Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

TAN GBƐZÁN TƆN

Jehovah “Xlɛ́ Ali Mì”

Jehovah “Xlɛ́ Ali Mì”

NƆVÍ sunnu winnyawinnya ɖé kanbyɔ mì gbè ɖokpo ɖɔ: “Wemafɔ tɛ a ka yí wǎn na hugǎn?” Tɛn tɔn mɛ tlolo jɛn un ɖɔ: “Nǔnywɛxó wemata 3, wemafɔ 5 kpo 6 kpo. É ɖɔ: ‘Ðeji dó Jehovah wu kpo ayixa towe bǐ kpo. Ma ganjɛ nǔnywɛ hwiɖesunɔ tɔn wu ó. Ba jlǒ Jehovah tɔn ɖò nǔ e a nɔ wà lɛ bǐ mɛ; enɛ ɔ, é na xlɛ́ ali we.’” Nǔgbo ɔ, Jehovah xlɛ́ ali mì. Gbɔn nɛ̌ é?

MƐJITƆ́ CE LƐ D’ALƆ MÌ BƆ UN MƆ GBƐ̀ LI Ɔ

Ðò 1920 gudo ɔ, mɛjitɔ́ ce lɛ kplɔ́n nǔ dó Jehovah wu cobo wá wlí alɔ. È jì mì ɖò bǐbɛ̌mɛ 1939 tɔn. Ðò Angleterre, hwenu e un ɖò winnyawinnya mɛ é ɔ, un nɔ xwedó mɛjitɔ́ ce lɛ yì kplé Klisanwun tɔn lɛ, bo nɔ ɖu vivǐ Wemaxɔmɛ Azɔ̌ Yɛhwexɔ́suɖuto ɔ tɔn tɔn. Un kpò ɖò azɔ̌ nukɔntɔn e un wà é flín wɛ. Un ɖó na tó xá gbǎ ɖé jí hwɛ̌ cobo sixu kpéwú bo xà nǔ ɖò nǔ e jí è nɔ sɔ́ wema ɖó ɖò atáa ɔ jí é tó. Xwè ayizɛ́n wɛ un ɖó hwe ɔ nu bɔ ado hu mì tawun, hwenu e un nyi kɔ kpɔ́n mɛxo tobutobu e wá kplé ɔ lɛ é.

Un ɖò kúnnu ɖè xá mɛjitɔ́ ce lɛ wɛ ɖò alitó

Tɔ́ ce wlán nǔxwlémɛ e bɔkun é ɖé dó wema kpɛví ɖé jí, bɔ un nɔ zán ɖò kúnnuɖegbé. Xwè tantɔn wɛ un ɖó bo yì hɔn ɖé nukɔn lobo ɖekúnnu azɔn nukɔntɔn ɔ nyiɖokpo. Hwenu e xwétɔ́ ɔ xà nǔxwlémɛ ce, bɔ tɛn tɔn mɛ ɔ, é yí gbè nú wema “Que Dieu soit reconnu pour vrai!” é ɔ, akpakpa sɔ́ mì tawun. Un kánwezun, bo yì ɖɔ nú tɔ́ ce. Sinsɛnzɔ́ ɔ kpo kplé lɛ kpo nɔ hɛn awǎjijɛ wá nú mì, bo lɛ́ d’alɔ mì bɔ un jló na sɛn Jehovah bǐ mlɛ́mlɛ́.

Ee tɔ́ ce na nyikɔ, bo jɛ Atɔxwɛ yí nú mì jí é ɔ, un wá jɛ wǎn yí nú Biblu jí tawun. Enyi Atɔxwɛ lɛ ɖokpo ɖokpo wá ɔ, un nɔ wlíbo nú ye bo nɔ xà dó nǔjɔnǔ mɛ. Un ɖeji dó Jehovah wu hugǎn, bɔ enɛ zɔ́n bɔ un wá gbeta ɔ kɔn bo na zé nyiɖée jó n’i.

