MẸMẸYỌNNU tlẹnnọ susu wẹ tin to Kunnudetọ zohunhunnọ he to sinsẹ̀n to fie nuhudo wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn sù taun te lẹ mẹ. Delẹ to yé mẹ ko to sinsẹ̀nzọnwa to tògodo na owhe susu lẹ. Etẹwẹ gọalọna yé to owhe delẹ die nado sẹtẹn yì otò devo mẹ? Etẹlẹ wẹ yé ko plọn dile yé to sinsẹ̀nzọnwa to tògodo? Nawẹ nulẹ wá yì do na yé? Mí kanhose susu to mẹmẹyọnnu numimọnọ ehelẹ mẹ. Eyin mẹmẹyọnnu tlẹnnọ de wẹ a yin bọ e nọ jlo we taun dọ a ni duvivi lizọnyizọn he nọ hẹn pekọ nujọnu tọn wá de tọn, mí deji dọ a na mọaleyi sọn numimọ yetọn lẹ mẹ. Na nugbo tọn, dogbigbapọnna apajlẹ omẹ ehelẹ tọn sọgan hẹn ale wá na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo.

Be a nọ hanú dọ, na a yin gbehosọnalitọ tlẹnnọ de wutu, sinsẹ̀n to jonọ-gbéji ma na pà we wẹ ya? Anita, he tindo nudi owhe 75 todin, nọ hanú taun to dai gando nugopipe etọn lẹ go. E whẹ́n to Angleterre, fie e bẹ gbehosọnalitọ bibasi jẹeji te to whenue e tindo owhe 18. E dọmọ: “N’yiwanna nupinplọn gbẹtọ lẹ gando Jehovah go, amọ́ n’ma lẹn gbede dọ n’na wá yì sẹ̀n to tògodo. N’ma ko plọn jonọgbè de pọ́n, podọ n’kudeji dọ n’ma gán plọn de gbede. Enẹwutu, whenue n’mọ oylọ-basinamẹ nado yì Wehọmẹ Giliadi tọn, budi mi taun. E paṣa mi dọ yẹn ehe nkọ wẹ mọ oylọ-basinamẹ enẹ yí. Ṣigba, n’dọna dee dọ, ‘Eyin Jehovah lẹndọ n’na pé e go, be n’na tẹnpọn.’ E ko hugan owhe 50 he enẹ jọ. Kakajẹ din, n’gbẹ́ to sinsẹ̀n taidi mẹdehlan to Japon.” Anita yidogọ dọmọ: “To whedelẹnu, n’nọ dọna yọnnu jọja lẹ po nukiko yẹsẹ de po dọ, ‘Mì ze saki mìtọn plá bo wá hopódona mi to gbẹzan dagbe hugan ehe mẹ!’ E vivi na mi dọ susu yetọn wàmọ.”

Mẹmẹyọnnu susu he ko sẹ̀n to tògodo lẹ wẹ whleawu to bẹjẹeji gando tẹnsisẹ yì otò devo mẹ go. Nawẹ yé wá wleawuna adọgbigbo gbọn?

Maureen he tindo nudi owhe 65 todin dọmọ: “Dile n’to whinwhẹ́n, e nọ jlo mi taun nado zan gbẹzan he tindo lẹndai de, he na zọ́n bọ n’na nọ gọalọna mẹdevo lẹ.” Whenue e tindo owhe 20, e sẹtẹn yì Québec, to Canada, fie nuhudo gbehosọnalitọ lẹ tọn tin te taun. E dọmọ: “To nukọn mẹ, n’mọ oylọ-basinamẹ yí nado yì Wehọmẹ Giliadi tọn, amọ́ budi mi nado jo họntọn ṣie lẹ do bo yì fie n’ma yọ́n mẹde te.” E yidogọ dọmọ: “N’sọ to nuhà gando onọ̀ ṣie he n’na jodo bọ ewọ kẹdẹ na penukundo otọ́ ṣie he to azọ̀njẹ go. Ozán susu wẹ n’yí do vẹ̀ Jehovah po avi po gando whẹho lọ go. Whenue n’dọ ahunmẹdunamẹnu ṣie lẹ na mẹjitọ ṣie lẹ, yé na mi tuli nado kẹalọyi oylọ-basinamẹ lọ.  N’sọ mọ owanyi he agun mítọn yí do nọgodona mẹjitọ ṣie lẹ. Mimọ alọ mẹtọnhopọn tọn Jehovah tọn to whẹho lọ mẹ gọalọna mi nado deji dọ ewọ na penukundo yẹnlọsu go. Enẹwutu, n’wleawufo nado yì!” Sọn 1979, Maureen ko sẹ̀n taidi mẹdehlan na owhe 30 linlán to Whèyihọ-waji Aflika tọn. To egbehe, dile Maureen tlẹ to nukunpedo onọ̀ etọn go to Canada, e gbẹ́ to sinsẹ̀n taidi gbehosọnalitọ titengbe de. To whenue e flin owhe he e yí do sẹ̀n to tògodo lẹ, e dọmọ: “Jehovah nọ na mi nuhe sin hudo n’tindo lẹ to whelẹponu podọ to ogàn dagbe mẹ.”

