DURI tu o Josefa ena nona basenikau ni sa karobo na vanua. De dua a vakaraica tiko na vuniniusawa, so tale na kau vuata kei na tobu senikau. Ni rai yani tai kadua ni bai, e toka mai kina na valenitui i Fero. Vakasamataka mada qo, e voqa toka mai lomanivale nodrau veiqitori na luvena, e vakadredrei Ifireimi tiko na tuakana o Manasa. Raitayaloyalotaka o Josefa na ka e yaco tiko e lomanivale, kei na nona dredrevaki rau tiko na gone o watina. E matadredredre ga qai kila ni sa bau kalougata dina.

E vakatokayacataki nona ulumatua me o Manasa, kena ibalebale guilecava. (Vakatekivu 41:51) Nona vakalougatataki koya na Kalou e sega ni vakanananu kina vakalevu i vale, se vakananumi ratou na tuakana, tacina kei tamana. E veisau nona bula ena vuku ni nodratou sevaki koya na tuakana. Ratou a mokuti koya, ratou bosea vata me mate, qai volitaki vakabobula vei ira na dauveivoli e gaunisala. Mai na gauna qori, e yaco vua eso na ka vakaloloma. Voleka ni 12 na yabaki nona bobula tiko, dua na gauna a vesu ena iqamu kaukamea qai bala e valeniveivesu. Ia qo sa veiliutaki tiko ena matanitu qaqa o Ijipita me ikarua vei Fero! *

Vica vata na yabaki nona raica o Josefa na kena vakayacori na ka sara ga a parofisaitaka o Jiova. E donumaka tiko o Ijipita na vitu na yabaki e sautu kina ena tatamusuki me vaka a parofisaitaki, qai lewa o Josefa na maroroi ni ka era vo. Rua tale ga na luvena tagane ena gauna qori vei Asenaca na watina. Ia so na gauna e dau vakanananu lesu i vale, vakauasivi na tacina o Penijamini, kei na tamana e daulomana o Jekope ni ratou tiko sara vakayawa. De via kila sa vakacava tu nodratou bula. Rairai vakasamataka tale ga ke ratou sa veisau se sega na tuakana, me ratou biuta na nodratou ivalavala kaukaua, se na ka me cakava me ratou veiyaloni, ratou duavata tale vakavuvale.

Ke yaco na tiko yavavala ena nomu vuvale ena vuku ni vuvu, veinakicataki, se veisevaki, de o tautauvata kei Josefa. Cava eda vulica vei Josefa ena nona qarava nona vuvale?

Osooso vakalevu o Josefa e veisiga, salavata kei na toso totolo ni yabaki. Me vaka ga na ibalebale ni tadra i Fero a vakatakila o Jiova, e mai cava na sautu ni kakana, qai dua na veisau levu. Sa sega na kakana! Sega ni dede sa robota na vanua voleka na dausiga. Ia sa tukuna oti na iVolatabu ni na “tu na madrai e Ijipita taucoko.” (Vakatekivu 41:54) Macala ni yaga vei ira na lewe i Ijipita na ka a uqeti kina vakayalo o Josefa me parofisaitaka kei na nona ivakaraitaki vinaka ni dau tuvatuvanaki maqosa.

Era rairai raica na Ijipita nira dinau tu vei Josefa ena vuku ni ka e cakava vei ira, ra vakacaucautaka na maqosa ni nona tuvatuvanaki. Ia  e vinakata ga o Josefa me vakacaucautaki na Kalou o Jiova. Nida vakayagataka noda taledi vei Jiova, ena vakalevutaki ena kena ivakatagedegede eda sega ni bau tadra vakadua.

Era vakila tale ga na lewe i Ijipita na dausiga. Nira tagi vei Fero, e kaya ga vei ira: “Ni lako vei Josefa, ni qai cakava na ka ga e tukuna vei kemuni.” Mani dolava sara o Josefa na lololo era maroroi tu kina na ivovo ni covuata qai volitaka vei ira.—Vakatekivu 41:55, 56.

Ia era kalouca na lewe ni veivanua era tiko voleka. Ratou vakila tale ga na vuvale i Josefa na dausiga ni tara sara yani na vanua yawa o Kenani. Sa qase sara o Jekope, mani rogoca ni tiko mai Ijipita na covuata, mani talai ratou sobu na luvena me ratou lai volivoli mai.—Vakatekivu 42:1, 2.

E talai ratou na tini na luvena o Jekope, vakavo ga na nona itini o Penijamini. Sega ni guilecava o Jekope na ka a yaco vei Josefa, ni a talai koya duadua me lai raici ratou na tuakana. iOtioti tale ga ni gauna me raici koya kina. Ni ratou lesu i vale na vo ni luvena, ratou sa kauta tiko ga yani na kote rairai vinaka i Josefa sa tauvi dra tu qai kakadresudresu. Na kote qori a lolomataka vua o Tamana ni dau vakademeni koya. Ratou lawakitaki koya me nanuma ni a kanilaki Josefa e dua na manumanu kila.—Vakatekivu 37:31-35.