Ðò 1950 ɔ, nyi kpo xwédo ce kpo yì kpléɖókpɔ́ e xóta tɔn nyí “Accroissement de la théocratie” é ɖò New York. Ðò jeudi 3 août ɔ, xóta azǎn ɔ tɔn wɛ nyí “Journée des missionnaires.” Ðò azǎn ɔ jí ɔ, Nɔví Carey Barber ee wá nɔ Hagbɛ̌ Alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ mɛ é wɛ xwlé xóɖiɖɔ baptɛm tɔn ɔ mɛ. Ee é kan nǔ we e è nɔ kanbyɔ mɛ e jló na bló baptɛm lɛ é byɔ ɖò vivɔnu xóɖiɖɔ tɔn tɔn é ɔ, un site bo ɖɔ, “Ɛɛn.” Xwè 11 wɛ un ɖó hwe ɔ nu, amɔ̌, un mɔ nukúnnú jɛ mɛ ɖɔ un ɖè afɔ taji ɖé. É ɖò mɔ̌ có, xɛsi ɖi mì dó sin ɔ mɛ byɔbyɔ wu, ɖó un nyɔ́ tɔ̀ lɛ̀ ǎ. Nylɔ ce kplá mì yì tɔ̀ ɔ kɔn, bo na mì ganjɛwu ɖɔ nǔ bǐ na yì ganji. Nǔgbo ɔ, ye yawǔ nylɔ́ mì dó tɔ̀ ɔ mɛ sɔmɔ̌ bɔ afɔ ce tlɛ jɛ kɔ́mɛ ɖò tɔ̀ ɔ mɛ ǎ. Nɔví sunnu ɖokpo sɔ́ mì jó nú nɔví sunnu ɖevo. Mɛ ɖokpo bló baptɛm nú mì, bɔ mɛ ɖě ɔ ɖè mì sín tɔ̀ ɔ mɛ. Bɛ́sín azǎn manawɔn enɛ gbè ɔ, Jehovah kpò ɖò ali xlɛ́ mì wɛ.

MǏ WÁ GBETA Ɔ KƆN BO NA ÐEJI DÓ JEHOVAH WU

Hwenu e un jó azɔ̌mɛ dó é ɔ, un ba na huzu gbexosin-alijitɔ́, amɔ̌, mɛ̌si ce dó wusyɛn lanmɛ nú mì ɖɔ má yì kplɔnyiji-alavɔ. Un gbɔ bo wá yì kplɔnyiji-alavɔ ɔ lee ye ɖɔ gbɔn é. Amɔ̌, é lín ǎ bɔ un mɔ ɖɔ un kún sixu lidǒ ɖò nǔgbo ɔ mɛ bɔ hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, ayi ce na ɖò wema kplɔnkplɔn jí ó. Enɛ wu ɔ, un wá gbeta ɔ kɔn bo na jó kplɔnyiji-alavɔ yiyi dó. Un xoɖɛ sɛ́dó Jehovah dó xó ɔ wu, bo wlán wema ɖé sɛ́dó mɛ̌si ce lɛ, lobo tinmɛ nú ye kpo xomɛnyínyɔ́ kpo ɖɔ ɖò xwè enɛ sín fifó ɔ un na jó azɔ̌mɛ dó. Un ɖeji dó Jehovah wu bǐ mlɛ́mlɛ́, bɔ tlolo ɔ un bɛ́ gbexosin-alijitɔ́zɔ́.

