Mɛjitɔ́ towe lɛ́ ná gbe we, bɔ a ná nɔ yi tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí wɛ a? Ényí mɔ̌ wɛ ɔ, xóta élɔ́ ná d’alɔ we ɖo ali tají atɔn nu.

Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná ɖɔ xó dó nǔ élɔ́ lɛ́ jí:

•  Nɛ̌ tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é ka ɖo nǔ wa dó hwenu ce wú wɛ gbɔn?

•  Nɛ̌ tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é ka ɖo nǔ wa dó amlɔ ce wú wɛ gbɔn?

•  Nɛ̌ tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é ka ɖo nǔ wa dó lěe nǔ nɔ cí nú mì é wú wɛ gbɔn?

•  Nǔ e gbɛ̌ towe lɛ́ nɔ ɖɔ é

 Tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí yiyi cí sɔ́ agbɔ̌nnɔ ɖé kunkun ɖɔhun; a ma kun i ǎ ɔ, é ná kun we.

 “Un ná yi tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí ‘nú cɛ́jú kléwún ɖé mɔ̌’ wɛ un nɔ lin, amɔ̌, bléwún jɛ́n un nɔ zán ganxixo gěgé ɖ’é jí! È sixú húzú kannumɔ nú tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é bo lɛ́ gú hwenu gěgé.”—Joanna.

 A ka tuun a? È sixú húzú kannumɔ nú tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é, ɖó linlin e wú è bló yě é nɛ́. Mɛ ɖěɖěe nɔ sɔ́ nǔ nú tɛn énɛ́ lɛ́ é tuun ɖɔ lě do mɛ gěgé nɔ yi yě jí, bo nɔ zán hwenu gěgé ɖo yě jí sɔ é ɔ, mɔ̌ do wɛ ajɔ̌ jlájlá ɖo yě jí nɔ hɛn akwɛ́ wá sɔ.

 Kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Ényí un ɖo tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí ɔ, un ka nɔ wɔn ɖɔ ganmɛ ɖo yiyi wɛ wɛ a? Un ka sixú zán hwenu énɛ́ lɛ́ ɖě dó wa nǔjɔnǔ ɖěvo lɛ́ ná wɛ a?’

 Nǔ e a sixú wa é. Ðǒ dogbó nú hwenu nabí e a ná nɔ zán ɖo tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí é, bo nɔ wa nǔ sɔgbe xá.

 “Un nɔ ɖó dogbó nú hwenu nabí e un ná zán tuto ɔdinatɛ́ɛ jí tɔn e ɖo alǒkan ce jí é ɖé lɛ́ ná é. Ée un ɖó dogbó nú nyiɖée syɛ́nsyɛ́n nú hwenu ɖé gúdo é ɔ, un kpé wú bo nɔ nɔ jlɛ̌ jí, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ un nɔ zán tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é, un ka sɔ́ nɔ gú hwenu gěgé ɖo yě jí ǎ.”—Tina.

 Nǔgbódodó Biblu tɔn: “Mi ní nɔ zán hwenu mitɔn ganjí.”—Efɛ́zinu lɛ́ 5:16.

 Akɔwé gěgé ɖɔ ɖɔ é hwe bǐ ɔ, ganxixo tántɔn sín hudó wɛ mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ ɖó bo ná nɔ d’amlɔ ná ɖo zǎn ɖokpó ɖokpó mɛ, amɔ̌, yě mɛ gěgé sɔ́ nɔ kpé wú bo nɔ mɔ ǎ. Énɛ́ sixú ko sín tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é wú.

 “Cóbɔ un ná yi mlɔ́ ayǐ ɔ, un nɔ nyi nukún kpɔ́n alǒkan ce jí, bo nɔ kpɔ́n ɖɔ è ka sɛ́ nǔ tají ɖé dó mì a jí. Amɔ̌, énɛ́ gúdo ɔ, nǔ e un mɔ é ɖé nɔ dɔn mì, bɔ wǎgbɔ tɔn ɔ, un nɔ zán ganxixo gěgé bo nɔ ɖo fɔtóo e mɛ lɛ́ sɔ́ ɖó tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí lɛ́ é kpɔ́n wɛ. Walɔ nyanya ɖé wɛ bɔ un ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bá ɖu ɖ’é jí.”—Maria.