E yawa toka nodratou ilakolako na luvena me ratou qai yaco i Ijipita. Ratou vakatataro sara ni ratou via voli covuata, qai tukuni me ratou lai raica e dua na ivakalesilesi levu ni matanitu na yacana o Savenaca-panea. (Vakatekivu 41:45) Ratou bau kidava ni qori ga o Josefa? Sega. Eratou kila ga ni kai Ijipita e vakaitutu levu, ena vukei ratou. Me vaka ga na kena ivakarau, ratou “cuva vua ina qele” me ratou vakarokoroko vua.—Vakatekivu 42:5, 6.

Vakacava o Josefa? E kilai ratou vinaka sara ga! Gauna e raica kina ni ratou cuva, e nanuma lesu na gauna e se gone kina. Kainaki ena kena itukutuku ni “nanuma sara o Josefa na nona tadra” uqeti vakalou ni se gone. A tadra ni ratou na cuva vua ena dua na gauna na tuakana, na ka sara ga sa yaco tiko qori! (Vakatekivu 37:2, 5-9; 42:7, 9) Cava ena cakava o Josefa? Ena mokoti ratou se sauma lesu na ka ca a caka vua?

Kila o Josefa ni dodonu me lewai koya vinaka, me kua ni cakava na ka ga e vinakata. Macala ni o Jiova ga e vakavuna na veiveisau vakasakiti era yaco tiko qori. E okati tiko kina na nona inaki. A yalataka ni na dua na matanitu qaqa na kawa i Jekope. (Vakatekivu 35:11, 12) Ena rawa ni tini ca ke ratou se sega ni veisau na tuakana, me ratou se ivalavala kaukaua tiko ga, sega ni dau veinanumi, dau lasulasu tale ga! Ke sega ni lewai koya vinaka o Josefa ena gauna qori, ena rawa ni tini ca tale ga vei rau na tiko mai vale, o tamana kei Penijamini. Vakacava, rau se bula tiko? Nanuma o Josefa me kua ni vakatakilai koya  mada, me rawa ni vakatovolei ratou na tuakana me kila na nodratou itovo. De dua ena kila kina na ka e vinakata o Jiova me cakava.

O na rairai sega ni sotava na ituvaki qori. Ia levu na vuvale nikua era dau veivala, ra veisei tale ga. Gauna e yaco kina eso na ituvaki va qori, rawa ni totolo noda muri lomada se cakava ga na ka eda vinakata. E ka vakayalomatua meda vakatotomuri Josefa, qori na noda saga meda kila na ka e vinakata na Kalou meda cakava. (Vosa Vakaibalebale 14:12) Kua ni guilecava, ni bibi na veiyaloni kei ira na lewe ni noda vuvale, ia e bibi sara na veiyaloni kei Jiova vaka kina na Luvena.—Maciu 10:37.

Vakatovolei ratou na tuakana o Josefa ena vica na ka, me kila na ivakarau dina ni lomadratou. E vosa vakaukaua vei ratou qai dua e vakadewa tiko vua, beitaki ratou ni ratou yamata vuni. Ratou via taqomaka na kedratou irogorogo, ratou mani vakamacalataka nodratou vuvale, koya e bibi sara o tacidratou gone ni se tiko ga e vale. Saga o Josefa me vunia nona marau. Se bula dina tiko o tacina? Kila sara o koya na ka me cakava tarava. E kaya: “Dou na vakatovolei va qo,” oti sa qai tukuna ni via raici tacina. Oti qori e vakatara me ratou lesu me lai kau mai o tacidratou, ia me tiko laivi mai e dua.—Vakatekivu 42:9-20.

Ni ratou bose vakaveitacini, ratou lecava ni kila vinaka tu o Josefa na ka ratou tukuna tiko, ratou rarawataka na cala levu ratou cakava ena 20 na yabaki sa oti. Ratou kaya: “Tou sa totogitaki sara tu ga qo baleti tacidatou, ni tou a raica nona rarawa ni a vakamasuti kedatou me datou yalololoma vua, ia tou a qai sega ni vakarorogo. Sa rauta me tou mai rarawa va qo.” Kila vinaka o Josefa na ka ratou tukuna tiko qori, e gole tani ga me ratou kua ni raica nona tagi. (Vakatekivu 42:21-24) Ia e kila ni sega ni yalani ga na veivutuni ena nona rarawataka e dua na itinitini ni ka ca e cakava. E vakatovolei ratou tale.

E vakatalai ratou lesu na kena vo, vesu tiko ga mai o Simioni. E vunitaka tale ga eso na ilavo ena nodratou taga ni kakana. Ratou mani lesu i vale, ratou qai cikevi Jekope me soli Penijamini me ratou lakovata i Ijipita. Ni ratou yaco ga yani i Ijipita, ratou vakaraitaka vakadodonu vei ira na dauveiqaravi i Josefa na ilavo a tawa tu ena nodratou taga ni kakana, ratou bolea me ratou sauma kece na ilavo qori. Talei vei Josefa na ka ratou cakava, ia e sega ni lomavakacegu. Mani sureti ratou ina dua na kana, kinoca dredre nona levu ni marau ni sa raici Penijamini. Oti e laiva me ratou kau kakana lesu i vale, ia a biu lo na nona bilo siliva ena taga i Penijamini.—Vakatekivu 42:26–44:2.