Ðò juillet 1957 ɔ, un bɛ́ sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn ɖò Wellingborough. Un ɖɔ nú nɔví e ɖò Betɛli Londres tɔn lɛ é ɖɔ ye ni sɔ́ gbexosin-alijitɔ́ e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé bonu má gɔ́ n’i. Nɔví sunnu Bert Vaisey kplɔ́n nǔ gegě mì. Wɛnɖagbejlatɔ́ kanɖodónǔwutɔ́ ɖé wɛ n’i bɔ é d’alɔ mì bɔ un bló tuto kúnnuɖiɖe tɔn ɖagbe ɖé. Nɔví nyɔnu mɛxomɔ ayizɛ́n wɛ ɖò agun ɔ mɛ, gɔ́ nú Nɔví Vaisey kpo nyi kpo. Nǔsisɔ nú kplé lɛ bǐ kpo alɔɖiɖó ɖò ye mɛ kpo hun ali gegě nú mì bɔ un ɖeji dó Jehovah wu, bo lɛ́ ɖè nǔɖiɖi ce xlɛ́.

Ðó un gbɛ́ ɖɔ un kún na wà ahwanzɔ́ ó wutu ɔ, ye sɔ́ mì dó ganmɛ bɔ un nɔ finɛ kpɛɖé, enɛ gudo ɔ, un xò gò Barbara ee nyí nɔví nyɔnu gbexosin-alijitɔ́ titewungbe ɖé é. Mǐ wlí alɔ ɖò 1959, bo ɖò gbesisɔmɛ nú fí ɖebǔ e è na sɛ́ mǐ dó é. Fí nukɔntɔn e è sɛ́ mǐ dó é wɛ nyí Lancashire ɖò totaligbé-gbadahweji Angleterre tɔn. Enɛ gudo ɖò janvier 1961 ɔ, è ylɔ́ mì bɔ un yì Wemaxɔmɛ Sinsɛnzɔ́ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn nú sun ɖokpo ɖò Betɛli Londres tɔn. É kpaca mì ɖɔ hwenu e wemaxɔmɛ ɔ fó é ɔ, è byɔ mì ɖɔ má wà tomɛyiyizɔ́. Nú aklunɔzán gbla we ɔ, nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn e ko mɔ nǔ kpɔ́n bo ɖò toxo Birmingham tɔn mɛ é ɖé kplɔ́n azɔ̌ mì, bɔ è byɔ Barbara lɔ ɖɔ é ni gɔ́ nú mì. Enɛ gudo ɔ, mǐ lɛkɔ yì fí e è sɛ́ mǐ dó é ɖò toxo Lancashire kpo Cheshire kpo tɔn mɛ.

JIÐE ÐIÐÓ DÓ JEHOVAH WU WƐ NYÍ NǓ ÐAGBE E È SIXU WÀ HWEBǏNU É

Ee mǐ yí gbɔjɛ ɖò août 1962 é ɔ, alaxɔ sɛ́ wema ɖé dó mǐ. Wema e mɛ mǐ na d’alɔ bo na yì Wemaxɔmɛ Galadi tɔn é wɛ. Barbara kpo nyi kpo xoɖɛ sɛ́dó Jehovah, enɛ gudo ɔ, mǐ d’alɔ wema ɔ mɛ bo yawǔ sɛ́dó alaxɔ lee ye ɖɔ gbɔn é. Sun atɔ́ɔ́n gudo ɔ, mǐ jɛ ali, bo na yì klási 38gɔ́ Galadi tɔn ɖò Brooklyn, New York bo na kplɔ́n Biblu nú sun wǒ.

