E LEVU era duavata ni vakaluveni e dua na ka marautaki dina. Na iVolatabu e tukuna ni o ira na gone era ‘isolisoli’ ni Kalou. (Same 127:3) Era kila tale ga na itubutubu vou me vakataki Jale kei Meri nira rawa ni veisautaka na gone na bula vakawati ena sala e sega ni namaki. Me kena ivakaraitaki, ena rairai vakaraici gone se qai sucu vou o tina qai kurabuitaka na nona kauaitaka na veika lalai mada ga me baleti koya. Ia o tama ena rairai kurabuitaka na nodrau veivolekati na veitinani. Ena rairai leqataka tale ga ni na vakasauri ga na nona sega ni kauaitaki.

Na nona sucu na imatai ni gone ena rairai vakavuleqa vei rau na veiwatini. Ena vuku ni dredre ni itavi vakaitubutubu, ena rairai vakavotui qai laurai levu kina eso na ka erau leqataka tu kei na leqa e sega tu ni wali.

Erau na vakamatauni rau vakacava na itubutubu vou ena nodrau sa na ogaoga ena imatai ni vica na vula me vakarautaki na ka kece me baleti gone sucu vou? Na cava erau rawa ni cakava me rau veivolekati tiko ga kina? Erau rawa ni walia vakacava na duidui ena basika me baleta na susu gone? Meda dikeva yadudua mada eso na leqa qori kei na sala erau rawa ni walia kina na veiwatini ni muri na ivakavuvuli vakaivolatabu.

Na nona gauna o tina kei na nona vakasama sa vakatabakidua sara ga vei gone sucu vou.  Ena rairai marautaka dina na nona qarava na luvena. Ia ena rairai nanuma o watina ni sa guilecavi. E kaya o Manuel, e vakaitikotiko mai Brazil: “Na veisau e dredre duadua meu ciqoma na nona sa kauaitaki luvei keirau ga vakalevu o watiqu. E se kauaitaka vakatabakidua e liu na veika me baleti keirau, ia e vakasauri na nona sa kauaitaki gone ga vakatabakidua.” Na cava o rawa ni cakava ni yaco eso na veiveisau va oya?

iVakavuvuli yaga: Vosovoso.

E kaya na iVolatabu: “Na loloma e vosota vakadede qai yalovinaka.” Na loloma “e sega ni kauaitaka ga na ka e baleti koya, e sega ni cudrucudru.” (1 Korinica 13:4, 5) Erau na muria vakacava na itubutubu ni gone sucu vou na ivakasala qori?

Na tagane vakawati e yalomatua ena vakadeitaka ni lomani watina ni saga me kila na veiveisau e vakila e dua na yalewa ena yagona kei na nona vakasama ni vakasucu. Qori ena kila kina na vuna ena dau rairai veisau kina vakasauri na ivakarau ni yalo i watina. * O Adam e vakaitikotiko mai Varanise qai dua na luvenayalewa e se bera ni yabaki dua, e tukuna: “E dau dredre meu kila na veisau ni ivakarau ni yalo i watiqu, au sega ni vosota rawa tale ga ena so na gauna. Ia au saga meu vakasamataka ni sega ni rarawataki au o watiqu, e nuiqawaqawataka ga na ituvaki keirau se vulagi kina.”

E taura cala beka ena so na gauna o watimu na nomu sasaga mo veivuke? Ke vaka kina kua ni cudru totolo. (Dauvunau 7:9) Ia o na sega ni cudru ke o vosovoso mo vakaliuca na ka e gadreva o watimu.—Vosa Vakaibalebale 14:29.

Ena yasana adua na yalewa vakawati yalomatua ena saga me vakayaloqaqataki watina ena nona itavi vou. De dua ena sakasaka ni se qai tekivu, ia ena okati watina ena qaravi ni gone, ena vakaraitaka vakamalua vua na veisautaki ni pikini se na uli ni mena sucu na gone.

A liaca o Ellen, e dua na tina e yabaki 26 ni gadrevi me veisautaka na nona ivakarau vei watina. E kaya: “E dodonu meu okati watiqu tale ga ena qaravi ni gone. Meu nanuma tale ga meu kua ni vakalewai koya ni saga me cakava na ka au vakamacalataka vua me baleta na qaravi ni gone.”

E dredre mera veivolekati e levu na itubutubu vou nira sega ni moce vinaka kei na leqa tawanamaki e dau yaco. O Vivianne, e dua na tina mai Varanise e rua na luvena lalai, e kaya: “Ni se qai tekivu au voleka ni guilecava na noqu itavi vakaradinivale niu sa kauaitaka ga vakalevu na noqu itavi vakatina.”

Ena yasana adua, ena rairai sega ni kila o tama ni nona bukete o watina sa veisautaka na yagona kei na ivakarau ni lomana. Na nona qaravi e dua na gone sucu vou ena kania na gauna qai veivakaocai, sa na rairai lailai kina na gauna mo drau veivolekati se veiyacovi kina vakaveiwatini. Na cava me rau cakava na veiwatini me kua ni vakavuna kina na nodrau veiyawaki na luvedrau lomani e vakararavi vei rau?

 iVakavuvuli yaga: Vakadeitaka tale vei watimu ni o lomani koya.

E kaya na iVolatabu me baleta na vakawati: “O koya oqo sa na biuta kina na tamana kei tinana na tagane, ka kabita na watina: a rau na lewe dua ga.” * (Vakatekivu 2:24) E inaki i Jiova mera na biuti ira na nodra itubutubu na gone. Ia e vinakata me tawamudu na nodrau vauci vata na veiwatini me dua ga na yago. (Maciu 19:3-9) Ena yaga vakacava na nodrau kila qori na itubutubu e sucu vou na luvedrau me donu tiko ga kina na ka erau vakaliuca?

