NOÉ ha ifamília oñemboapuʼa oñondivepa peteĩ hendápe pe árkape ha okápe katu tuichaiterei oky hína. Apenami ojekuaa hovakuéra pe lampíũ rendýpe ha hesajeka joa omaña hikuái ojuehe ha ohendu pe ama ryapu pe técho ha pe árka kostádore. Ipyʼapererepa hikuái ohendúvo mbaʼeichaitépa oky.

Noé hova rory asy omañávo hembireko, umi mbohapy itaʼýra ha inuerakuérare. Oiméne ovyʼaiterei ifamiliakuéra iñeʼẽrendu ha oĩ haguére upépe ijykére. Upe tiémpo ijetuʼuetévape, Noé ipyʼaguapy ohechágui ojesalvaha umi persóna haʼe ohayhuvéva. Oiméne oañuã ifamiliakuérape ha hatã porã oñemboʼe, ohendu hag̃uáicha hikuái.

Noé ojerovia vaʼekue Ñandejára Jehováre ipyʼaite guive, upévare Haʼe osalva chupe, hembireko ha ifamiliakuérape (Hebreos 11:7). Péro, ¿tekotevẽtapa osegi ojerovia Ñandejárare ojesalva rire pe ama guasúgui? Si. Koʼág̃a katu koʼýte ojerovia mbareteve vaʼerã hikuái. Ha ñande avei jajapo vaʼerã upéicha, jaikógui peteĩ tiémpo ijetuʼúvape. Jahechamína mbaʼéichapa ikatu ñanepytyvõ Noé ehémplo.

Oky “cuarenta ára ha pyhare” (Génesis 7:4, 11, 12). Pe y ojupive rei ohóvo, upépe Noé ohecha mbaʼéichapa Jehová oñangareko umi hekojojávare ha okastiga umi iñañávape.

Pe ama guasu rupive Ñandejára ohundi avei umi mbaʼe vaieta ojapo vaʼekue umi ánhel aña ko yvy ape ári. Satanás káusare, heta ánhel opuʼã kuri Ñandejárare ha “oheja rei ilugár” yvágape. Haʼekuéra ou oiko umi kuñataĩ porã porãndi ko yvy ape ári, ha ifamiliakuéra osẽ tuichaicha ha ipyʼahatãiterei (Judas 6, NM; Génesis 6:4). Oiméne Satanás ovyʼa ohechávo mbaʼéichapa umi tekove aña ojapo sarambi ha ogueraha vaipa yvyporakuérape. Ombyaipaite hikuái Ñandejára rembiapokue porãite asy.

Umi ánhel aña ningo oñembohete vaʼekue yvypóraicha oiko hag̃ua ko yvy ape ári, ha oúvo pe ama guasu, oheja hikuái hete ha oiko jey espírituicha. Upe guive, arakaʼeve noñembohetevéi hikuái yvypóraicha, ha oheja hembireko ha ifamiliakuérape ojahogapa umi hénte ndive.

Setecientos áñorupi ou mboyve pe ama guasu, Jehová heʼíma voi kuri Enócpe ohunditaha umi iñañávape (Génesis 5:24; Judas 14, 15). Enoc tiémpo guive sarambi ojapo umi hénte aña, ombyai ko yvy ha iviolentoiterei hikuái. Upéicha rupi Ñandejára odesidi ohunditamaha chupekuéra. ¿Ovyʼápa Noé ha ifamiliakuéra oñehundipáta haguére umi hénte?

Nahániri. Ha Ñandejára upéichante avei, haʼe ningo oiporiahuvereko enterovépe (Ezequiel 33:11). Jehová ojapo kuri opa ikatúva osalva hag̃ua umi héntepe. Haʼe omanda Enócpe oavisa hag̃ua chupekuéra, ha Noépe katu heʼi ojapo hag̃ua peteĩ árka térã peteĩ káha guasu. Haʼe ha ifamiliakuéra heta áño ombaʼapo ojapo hag̃ua upe árka ha enterovénte ohecha upéva. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi avei Noé haʼe hague “peteĩ kuimbaʼe opredikáva umi mbaʼe hekopeguáva”. Enoc ojapo haguéicha, haʼe oavisa avei umi héntepe Ñandejára ohunditaha umi iñañávape (2 Pedro 2:5, NM). ¿Ohendúpa hikuái Noépe? Nahániri. Jesús yvága guive ohechapa  vaʼekue upe oikóva, ha tiémpo rire heʼi: “Haʼekuéra nopenái mbaʼevére ha upéi ou pe ama guasu ha ohundipaite chupekuéra” (Mateo 24:39, NM).