 A ka tuun a? Amlɔ ma dɔ́ ganjí sixú zɔ́n bɔ è ná ɖó linkpɔ́n bo lɛ́ bɛ́ taglomɛzɔn. Jean Twenge, éé nyí mɛ̌si e nɔ kplɔ́n nǔ dó lěe taglo gbɛtɔ́ tɔn nɔ w’azɔ̌ gbɔn é jí é ɖɔ ɖɔ ɖokpó ɖo hwɛjijɔ ɖaxó hú gǎn e wú mɛ lɛ́ ma nɔ vo ganjí ɖo yěɖée mɛ, bo nɔ lɛ́ ɖó awǎjijɛ ǎ é wɛ nyí amlɔ ma dɔ́ ganjí. É ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ ényí è ma nɔ d’amlɔ ganjí ǎ nú “hwenu línlín” ɔ, énɛ́ sixú zɔ́n bɔ “nǔ lɛ́ sɔ́ ná nɔ za wě nú mɛ ganjí ɖo taglomɛ ǎ, bɔ è ná ba awǎjijɛ kpo.” a

 Kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Ganxixo nabí un ka nɔ d’amlɔ ná ɖo zǎn ɖokpó ɖokpó mɛ?’ ‘Un ka nɔ yi tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí hwenu e un ɖó ná ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bo ná d’amlɔ é wɛ a?’

 Nǔ e a sixú wa é. Tɛ́n kpɔ́n bónú alǒkan, tablɛ́ti, alǒ ɔdinatɛ́ɛ towe ní ma nɔ byɔ́ fí e a nɔ dɔ́ é ó. Ényí é nyɔ́ bló hweɖébǔnu hǔn, tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ɖó nǔ e ɖo eklán jí lɛ́ é kpínkpɔ́n te ganxixo we jɛ nukɔn nú hwenu e a ná mlɔ́ ayǐ é. Ma nú é ní nyí alǒkan alǒ tablɛ́ti towe wɛ ná ɖɔ nǔ dó fɔ́n we zǎnzǎn lɛ́ ó, zǎn nǔ ɖěvo.

 “Un nɔ ɖo wunzɛn bo nɔ ɖo alǒkan ce zán wɛ hweɖélɛ́nu káká yi zǎn xóxó mɛ bǐ, amɔ̌, un ɖo tíntɛ́nkpɔ́n wɛ bo ná ɖu ɖ’é jí. Un ba ná zin d’é jí, bɔ énɛ́ byɔ́ ɖɔ má nɔ kpé nukún dó nǔ wú hú gǎn. Nǔ e gbé nya wɛ un ɖe é wɛ nyí ɖɔ má nɔ yá wǔ mlɔ́ ayǐ, bo ná nɔ gbɔjɛ ganjí, bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, un ná ɖo gbesisɔmɛ bo ná nɔ wa nǔ ɖěbǔ e é byɔ́ ɖɔ má wa é ɖo azǎn e ná bɔ d’é wú é jí.”—Jeremy.

 Nǔgbódodó Biblu tɔn: “Mi ní tuun nǔ e nyí nǔ tají hú gǎn lɛ́ é.”—Filípunu lɛ́ 1:10.

 È kan nǔ byɔ́ ɖyɔ̌vǐ wěmaxɔmɛ linsinmɛ tɔn ɖé lɛ́ bɔ ɖibla nyí vlɔ̌ɖówe yětɔn yí gbe ɖɔ “hwɛhwɛ wɛ émí nɔ mɔ ɖɔ émí ɖo émíɖokpó, alǒ nukúnɖíɖó ɖě kún sɔ́ ɖe nú émí ó.” Tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é sixú zɔ́n bɔ nǔ cí mɔ̌ nú mɛ ɖo ali ɖé nu. Dotóo Leonard Sax ɖɔ: “Bǎ e mɛ a nɔ zán hwenu ɖo tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí, bo nɔ ɖo hwiɖée jlɛ́ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú wɛ yi ɖó é ɔ, bǎ énɛ́ mɛ wɛ a ná ɖibla jɛ linkpɔ́n ɖó jí yi ɖó.” b

 “Mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ nɔ yá wǔ sɔ́ yěɖée lɛ́ jlɛ́ dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú, bɔ tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é sixú bló bɔ jlǒ énɛ́ ná lɛ́ syɛ́n d’é jí. A sixú kpɔ́n fɔtóo e mɛ ɖěvo lɛ́ sɔ́ ɖó tɛn ɔ jí lɛ́ é nú hwenu gěgé, bo sɔ́ gbɛzán towe jlɛ́ dó yětɔn wú, alǒ a sixú kpɔ́n ayihún e da wɛ xɔ́ntɔn towe lɛ́ ɖe lɛ́ é, bɔ é sixú cí nú we ɖɔ a xo nǔɖé kpo wɛ ɖɔhun.”—Phoebe.