Wendy he tindo nudi owhe 65 todin lẹzun gbehosọnalitọ to whenue e to aflanmẹ to Australie. E flin dọmọ: “N’nọ kuwinyan taun bọ e nọ vẹawuna mi nado dọhona jonọ lẹ. Amọ́, gbehosọnalitọ bibasi gọalọna mi nado nọ dọho hẹ gbẹtọ wunmẹ lẹpo, ehe zọ́n bọ n’wá wleawuna adọgbigbo dogọ. To nukọn mẹ, n’wá mọdọ n’masọ nọ kuwinyan ba. Azọ́n gbehosọnalitọ tọn plọn mi nado nọ ganjẹ Jehovah go, bọ n’wá jẹ nulẹnpọn do sinsẹ̀nzọnwiwa to tògodo ji. Podọ, mẹmẹyọnnu tlẹnnọ de he ko to sinsẹ̀n taidi mẹdehlan na owhe 30 linlán to Japon, ylọ mi nado zọnhẹ ẹ yì Japon nado yì dekunnu na osun atọ̀n. Azọ́nwiwa dopọ hẹ ẹ fọnjlodotena mi nado sẹtẹn yì tògodo.” To owhe 1985 lẹ gblamẹ, Wendy wá yì Vanuatu, yèdọ lopo de he to nudi kilomẹtlu 1 770 do whèzẹtẹn-waji Australie tọn.

Wendy gbẹ́ to Vanuatu bo to sinsẹ̀n to azọ́nwatẹn lẹdogbedevomẹ tọn he ma to Bẹtẹli de. E dọmọ: “Mimọ lehe kándo po agun lẹ po to yinyin didoai to lẹdo he to olá lẹ mẹ do, nọ hẹn ayajẹ wá na mi taun. Lẹblanulọkẹyi mayọnjlẹ de wẹ e yin na mi nado yí adà kleun de wà to azọ́n Jehovah tọn mẹ to lopo ehelẹ ji.”

Kumiko he tindo nudi owhe 65 todin to sinsẹ̀n taidi gbehosọnalitọ titengbe to Japon to whenue gbehosọnalitọ hatọ etọn kanse e eyin yé sọgan sẹtẹn yì Népal. Kumiko dọmọ: “Whlasusu wẹ e nọ to kinkanse mi bọ n’nọ to gbigbẹ́. N’to nuhà gando lehe n’na plọn jonọgbè bosọ diọada sọgbe hẹ lẹdo yọyọ de do go. Nuhahun devo wẹ fie n’na hẹn akuẹ he pé sọn nado sẹtẹn yì otò devo mẹ. Ojlẹ he mẹ n’gbẹ́ to ayihamẹlẹnpọn do nuhahun enẹlẹ ji te wẹ n’bayi asidan po zokẹkẹ po bo yì tọ́n to dotowhé. To finẹ, n’dọna dee dọ: ‘Mẹnu wẹ yọ́n nudevo he sọ sọgan wá jọ do go e? N’gán bẹ azọ̀n sinsinyẹn de he na glọnalina mi nado sẹ̀n taidi gbehosọnalitọ to tògodo. Be n’ma gán yì sẹ̀n to tògodo na owhe dopo poun wá?’ N’yí ahundopo do hodẹ̀ hlan Jehovah nado gọalọna mi.” Whenue Kumiko tọ́n sọn dotowhé godo, e disa yì Népal, enẹgodo ewọ po gbehosọnalitọ hatọ etọn po wá sẹtẹn jẹ dọ́n.

 To whenue Kumiko lẹnnupọndo nudi owhe ao he e yí do sẹ̀n to Népal lẹ ji, e dọmọ: “Nuhe go n’to nuhà gando dai lẹ wayi sọn nukọn ṣie kẹdẹdile Ohù Vẹẹ má do awe do. E vivi na mi taun dọ n’sẹtẹn nado sẹ̀n to fie nuhudo sù te. Eyin n’to owẹ̀n Biblu tọn lá na whẹndo de, kọmẹnu atọ́n kavi ṣidopo nọ saba wá nado dotoai ga. Yọpọvu lẹ lọsu tlẹ nọ biọ mi alọnuwe pẹvi lẹ po sisi po. Ayajẹnu wẹ e nọ yin nado dọyẹwheho to fie gbẹtọ lẹ nọ do ojlo nujọnu tọn hia te.”