¡Ñapensamíntena mbaʼéichapa oiméne oñeñandu raʼe Noé ha ihentekuéra Jehová ombotýrõ guare pe árka rokẽ! Upéi oky chararáma katu, ha amáske ohasa pe tiémpo, tuichave rei oky. Katuete umi cuarenta día aja, Noé ha ifamília ojapo opa ikatúva oñeñandu porã hag̃ua pe árkape: oñangareko ojuehe, umi animalkuéra oĩvare pe árkape ha omopotĩ pe oikoha hikuái. Pe y ojupive ohóvo, ha upeichaháguinte pe árka okuʼe ha ‘oñepyrũma ovevúi y apére’ (Génesis 7:17). ¡Oiméne ohechakuaa hikuái mbaʼeichaitépa ipoderóso Ñandejára!

Noé oagradeseterei Jehovápe osalva haguére chupe ha ifamiliakuérape. Ha ndahaʼéi upéva añónte, katuete ovyʼa avei Jehová ojevale haguére hesekuéra oavisa hag̃ua umi héntepe. Péro oiméne Noé opensa avei ombaʼapo rei hague. ¿Mbaʼérepa? Avavénte ningo nopenái haʼe heʼívare. Epensamíntena, Noé oreko vaʼekue iñermáno, iñermána ha isovríno, péro ni haʼekuéra nohendúi chupe (Génesis 5:30). Noé, hembireko, umi itaʼýra ha inuerakuéra katu oiméne oñeñandu porã, oikuaágui ojapo hague opa ikatúva oavisa hag̃ua enterovépe mbaʼépa ojapo vaʼerã ojesalva hag̃ua.

Ñandejára Jehová nokambiái (Malaquías 3:6). Jesucristo heʼi vaʼekue ñane tiémpo ojoguataha avei “Noé tiémpope” (Mateo 24:37, NM). Koʼág̃a ñande avei jaiko hína peteĩ tiémpo iñimportántevape. Jahasa hína heta mbaʼe ijetuʼúva, péro jaikuaa koʼẽrõitéma oñehunditaha avei ko múndo aña. Noé ojapo haguéicha, Ñandejára siervokuéra koʼag̃agua oavisa umi héntepe mbaʼépa ojapo vaʼerã ojesalva hag̃ua. ¿Ndépa rejapóta avei upéva? Oimérõ reikuaáma Ñandejárape ha rejapóma hembipota, ¿remomarandútapa avei nde rapichakuérape ojesalva hag̃ua? Noé ha ifamiliakuéra, ehémplo porã ñandéve g̃uarã ko mbaʼépe.

Oiméne hyapu ha okachapa ohóvo pe árka pe y apére. Péro, ¿oipyʼapýpa Noépe umi oláda guasu guasu ombetíva pe árkare, ha okyhyjépa  oñapymírõ g̃uarã hesevekuéra? Nahániri. Koʼág̃arupi heta oĩ ndogueroviáiva pe árka rehe ndoikoichéne hague mbaʼeve. Péro Noé oikuaa porã pe árka noñapymimoʼãiha hesevekuéra. ¿Mbaʼérepa? La Biblia heʼi: “Noé ojerovia rupi, [...] ojapo pe árka” (Hebreos 11:7, NM). Noé ojerovia pe kompromíso Jehová ojapo vaʼekuére hendive. Haʼe opromete kuri Noépe oñangarekotaha hese ha ifamíliare pe ama guasu aja (Génesis 6:18, 19). Mbaʼépa nde ere, ¿ikatúnepa Ñandejára, upe ojapo vaʼekue ko yvy ha opa mbaʼe oĩva ko univérsope, oñangareko pe árkare ani hag̃ua oiko hese mbaʼeve? Ndareíri ningo Noé ojerovia Jehová okumplitaha ipromésa. Ha upeichaite oiko, Noé ha ifamília “ojesalva pe árkape, ohóvo hikuái pe y apére” (1 Pedro 3:20, NM).