O Vivianne sa cavuti oti mai e kaya: “Au vakasamataka na vosa ena Vakatekivu 2:24, e vukei au qori meu vakasamataka ni keirau sa ‘dua ga na yago’ kei watiqu sega ni o luvequ. Au raica ni gadrevi meu vakaukauataka na neirau bula vakawati.” E tukuna e dua tale na tina o Theresa, e yabaki rua o luvena yalewa: “Niu liaca ni sa vaka me keirau veiyawaki kei watiqu, au saga sara vakatotolo meu kauaitaki koya, ke mani vakalekaleka mada ga ena dua na siga.”

Ke o tagane vakawati, na cava o rawa ni cakava me dei kina nomudrau bula vakawati? Tukuna vei watimu ni o lomani koya qai vakaraitaka ena ka o cakava. Saga mo vukei koya ena so na ka ena rairai nuiqawaqawataka. E kaya o Sarah e dua na tina yabaki 30: “Ena via kila e dua na yalewa vakawati ni lomani qai mareqeti ke sa veisau mada ga na yagona ni bukete.” O Alan, e dua na tama mai Jamani e rua na luvena tagane e kila ni bibi me dau veikauaitaki. E kaya: “Au dau saga meu vakacegui watiqu ni rarawa.”

E macala ni na vakataotaka na nodrau veiyacovi na veiwatini na gone sucu vou. Me rau veivosakitaka gona na veika erau vinakata. Na iVolatabu e tukuna me rau “lomavata” na veiwatini ke veisau na ituvaki e vauca na nodrau veiyacovi. (1 Korinica 7:1-5) E vinakati me rau veivosaki. Ni vakatau ena nomu isususu se na itovo vakavanua, de dua o na madua ni veivosakitaka na veiyacovi kei watimu. Ia e bibi na veivosaki va qori ni drau vakamatauni kemudrau ena nomudrau itavi vakaitubutubu. Mo drau veinanumi, vosovoso, veivosaki vakadodonu tale ga. (1 Korinica 10:24) Drau na sega kina ni nanuma cala, drau na veilomani tale ga vakalevu.—1 Pita 3:7, 8.

Erau na veilomani tale ga vakalevu na veiwatini ke rau dau veivakacaucautaki ena ka erau tukuna kei na ka erau cakava. E kila na tagane vakawati yalomatua ni levu na ka e cakava na tinanigone vou e sega ni dau laurai. E kaya o Vivianne: “Ni cava e dua na siga, au nanuma niu sega ni cakava tu e dua na ka—keu dau ogaoga mada ga ena qaravi gone!” Ke mani ogaoga mada ga na yalewa vakawati yalomatua, ena sega ni vakalewa na ka sa cakava rawa ena vuvale o watina.—Vosa Vakaibalebale 17:17.

Erau na rairai raica e dua na veiwatini ni vu ni nodrau veiba na nodrau isususu. Qori na ka erau sotava o Asami e dua na tina mai Japani kei na watina o Katsuro. E kaya o Asami: “Au nanuma ni dau yalovinaka tale vakasivia vei luvei keirau yalewa o watiqu, e nanuma o watiqu ni sa rui kaukaua na noqu lewa.” Na cava mo drau cakava me kua ni veicoqacoqa na nomudrau nanuma?

iVakavuvuli yaga: Veivosaki kei watimu qai veitokoni.

A vola na Tui vuku o Solomoni: “A yaloviavialevu ga sa tubu kina na veileti: Ia ko ira sa vakavulici vinaka sa nodra ga na vuku.” (Vosa Vakaibalebale 13:10) O kila vinaka na rai nei watimu me baleta na veisusu? Ke drau waraka sara me sucu na luvemudrau mo drau qai veivosakitaka na sala me tuberi kina, de dua drau na veivala ga drau sega ni walia na leqa.

Me kena ivakaraitaki, na cava drau na vakatulewataka vata ena so na taro qo: “Keirau na vakavulici luvei keirau vakacava me vinaka na nona ivakarau ni kana kei na moce? E dodonu me keirau keveta na gone ke tagi ni moce tu? Na cava me keirau cakava ke dredre me vakavulici o gone ena vakayagataki ni valelailai?” E macala ni na sega ni tautauvata kei ira tale na so na ka drau vakatulewataka. E kaya o Ethan, e dua na tama e rua na luvena: “Mo drau duavata ena ka e vakatulewataki, ena vinakati mo drau veivosakitaka. Drau na kila kina na ka mo drau cakava ena veika e vinakata o gone.”

Ena vinakati na gauna kei na vosovoso me dei kina ena waicevata na yavadrau e rua na dau vakatasisisi erau se sega ni kenadau kina. Ena taura tale ga na gauna mo drau qai matau ena itavi vou vakaitubutubu. Ni toso na gauna drau sa na nuidei ena ka drau cakava.

Na susu gone ena vakatovolei kina na nomudrau veidinadinati vakaveiwatini, ena veisautaka tale ga vakadua na nomudrau veimaliwai. Ena yasana adua ena vukei kemudrau tale ga mo drau bucina kina eso na itovo talei. Ke drau bulataka na ivakavuvuli vuku ena iVolatabu, drau na vakila tale ga na ka e tukuna e dua na tama o Kenneth. E kaya: “E vukei keirau sara ga kei watiqu na susu gone. Keirau sa dau veinanumi, keirau veilomani vakalevu qai veikilai vinaka.” Na veisau va qori e marautaki dina ena vakawati.