I bungiaki ni Mei  19, 1940, n te kaawa ae Amioûn i Rebanon. Tabeua te ririki imwina ao a a mwaing ara utu nakon te kaawa ae bubura ae Tripoli, ike I a kaikawaaki iai n te utu ae tatangira ao ae kakukurei ae a a kaman ataa Iehova ae te Atua ao n tangiria. Bon te bina ngai ao niman mwaitira, teniman aine ao uoman mwaane. Irouia au karo bon tiaki te bwai ae moanibwai te karekemwane ibukin te maiu. E rangi ni kakawaki n ara utu te reirei n te Baibara, bobotaki ni Kristian, ao buokaia tabemwaang bwa a na kinaa te Atua.

Iai naba Kristian aika kabiraki aika kaain ara ekaretia. Temanna i buakoia bon Michel Aboud ae te tia kaira ara taromauri ae ti aranna bwa te reirei n te boki. E reiakina te koaua i New York ao e karokoa te koaua i Rebanon ni moan 1920 tabun. I rangi n ururinga arona ni karineia ao n ibuobuoki nakoia taari aika ataei riki ake a angabeeba man te Kuura ni Kireata ae Anne ao Gwen Beavor. A bon riki naakai bwa raoraora aika ti kaan ma ngaiia. Imwin ririki aika bati, I rangi ni kukurei ngke I a kaitiboo ma Anne n te United States. Ao imwina riki I a kaitiboo ma Gwen are e a riki bwa buun Wilfred Gooch ao a beku n te Betaera n te aobiti n tararua i London i Engiran.

A karako taani Kakoaua i Rebanon ngke I roro n rikirake. Ma ti ingainga n taekini baike ti atai man te Baibara nakoia aomata. Ti karaoa anne n aki ongea te kakaaitara mairouia mataniwi n Aaro tabeman. I rangi n ururingi bwaai tabeua ake a riki nakoira.

N te bong teuana ao I uarongorongo ma mwaaneu ae Sana n te kateitei teuana ae bati auti ni maeka iai. E roko te tama n te tabo are ti maroro iai ma kaain te auti, bwa tao iai ae e weteia. E a taetae n un te tama aei nakoni mwaaneu ao n iowawa naba. E kebutua mwaaneu n te aro are e a bwaka man te kaintamwarake ao n ikoaki. Iai ae e tareboonia bureitiman ao e a roko. E kaota te akoi te bureitiman n taraia bwa e na reke buokan Sana. A kairaanako te tama nakon te aobiti ni bureitiman ao a a kunea bwa e uouota te katii. E titirakinna te mataniwi ni bureitiman ni kangai: “Tera raoi nakoam? Te mataniwi n te Aro ngkoe ke aia bwaoti taan iowawa?”

I uringa naba te tai teuana ngke a kabooa tangoan te bwati tewaana kaain ara ekaretia bwa baora n uarongorongo n te kaawa teuana ae tionako. Ti rangi ni kukurei n tai anne. Ma e ongo taekan te bae ti karaoia te tama n te tabo anne ao e a ikotiia aomata aika taan iowawa. A kaaitaraira ao ni karebanaira naba n atibu, n te aro are e a ikoaki tamau. I uringa ubuna are e a onrake n te raraa. E oki ma tinau nakon te bwati ao ti rimwia ngaira ake nikirana ma te nakonnano. Ma I aki kona ni mwaninga ana taeka tinau ngke e kaitiaka ubun tamau. E taku: “Iehova, taiaoka kabwarai aia bure. A aki ataa te bwai ae a karaoia.”

N te tai teuana riki ao ti nako ni kawariia ara utu n ara kaawa. E mena imwaira n ana auti tibuu te unimwaane te tama ae bubura nakoana n te Aro bwa te ebikobo. E ataia te ebikobo aei ae Ana Tia Kakoaua Iehova au karo. E ngae ngke ai tibwa onoua au ririki ma e waimataai ao e taku: “E aera ngkoe ngkai ko tuai ni bwabetitoaki?” I tuangnga ae I uarereke ao ngkana N na bwabetitoaki I riai ni kabatiaa moa au atatai n te Baibara bwa e aonga ni korakora au onimaki. E aki kukurei n au kaeka ao e tuanga tibuu te unimwaane bwa I rangi n aki karinerine.

Ma a boni bati riki baika aki raraoi ake ti kaaitarai. Ma ni koauana, a rangi ni momoaaomata kaain Rebanon ao n akoi. Ngaia are ti boni maroro ma aomata aika bati i aon te Baibara ao ni kairi naba reirei n te Baibara ma aika bati.

E tuai ni bane au reirei ngke e roko te tari te mwaane ae ataei mai Venezuela ni kawara Rebanon. E kaakaei bobotaki n ara ekaretia ao e a iraorao ni karekenano ma mwaaneu ae Wafa. Imwina riki ao a a mare ao n nako ni maeka i Venezuela. Ngkana e kororeta Wafa e kakaungaa tamau bwa a na mwaing ara utu ni maeka i Venezuela. E karaoa anne ibukina bwa e a rangi ni kan norira. N tokina, e a koro bukin ana iango bwa ti a mwaing.