Cuarenta ára ha pyhare oky rire, opi sapyʼa. Upéva oiko vaʼekue áño 2370-pe Jesús ou mboyve, diciémbrerupi, pe kalendário koʼag̃aguápe. Péro are gueteri opytavéta Noé ha ifamiliakuéra pe árkape. Heta tiémpore upe káha guasu ovevúi pe y guasu ári, umi lugár ijyvateveha jepe ojagarrapa vaʼekue pe y (Génesis 7:19, 20). Epensamína mbaʼéichapa oiméne Noé ha itaʼyrakuéra, Sem, Cam ha Jafet, oñembojaʼo umi traváho ipohyivévare. Haʼekuéra omongaru vaʼerã umi animál, omopotĩ umíva oĩha ha oñangareko hesekuéra ani hag̃ua hasy. Péro jaikuaaháicha, Ñandejára voi oipytyvõ chupekuéra ojapo hag̃ua hekopete umi mbaʼe. Haʼe ningo umi animál isalvahevéva jepe voi oamansa vaʼekue oike hag̃ua pe árkape, ha oime vaʼerã ndahasyivéntema chupe oñangareko hag̃ua hesekuéra oĩ aja upépe. a

Noé oanotapaite umi mbaʼe oiko vaʼekue oñepyrũ guive oky, opi jey peve. Omombeʼu 150 díare pe y ojagarrapaite hague ko yvy. Upéi oñepyrũ sapyʼa oguejy, ha abril áño 2369-pe, pe árka oguapy sapyʼa “umi montáña de Ararat ári”, oĩva koʼág̃a Turquíape; ha 73 día haguépe, júniope ojekuaa mimíma avei umi ótro lugár ijyvateveha. Tres mése haguépe katu septiémbrerupi, Noé oipeʼa mimíma pe árka técho. Ha oiméne upépe ohesapéma chupekuéra kuarahy ha ipiroʼy asy oike pe yvytu. Péro upe mboyve voi Noé opoíma kuri peteĩ yryvúgui oikuaa hag̃ua oguejypámapa umi y, péro pe yryvu ndotopái oguejy hag̃ua ha ou jey pe árkape. Upéi opoi peteĩ palómagui, upéva ñepyrũrã ou jey avei, upémarõ ohaʼarõmie ha opoi jey chugui, péro koʼág̃a otopáma ótro lugár oguejy hag̃ua (Génesis 7:24–8:13).

Noépe g̃uarã iñimportanteve oñemoag̃ui Jehováre ha ojerovia hese ipyʼaite guive. Ikatu ñañeimahina Noé ha ifamiliakuéra oñembyatyha oñondivepa oñemboʼe hag̃ua Itúva yvagapeguápe, pe oñangareko vaʼekue hesekuéra. Ha odesidíta jave peteĩ mbaʼe, Noé siémpre opensa raẽ mbaʼépa Jehová heʼíta upévare. Por ehémplo, haʼe ohechárõ guare isekopamaha pe yvy, nosẽi odipara upe árkagui, ojapómaramo jepe un áño rasa oĩ hague upépe (Génesis 8:14). Upéva rangue, ohaʼarõ Jehová heʼi chupe mbaʼépa ojapóta.

Tuvakuéra koʼag̃agua heta mbaʼe ikatu oaprende Noégui. Haʼe itravahadór, ipasiénsia, ndojapói hembiapo sarambikuépe ha oñangareko porã hogayguakuérare. Péro opa mbaʼe ári omotenonde meme vaʼekue Jehová rembipota. Jasegíramo iñehémplo, ñane familiakuéra avei ohupytýta heta mbaʼe porã.

Jehová heʼi Noépe: ‘Esẽ pe árkagui ne rembirekóndi, umi nde raʼy ha hembirekokuéra ndive’. Upépe Noé, ifamiliakuéra ha umi animál osẽ pe árkagui. Ikatu ñapensa sarambi oikóne hague umi animál osẽmbárõ guare upégui, péro ndaupeichaiete. La Biblia heʼi umi animál rehe: ‘Ojueheguáva guive, osẽ oñondive’ (Génesis 8:15-19). Noé, hembireko, itaʼýra ha inuerakuéra osẽmbáma avei pe árkagui ha pe yvytu oipeju piroʼy asy umi montáña de Ararat ári. Haʼekuéra oñemboʼy upépe ha ohecha mbaʼéicha potĩ asy opyta pe yvy, ndaiporivéima umi higánte ni umi ánhel ñañaite, ndaiporivéima umi iviolentoitéva ni mbaʼeveichagua hénte aña; oñehundipaite hikuái. b Hasýpe,  umi yvypóra opytáva oñepyrũ jeýta ipyahuetévagui.

