Biblu Nọ Diọ Gbẹzan Mẹtọn

ETẸWẸ dawe de he wá sọn Écosse mọdọ e yin alenu taun hugan agbasazọ́n he pekuẹ? Etẹwẹ gọalọna dawe Brésil-nù de nado dealọ sọn gbẹzan fẹnnuwiwa tọn mẹ bo jo amasin adínọ cocaïne nùnù do? Nawẹ dawe he wá sọn Slovénie de duto ahànnumú ji gbọn? Hia nuhe omẹ voovo ehelẹ dọ.

“Gbẹzan Ṣie Di Nuhe Yọ́n.”—JOHN RICKETTS

OWHE HE MẸ N’YIN JIJI: 1958

OTÒ HE MẸ N’WÁ SỌN: ÉCOSSE

OTÀN ṢIE: AJỌWATỌ KỌDETỌN DAGBENỌ DE

NUHE N’YIN DAI: N’yin pinplọn whẹ́n to ninọmẹ dagbe lẹ mẹ. Awhànfuntọ de wẹ otọ́ ṣie yin to awhànpa Grande-Bretagne tọn mẹ, enẹwutu mí nọ yì tòmẹ whlasusu. Gbọnvona Écosse, mí sọ nọ Angleterre, Allemagne, Kenya, Malaisie, Irlande po Chypre po. Sọn whenue n’do owhe ṣinatọ̀n, n’yì wehọmẹ he do adọtẹn lẹ to Écosse. To godo mẹ, n’yí gbedewema to Wehọmẹ Alavọ Cambridge tọn.

To whenue n’do owhe 20, n’jẹ azọ́nwa ji to ajọwhé amì kùnkùn tọn de bo wazọ́n hẹ yé na owhe ṣinatọ̀n. To bẹjẹeji, n’wazọ́n ehe to Hùwaji Amelika tọn, enẹgodo to Aflika podọ gbọngodo to Whèyihọ-waji Australie tọn. To whenue n’sẹtẹn yì Australie godo, n’do azọ́nwhe de ai, bọ to nukọn mẹ n’wá sà ẹ.

Akuẹ he azọ́nwhe lọ sisà hẹnwa na mí zọ́n bọ n’biọ gbọjẹ whenu-gaa tọn mẹ whenue n’do owhe 40. N’nọ yí whenu ṣie zan nado disà. Whla awe wẹ n’kùn zokẹkẹ lẹdo Australie blebu pé podọ n’ko zingbejizọnlin lẹdo aihọn pé. Gbẹzan ṣie di nuhe yọ́n.

LEHE BIBLU DIỌ GBẸZAN ṢIE DO: Whẹpo n’tlẹ do biọ gbọjẹ whenu-gaa tọn mẹ, n’jlo na dín aliho lẹ nado dopẹna Jiwheyẹwhe na vivi ogbẹ̀ tọn he dù n’te. N’jẹ Ṣọṣi Anglican tọn yì ji, yèdọ ṣọṣi de he n’yì to jọja-whenu ṣie blebu. Amọ́, ṣọṣi lọ ma nọ plọnmẹ onú kaka de sọn Biblu mẹ. Bọdego, n’plọnnu hẹ Mormons lẹ, amọ́ na yé ma nọ yí Biblu zan sọmọ wutu, n’wá gbọjọ.

To gbèdopo, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ húhú ohọ̀n ṣie. N’doayi e go to afọdopolọji dọ nuplọnmẹ yetọn lẹpo wẹ nọ yin zize sinai do Biblu ji. Dopo to wefọ he yé hia na mi lẹ mẹ wẹ 1 Timoti 2:3, 4. Wefọ enẹlẹ dọ dọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ “gbẹtọ wunmẹ lẹpo ni yin whinwhlẹngán bo wá oyọnẹn he pegan nugbo tọn kọ̀n.” E whàn mi taun nado mọdọ Kunnudetọ lọ lẹ ma donù oyọnẹn go poun amọ́ zinnudo oyọnẹn he pegan Biblu tọn ji.

