Jehovah dó wɛn nukúnɖiɖo tɔn ɖé Ezekiyɛli bo d’akpá ɖɔ akɔta Izlayɛli tɔn ɔ na nɔ bǔ hwenu e ye na yì Akpádídó Yikúngban ɔ jí gudo é. Wɛn enɛ lɛ́vɔ ɖɔ bǔninɔ togun Mawu tɔn tɔn ɖ’ayǐ, bɔ nǔ ko ɖò mɔ̌ nyí wɛ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ.

Jehovah ɖɔ nú gbeyiɖɔ Ezekiyɛli ɖɔ é ni wlan nǔ dó kpò wè jí. É na wlan dó kpò ɖokpo jí ɖɔ, “Axɔsuɖuto Judáa tɔn kpo mɛ e ɖ’emɛ lɛ kpo; ye bǐ wɛ nyí Izlayɛli-ví,” bo na wlan dó wegɔ ɔ jí ɖɔ, “Axɔsuɖuto Izlayɛli tɔn, tinmɛ tɔn wɛ nyí Jozɛfu ví lɛ [alǒ ‘kpò Eflayimu tɔn,’ NWT] kpo mɛ ɖě lɛ e ɖò axɔsuɖuto ɔ mɛ lɛ kpo; ye bǐ wɛ nyí Izlayɛli-ví.” Ezekiyɛli ɖó na  bló bɔ kpò wè lɛ na huzu “ɖokpo” ɖò alɔ tɔn mɛ.—Ezek. 37:15-17.

Etɛ xókwin “Eflayimu” ɔ ka nɔte na? Akɔta Eflayimu tɔn, ee wá nyí akɔta bo jì hú bǐ é mɛ wɛ axɔsuɖuto akɔta wǒ totaligbé tɔn lɛ sín axɔsu nukɔntɔn Jelobowamu gosin. (Sɛ́n. 33:13, 17; 1 Axɔ. 11:26) Jozɛfu sín vǐ Eflayimu wɛ dó akɔta enɛ sín kún. (Kɛ́n. 1:32, 33) Jozɛfu sín tɔ́ Jakɔbu ka ko xoɖɛ bunɔ ɖé dó jǐ tɔn. Enɛ wu ɔ, é sɔgbe bɔ è na ylɔ kpò e nɔte nú axɔsuɖuto akɔta wǒ tɔn é ɖɔ “kpò Eflayimu tɔn.” Hwenu e Ezekiyɛli wlan nǔɖɔɖ’ayǐ e kúnkplá kpò wè lɛ é ɔ, Asilíinu lɛ ko wlí mɛ e ɖò axɔsuɖuto totaligbé tɔn Izlayɛli tɔn mɛ lɛ é hɛn yì kannumɔgbenu ɖò 740 J.H.M. b’ɛ lín tawun nɛ. (2 Axɔ. 17:6) Enɛ wu ɔ, gègě Izlayɛli-ví enɛ lɛ tɔn gbakpé Axɔsuɖuto Babilɔnu Tɔn e ɖyɔ Axɔsuɖuto Asilíi Tɔn é mɛ hwenɛnu.

Ðò 607 J.H.M. ɔ, è wlí akɔta wè tofɔligbé tɔn kpo vlafo mɛ e kpò ɖò axɔsuɖuto totaligbé tɔn mɛ lɛ é kpo hɛn yì kannumɔgbenu ɖò Babilɔnu. Axɔsu e tɔ́n sín kúnkan Judáa tɔn mɛ lɛ é kp’acɛ nú axɔsuɖuto wè enɛ lɛ, bɔ vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ gɔ́ nú ye, ɖó ye nɔ wà sinsɛnzɔ́ yetɔn ɖò tɛmpli mɛ ɖò Jeluzalɛmu. (2 Tan 11:13, 14; 34:30) Enɛ wu ɔ, é sɔgbe ɖɔ kpò e nyí “Judáa tɔn” é ni nɔte nú axɔsuɖuto akɔta wè tɔn ɔ.