É nyí Xó Mawu tɔn kpo tutoblonunu tɔn kpo kɛɖɛ wu wɛ Wemaxɔmɛ Galadi tɔn ɔ kplɔ́n nǔ mǐ dó ǎ, loɔ, é lɛ́ kplɔ́n nǔ mǐ dó kplékplé nɔví lɛ tɔn mǐtɔn wu. Xwè 20 jɛji ɖó wɛ mǐ ɖè có, wemaxɔmɛví ɖevo e ɖò klási ɔ lɛ é kplɔ́n nǔ gegě mǐ. Wǔjɔmɛ ɖé wɛ é nyí ɖɔ è nɔ ɖè azɔ̌ nú mì ayihɔngbe ayihɔngbe bɔ un nɔ wà ɖó kpɔ́ xá Nɔví Fred Rusk ee nyí mɛ̌si mǐtɔn lɛ ɖokpo é. Nǔkplɔnmɛ taji e jí é tɛɖɛ̌ é ɖokpo wɛ nyí è ni nɔ ɖè wě xá mɛ ganji hwebǐnu, enɛ wɛ nyí è ni mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ wě e ɖè xá mɛ gbé è ja é, jinjɔn Mawuxówema ɔ jí ganji. Nɔví ɖěɖee ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ é, ɖi Nathan Knorr, Frederick Franz kpo Karl Klein kpo ɖò mɛ ɖěɖee nɔ wá xwlé xóɖiɖɔ mǐ ɖò wemaxɔmɛ ɔ hwenu lɛ é mɛ. Kpɔ́ndéwú mɛɖéesɔ́hwe tɔn Nɔví A. H. Macmillan tɔn kplɔ́n nǔ gegě mǐ. Nɔví ɔ nɔ kplɔ́n nǔ mǐ dó lee Jehovah d’alɔ togun tɔn ɖò hwenu vɛwǔ e mɛ nɔví e ɖò tutoblonunu ɔ mɛ lɛ gbɔn sín 1914 jɛ bǐbɛ̌mɛ 1919 é gbɔn é wu.

È SƐ́ MǏ DÓ FÍ ÐEVO

Wemaxɔmɛ ɔ xwè vivɔnu é ɔ, Nɔví Knorr ɖɔ nú nyi kpo Barbara kpo ɖɔ è na sɛ́ mǐ dó Burundi ɖò Aflika. Mǐ kánwezun yì wemasɛxwetɛn Betɛli tɔn bo na kpɔ́n wɛnjlatɔ́ nabi e ɖò Burundi ɖò hwe ɔ nu é ɖò Annuaire mɛ. É kpaca mǐ ɖɔ mǐ kún mɔ wɛnjlatɔ́ nabi e ɖò Burundi é sín kɛ́n ɖò fí ɖě ó. Ɛɛn, fí e è ma ko ɖɔ Mawuxó ɖè kpɔ́n ǎ é ɖé wɛ mǐ xwè, akpáxwé gbɛ̀ ɔ tɔn e wu mǐ ma tuùn nǔ kaka ɖé dó ǎ é wɛ mǐ xwè. Ado hu mǐ tawun! Amɔ̌, ɖɛ vívɛ́ xixo sɛ́dó Jehovah xò hwihwɛ́ mǐ.

Fí yɔyɔ̌ e è sɛ́ mǐ dó é ɔ, nǔ lɛ bǐ wɛ gbɔn vo nú nǔ e mǐ ko mɔ kpɔ́n lɛ é, lee ayǐ mɛ ɖè gbɔn é, aca fí ɔ tɔn kpo gbè e è nɔ dó é kpo. Dìn ɔ, mǐ ɖó na kplɔ́n Flansegbe. Mǐ ɖó na lɛ́ ba fí e mǐ na nɔ é. Mǐ wá b’ɛ na bló azǎn we gudo é ɔ, wemaxɔmɛvígbɛ́ mǐtɔn Galadi tɔn ɖokpo nɔ nyí Harry Arnott, bo xwè fí e è sɛ́ ɛ dó ɖò Zambie é bo gbɔn mǐ gɔ́n. É d’alɔ mǐ bɔ mǐ mɔ xɔ ɖé, finɛ wɛ wá huzu xwé nukɔntɔn e gbè mǐ nɔ ɖò mɛsɛ́dózɔ́ mǐtɔn hwenu é. Amɔ̌, é na nɔ zaan é ɔ, gǎn xá ɔ mɛ tɔn e ma tuùn nǔ ɖě dó Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ wu ǎ lɛ é jɛ ya dó nú mǐ jí. Mǐ jɛ vivǐ azɔ̌ mǐtɔn tɔn ɖu jí tlolo, bɔ gǎn lɛ ɖɔ nú mǐ ɖɔ mǐ kún sixu nɔ finɛ wema e na acɛ mǐ bɔ mǐ na wà azɔ̌ mǐtɔn é ɖé mɛvo ó. É blawǔ ɖɔ mǐ ɖó na gosin tò ɔ mɛ bo na yì tò ɖevo mɛ, gayɛnu tɔn ɔ, Ouganda wɛ mǐ na yì.