 A ka tuun a? Nǔgbó wɛ ɖɔ tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é sixú d’alɔ bɔ è ná kpo ɖo xó ɖɔ xá xɔ́ntɔn mɛtɔn lɛ́ wɛ, amɔ̌, é ɖyɔ́ xó ɖiɖɔ ɖó kpɔ́ cɔɔ lě ɖo ali ɖěbǔ nu ǎ. Dotóo Nicholas Kardaras wlán ɖɔ: “Ényí mǐ zán alǒkan alǒ tablɛ́ti dó ɖɔ xó xá mɛ ɖěvo lɛ́ ɔ, é nɔ hɛn awǎjijɛ wá nú mǐ lěe xó ɖɔ ɖó kpɔ́ xá mɛ cɔɔ lě nɔ hɛn wá gbɔn é ǎ. É nɔ jɛmɛ nú mǐ ǎ, ɖó gbɛtɔ́ ɖó hudó kpɔ́ninɔ xá mɛ ɖěvo lɛ́ cɔɔ lě tɔn.” c

 Kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Ényí un kpɔ́n nǔ e wa wɛ xɔ́ntɔn ce lɛ́ ɖe lɛ́ é gúdo ɔ, un ka nɔ mɔ ɖɔ un ɖo nyiɖokpó wɛ a?’ ‘Un ka nɔ mɔ ɖɔ gbɛzán ce kún ɖó awǎjijɛ ó, ényí un sɔ́ jlɛ́ dó gbɛzán e sɔ́ akpakpa mɛ enyíi, bɔ xɔ́ntɔn ce lɛ́ nɔ ɖe xlɛ́ ɖo fɔtóo yětɔn lɛ́ mɛ, ɖo tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é wú ɔ wɛ a?’ ‘Ényí un sɔ́ nǔɖé ɖó tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é ɖé jí bɔ mɛ kpɛɖé jɛ́n “zín fɛn ná,” alǒ mɛ ɖěbǔ ma wa mɔ̌ ǎ ɔ, awakanmɛ nɔ kú mì wɛ a?’

 Nǔ e a sixú wa é. Tɛ́n kpɔ́n bo ɖó tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí e nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí yiyi te nú azǎn yɔywɛ ɖé, aklúnɔzángbla ɖokpó, alǒ tlɛ wa mɔ̌ nú sun ɖokpó. Blǒ bónú hwenu e a nɔ zán xá xɔ́ntɔn towe lɛ́ cɔɔ lě, alǒ dó tɛ kan sɛ́dó yě é ní jɛjí. Kpɔ́n ɖɔ hwenu e émí ɖó tɛ́n Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí yiyi te é ɔ, ado kún sɔ́ nɔ hu émí mɔ̌ ó, bɔ émí jɛ awǎjijɛ ɖó jí hú gǎn a jí.

 “Hwenu e un nɔ yi tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é jí é ɔ, un nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ e wa wɛ mɛ ɖěvo lɛ́ ɖe é jí zɛ xwé wú. Ée un sú kɔ́ntu ce lɛ́ gúdo é ɔ, é cí nú mì ɖɔ agban kpinkpɛn ɖé wɛ è ɖe sín kɔ jí nú mì ɖɔhun, bɔ tlóló kpowun ɔ, un mɔ hwenu e un ná sɔ́ dó wa nǔ ɖagbe gěgé d’é jí ná é.”—Briana.

 Nǔgbódodó Biblu tɔn: “Mi nú mɛ ɖokpó ɖokpó ní nɔ gbéjé nǔwiwa éɖésúnɔ tɔn lɛ́ kpɔ́n. Énɛ́ ɔ, é ná j’awǎ ɖó nǔ e kan éɖésúnɔ lɛ́ é wútu, é ná nyí ɖó é jlɛ́ éɖée dó mɛ ɖěvo lɛ́ wú wútu ǎ.”—Galátinu lɛ́ 6:4.