 Ti roko i Venezuela n 1953 ao ti maeka i Caracas ae kaan ma ana auti te beretitenti. Ibukina bwa I uarereke I rangi ni kukukurei ngkana I nora te beretitenti ni buti rirarikira n ana kaa ae bobuaka. Ma e aki bebete irouia au karo karaoani bitaki ni kaineti ma te aba ae boou aei, te taetae, te katei, te amwarake, ao ai tauani kanoan te bong. Ni koauana, a a bon tibwa tei waeia ao e a riki naba te kangaanga ae kakaiaki.

E bwaka n aoraki tamau. E rangi ni kamimi aei iroura ibukina bwa bon te aomata ae korakora ao e rangi ni marurung. Akea te tai teuana ae ti uringnga ae e aoraki iai. E a kuneaki aorakina bwa ngaia e kaentia ao e a karaoaki te korokoro nakoina. E kananokawaki bwa teuana te wiki imwina ao e a motirawa.

Ti aki kona ni kabwarabwaraa aron rawawatara n te bwai ae riki aei. Ai tibwa 13 au ririki. Ti bon aki kantaningaa maten tamara, ao iroura ti a aki kona ni manga kukurei. I nanon tabeua te tai, e kangaanga iroun tinau bwa e na butimwaea ae ai akea buuna. Ma imwina ti a ataia ae bon iai riki baika ti riai ni karaoi ni maiura ao man ana ibuobuoki Iehova, ti a karaoa anne. E bane au reirei n te kauarinan i Caracas ngke 16 au ririki, ao I rangi ni kani boutokaiia au utu.

N te tai anne ao e a tia ni mare mwaaneu ae Sana ma Rubén Araujo ae angabeeba man te Kuura ni Kireata ao e oki nako Venezuela. A baireia bwa a na mwaing nako New York. A baireia kaain au utu bwa N na reirei n te kuura ae rietata, ngaia are I a nako New York ike I a kona iai ni maeka i rarikini mwaaneu ma buuna ao n reirei. A rangi ni buokai mwaaneu ma buuna ni kaineti ma te onimaki ngke I mena i rarikia. Irarikin anne, a bati taari mwaane aika ikawai n te onimaki n ara ekaretia i Brooklyn ae kamanena te taetae n Tibein. Uoman i buakoia aika I a kinaia bon Milton Henschel ao Frederick Franz. A uaia ni beku n te Betaera i Brooklyn.

Ngke e a kani bane au moan ririki n te kuura ae rietata i New York, I a moanna n raraomaeakinna bwa tera ae N na karaoia ni maiuu. I a tia ni wareki ao n iaiangoi raoi kaongora n te Taua-n-Tantani ni kaineti ma Kristian ake a katei tiaia aika manena. I nori kukureia bwaiania ao kaain te Betaera n ara ekaretia, ao I kan riki naba n ai aroia. Ma I tuai ni bwabetitoaki. E aki maan ao I a ataa kakawakini katabuani maiuu nakon Iehova. I karaoa anne ao I bwabetitoaki ni Maati 30, 1957.

Imwini karaoan te mwaneka ane kakawaki anne, I a manga iangoa riki te mwaneka are imwina ae I kani karaoia ae kabwaninan au tai n te mwakuri ni minita. E rangi n anaaki nanou nakon anne, ma I ataia ae e na boni kangaanga karaoana. N na kangaa ni karaoa te beku anne ma au bwai n reirei n te kuura ae rietata? I korei reeta aika bati nakoia au utu ao ngaiia naba nakoiu ibukin au motinnano ae N nang katoka au reirei ao n okira Venezuela ni bwaiania.

 I oki nako Caracas n Tun 1957. Ma I noria ae e kangaanga aron te maiu irouia au utu. A boni kainnanoa riki temanna ae e na boutokaiia ni karekemwane. N na kangaa ni buokiia? E reke au mwakuri n te bangke ma I rangi ni kani bwaiania ao bon anne bukin okiu. I a motinnanoia bwa N na karaoi ni kauoua. I nanon tabeua te ririki I a mwakuri ni kabwanina au tai n te bangke ao I bwaiania naba. I rangi n tatabetabe ao I rangi ni kukurei naba.

I rangi ni kukurei naba bwa I kaitiboo ao ni mare ma Sylvia ae te tari te aine mai Tiaman ae baaraoi ao e rangi n tangira Iehova. E mwaing neiei ma ana karo nako Venezuela. Imwina riki ao a a reke uoman natira, natira te mwaane ae Michel (Mike), ao natira te aine ae Samira. I a tabeakina naba ngkai tinau ngaia are e a maeka i rarikira. E ngae ngke I a riai ni katoka au bwaiania ibukin tabeakinaia au utu, ma I kateimatoa ingaingau n te mwakuri ni minita. I kakaraoa te bwaiania ae aki katoatai ma Sylvia n ara tai ni motirawa.

