1-2. Antai Tatoka? (1 Rongorongo 12:22, 26-28)

 KATAAMNEIA te bwai ae riki aei. A a ikotaki mwaane aika e raka mwaitiia i aon 340,000 bwa a na kaueaa Tawita i aon Iteraera ni kabutaa. A tiku n tabukibuki aika riribwa i rarikin Eberon i nanon tenibong. A ngarengare, a kakaraki, ao n anene ni kimwareirei n neboa Iehova. (1Rong. 12:39) I buakoia mwaane aikai bon Tatoka, ao a bati aomata aika aki tabe irouna. Ma e tabe Iehova irouna ao e tangiria bwa ti na ataia ae e mena ikanne Tatoka. (Wareka 1 Rongorongo 12:22, 26-28.) Antai Tatoka?

² Bon te ibonga Tatoka ae mwakuri ma te Ibonga ae Rietata ae Abiata. Bon te tia matairiki naba Tatoka ae kona n ataa ana kantaninga te Atua ao e anganaki te wanawana ae rianako. (2Tam. 15:27) A kakawara Tatoka aomata ibukin te taeka n reirei ae kawanawana te aba ngkana a kainnanoa buokaia. Bon te mwaane naba ngaia ae ninikoria. Aei aroarona teuana ae ti na kaatuua iangoana n te kaongora aei.

3. (a) Bukin tera bwa a kainnanoa te ninikoria taan taromauria Iehova? (b) Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei?

³ E a kakorakoraa Tatan ni kaaitaraia ana aomata te Atua ni kabaneani boong aikai. (1Bet. 5:8) Ti kainnanoa te ninikoria ngkai ti tataningaa Iehova bwa e na kamauna Tatan ma ana waaki ae buakaka ae ngkai. (TaiAre. 31:24) Ti na nori aanga aika tenua aika ti kona iai ni kakairi n ninikorian Tatoka.

BOUTOKAA ANA TAUTAEKA N UEA TE ATUA

4. Bukin tera a kainnanoa te ninikoria ana aomata Iehova ibukini boutokaan Ana Tautaeka n Uea te Atua? (Nora naba te taamnei.)

⁴ Ngkai ana aomata Iehova ngaira, ti boutokaa Ana Tautaeka n Uea te Atua ma nanora ni koaua, ma ti kainnanoa te ninikoria ni katoatai ni karaoan anne. (Mat. 6:33) N te katoto, n te aonnaba ae buakaka aei, ti kainnanoa te ninikoria ni maiuakinan  ana kaetieti Iehova ao n tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea. (1Tet. 2:2) Ao e kainnanoaki te ninikoria n taai nako ngkana ti na teimatoa n tei i nuka n te waaki aei ae rikirake iai te bwenaua. (Ioa. 18:36) A bati i buakoia ana aomata Iehova aika a rotakibuaka n te kangaanga ibukin te mwane, e karaoaki te mwakuri n iowawa nakoia, ke a kabureaki ibukina bwa a rawa n ira ana waaki te tautaeka ke ni kaaina te taanga ni buaka.

5. Bukin tera ngke e kainnanoa te ninikoria Tatoka ibukini boutokaan Tawita?

⁵ E aki nako Eberon Tatoka bwa e na tii bukamarua kaueaan Tawita. E bon uotii ana bwai ni buaka ao e tauraoi ni buaka. (1Rong. 12:38) E tangiria n ira Tawita nakon te buaka ao ni kamanoia tibun Iteraera mairouia taani kairiribai. Bon akea mwaatain Tatoka n te buaka, ma e rangi n ninikoria.

6. E kangaa Tawita ni katea te katoto ae raoiroi ibukin te ninikoria ae e na kakairi iai Tatoka? (Taian Areru 138:3)

⁶ E kangaa te ibonga ae ai aron Tatoka ni karekea ninikoriana? E memena i rarikia mwaane aika korakora ao n ninikoria. Akea te nanououa bwa e karekea kakabwaiaana man aia katoto. N te katoto, ngke e ninikoria Tawita ni “kaiririia tibun Iteraera n aia buaka” a a kairaki iai tibun Iteraera ni kabane bwa a na boutokaia ma nanoia ni koaua. (1Rong. 11:1, 2) E aki toki Tawita n onimakina ana ibuobuoki Iehova ni kaitaraaia taani kairiribai. (TaiAre. 28:7; wareka Taian Areru 138:3.) Iai riki mwaane tabeman aika e anaaki nanon naba Tatoka n aia katoto, n aron Ieoiata ma natina are te tia buaka ae Benaia, n ikotaki ma mataniwi ni baronga aika 22 ake a boutokaa Tawita. (1Rong. 11:22-25; 12:26-28) A karaoi bitaki mwaane aikai ni boutokaa uean Tawita.