E ma yin nupaṣamẹ dọ mẹmẹyọnnu tlẹnnọ adọgbotọ he mí kanhose lẹ pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ. Nawẹ yé duto onú enẹlẹ ji gbọn?

Diane he wá sọn Canada dọmọ: “To tintan whenu, e vẹawuna mi nado yì fie dẹn taun do whẹndo ṣie.” Todin he e tindo nudi owhe 60, e to sinsẹ̀n taidi mẹdehlan to Côte d’Ivoire sọn owhe 20 die. E dọmọ: “N’vẹ̀ Jehovah dọ ni gọalọna mi nado yiwanna mẹhe to aigba-denamẹ ṣie ji lẹ. Mẹmẹsunnu Jack Redford, yèdọ dopo to mẹplọntọ Giliadi tọn ṣie lẹ mẹ dọna mí dọ to bẹjẹeji mí na dukosọ hẹ ninọmẹ delẹ to aigba-denamẹ mítọn ji he na dotukla mí kavi tlẹ hẹn mí jọsi, titengbe hẹ́njijẹ klókló gbẹtọ lẹ tọn. Ṣigba e dọmọ: ‘Mì pọ́n hẹ́njijẹ yetọn blo. Mì nọ pọ́n gbẹtọ lẹ, nukunmẹ yetọn po nukunta yetọn po. Mì nọ pọ́n nuyiwa yetọn to whenue yé sè nugbo Biblu tọn lẹ.’ Nuhe n’wà niyẹn bọ e sọ hẹn ale wá na mi taun! Whenue n’to owẹ̀n homẹmiọnnamẹ tọn Ahọluduta lọ tọn lá na gbẹtọ lẹ, n’nọ mọdọ e nọ vivi na yé taun!” Nudevo tẹwẹ sọ gọalọna Diane nado diọada dile e to sinsẹ̀n to tògodo? E dọmọ: “N’jihọntọn pẹkipẹki hẹ Biblu plọntọ ṣie lẹ podọ ayajẹ ṣie nọ gọfla eyin n’mọdọ yé lẹzun sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ. N’masọ nọ mọ dee di jonọ to finẹ ba. N’mọ onọ̀, otọ́, nọvisunnu po nọviyọnnu gbigbọmẹ tọn lẹ po kẹdẹdile Jesu dopagbe etọn do.”—Malku 10:29, 30.

Anne he tindo nudi owhe 45 todin, sẹ̀n to Asie to lẹdo he mẹ azọ́n mítọn yin alọhẹndotena te de mẹ. E dọmọ: “To owhe lẹ gblamẹ, dile n’to sinsẹ̀n to lẹdo voovo lẹ mẹ to tògodo, n’nọpọ́ hẹ mẹmẹyọnnu he wá sọn ofi voovo bosọ tindo gbẹtọ-yinyin he gbọnvo taun na ṣie lẹ. To whedelẹnu, ehe nọ hẹn nukunnumamọjẹ ode awetọ mẹ po homẹgble po wá. Eyin enẹ jọ, n’nọ tẹnpọn nado dọnsẹpọ mẹhe po yẹn po nọ nọ̀ owhé dopolọ gbè lẹ, nado jẹakọ hẹ aṣa yetọn dogọ. N’sọ dovivẹnu taun nado nọ yí owanyi po lẹnpọn dagbe po do yinuwa hẹ yé. E vivi na mi dọ vivẹnudido ṣie lẹ hẹn ale wá, na e zọ́n bọ n’wleawuna họntọnjiji dagbe he dẹn-to-aimẹ lẹ, ehe gọalọna mi nado zindonukọn to azọ́ndenamẹ ṣie mẹ.”