Biblu pinplọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko gọalọna mi nado do oyọnẹn he pegan enẹ. Di apajlẹ, n’plọn dọ Jehovah po Jesu po ma yin apadewhe Atọ̀n-to-Dopomẹ he dablu de tọn, kakatimọ omẹ voovo awe wẹ yé yin. (Johanu 14:28; 1 Kọlintinu lẹ 11:3) Homẹ ṣie hùn nado yọ́n nugbo he bọawu taun enẹ. E sọ vẹna mi taun dọ n’gú whenu susu sọn owhe lẹ die nado mọnukunnujẹ nuhe madota enẹlẹ mẹ.

E ma dẹn bọ n’jẹ opli Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn yì ji. Awuji mi taun nado mọ lehe mẹhe to finẹ lẹ nọ jihọntọnhẹmẹ bo nọ ylọ nujinọtedo walọ dagbe tọn lẹ dọ nujọnu do—yé taidi mẹwiwe lẹ to nukun ṣie mẹ. Owanyi ahundopo tọn yetọn hẹn mi kudeji dọ n’ko mọ sinsẹ̀n nugbo lọ.—Johanu 13:35.

ALE HE N’MỌYI LẸ: To baptẹm ṣie godo, n’dukosọna yọnnu jijọ dagbenọ de he nọ yin Diane. E yin pinplọn whẹ́n taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ, podọ e do jẹhẹnu susu he n’yiwanna lẹ. To nukọn mẹ, mí wlealọ. Dona nujọnu tọn de wẹ e yin sọn Jehovah dè dọ n’wá yọ́n Diane bosọ mọaleyi sọn godonọnamẹ etọn mẹ.

Yẹn po Diane po sọ wleawuna ojlo sinsinyẹn lọ nado sẹtẹn yì fihe nuhudo wẹnlatọ tọn sù te nado lá wẹndagbe he to Biblu mẹ lọ. To 2010, mí sẹtẹn yì Bélize, to ṣẹnṣẹn Amelika tọn. To finẹ, mí nọ dọyẹwheho na mẹhe yiwanna Jiwheyẹwhe bọ nugbla oyọnẹn Biblu tọn sọ to hùhù taun lẹ.

Todin, n’do jijọho ahun mẹ tọn na n’ko wá yọ́n nugbo lọ gando Jiwheyẹwhe po Ohó etọn Biblu po go wutu. Taidi lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn de, n’do ayajẹ na n’ko plọn Biblu hẹ mẹsusu lẹ wutu. Nude ma yọ́n hugan nado mọ lehe nugbo Biblu tọn lẹ nọ diọ gbẹzan mẹlẹ tọn do—dile e wà do na yẹnlọsu. N’ko wá mọ aliho dagbe hugan lọ nado dopẹna Jiwheyẹwhe na gbẹzan he n’duvivi etọn lọ.

“Yé Jọmẹ hẹ Mi Taun.”—MAURÍCIO ARAÚJO

OWHE HE MẸ N’YIN JIJI: 1967

OTÒ HE MẸ N’WÁ SỌN: BRÉSIL

OTÀN ṢIE: GBẸZAN HE GBLEZỌN

NUHE N’YIN DAI: N’yin pinplọn whẹ́n to Avaré, yèdọ tòpẹvi he mẹ hunyanhunyan ma tin te de to ayimatẹn São Paulo tọn mẹ. Suhugan mẹhe nọ nọ̀ finẹ lẹ tọn wẹ alọnuzọ́nwatọ lẹ.

Otọ́ ṣie kú whenue onọ̀ ṣie to ohò ṣie. Whenue n’to pẹvi, n’nọ do avọ̀ onọ̀ ṣie tọn lẹ, eyin e tọ́n. N’wá jẹ nuyiwa ji taidi yọnnu lẹ, bọ mẹlẹ nọ pọ́n mi hlan di sunnu he nọ zanhẹ sunnu lẹ. To nukọn mẹ, n’jẹ zinzanhẹ sunnu lẹ ji, yèdọ yọpọ po mẹho po.

