Sa veisau sara vakalevu na nodra bula vakavuvale ena vanua vakavalagi. E liu era dau lewai luvedra na itubutubu, ia qo sa veisau na matanicagi ena so na vuvale. Wilika mada eso na kena ivakaraitaki.

• Volivoli tiko e dua na marama kei na luvena tagane yabaki va, vinakata sara o gone e dua nona iyaya ni vakatatalo. Sega ni duavata kina o tinana. “Sa levu tu mada ga nomu iyaya ni vakatatalo, me ka ni cava tale qori?” Me a kua ga ni taro tale va qori o tinana, ia sa bera. E kaya ena vakacudrucudru o gone: “Au vinakata ga!” Leqataka o tinana na nona sa na baci vakacudrucudru tu e kea me yaco na lomana, mani volia vua.

• Se talanoa tiko ga e dua na tama, sa tukuna yani vakasauri o luvena yalewa yabaki lima: “Sobo, au sa wale. Daru lako!” Mudu koso nona talanoa o tamana, lolou vua qai kaya vakamalua: “Wawa lewa, oti ga qo daru sa na lako.”

• Tukuni ni se baci kailavaki nona qasenivuli o Jemesa, se qai yabaki 12. Ia sega ni cudruvi Jemesa o tamana, e katakatataki nona qasenivuli ga. E kaya vei Jemesa: “Dau beitaki iko vakalevu na qasenivuli qori. Au na kauti koya vei ratou na komiti ni koronivuli!”

Qori era ivakaraitaki ga, ia e laurai ni yaco sara tiko ga na leqa qo ena vuvale era dau vakalaiva tu ga na itubutubu mera viavialevu na luvedra, yaco ga na lomadra, ra qai sega ni vakavulici nira cala. E kaya na ivola The Narcissism Epidemic: “Era dau vakalaiva na itubutubu mera vakatulewa na luvedra. E liu era kila vinaka tu na gone ni o ira ga na itubutubu e dodonu mera vakatulewa.”

 Levu na itubutubu era saga mera vakavulici luvedra ena nodra ivakaraitaki vinaka, ra vakadodonutaki ira tale ga vakayalololoma ena gauna e vinakati kina. E kaya na ivola sa tukuni oti mai me baleti ira na itubutubu era cakava qori, “nira sega ni muria na ivakarau sa takalevu tu nikua.”

Cava sa va tu kina qo na ivakarau ni bula? Sa vakacava tu na itovo nikua?

Ra kaya eso ni tekivu malumu nodra lewa na itubutubu ena veiyabaki ni 1960. Donuya qo nodra veiuqeti na kenadau mera kua ni lewa vakaukaua na itubutubu. Era kaya: ‘Moni nodra itokani, sega ni nodra iliuliu.’ ‘Vinaka cake na veivakacaucautaki mai na veivakadodonutaki.’ ‘Kauaitaka ga na ka era vinaka kina, sega ni kena e ca.’ Era sega ni uqeta na kenadau ni vinaka ruarua na veivakacaucautaki kei na veivakadodonutaki, ia vaka mera kaya tiko ni gauna era vakavulici kina na gone ena rawa ni vakamosia na lomadra, qai vakavuna nodra sevaki na itubutubu.

Era uqeta tale ga na kenadau ni yaga mera vakavulici na gone mera nuitaki ira ga. Vaka me dua na sala vinaka ni veituberi vei ira na itubutubu qo: Dau vakalomavinakataki ira na luvemuni. E sega ni ca nodra vakavulici na gone mera nuitaki ira ga. Ia so na gauna sa sivia tale, me vaka nodra tukuna na kenadau vei ira na itubutubu: ‘Ni kua ni dau cavuta vei ira na sega se ca.’ ‘Tukuna tiko ga vei ira nira ka talei, mera cakava ga na ka era vinakata.’ Laurai ga kina ni sa bibi nodra vakalomavinakataki, ra sega ni vakavulici mera vinaka.

Nodra vakavulici na gone mera nuitaki ira ga era lai nanuma kina nira sa dua tiko na ka, mera lewa na ka taucoko era vinakata. E kaya na ivola Generation Me: “Qo ena sega ni vakarautaki ira vinaka ena ka mera cakava nira vakalewai se tavutu nodra sasaga.” Me vaka e kaya e dua na tama e tukuni tiko ena ivola qori, “Ena vanua mada ga ni cakacaka, ena sega ni vinakati  mo nuitaki iko ga. . . . Ke ca na ripote o vakarautaka ena sega ni kaya nomu boso, ‘Au taleitaka nomu cakacaka.’ Ke ra vakavulici tu va qori na gone, era na leqa ga kina.”

Dau veiveisau noda ivakarau ni rai, e laurai qori ena nodra ivakarau ni veituberi na itubutubu ena vicasagavulu na yabaki sa sivi. Vola na dauniveivakavulici o Ronald G. Morrish: “Veiveisau tiko ga na veivakavulici. E vakavotuya na veiveisau sa yaco tiko ena vanua eda bula kina.” * Kaya na iVolatabu ni o ira na itubutubu e rawarawa sara nodra “kuitaki voli ena biau se veikauyaki ena cagi kece ni ivakavuvuli.”—Efeso 4:14.

Matata ni ca na veivakavulici e caka tu ga me rawa. E malumalumu kina nodra lewa na itubutubu, era sega ni dusimaki vinaka na gone mera vakatulewa donu, mera nuidei tale ga ena ivakarau ni nodra bula.

Rawa ni dua tale na ka e caka?