Noé oikuaa porã mbaʼépa ojapo vaʼerã. Haʼe omoinge voi kuri pe árkape siete káda animál ipotĩvagui, oikuaveʼẽ hag̃ua Jehovápe ha omombaʼeguasu chupe (Génesis 7:2; 8:20). ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Ñandejára upévare?

La Biblia omombeʼu: “Jehová ohetũ pe mbaʼe ryakuã asy”. Heta tiémpore ningo yvyporakuéra omokorasõ rasy Ñandejárape ojapóvo hetaiterei mbaʼe vai ko yvy ape ári, koʼág̃a katu ovyʼa ha oñeñandu porã ohechávo mbaʼéichapa peteĩ família ojapo hembipota. Haʼe nohaʼarõi chuguikuéra ojapo porãmbaite opa mbaʼe, heʼiháicha la Biblia, oikuaa yvypóra iñimperfektoha ha “imitã guive ohekaha ivaívante voi” (Génesis 8:21, NM). Jahechamína mbaʼéichapa Jehová ohechauka ipasiénsia ha oiporiahuverekoha yvyporakuérape.

Adán ha Eva opekárõ guare, Jehová omaldesi vaʼekue ko yvy ha upéicha rupi nosẽporãi vaʼekue umi kóga. Péro pe ama guasu rire, Ñandejára oipeʼa jey upe maldisión. Lamec ombohéra vaʼekue voi itaʼýrape Noé, upéva amalisia heʼise vaʼekue “Pytuʼu” térã “Konsuélo”, ha oprofetisa Noé omombytuʼutaha yvyporakuérape pe maldisióngui. Oiméne Noé ovyʼaiterei raʼe ohechávo Jehová okumpliha upe promésa ha ikatutamaha osẽ porã jey opa mbaʼe oñeñotỹva. ¡Ndareíri ningo pyaʼeterei haʼe oñemoĩma oñemitỹ! (Génesis 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.)

Jehová omeʼẽ Noé ñemoñarekuérape iléi oipytyvõtava chupekuéra oiko hag̃ua haʼe oipotaháicha, umíva apytépe ani hag̃ua oporojuka ha omombaʼe hag̃ua tuguy. Avei ojapo peteĩ kompromíso yvyporakuéra ndive: opromete arakaʼeve ndoguerumoʼãveimaha peteĩ ama guasu ohundi hag̃ua yvyporakuérape, upe rire ojekuaa yvágare peteĩ árko íris siémpre omomanduʼátava yvyporakuérape upe promésare. Ha koʼág̃a peve jahecha jepi upéva (Génesis 9:1-17).

Oĩ opensáva Noé istória peteĩ kuénto reinteha. Péro añetehápe haʼe oexisti vaʼekue. Upe tiémpope umi hénte oikove puku, upéicha rupi pe ama guasu rire Noé osegi vaʼekue oikove 350 áño, péro heta ohasa asy oikove aja pukukue. Peteĩ jey ou okaʼu, ha iniéto Canaán ojaprovecha upe situasiónre ha ojapo peteĩ mbaʼe ivaietereíva, ha ikúlpare itaʼyrakuéra heta osufri. Noé ohecha kuri avei mbaʼéichapa Nemrod tiémpope umi hénte iviolénto ha omombaʼeguasu umi taʼanga. Upéicharõ jepe, Noé ohecha avei heta mbaʼe ombovyʼáva chupe. Por ehémplo, ohecha mbaʼéichapa itaʼýra Sem ha ifamiliakuéra ojerovia mbarete Jehováre (Génesis 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11).

Noé ojapo haguéicha, ñande avei jajerovia vaʼerã Ñandejárare ñande pyʼaite guive, jahasáramo jepe heta mbaʼe ijetuʼúva. Oĩramo jepe ñande jerére umi ndoikuaaséiva mbaʼeve Ñandejáragui térã oñemomombyrýva chugui, ñande siémpre jasegi vaʼerã ñaneñeʼẽrendu chupe. Haʼe omombaʼeterei ohechávo mbaʼéichapa ñaaguanta opa mbaʼe ha jaservi chupe ñande pyʼaite guive. Jesús heʼi voi: “Pe oaguantáva ipahaite peve, upéva ojesalváta” (Mateo 24:13, NM).