Whenue n’to owhe godo tọn aflanmẹ tọn ṣie lẹ mẹ, n’nọ to mẹhe n’na zanhẹ lẹ dín (yèdọ sunnu po yọnnu po) to fidepope he n’gán mọ yé te—to ahànnutẹn lẹ, wedutẹn zánmẹ tọn lẹ, podọ etlẹ yin to ṣọṣi lẹ mẹ. To hùnwhẹ otò tọn lẹ whenu, n’nọ sọnú di yọnnu bo nọ dúwe whenue wedugbẹ́ wehọmẹ samba tọn lẹ to wedu gbọn mẹlẹ nukọn. Mẹsusu wẹ yọ́n mi.

Mẹhe n’nọ dogbẹ́ hẹ lẹ bẹ sunnu he nọ zanhẹ sunnu lẹ, galọtọ lẹ po mẹhe ko peve to amasin adínọ zinzan mẹ lẹ po hẹn. Delẹ to yé mẹ nọ whlé mi cocaine, podọ e ma dẹn bọ yẹnlọsu wá peve to e mẹ. To whedelẹnu, mí nọ nù in na ozán dopo blebu. To ojlẹ devo lẹ mẹ, n’nọ yì nọ fide dee ṣo nado nù in na azán dopo blebu. N’wá húgo sọmọ bọ mẹlẹ jẹ didọ pé ji dọ n’ko bẹ SIDA.

LEHE BIBLU DIỌ GBẸZAN ṢIE DO: Ojlẹ enẹ mẹ wẹ n’dukosọ hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ te. Yé jọmẹ hẹ mi taun. Dopo to wefọ Biblu tọn he yé hia na mi lẹ mẹ wẹ Lomunu lẹ 10:13, he dọ: “Mẹdepope he dawhá ylọ oyín Jehovah tọn wẹ na yin whinwhlẹngán.” Hogbe enẹlẹ do nuhewutu oyín Jehovah tọn yiylọ do yin nujọnu hia mi. Whlasusu, whenue n’ko nù cocaine to zánto dopo blebu mẹ godo, n’nọ hùn fleṣe, bo nọ pọ́n olọn hlan bosọ nọ hodẹ̀ hlan Jehovah po avi po dọ ni gọalọna mi.

Na onọ̀ ṣie nọ blawu bosọ nọ to awufiẹsa sinsinyẹn mẹ nado mọdọ n’yí amasin adínọ do to dee hù wutu, enẹ yinuwado ji e sinsinyẹn bọ n’magbe nado doalọtena. Ojlẹ vude to enẹgodo, n’yigbe nado plọn Biblu hẹ Kunnudetọ lẹ. Yé hẹn mi deji dọ nupinplọn lọ na gọalọna mi nado tẹdo gbemima ṣie nado jo amasin adínọ do go—e ka sọ yinmọ nugbo!

Dile n’zindonukọn nado to Biblu plọn, n’wá mọdọ n’dona diọ aliho gbẹninọ tọn ṣie. Na taun tọn, jijọ he vẹawuna mi hugan nado jodo wẹ aṣa zanhẹmẹ to sunnu po sunnu po ṣẹnṣẹn tọn lẹ, na n’ko to alọdo to yé mẹ din e ma pọ́. Amọ́, nuhe gọalọna mi wẹ nado doalọtena nudelẹ. N’sánkanna gbẹdido hẹ họntọn ṣie hoho lẹ bosọ doalọtena ahànnutẹn lẹ po wedutẹn zánmẹ tọn lẹ po gbingbọn.

Dile etlẹ yindọ e ma bọawu nado basi vọjlado ehelẹ, e miọnhomẹna mi nado mọdọ Jehovah nọ penukundo go e bo mọnukunnujẹ vivẹnu he do n’te lẹ mẹ. (1 Johanu 3:19, 20) To 2002, n’ko doalọtena aṣa he gando zanhẹmẹ sunnu po sunnu po tọn go lẹpo, podọ owhe enẹ mẹ wẹ n’yí baptẹm bo lẹzun Kunnudetọ Jehovah tọn de te.

ALE HE N’MỌYI LẸ: Diọdo he n’basi lẹ hẹn awuji onọ̀ ṣie sọmọ bọ ewọ lọsu jẹ Biblu plọn ji. E blawu taun dọ e ko to ahidi hẹ azọ̀n asáku-awàku tọn din e ma pọ́. Etomọṣo, owanyi etọn na Jehovah podọ na nugbo Biblu tọn lẹ zindonukọn nado to jijideji.