7. (a) Baikara katoto ni boong aikai ibukin te ninikoria ae ti kona ni karekei reireiara mai iai? (b) Tera reireiam man ana katoto Brother Nsilu, n aron ae oti n te taamnei?

⁷ Ti kakorakoraaki ao ni kaninikoriaaki ngkana ti iaiangoi aia katoto naake a ninikoria  ni boutokaa ana tautaeka Iehova. E kamatoaa nanona ara Uea ae Iesu Kristo n rawa ngke e kaririaki bwa e na irekereke ma ana waaki n tautaeka Tatan. (Mat. 4:8-11; Ioa. 6:14, 15) E onimakina Iehova n taai nako ibukini kakorakoraana. A bati naba aia katoto mwaane aika ataei ni boong aikai aika a rawa ni kaaina te taanga ni buaka ke aika a rawa n ira buakon ana waaki te tautaeka. E aera kam aki wareki rongorongoia tabeman n jw.org? a

BUOKIIA TARIM N TE ONIMAKI

8. N ningai ae a kainnanoa iai te ninikoria unimwaane bwa aonga ni katauraoa te ibuobuoki ae manena nakoia taari?

⁸ A tangiria ana aomata Iehova n ibuobuoki i marenaia. (2Kor. 8:4) Ma n tabetai e kainnanoa te ninikoria karaoan anne. N te katoto, ngkana e boo te buaka, ao a ataia unimwaane n te aono anne ae a tangira te kaungaunga taari, te boutoka, ao ai baika a kainnanoi ibukin aia onimaki ao n te aro n rabwata naba. Ibukin tangiraia aia tiibu, a a karuanikaia maiuia unimwaane ibukini katauraoani baika kainnanoaki. (Ioa. 15:12, 13) Ni karaoan aei, a kakairi iai n ninikorian Tatoka.

9. N aron ae taekinaki n 2 Tamuera 15:27-29, tera ae tua Tawita nakon Tatoka bwa e na karaoia? (Nora naba te taamnei.)

⁹ E ruanikai maiun Tawita. E motinnanoia natina are Abetarom bwa e na anaa te tautaeka n uea mairouna. (2Tam. 15:12, 13) E riai Tawita ni kitana Ierutarem n te tai ae waekoa! E takarua nakoia ana toro ni kangai: “Teirake ao ti na birinako, bwa akea temanna iroura ae e na reke birinakona mairoun Abetarom!” (2Tam. 15:14) Ngke a a nako ana toro, ao e a iangoia Tawita bwa e riai n tiku temanna bwa e na kaokaongoa ana babaire Abetarom. Ngaia are e a kaoka Tatoka ao ibonga riki tabeman nakon te kaawa bwa a na kaokaongoa te rongorongo. (Wareka 2 Tamuera 15:27-29.) A riai ni bwaina te taratara  raoi. E boni karuanikai naba te bwai are e tuangia ibonga aikai Tawita bwa a na karaoia. Bon te mwaane ae iowawa ma ni bangaomata Abetarom are e a tia ni babakanikawaia oin tamana. Kataamneia ngkanne te bae e kona ni karaoia nakon Tatoka ma ibonga ake raona, ngke arona bwa e ataia ae ana taani karaba Tawita ngaiia!

10. E kangaa Tatoka ao raona ake tabeman ni kamanoa Tawita?

¹⁰ E karaoa Tawita ana babaire ma Tatoka ao raoraona riki temanna ae kakaonimaki ni koaua ae Utiai. (2Tam. 15:32-37) E bakaaea te boutokaa Abetarom teuae Utiai, ao e a tuanga Abetarom aroni buakanakin Tawita, ae e na reke naba iai ana tai Tawita ni katauraoia ibukin te buaka. Imwina, e a manga kaongoa Tatoka ao Abiata te babaire anne Utiai. (2Tam. 17:8-16) Ao a manga kaongoa Tawita te babaire aei mwaane aika uoman aikai. (2Tam. 17:17) Man ana ibuobuoki Iehova, a a karaoa tabeia ae kakawaki Tatoka ma raona n ibonga ake tabeman ni kamanoa maiun Tawita.—2Tam. 17:21, 22.