Ðó mǐ ma ɖó wema e na na acɛ mǐ bɔ mǐ na yì Ouganda é ǎ wutu ɔ, ado ɖò mǐ hu wɛ, amɔ̌, mǐ ɖeji dó Jehovah wu. Nɔví Canada-nu ɖé ɖò sinsɛnzɔ́ wà wɛ ɖò fí e hudo sukpɔ́ ɖè ɖò Ouganda é, bo tinmɛ ninɔmɛ mǐtɔn nú gǎn ayǐ ɔ jí tɔn ɖé, bɔ é ɖɔ ɖɔ mǐ sixu nɔ finɛ nú sun yɔywɛ ɖé, kaka jɛ hwenu e mǐ na ɖó wema e na acɛ mǐ bɔ mǐ na nɔ tò ɔ mɛ é. Enɛ xlɛ́ ɖɔ Jehovah ɖò alɔ dó mǐ wɛ.

Lee nǔ lɛ ɖè gbɔn ɖò Ouganda é gbɔn vo tawun nú Burundi tɔn. È nɔ ko ɖɔ Mawuxó ɖò Ouganda ɖ’ayǐ có, Kúnnuɖetɔ́ 28 kpowun jɛn ɖò tò ɔ bǐ mɛ. Ðò fí e mǐ nɔ ɖɔ Mawuxó ɖè lɛ é ɔ, mɛ gegě nɔ dó Glɛnsigbe. Amɔ̌, é na nɔ zaan é ɔ, mǐ ɖ’ayi wu ɖɔ bo na dó d’alɔ mɛ ɖěɖee ɖó jlo bo na yì nukɔn lɛ é ɔ, é hwe bǐ ɔ, mǐ ɖó na kplɔ́n ayǐ ɔ jí sín gbè ɖokpo. Mǐ jɛ Mawuxó ɖɔ jí ɖò Kampala sín xá lɛ mɛ, fí e mɛ gegě nɔ dó Luganda-gbè ɖè é, enɛ wu ɔ, mǐ wá gbeta ɔ kɔn bo na kplɔ́n gbè enɛ. É byɔ xwè gegě cobɔ gbè ɔ wá má mǐ, amɔ̌, Luganda-gbè e mǐ sè é d’alɔ mǐ tawun ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ. Mǐ jɛ nǔ mɔ jɛ nǔ e sín hudo Biblu kplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ ɖó é wu jí. Ee Biblu kplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ mɔ lee nǔ yetɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú mǐ sɔ é ɔ, ye ɖeji dó mǐ wu, bo nɔ ɖɔ lee nǔ cí nú ye dó nǔ e kplɔ́n wɛ ye ɖè é wu é nú mǐ.