Hwetɛnu è ka cá kpò enɛ lɛ e nɔte nú nùɖé é? Hwenu e Izlayɛli-ví lɛ lɛkɔ yì Jeluzalɛmu ɖò 537 J.H.M. bo na vɔ́ tɛmpli ɔ gbá é wɛ. Axɔsuɖuto akɔta wè tɔn ɔ kpo axɔsuɖuto akɔta wǒ tɔn ɔ kpo sín afɔsɔ́ɖótetɔ́ lɛ lɛkɔ sín kannumɔgbenu ɖó kpɔ́. Kínklán ɖě sɔ́ ɖò Izlayɛli-ví lɛ tɛntin dìn ǎ. (Ezek. 37:21, 22) Izlayɛli-ví lɛ ko lɛ́vɔ jɛ Jehovah sɛ̀n jí ɖó kpɔ́. Gbeyiɖɔ Ezayíi kpo Jelemíi kpo lɔmɔ̌ ko ɖɔ hwɛdogbɔ enɛ sín xó ɖ’ayǐ.—Eza. 11:12, 13; Jel. 31:1, 6, 31.

Nugbǒ taji tɛ ka kúnkplá sinsɛn-biblo mimɛ̌ ɔ bɔ nǔɖɔɖ’ayǐ elɔ tɛɖɛ̌ jí? Eɖíe: Jehovah na bló bɔ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ na “huzu . . . ɖokpo géé.” (Ezek. 37:18, 19) Bǔninɔ enɛ e sín akpá è dó é ka jɛ ɖò hwe mǐtɔn nu à? Ganji. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, nǔɖɔɖ’ayǐ ɔ jɛ jijɛ jí ɖò 1919, hwenu e è vɔ́ tuto bló nú togun Mawu tɔn kpɛɖé kpɛɖé, lobo dɔn ye ɖó bǔ é. Gǎn e Satáan dó bo na klán ye kaka sɔyi é cifo.

Hwe enɛ nu ɔ, gègě mɛ e è dɔn ɖó bǔ lɛ é tɔn wɛ ɖó nukúnɖiɖo bo na huzu axɔsu kpo vɔsanúxwlémawutɔ́ kpo ɖò jixwé xá Jezu. (Nǔɖe. 20:6) Ye cí kpò Judáa tɔn ɔ ɖɔhun. É ɖò mɔ̌ có, hwenu ɖò yiyi wɛ é ɔ, mɛ e ɖó nukúnɖiɖo bo na nɔ ayikúngban jí lɛ é gègě nɔ xò kpóɖó nú Jwifu gbigbɔ lixo tɔn enɛ lɛ. (Zak. 8:23) Ye cí kpò Jozɛfu tɔn ɔ ɖɔhun, yedɛɛ lɛ ka ɖó nukúnɖiɖo bo na ɖu axɔsu xá Klisu ǎ.

Gbɛ̌ta wè lɛ bǐ wɛ ɖò bǔ égbé bo nyí togun Jehovah tɔn lobo nɔ wà sinsɛnzɔ́ ɖò Axɔsu kwín ɖokpo, Jezu Klisu, ee nǔɖɔɖ’ayǐ ɔ ylɔ ɖɔ “mɛsɛntɔ́ ce Davidi” é sín acɛ glɔ. (Ezek. 37:24, 25) Jezu xoɖɛ ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ bǐ ‘ni nyí ɖokpo, lee Tɔ́ tɔn ɖò éyɛ mɛ bɔ é lɔ ɖò Tɔ́ tɔn mɛ é ɖɔhun.’ * (Jaan 17:20, 21) Jezu lɔmɔ̌ ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ lɛngbɔhwan kpɛví ahwanvu tɔn yí ami dó ɖè lɛ tɔn kpo “lɛngbɔ̌ ɖevo lɛ” kpo “na nyí ɖokpo.” Bɔ ye bǐ na nɔ “lɛngbɔnyitɔ́ . . . ɖokpo” glɔ. (Jaan 10:16) Xó Jezu tɔn lɛ tinmɛ lee togun Jehovah tɔn ɖò bǔ tawun égbé ɖò gbigbɔ lixo gbɔn é, enyi ye na bo ɖó nukúnɖiɖo ɖebǔ ɔ nɛ.