Yavu ni Vuvale Mamarau

Wali ni Leqa

Tama: “E vei o rau na goneyalewa?”

Tina: “Rau lai volia e so nodrau isulu vou.”

Tama: [Cudru, tubu na domona] “iSulu vou? Rau se qai voli isulu ga ena vula sa oti!”

Tina: [E kaya ena rarawa] “E lutu sobu na kena isau, rau kerei au, au mani vakadonuya.”

Tama: [Sa qai katakata ga] “Raica, au sa tukuna oti vei kemudou! Ke dou via volia e dua na ka, dou tukuna rawa vei au! Na cava o vakadonuya kina?”

NA LEQA cava me rau walia na veiwatini qo? E dau cudru totolo o tagane, rau qai sega ni duavata ena ka rau via cakava na gone. Kena irairai ni rau sega tale ga ni dau veivosaki.

Sega ni dua na vakawati e uasivi. Era na sotava kece na leqa na veiwatini. Ke leqa lailai se leqa levu, e bibi me rau na walia. Na vuna?

Na leqa e sega ni wali e vaka na lalaga e latia na veivosaki. Kaya na tui vuku o Solomoni: “Na nodrau veileti sa vaka nai sogo ni vale kaukauwa.” (Vosa Vakaibalebale 18:19) Ni yaco na leqa, rawa vakacava mo drau veivosaki tiko ga?

Me cakacaka na dra e yagoda e gadrevi na uto kei na yatevuso, ena bula vakawati e gadrevi tale ga na loloma kei na veidokai. (Efeso 5:​33) Ni wali na leqa, na loloma ena uqeti rau na veiwatini me rau guilecava nodrau cala ena veigauna sa oti kei na leqa a basika kina​—me rau walia ga na leqa rau sotava tiko ena gauna sara ga ya. (1 Korinica 13:​4, 5; 1 Pita 4:8) Ke rau veidokai, rau na vosa vakadodonu qai tovolea me rau kila na ibalebale ni veika e tukuni, kua ni rogoca ga.

Va na Sala me Wali Kina na Leqa

Ni o dikeva na va na sala e volai toka e ra, vakasamataka se na yaga vakacava na ivakavuvuli vakaivolatabu ena kena wali na leqa ni vakaraitaki na loloma kei na veidokai.

1. Tuvanaka na gauna mo drau veivosakitaka kina na leqa. ‘Sa dui vagauna na ka kecega, na gauna me tiko lo kina, kei na  gauna me vosa kina.’ (Dauvunau 3:​1, 7) E laurai ena veivosaki ena itekitekivu ni ulutaga qo ni so na leqa e dau vakavuna na cudru. Ke yaco ya, lewai iko vakamatau, de vinaka me cegu mada na veivosaki, qai “tiko lo” ni bera ni o cudru. Ena dei nomu bula vakawati ke o muria na ivakasala ena iVolatabu: “Sa vaka ni dola wai e dua nai vakatekivu ni veileti; ia ni sa bera ni tubu cake na veileti, mo kua so kina [“vagalala,” New Century Version].”​—Vosa Vakaibalebale 17:14.

E tiko tale ga na ‘gauna mo vosa kina.’ Na leqa e vaka na co ca, ena qai levu ga ke vakawaleni. Kua ni nanuma ni na yali na leqa ke o sega ni saga mo walia. Ke cegu na veivosaki, vakaraitaka ni o dokai watimu ena nomu lokuca e dua tale na gauna mo drau veivosaki kina. Qo ena vukei kemudrau mo drau muria na ivakaro vakaivolatabu: “Me kakua ni dromu na mata-ni-siga ni dou sa cudru tiko.” (Efeso 4:​26) Ke o lokuca e dua na gauna mo drau na veivosaki tale, mo vakayacora na ka o yalataka.

TOVOLEA MADA QO: Tuvanaka e dua na gauna e veimacawa mo drau veivosakitaka kina na leqa e basika. Ke o dau cudru totolo ena so na gauna​—me vaka ni o se qai suka ga mai na cakacaka, se bera ni o kana​—digia e dua tale na gauna mo drau veivosaki kina. De vinaka mo digitaka e dua na gauna o kila ni drau na veitalanoa vinaka kina.

2. Vakaraitaka vakadodonu na nomu rai ena veidokai. “Me vosa dina na tamata yadua vua na kai nona.” (Efeso 4:​25) Ke o vakawati, e nomu itokani voleka duadua o watimu. Mo vosa dina qai tukuna vakadodonu vua na lomamu. O Makereta * sa 26 na yabaki nona vakawati, e kaya: “Gauna au se qai vakamau kina, au namaka me kila o watiqu na lomaqu ni yaco na leqa. Au qai kila ni sega ni rawa. Ia qo, au sa qai saga meu dau tukuna na ka au vakasamataka kei na lomaqu.”

Mo nanuma ni sega ni inaki ni veivosaki me rogoci ga na nomu nanuma. Kena inaki me kila o watimu na nomu rai. Mo cakava qo, tukuna na cava na leqa, na gauna a yaco kina, qai vakamacalataka se tarai iko vakacava. Kaya mada ke o rarawataka na sakuca nei watimu, e rawa mo tukuna ena veidokai, ‘Ni o suka mai na cakacaka o qai biuta tu ga nomu isulu ena fuloa [na leqa cava kei na gauna e yaco kina], au dau nanuma ni o sega ni kauaitaka na noqu samaka na vale [vakamacalataka se tarai iko vakacava].’ Oti, rawa ni o vakatututaka e dua na iwali ni leqa.