11. Ti na kangaa ni kakairi n ninikorian Tatoka ngkana ti buokiia tarira n te onimaki?

¹¹ Ti na kangaa ni kaota te ninikoria n aron Tatoka, ngkana ti a tuangaki bwa ti na buokiia tarira n te onimaki n taai aika karuanikai? (1) Ongeaba n te kaetieti. N taai akanne, ao e kakawaki bwa ti riai n teimatoa ni katiteuanaaki. Inanoi ma te kaetieti ae roko man am aobiti n tararua. (Ebera 13:17) A riai ni katoatai unimwaane n tatarai aia kaetieti ibukin aia aono ni kaineti ma aron te katauraoi imwain rikini kabuanibwai, ao kaetieti naba man ana botaki te Atua ibukin te bwai ae a na karaoia ngkana e a riki te kabuanibwai. (1Kor. 14:33, 40) (2) Bwaina te ninikoria ma taratara raoi. (TaeRab. 22:3) Kamanena raoi am iango. Tai karaoi baika aki kainnanoaki aika ko na kona n ruanikai iai. (3) Onimakina Iehova. Uringnga are e tangiria Iehova bwa ko na mano raoi ma tarim n te onimaki. E kona ni buokiko ni kamanoia raoi tarim.

12-13. Tera reireiam man te baere a rinanona Viktor ao Vitalii? (Nora naba te taamnei.)

 ¹² Iangoia taari mwaane n te onimaki aika Viktor ao Vitalii, aika a ninikiri amwarake ao moi irouia tariia n te onimaki i Ukraine. E taku Viktor, “Ti kakaaea te amwarake n taabo nako, ao n angiin te tai ti otabwaniniaki n te kakatii. Iai te tari te mwaane temanna ae bwaintangira te amwarake man ana titooa. A buokaki taari n te onimaki aika bati i nanon tabeua te tai man ana bwaintangira aei. Ngke ti a urakini kaako nakon ara turaki, ao e a bwaka naba te mitiaera n te raroa ae tao 20 te mita (66 te buti) mairoura. I bubutiia Iehova n te bong anne, bwa e na anganai te ninikoria ae I kainnanoia bwa I aonga n teimatoa ni buokiia taari.”

¹³ E taku Vitalii, “Ti kainnanoa te ninikoria ae bati. E kaania 12 te aoa moani mwanangau. I tataro nakon Iehova i nanoni kawaiu.” E ninikoria Vitalii ma e riai naba n taratara raoi. E taekina aei teuaei: “I teimatoa ni bubutiia Iehova te wanawana ao te nanorinano. I buti ni kawai aika kariaiakaki man te tautaeka. I kakabwaiaaki n noran aroia taari ni kaai n ibuobuoki i marenaia. A kamwaawai baika a tiku i nanon te kawai, a rikoi ao ni katokai baika a kainnanoi aomata, ao a katauraoa te amwarake ao taabo ni motirawa ibukiu ma Viktor.”

TEIMATOA NI KAKAONIMAKI NI KOAUA NAKON IEHOVA

14. E na tera rotakira ngkana iai temanna ae ti tangiria ae e a aki kakaonimaki ni koaua nakon Iehova?

¹⁴ Ngkana e kitana Iehova temanna ara utu ke raoraora ni kaan, ao anne bon teuana mai buakoni kataakira aika rangi ni kangaanga. (TaiAre. 78:40; TaeRab. 24:10) Ngkana e rangi ni kaan ara iraorao ma te aomata anne, e na kona ni kangaanga riki iai te nanomwaaka. Ma ko na kona ni kakorakoraaki man ana kakaonimaki ni koaua Tatoka, ngkana ko rinanon naba te aeka ni karawawataaki anne.