 To 1993, Ute he wá sọn Allemagne bo tindo nudi owhe 50 todin yin azọ́ndena nado sẹ̀n taidi mẹdehlan to Madagascar. E dọmọ: “To bẹjẹeji e vẹawuna mi nado plọn ogbè lẹdo lọ tọn, jẹakọ hẹ fifá lẹdo lọ tọn, pehẹ ovà-zọ̀n po awutu voovo he ovọ́n lẹ nọ do omẹ po. Amọ́ n’mọ alọgọ susu yí. Mẹmẹyọnnu he to lẹdo lọ mẹ lẹ, ovi yetọn lẹ po plọnmẹ Biblu ṣie lẹ po yí homẹfa do gọalọna mi nado plọn ogbè lọ. Mẹdehlan-gbẹ́ ṣie sọ yí homẹdagbe do penukundo go e whenue n’to awutu jẹ. Amọ́ hú popolẹpo, Jehovah wẹ gọalọna mi. N’nọ dọ ahunmẹdunamẹnu ṣie lẹ na ẹn to odẹ̀ mẹ. Podọ e nọ biọ dọ ma yí homẹfa do nọte—to whedelẹnu na azán lẹ kavi osun lẹ—whẹpo odẹ̀ ṣie lẹ nido mọ gblọndo. Nuhahun de ma glo Jehovah nado didẹ.” E ko yì owhe 23 todin he Ute to sinsẹ̀n to Madagascar.

Taidi mẹdevo lẹ he to sinsẹ̀n to fie nuhudo sù te, mẹmẹyọnnu tlẹnnọ he sẹtẹn yì otò devo mẹ lẹ lọsu nọ saba dọ dọ sinsẹ̀nzọnwiwa to tògodo ko hẹn dona susu lẹ wá na emi. Etẹwẹ yin delẹ to dona he yé ko mọyi lẹ mẹ?

Heidi he wá sọn Allemagne bo tindo nudi owhe 70 todin, ko to sinsẹ̀n taidi mẹdehlan to Côte d’Ivoire sọn 1968 gbọ́n. Mẹmẹyọnnu lọ dọmọ: “Nuhe hẹn ayajẹ daho hugan wá na mi wẹ nado mọ ovi gbigbọmẹ tọn ṣie lẹ dile yé ‘to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ.’ Delẹ to plọnmẹ Biblu ṣie hoho lẹ mẹ ko lẹzun gbehosọnalitọ podọ mẹho agun tọn lẹ todin. Susu to yé mẹ nọ ylọ mi dọ Mama. Dopo to mẹho agun tọn enẹlẹ mẹ po asi etọn po gọna ovi yetọn lẹ yí mi di hagbẹ whẹndo tọn yetọn. Na nugbo tọn, Jehovah ko na mi visunnu de, ovisi de, gọna ovivi atọ̀n.”—3 Joh. 4.

Karen he wá sọn Canada bo tindo nudi owhe 70 todin, ko sẹ̀n na owhe 20 linlán to Whèyihọ-waji Aflika tọn. E dọmọ: “Sinsẹ̀nzọn mẹdehlan tọn plọn mi nado nọ do gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn, owanyi, po homẹfa po hia dogọ. Humọ, azọ́nwiwa dopọ hẹ mẹhe wá sọn otò voovo mẹ lẹ zọ́n bọ pọndohlan ṣie gbloada dogọ. N’plọn dọ aliho voovo mẹ wẹ yè sọgan wà nulẹ te. Podọ todin, dona nankọ die nado tindo họntọn vivẹ́ lẹ lẹdo aihọn pé! Dile etlẹ yindọ gbẹzan po azọ́ndenamẹ mítọn lẹ po diọ, mí gbẹ́ hẹn haṣinṣan mítọn hẹ họntọn mítọn lẹ go.”

Margaret he wá sọn Angleterre bo tindo nudi owhe 80 ko sẹ̀n taidi mẹdehlan to Laos. E dọmọ: “Sinsẹ̀nzọnwiwa to tògodo hẹn ẹn yọnbasi na mi nado mọ lehe Jehovah nọ dọ̀n gbẹtọ lẹ sọn akọ̀ lẹpo mẹ podọ sọn aṣa lẹpo mẹ wá titobasinanu etọn mẹ do. Enẹ hẹn yise ṣie lodo taun. E hẹn mi kudeji mlẹnmlẹn dọ Jehovah wẹ to anadena titobasinanu etọn podọ dọ lẹndai etọn lẹ ma na nọma mọ hẹndi.”

Na nugbo tọn, mẹmẹyọnnu tlẹnnọ he to sinsẹ̀n to tògodo lẹ ko yí adà ayidego tọn de wà to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ. Yé jẹna pipà taun. (Whẹ. 11:40) Nuhe sọ jẹna ayidego wẹ yindọ sọha yetọn to jijideji. (Salm. 68:11) Be a sọgan vọ́ tito towe lẹ basi bo hodo apajlẹ mẹmẹyọnnu zohunhunnọ he yin hokanse to hosọ ehe mẹ lẹ tọn ya? Eyin a wàmọ, ayihaawe ma tin dọ a na “dọ́pọ́n bo mọdọ Jehovah yọ́n.”—Salm. 34:8.