MǏ JƐ TOMƐ YÌ JÍ

Ðò tomɛyiyi mǐtɔn hwenu ɖò Ouganda

Enyi mǐ d’alɔ mɛ ɖevo lɛ bonu ye kplɔ́n nǔgbo ɔ ɔ, mǐ nɔ ɖ’awǎjijɛ tawun. Hwenu e è byɔ mǐ ɖɔ mǐ na wà tomɛyiyizɔ́ gbɔn tò ɔ mɛ é ɔ, mǐ lɛ́ ɖ’awǎjijɛ d’eji. Ðò alixlɛ́mɛ alaxɔ Kenya tɔn tɔn glɔ́ ɔ, mǐ ɖisa gbɔn tò ɔ bǐ mɛ, bo kpɔ́n xá ɖěɖee ɖó hudo gbexosin-alijitɔ́ titewungbe tɔn hugǎn lɛ é. Azɔn gegě wɛ mɛ ɖěɖee ma ko xò gò Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ kpɔ́n ǎ lɛ é yí jonɔ mǐtɔn ganji. Ye bló bɔ mǐ vo, bo tlɛ lɛ́ ɖa nǔɖuɖu nú mǐ.

Tomɛyiyi alɔkpa ɖevo lɛ́ jɛ túnu tɔn. Un dó pínpan nú azǎn we sín Kampala wá yì batóoglintɛn Kenya tɔn ee nyí Mombasa é. Enɛ gudo ɔ, un dó batóo sín finɛ yì Seychelles, kplékplé tɔ tɛntinto Xù Inde tɔn tɔn ɖé wɛ. Nukɔnmɛ, bɛ́sín 1965 jɛ 1972 ɔ, Barbara xò kpóɖó nú mì, bɔ mǐ nɔ yì ba nɔví e ɖò Seychelles lɛ é kpɔ́n hwɛhwɛ. Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ, wɛnjlatɔ́ 2 jɛn ɖò finɛ, amɔ̌, nukɔn mɛ ɔ, é wá nyí kánɖó, bɔ gudo mɛ ɔ, ye wá nyí agun. Tomɛyiyi ɖevo lɛ zɔ́n bɔ un yì ba nɔví e ɖò Érythrée, Éthiopie kpo Soudan kpo lɛ é kpɔ́n.

Hwenu e ahwankpá ɖé jɛ acɛ kpa jí ɖò Ouganda é ɔ, ninɔmɛ lɛ ɖyɔ ɖò toxóɖiɖɔ linu. Xɛsi sín xwè wɛ nyí xwè e bɔ d’ewu lɛ é bo vɛwǔ tawun, lobo xlɛ́ mì ɖɔ un ɖó na xwedó alixlɛ́mɛ Biblu tɔn e ɖɔ ɖɔ è ni setónú nú acɛkpikpa lɛ é. (Mak. 12:17) Hweɖenu ɔ, mɛ e nyí jonɔ ɖò tò ɔ mɛ lɛ é bǐ wɛ è byɔ ɖɔ ye ni wá dó nyikɔ yetɔn wema mɛ ɖò kponɔzɔ́watɛn e ma lín dó xwé yetɔn ǎ é ɖé. Mǐ yawǔ wà mɔ̌. Azǎn klewun ɖé gudo ɔ, nyi kpo mɛsɛ́dó ɖevo kpo ɖò mɔ̌to mɛ bo ɖò yiyi wɛ ɖò toxo Kampala tɔn mɛ bɔ kponɔ ɖé lɛ sɛkpɔ́ mǐ. Ayi mǐtɔn bǐ gbadó! Ye dóhwɛ mǐ ɖɔ dò ba nú tò ɔ gbé wɛ mǐ tɔ́n, bo kplá mǐ yì kponɔzɔ́watɛn ɖaxó ɔ, finɛ wɛ mǐ tinmɛ nú ye ɖɔ mɛsɛ́dó e nɔ xò fífá kan lɛ é wɛ nú mǐ ɖè. Mǐ ɖɔ nú ye ɖɔ mǐ ko dó nyikɔ wema mɛ, amɔ̌, ye ɖótó mǐ ǎ. Ye wlí mǐ, bo kplá mǐ yì kponɔzɔ́watɛn e ɖò xwé mɛsɛ́dó lɛ tɔn kpá é. Tuùn é mɛ e ɖò azɔ̌ wà wɛ ɖò kponɔzɔ́watɛn ɔ é ɖé tuùn ɖɔ mǐ ko dó nyikɔ mǐtɔn wema mɛ, bo ɖegbe nú mɛ e ɖò mǐ cɔ́ wɛ é ɖɔ ni ɖè mǐ nyite é dó gbɔ nú mǐ tawun!