A teimatoa n reirei natiu n te tai are e riki iai te baere I kabwarabwaraa mai moa. I rangi n toronibwai ni maiuu ao a karineai naba taani mwakuri n te bangke. Ma I tangiria n iangoaki bwa ana toro Iehova ao akea riki. I teimatoa n iaiangoa au iango anne n te bong anne. Ngaia are I a uaia n tekateka ma buu ao ti a maroroakina ara kataumwane. Ngkana I katoka au mwakuri n te bangke N na boni karekea te mwane ae bati imwin au mwakuri. Ibukina bwa akea ara taarau, ti a iangoia bwa ngkana ti kabebetei maiura, e na bon tau ara mwane ibukini boutokaara n te tai ae maan.

E bon aki bebete karaoan te motinnano anne, ma a rangi ni boutokaia buu ao tinau. Ngaia are N nang manga okira au beku ni bwaiania. I rangi ni kukurei n anne! Taraan ae e na bon nakoraoi ara waaki. Ma e aki maan ao ti a tii ongo naba te rongorongo ae kakubanako.

N te bong teuana ao e a tuangira ara taokita bwa e bikoukou Sylvia. Ti rangi ni kubanako! Ti rangi ni kukurei naba, ma I iangoia bwa ai tera aron au motinnano are I a tia ni karaoia are N nang bwaiania. E na tera aron rotakin au motinnano aei? Ti waekoa ni bita ara iango ao n ingainga ni kariariaa kaain ara utu riki temanna. Ma ai tera aron au babaire ake I a tia ni karaoi?

 Imwini maroroakinan tiara, ti a baireia bwa ti na tiku n ara babaire are mai mwaina. E bungiaki natira te mwaane ae Gabriel n Eberi 1985. Ma I butiaaina man au mwakuri n te bangke ao ni manga moana au bwaiania ae katoatai n Tun 1985. Imwina riki, I a kakabwaiaaki ni mwiokoaki bwa N na beku bwa kaain te Komete n te Aobiti n Tararua. Ma e aki mena te aobiti n tararua i Caracas, ngaia are I ririannaia uabong ke tenibong n te wiki n te raroa ae nakon 80 te kiromita.

E mena te aobiti n tararua n te kaawa ae La Victoria, ngaia are ti a baireia bwa ti na mwaing nako La Victoria bwa ti aonga ni kaan riki ma te Betaera. Bon te bitaki ae bubura anne iroura. I rangi ni kakatonga ao ni kakaitau irouia au utu. I rangi ni buokaki n aroaroia. E kukurei mwaaneu ae Baha n tabeakina tinara. E a tia ni mare Mike, ao Samira ma Gabriel a boni maeka n te auti. Ngaia are te mwaing nako La Victoria nanona bwa a nang kitania raoraoia i Caracas. E riai naba Sylvia ni karaoi bitaki ngkai e nang mena n te kaawa ae uarereke ao ai tiaki n te kaawa ae bubura ae a bati baika kakaraoaki iai. Ti a riai naba ni kataneiaira ni maeka n te auti ae uarereke riki. Eng, a rangi ni bati baika irekereke ma te mwaing mai Caracas nako La Victoria.

Ma iai riki baika manga riki. E a mare Gabriel ao Samira e a kona ni maeka i bon irouna. Ngaia are I a kaoaki ma Sylvia bwa ti na kaaina te Betaera n 2007, ao ti teimatoa ni beku n te Betaera ni karokoa te bong aei. E beku bwa te unimwaane Mike are ara karimoa ao e bwaiania ma buuna ae Monica. Te unimwaane naba n te ekaretia Gabriel ao e beku ma buuna ae Ambra i Itare. E beku bwa te bwaiania Samira ao irarikin anne e ibuobuoki naba n te Betaera mai tinaniku.

A boni bati motinnano aika kakawaki ake I riai ni karaoi ni maiuu, ma I bon aki uringaaba. I kukurei n au motinnano ake I karaoi. I rangi ni kakaitau ni mwiokoau aika I karekei n te onimaki ao n au beku ibukin Iehova. I nanon ririki aika bati, I a ataia ae e rangi ni kakawaki kateimatoaan te iraorao ae kaan ma Iehova. E ngae ngkana ti na karaoi motinnano aika uarereke ke aika rangi ni kakawaki, ma e boni kona n anganira te rau ae “riaon aia iango aomata.” (IBir. 4:​6, 7) I rangi ni kukurei ma Sylvia n ara beku n te Betaera ao ti namakinna bwa e kakabwaiai Iehova ara motinnano ake ti karaoi, ibukina bwa ti moanibwaia ni maiura n taai nako.