Sọn owhe ṣinatọ̀n die wẹ n’ko to mahẹ tindo to sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ bo nọ yí suhugan whenu ṣie tọn zan nado plọn nugbo Biblu tọn mẹdevo lẹ. Nado dọ hójọhó, n’gbẹ́ nọ wá diahi hẹ ojlo mawé lẹ to whedelẹnu. Amọ́, n’nọ deji dọ na n’de ma nado dike ojlo enẹlẹ ni duto ji e wutu, enẹ gán zọ́n bọ n’na hẹn homẹ Jehovah tọn hùn.

Dile n’to dindọnsẹpọ Jehovah bo to gbẹnọ sọgbe hẹ ojlo etọn, jidide mẹdetiti tọn ṣie nọ to jijideji. N’wá lẹzun dawe ayajẹnọ de to egbehe.

“Ahànnugungun-in de poun wẹ n’yin dai.”—LUKA ŠUC

OWHE HE MẸ N’YIN JIJI: 1975

OTÒ HE MẸ N’WÁ SỌN: SLOVÉNIE

OTÀN ṢIE: N’PEVE TO AHÀN SINSINYẸN NÙNÙ MẸ

NUHE N’YIN DAI: N’yin jiji to Ljubljana, he yin tatọ́-tonọ Slovénie tọn. Ovu whenu ṣie gọ́ na ayajẹ kakajẹ whenue n’do owhe ẹnẹ. Amọ́, otọ́ ṣie wá hù ede. To adángbomẹ ehe godo, onọ̀ ṣie dona nọ wazọ́n sinsinyẹn nado penukundo mí go, yèdọ yẹn po mẹdaho ṣie sunnu po.

To whenue n’do owhe 15, n’sẹtẹn yì onọ̀ daho ṣie dè. N’do ayajẹ taun whenue n’to e dè, na họntọn ṣie susu wẹ nọ nọ̀ lẹdo etọn mẹ. N’sọ to jlokòkò hugan dee n’topọ hẹ onọ̀ ṣie. Whenue n’do owhe 16, n’jẹ gbẹdo ji hẹ hagbẹ delẹ he nọ yì nùahàn to sẹfifo lẹ. N’jo odà ṣie lẹ do bọ yé dite gblẹlẹ, bosọ jẹ nusọ́ ji di jẹ́ngbẹ̀n lẹ, podọ n’wá jẹ azọ̀ nù ji.

Dile etlẹ yindọ n’ko tẹ́n amasin adínọ voovo lẹ pọ́n wayi, n’wá pò na ahànnunu, na n’mọdọ enẹ wẹ nọ hẹn awuvivi wá na mi hugan. E ma dẹn bọ sọn ovẹn-hàn glasi dopodopo nùnù ji, n’wá jẹ ahàn-gò dopo blebu nù ji to tẹndo dopolọ mẹ. N’bikan to ahànnunu mẹ sọmọ bọ mẹde ma nọ doayi e go eyin n’nùahànmú. Ahàn-wán he nọ tọ́n eyin n’gbọ kẹdẹ wẹ nọ saba dohia dọ n’ko nùahàn. Etlẹ yin to whenẹnu, mẹde ma nọ yọnẹn dọ n’ko nù ovẹn kavi bia-hàn litli susu—kavi tlẹ ko ṣaka ẹ dopọ hẹ ahànta (vodka).

Whlasusu wẹ n’nọ saba hẹn alọ na họntọn ṣie he nùahànmú bo masọ to lugbe lẹ to whenue mí tlọ́n wedutẹn zánmẹ tọn lẹ, dile etlẹ yindọ ahàn he yẹn nù gán ko yì yetọn donu awe. To gbèdopo, n’gblató bọ dopo to họntọn ṣie lẹ mẹ to didọ dọ gàngbá he ma do yonu de wẹ n’yin—yèdọ zungbe de he Slovénie-nù lẹ nọ zan nado dlẹnalọdo mẹhe nọ nùahàn zẹjlẹgo hú mẹdevo lẹ. Nuhe e dọ lọ vẹna mi taun.