Ðò hwe enɛ lɛ nu ɔ, hwɛhwɛ ɔ, é nɔ vɛwǔ nú mǐ tawun hwenu e mǐ jɛ fí e kponɔ lɛ nɔ gbò ali ɖè lɛ é, taji ɔ, hwenu e kponɔ e nu ahan mú lɛ é ɖó mǐ te é. Amɔ̌, enyi ye yí gbè bonu mǐ dín wuyɛyɛ́-afɔyɛyɛ́ ɔ, hwebǐnu wɛ mǐ nɔ xoɖɛ bo nɔ ɖó fífá ayi mɛ tɔn. É blawǔ ɖɔ ɖò 1973 ɔ, è byɔ mɛsɛ́dó jonɔ lɛ bǐ ɖɔ ye ni gosin Ouganda.

Un ɖò wema Sinsɛnzɔ́ Axɔ́suɖuto ɔ Tɔn Mǐtɔn zín wɛ ɖò Abidjan ɖò alaxɔ Côte d’Ivoire tɔn mɛ

È lɛ́ sɔ́ azɔ̌ yɔyɔ̌ ɖevo d’así nú mǐ, gayɛnu tɔn ɔ, è sɛ́ mǐ dó Côte d’Ivoire ɖò Gbadahweji Aflika tɔn. Huzuhuzu enɛ na byɔ nǔ elɔ lɛ ɖò mǐ sí: mǐ ɖó na huzu sɔgbe xá aca yɔyɔ̌ ɖevo sésé, nɔ dó Flansegbe hwebǐnu, bo lɛ́ kplɔ́n bá nɔ kpɔ́ xá mɛsɛ́dó e gosin ayǐ ɖevo jí lɛ é. É ɖò mɔ̌ có, enyi mǐ mɔ lee ayijlɔjlɔnɔ ɖěɖee ɖò gle ɔ mɛ lɛ é yawǔ yí wɛnɖagbe ɔ gbɔn é ɔ, mǐ nɔ lɛ́ mɔ ɖɔ Jehovah ɖò gudo nú mǐ. Nyi kpo Barbara kpo mɔ lee jiɖiɖe e mǐ ɖó dó Jehovah wu é xlɛ́ ali mǐ gbɔn é.

Enɛ gudo ɔ, è mɔ kansɛ́ɛzɔn ɖé nú Barbara ɖò ajijimɛ. Azɔn gegě wɛ mǐ lɛkɔ yì xwé ɖò Elɔpu bonu è na mɔ tɛn bo kpé nukún dó Barbara wu. Amɔ̌, ɖò 1983 ɔ, mǐ mɔ ɖɔ mǐ kún sɔ́ sixu nɔ Aflika bo wà sinsɛnzɔ́ mǐtɔn ó. Mǐ mɛ we lɛ bǐ wɛ é vɛ́ na.

NINƆMƐ YƆYƆ̌ ÐƐVO LƐ

Hwenu e mǐ ɖò sinsɛnzɔ́ wà wɛ ɖò Betɛli Londres tɔn é ɔ, kansɛ́ɛzɔn Barbara tɔn syɛn d’eji bɔ é wá kú. Xwédo Betɛli tɔn nɔ gudo nú mì ɖò ali jiwǔ ɖé nú. Asú kpo asì kpo ɖé d’alɔ mì bonu má huzu sɔgbe xá ninɔmɛ ce yɔyɔ̌ ɔ, bo na kpò ɖò jiɖe ɖó dó Jehovah wu wɛ. Nukɔnmɛ ɔ, un xò gò nɔví nyɔnu e nɔ wà sinsɛnzɔ́ ɖò Betɛli nú hwenu klewun é ɖé, é ko nyí gbexosin-alijitɔ́ titewungbe kpɔ́n, bɔ wanyiyi e é ɖó nú Jehovah é xlɛ́ ɖɔ é nyí gbɛtɔ́ gbigbɔ tɔn ɖé. Nyi kpo Ann kpo wlí alɔ ɖò 1989, bo ɖò sinsɛnzɔ́ wà wɛ ɖò Betɛli Londres tɔn sín hwenɛnu.