Via raica o Josefa na ka ena yaco. E tukuna me ratou cicimuri na tuakana kei tacina, me ratou vesu, ratou qai beitaki ni ratou butakoca nona bilo. A kune na bilo ena taga i Penijamini, ratou mani kau lesu kece vei Josefa. Sa na qai kila qo o Josefa na ka dina me baleti ratou na tuakana. E vosa ena vukudratou o Juta. E vakamamasu me ratou lomani, e kaya ni ratou rawa ni bobula kece i Ijipita na le 11. Ia qai kaya o Josefa me ratou lesu kece, me tiko ga mai o Penijamini me nona bobula.—Vakatekivu 44:2-17.

E vosa mai vu ni lomana o Juta qai kaya: “Sa mate na tuakana erau tina vata, sa qai vo duadua ga o koya, e dau lomani koya o tamana.” A rairai tarai Josefa na vosa qori. E ulumatua tiko o koya vei rau na luvei Jekope kei Raijieli. A mate o Raijieli ni vakasucu oti ga vei Penijamini. Me vakataki tamana ga, e dau vakananumi tinana vakalevu o Josefa. Kena irairai ni qo e dua na vuna e dau lomani Penijamini kina valevu o Josefa.—Vakatekivu 35:18-20; 44:20.

Vakamamasu o Juta me kua ni vesu o Penijamini. E kerea ga me sosomitaki koya. Laurai na levu ni nona rarawa ena ka e tukuna tarava: “Meu na lesu vakacava vei tamaqu ke sega ni tomani au na gonetagane qo? Ena dredre sara ga meu raica me yacovi tamaqu na leqa qo!” (Vakatekivu 44:18-34) Qo sara ga na ivakadinadina ni  nona sa veisau. E veivutuni, e vakaraitaka tale ga na levu ni nona kauai, e dauveinanumi qai yalololoma.

Sega ni qai kinoci koya rawa o Josefa se me rawa ni vuni tale tiko. E vakatalai ira kece nona dauveiqaravi, qai tagi vakadomoilevu, ni rogo sara ina vale vakatui i Fero. Sa qai vakatakilai koya: “O yau ga o Josefa na tacimudou.” Ratou kidroa na tuakana, ia e mokoti ratou qai vosoti ratou vakayalololoma ena ka kece ratou a cakava vua. (Vakatekivu 45:1-15) E vakavotuya o koya na itovo i Jiova ni dau veivosoti vakayalololoma. (Same 86:5) Vakacava, eda dau cakava tale ga qori?

Ni rogoca o Fero na veika e yaco ena vale i Josefa, e tukuna vua me lai tokitaki tamana mai kei na nona vuvale kece i Ijipita. Sega ni dede sa sotavi tamana tale o Josefa. E tagi o Jekope qai kaya: “Au sa vakarau tu qo meu mate, au sa raica na matamu au qai kila ni o se bula tiko.”—Vakatekivu 45:16-28; 46:29, 30.

A bula tale tiko o Jekope e Ijipita me 17 na yabaki. E bula tiko me vosa vakalougatataki ratou na 12 na luvena. E rua na iwasewase e solia vei Josefa, na ika11 ni luvena, dau soli ga qori vei ira na ulumatua. Ena sucu mai vua na yavusa e rua e Isireli. Vakacava o Juta, na ikava ni luvena, a vosa ena vukudratou na tacina qai vakaraitaka na veivutuni dina? E vakalougatataki tale ga vakalevu: Ena basika ena nona iyatukawa na Mesaia!—Vakatekivu wase 48, 49.

E qai mate o Jekope ni sa yabaki 147, ratou rere na tuakai Josefa de na veisau na lomana me sauma na ka ratou a cakava vua, ni sa dua tu na iliuliu kaukaua ena vanua. Ia e vakadeitaki ratou ga vakayalololoma. E kila ni inaki i Jiova me ratou toki yani i Ijipita na nona vuvale, me ratou kua ga ni vakasamataka lesu tiko na tacina na ka a yaco. E taroga kina na taro vakasakiti qo: “O yau na isosomi ni Kalou?” (Vakatekivu 15:13; 45:7, 8; 50:15-21) E kila o Josefa ni Turaganilewa yalododonu o Jiova. Ke sa vosoti ratou gona o Jiova, o cei o Josefa me totogitaki ratou tale?—Iperiu 10:30.

E dau dredre nomu veivosoti? Ena dredre toka ke nakiti na ka ca e caka vei keda. Ia ke vu mai lomada na noda vosoti ira na veivutuni dina, ena wali kina e levu na ituvaki rarawataki, vaka kina na kena eda dau sotava sara ga. Eda na vakatotomuria kina na vakabauta i Josefa kei na ivakaraitaki i Tamana o Jiova ni dauloloma.