TOVOLEA MADA QO: E vinaka mo vola na leqa, kei na sala vinaka o nanuma me wali kina, me matata vei iko ni bera ni o tukuna vei watimu.

3. Rogoca qai kauaitaka na rai i watimu. A vola na tisaipeli o Jemesa ni dodonu vei ira na lotu vaKarisito ‘mera kusarawa na vakarorogo, berabera ni vosa, berabera ni cudru.’ (Jemesa 1:​19) E dau vakavuna na rarawa ena bula vakawati nona sega ni kila o watimu na nomu rai me baleta e dua na leqa. Saga mo kila na rai i watimu!​—Maciu 7:​12.

E kaya o Wolfgang, sa 35 na yabaki nona vakawati: “Au dau taqaya ni keirau veivosakitaka e so na leqa, vakauasivi niu nanuma ni sega ni kila vinaka o watiqu na ivakarau ni noqu rai.” Dianna, sa 20 na yabaki nona vakawati e kaya: “Au dau tukuna vei watiqu ni sega ni dau rogoci au ena gauna keirau veivosakitaka kina na leqa.” Ena wali vakacava na leqa qo?

 Kua ni nanuma ni o kila na ka e vakasamataka o watimu se na nona rai. E kaya na Vosa ni Kalou: “A yaloviavialevu ga sa tubu kina na veileti: ia ko ira sa vakavulici vinaka sa nodra ga na vuku.” (Vosa Vakaibalebale 13:10) Rogoci watimu ni vakamacalataka na nona nanuma kei na lomana, kua ni curu takoso ni se vosa tiko. Mo vakadeitaka ni o sa kila na ka e vakamacalataka, tukuna lesu vua na ka o rogoca, kua ni vakalialiai koya se cudruvi koya kina. Ke o taura cala e so na ka e tukuna qai vakadodonutaki iko kina, mo kua ni cudru. Kua ni o vosa tu ga. Mo drau veirogorogoci me yacova ni drau sa duavata ena ka me caka.

E vinakati na yalomalua kei na vosota mo rogoci watimu vinaka kina, mo kila tale ga na ka e nanuma. Ke o dau vakaliuliu ni rokovi watimu, ena uqeti koya tale ga me cakava vaka kina.​—Maciu 7:2; Roma 12:10.

TOVOLEA MADA QO: Ni o tukuna lesu vua na ka a vakamacalataka, kua ni cavuqaqataka kece na vosa a cavuta. Vakamacalataka ga vakayalovinaka na ka o taura rawa mai na ka a kaya.​—1 Pita 3:8, VV.

4. Duavata ena iwali ni leqa. “Sa vinaka ni lewe rua ka ca ni le dua bauga; ni rau sa rawata nai voli vinaka ni nodrau cakacaka. Kevaka sa bale a dua, ena tubera cake na kenai sa.” (Dauvunau 4:​9, 10) Ena wali ga na leqa ke rau cakacaka vata, rau qai veitokoni.

E lesia o Jiova me ulu ni vuvale na tagane. (1 Korinica 11:3; Efeso 5:​23) Ia e sega ni kena ibalebale ya ni na voravora na nona veiliutaki. Na tagane vakawati e vuku ena sega ni vakatulewa ni bera ni rogoca na nanuma nei watina. E kaya o David, sa 20 na yabaki nona vakawati: “Au dau tovolea meu raica e dua na tikina kei na vakatulewa keirau duavata kina kei watiqu.” O Tanya, sa vitu na yabaki nona vakawati e kaya: “E sega ni baleta na nona donu se nona cala e dua. So na gauna e duidui ga na vakasama ena kena wali na leqa. Au sa qai kila ni na wali ga na leqa ke da yalorawarawa qai yalomalumalumu.”

TOVOLEA MADA QO: Saga mo drau veitokoni ni drau vakavola na iwali kece ni leqa drau nanuma ni na yaga. Oti ya drau railesuva qai saga mo drau muria na iwali drau sa duavata kina. Lokuca e dua na gauna mo drau raica vata tale kina ke sa yaga na ka drau vakatulewataka.

Veitokoni

O Jisu a vakatauvatana na vakawati ina ivua. (Maciu 19:6) Ena gauna i Jisu, na ivua e semati rau vata e rua na manumanu me rau cakacaka vata. Ke rau sega ni duavata na manumanu, ena votivoti vei rau na ivua, ena sega ni vakayacori kina e levu na cakacaka. Ke rau duavata, ena rawa ni rau dreta na ka bibi se siviyarataka e dua na were.

Koya gona, ke rau sega ni duavata na veiwatini, ena rawa ni votivoti vei rau na ivua ni vakawati. Ia ke rau duavata, rau na walia na leqa e basika qai levu na veika vinaka rau rawata. E vakamacalataka o Kalala e dua e marautaka nona bula vakawati: “Sa 25 na yabaki na neirau dau walia na leqa kei watiqu ena neirau dau vosa vakadodonu, keirau dau biuti keirau ena ituvaki i koya kadua, masuta na veivuke i Jiova, keirau qai bulataka na ivakavuvuli vakaivolatabu.” Ena rawa beka mo cakava ya?

MO TAROGA . . .

▪ Na leqa cava au via veivosakitaka sara ga kei watiqu?

▪ Au na vakadeitaka vakacava niu sa kila na rai i watiqu ena tikina qo?

▪ Na leqa cava ena yaco keu dau vinakata me rogoci ga na noqu nanuma?

[iVakamacala e ra]