N’wá jẹ nulẹnpọn ji do gbẹzan he zan n’te ji. N’nọ mọ dee di nuvọ́nọ to whelẹponu. E didọ nuhe wà n’te to gbẹ̀mẹ lẹpo madota de.

LEHE BIBLU DIỌ GBẸZAN ṢIE DO: To ojlẹ enẹlẹ gblamẹ, n’doayi e go dọ jijọ klasigbẹ́ ṣie de tọn lẹ diọ; e nọ yinuwa todin po walọmimiọn po. Na n’jlo na mọdona nuhe zọ́n bọ e do diọ wutu, n’basi oylọna ẹn nado wá nù kafé hẹ mi. To hodọdopọ mítọn whenu, e dọna mi dọ emi jẹ Biblu plọn ji hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wẹ. E dọhona mi gando delẹ to nuhe plọn e te lẹ mẹ go, podọ nuhe e dọ lẹpo wẹ yin nuyọyọ pete na mi, na n’ma yọ́n nudepope gando sinsẹ̀n-hó go sọn ovu whenu. N’jẹ opli Kunnudetọ lẹ tọn yì ji bosọ nọ plọn Biblu hẹ yé.

Biblu pinplọn zọ́n bọ n’wá mọnukunnujẹ nugbo titengbe susu mẹ he fọnjlodotena mi taun. Di apajlẹ, n’plọn dọ Biblu ylọ ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te dọ “azán godo tọn lẹ.” (2 Timoti 3:1-5) N’sọ plọn dọ to madẹnmẹ Jiwheyẹwhe na de mẹylankan lẹ sẹ̀ sọn aigba ji bo hùn dotẹnmẹ dote na mẹdagbe lẹ nado duvivi gbẹninọ kakadoi tọn to Paladisi mẹ. (Salmu lẹ 37:29) N’sọ jlo vẹkuvẹku nado basi vọjlado lẹ to gbẹzan ṣie mẹ nado sọgan tin to mẹdagbe ehelẹ mẹ.

N’jẹ hodọna họntọn ṣie lẹ ji gando nugbo Biblu tọn he plọn n’te lẹ go. Suhugan yetọn lẹ wẹ ṣàn mi kò whenue n’dọhona yé, amọ́ nuyiwa yetọn hẹn ale wá na mi to godo mẹ. Na e gọalọna mi nado mọdọ yé ma yin họntọn nugbo lẹ. N’wá mọdọ mẹhe n’nọ dogbẹ́ hẹ lẹ wẹ zọ́n taun bọ n’do jo dee na ahànnunu. To osẹ lẹpo mẹ, yé nọ to jejeji dọ sẹfifo ni wá, na yé ni mọtẹn do yì nùahàn.

N’gbagbẹ́ họntọn enẹlẹ tọn bo wá jihọntọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ pẹkipẹki. Pọninọ hẹ yé yin asisa tulinamẹ tọn daho de na mi—na họntọn ehelẹ nọ yí ahun lẹpo do yiwanna Jiwheyẹwhe bo nọ dovivẹnu nugbonugbo nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo etọn lẹ. Vudevude, n’masọ peve to ahàn sinsinyẹn nùnù mẹ ba.

ALE HE N’MỌYI LẸ: N’nọ dopẹna Jehovah dọ e masọ biọ dọ n’ma nọ nù ahàn sinsinyẹn whẹpo do dó ayajẹ ba. Nado dọ hójọhó, n’ma yọ́n fihe n’na ko fó do eyin n’gbẹ́ pò to gbẹzan ṣie dai tọn zan. Amọ́ n’kudeji dọ ogbẹ̀ ṣie ko wá yọ́n din taun.

Sọn owhe ṣinawe die, n’do lẹblanulọkẹyi lọ nado to sinsẹ̀n to alahọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ to Slovénie. Na n’wá yọ́n Jehovah bosọ to sinsẹ̀n ẹn wutu, gbẹzan ṣie wá do zẹẹmẹ nujọnu tọn.