15. Bukin tera bwa e kainnanoa te ninikoria Tatoka bwa e na teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova? (1 Uea 1:5-8)

¹⁵ E teimatoa Tatoka ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ngke e a rineia raoraona ni kaan are Abiata bwa e na aki kakaonimaki ni koaua. E riki aei n raatokin ana tai n tautaeka Tawita. Ngke e a kara Tawita ma ni kaani mate, ao e kataia natina are Atoniia n anaa te kaintokanuea are e a tia Iehova ni beritanna bwa e na angan Toromon. (1Rong. 22:9, 10) E rineia Abiata bwa e na boutokaa Atoniia. (Wareka 1 Uea 1:5-8.) Ni karaoan aei iroun Abiata, e a aki kakaonimaki ni koaua iai nakon Tawita ao Iehova naba! Iangoa nanokawakin ao uruakin nanon Tatoka n aei. E a tia ni kaai ni mwakuri ma Abiata i nanon 40 tabun te ririki bwa ibonga. (2Tam. 8:17) A kaai n tabeakina “ana Ati te Atua ae koaua.” (2Tam. 15:29) N te moantai, ao a kaai ni boutokaa Tawita bwa te uea mwaane aikai, ao ni karaoi baika bati riki.—2Tam. 19:11-14.

16. Tera ae e bae ni buoka Tatoka bwa e na teimatoa ni kakaonimaki ni koaua?

¹⁶ E teimatoa Tatoka ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova n aki ongea ana motinnano Abiata. E ataia Tawita ae e boni kona n onimakina Tatoka. Ngke e a ataaki ana babaire Atoniia, ao Tawita e a wetea naba Tatoka, Natan, ao Benaia, bwa a na kabira Toromon bwa te uea. (1Uea 1:32-34) E bae ni kakorakoraaki ao ni kaungaaki Tatoka, ni memena i rarikia taan taromauria Iehova aika kakaonimaki ni koaua, n aron Natan ao tabeman riki ake a boutokaa te Uea are Tawita. (1Uea 1:38, 39) Ngke e a uea Toromon, ao e a “mwiokoa Tatoka are te ibonga bwa oneani mwin Abiata.”—1Uea 2:35.

17. Ko na kangaa ni kakairi iroun Tatoka ngkana e a aki kakaonimaki ni koaua nakon Iehova temanna ae ko kaani ma ngaia?

 ¹⁷ Ko na kangaa ni kakairi iroun Tatoka? Ngkana iai temanna ae ko kaan ma ngaia ae e rineia bwa e na kitana Iehova, kaotia nakon Iehova bwa ko kakaonimaki ni koaua nakoina. (Iot. 24:15) E na bon anganiko te korakora ao te ninikoria ae ko kainnanoia Iehova. Onimakinna rinanon te tataro ao teimatoa n raoraonia aika kakaonimaki ni koaua nakoina. E kakabwaiaa Iehova am kakaonimaki ni koaua, ao e na boni karekea kaniwangam ibukin anne.—2Tam. 22:26.

18. Tera reireiam man te baere a rinanona Marco ao Sidse?

¹⁸ Iangoa ana katoto Marco ma buuna ae Sidse, ngke a kitana te koaua natiia aika uoman aine aika ikawai. E taku Marco: “Man te bong are a bungiaki iai natim, ko a bon tangiriia naba. Ko na boni karaoi bwaai ni kabane ni kamanoia man te kangaanga. Ngaia are e bon uruaki nanou ngke a rineia natiu bwa a na kitana Iehova.” E reitia n taku teuaei: “Ma e teimatoa Iehova ni memena i rarikira. E taraia raoi bwa e na korakora buu n te tai are I mamaara iai, ao N na korakora n te tai are e mamaara iai buu.” E reitia ni kangai Sidse: “Ti na bon aki kona n nanomwaaka ngke arona bwa e aki anganira te korakora are ti kainnanoia Iehova. I kabokorakora ma namakinan ae bon au bure, ngaia are I a tuanga Iehova au namakin. E aki maan imwina, ao e a nakoiu temanna te tari te aine ae I tuai man nonoria i nanoni ririki aika bati, e katokai baina i aon angau, e tarai matau, ao e taku: ‘Uringnga Sidse, bon tiaki am bure!’ Man ana ibuobuoki Iehova, I a kona ni kateimatoa kimwareireiu n au beku irouna.”

19. Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia?

¹⁹ E tangiriia taan taromauria ni kabane Iehova bwa a na ninikoria n aron Tatoka. (2Tim. 1:7) Ma E aki tangirira bwa ti na onimakin oini korakorara. E tangirira bwa ti na onimakinna. Ngaia are ngkana ko noria bwa ko a mena i nanon te kangaanga ae ko kainnanoa iai te ninikoria, kawara Iehova. Ko kona ni kakoauaa raoi ae e na boni kaninikoriako n aron ngkoa Tatoka!—1Bet. 5:10.