. Sadtong una nga mga tuig sang paghingabot sang Nazi, ginpaguwa man nila sing sekreto ang impormasyon tuhoy sa pagluntad sang mga kampo konsentrasyon kag kon ano ang nagkalatabo sa ila didto. Halin sadto, sa ila mga magasin nga may sirkulasyon sa bug-os kalibutan, nga Ang Lalantawan kag Magmata!, ginbalhag nila ang madamo nga artikulo tuhoy sa kapintas sang mga Nazi subong man ang mga sugilanon sa kabuhi sang mga nakalampuwas.

Ang kahadlok sa pagbalik liwat sang Nasismo makita sa mga delegado sa Stockholm International Forum on the Holocaust. Si Propesor Yehuda Bauer, direktor sang International Center for Holocaust Studies sa Institute of Contemporary Jewry, sa Israel, nagsiling sa sining paagi: “Bangod natabo na ini, mahimo matabo ini liwat, indi sa pareho nga porma, indi man gid sa pareho nga mga tawo, indi sang pareho nga mga tawo, kundi kay bisan sin-o ni bisan sin-o. Wala pa gid sing katulad sini nga natabo anay, apang natabo na karon kag mahimo matabo liwat.”

[Retrato sa pahina 12]

Ang lila nga trianggulo nagapakilala sang mga Saksi ni Jehova sa mga kampo

[Retrato sa pahina 12, 13]

1. Si Julius Engelhardt, nga isa sang mga Saksi ni Jehova, ginpatay sang mga Nazi sa Brandenburg sang Agosto 14, 1944

2. Tatlo ka Saksi ni Jehova ang nakapauli matapos ginhilway sa Sachsenhausen, sang 1945

3. Si Elsa Abt, isa ka Saksi nga nahamulag sa iya magamay nga bata nga babayi kag napriso sing halos tatlo ka tuig

[Credit Line]

Nordrhein-Westfälisches Hauptstaatsarchiv, Düsseldorf

[Retrato sa pahina 13]

Ang nakalampuwas nga mga Saksi nagasugid sang ila mga sugilanon sa sining mga video