Nyi kpo Ann kpo ɖò Alaxɔ Grande-Bretagne tɔn yɔyɔ̌ ɔ nukɔn

Sín 1995 jɛ 2018 ɔ, è jɔwǔ mì bɔ un nyí afɔsɔ́ɖótetɔ́ hɔ̌nkan gbɛ̀ ɔ tɔn mǐtɔn tɔn ɖé (nukúnkpénuwutɔ́ kpɔnla tɔn wɛ è nɔ ylɔ́ ɖɔ ɖ’ayǐ). Bɔ un yì ba tò vovo ɖibla yì 60 kpɔ́n. Ðò tò enɛ lɛ ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, un nɔ mɔ lee Jehovah nɔ kɔn nyɔna dó mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ jí ɖò ninɔmɛ vovo mɛ gbɔn é.

Ðò 2017 ɔ, un yì ba tò ɖé kpɔ́n ɖò Aflika gbéjí. É vivǐ nú mì ɖɔ un kplá Ann hɛn yì Burundi azɔn nukɔntɔn ɔ, bɔ mǐ mɔ lee mɛ lɛ ny’ahwan wá nǔgbo ɔ mɛ gbɔn é b’ɛ jiwǔ nú mǐ. Un nɔ ɖɔ Mawuxó sín xwé ɖé gbè jɛ xwé ɖé gbè ɖò toxo enɛ mɛ ɖò 1964. Amɔ̌ dìn ɔ, alaxɔ ɖaaɖagbe ɖé wɛ ɖò finɛ bo nɔ kpé nukún dó wɛnjlatɔ́ 15 500 jɛji wu.

Hwenu e è sɛ́ fí ɖěɖee un na yì ba kpɔ́n ɖò 2018 lɛ é dó mì é ɔ, awǎjijɛ ce túnflá. Côte d’Ivoire tò ɔ ɖò tò enɛ lɛ mɛ. Hwenu e mǐ wá azinkan tò ɔ tɔn e nyí Abidjan é ɔ, é cí nú mì ɖɔ xwégbe wɛ un wá ɖɔhun. Un ɖó ayi wu ɖɔ ɖò animɛlóo mɛ ɖěɖee nɔ w’azɔ̌ ɖò Betɛli lɛ é tɔn mɛ ɔ, nɔví sunnu ɖé nɔ nyí Sossou bo ɖò xɔ e bɔ dó jonɔ lɛ sín xɔ e mɛ è sɔ́ mǐ dó é mɛ, bɔ un tuùn i. Un flín ɖɔ hwenu e un ɖò Abidjan é ɔ, é nyí nukúnkpénuwutɔ́ toxo tɔn. Amɔ̌, éyɛ wɛ ǎ. Sossou éyɛ ɔ, vǐ tɔn wɛ.

Jehovah ɖè akpá tɔn. Ðò wuvɛ̌ tobutobu e mɛ un gbɔn dín lɛ é mɛ ɔ, un kplɔ́n ɖɔ enyi mǐ ɖeji dó Jehovah wu ɔ, é nɔ xlɛ́ ali mǐ nǔgbo. Dìn ɔ, akpakpa ɖò sísɔ́ mì wɛ bɔ un na kpò ɖò gbɛ̀ li ɔ jí, ali enɛ tlɛ na zawě hugǎn ɖò gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɔ mɛ.—Nǔx. 4:18.