Vakacava e vakaocai iko na vakatatabu ni matedewa? Ke vaka kina, kua ni lomaleqa e levu tale ga era vakila qori. Sa vica vata na vula nodra veisautaka e levu e veiyasa i vuravura na nodra ivakarau ni bula ena vuku ni matedewa. E kaya o Dr. Hans Kluge, na vakailesilesi ni World Health Organization, ni levu “era vakuai ira ena levu na ka mera tarova kina na tete ni matedewa. E veivakayalolailaitaki qai veivakaocai.”

 Kua ni lomaleqa ke o vakila tiko qori. Na iVolatabu sa vakacegui ira tiko e levu ena gauna dredre qo. Ena rawa ni vukei iko tale ga.

•  E veivakaocai vakacava na matedewa?

•  Na cava e rerevaki kina?

•  Na ivakavuvuli vakaivolatabu cava ena vukei iko?

•  Tikinivolatabu ena vukei iko

 Qo e vakaibalebaletaka na ka e dau vakilai ni veisautaka na ivakarau ni noda bula na matedewa. E rawa tale ga nida veilecayaki. Ena duidui na ka eda vakila kina, ia qo eso na ka ena yaco vakalevu:

•   Vucesa

•   Veisau na ivakarau ni kana kei na moce

•   Cudrucudru

•   Lomaocaocataka eso na itavi lalai

•   Veilecayaki

•   Yalolailai

 Baleta e rawa ni vakaleqai keda, kei ira eso tale. Ke da sega ni qaqarauni, ena rawa nida sega ni muria na vakatatabu ni matedewa. Toso na gauna, eda na sega ni kauaitaka na rerevaki ni mate. De dua eda na vinakata na bula galala mai na vakatatabu eda donuya tu qo. Qori ena rawa ni vakaleqai iko kei ira eso tale.

 Na gauna dredre qo e levu era vakadinadinataka na ka e kaya na iVolatabu: “Ke o yalolailai ena siga ni rarawa, ena lailai na nomu kaukaua.” (Vosa Vakaibalebale 24:10) E tu kina na ivakavuvuli ena vukei keda meda vosota na ituvaki dredre, wili kina na matedewa.

•   Rawa nida veivolekati tiko ga ke da sega ni sota

   Ka e kaya na iVolatabu: “Na itokani dina . . . e tacida ena gauna ni rarawa.”—Vosa Vakaibalebale 17:17.

   Vuna e bibi kina: Era dau vakayaloqaqataki keda na itokani dina. (1 Cesalonaika 5:11) Ia e rawa nida tauvimate ke balavu noda tu taudua.—Vosa Vakaibalebale 18:1.

   Tovolea qo: Veitaratara tiko ga kei ira nomu itokani ena internet (video chat), qiri, imeli se text. Talaucaka vei ira na ituvaki dredre o sotava ena dua na siga. Veitaratara wasoma kei ira, mo kauaitaki ira tale ga. Veitalanoataka na ka e vukei kemudou mo dou vosota kina na matedewa. Ena vakamarautaki iko kei ira na nomu itokani ke o saga mo dauveivuke.

•   Vakayagataka vinaka na gauna qo

   Ka e kaya na iVolatabu: ‘Vakayagataka vakavinaka na nomu gauna.’—Efeso 5:16.

   Vuna e bibi kina: Ni o vakayagataka vinaka nomu gauna, ena vukei iko me donu nomu rai, o na sega tale ga ni lomaleqa vakasivia.—Luke 12:25.

   Tovolea qo: Kua ni kauaitaka na veika o sega ni rawa ni cakava. Saga mo kila eso na sala o rawa ni vakayagataka vinaka kina na gauna qo. Kena ivakaraitaki, rawa ni o cakava eso na ka e yaga, se so na ka o dau taleitaka. Rawa tale ga ni o vakayagataka e levu na gauna mo veimaliwai kina kei ratou nomu vuvale.

•   Dei ena nomu ituvatuva

   Ka e kaya na iVolatabu: “Na ka kece e caka . . . me tuvanaki vakamatau.”—1 Korinica 14:40.

   Vuna e bibi kina: E levu era taleitaka ra qai marautaka ni tiko e dua na ituvatuva dei mera muria.

   Tovolea qo: Vakarautaka e dua na ituvatuva me salavata kei na kemu ituvaki. Me tiko na gauna mo cakava kina nomu ka ni vuli, cakacaka, itavi e vale, kei na nomu veika vakayalo. Cakava tale ga eso na ka e yaga, me vaka nomu veimaliwai kei ratou nomu vuvale, cakacaka i tuba kei na vakaukauayago. Dau dikeva tale nomu ituvatuva, ke vinakati rawa tale ga ni o veisautaka.

•   Vakamatauni iko ena veisau ni draki

   Ka e kaya na iVolatabu: “O koya e yalomatua e raica na ca qai vunitaki koya.”—Vosa Vakaibalebale 22:3.

   Vuna e bibi kina: Na veisau ni draki ena rawa ni vakadredretaka nomu cegu cagi bulabula, kei na vakacilavi siga. Qori ena rawa ni vaka vu tauvimate.

   Tovolea qo: Ke o vakila na draki batabata, rawa ni o veisautaka nomu lomanivale se vanua ni cakacaka me rawa ni katakata vinaka. Tuvanaka eso na ka mo cakava i tuba. Rawa ni o volia eso na isulu katakata mo rawa ni vakayagataka e levu na gauna e tuba.

   E levu era vinakata mera lako e tuba ni katakata na draki. Ena vinakati gona mo qaqarauni. Tuvanaka vinaka na vanua mo gade kina, qai digia na gauna era sega ni veilakoyaki kina e levu.

•   Muria tiko ga na vakatatabu ni matedewa

   Ka e kaya na iVolatabu: “O koya e lialia e doudou qai nuitaki koya vakasivia.”—Vosa Vakaibalebale 14:16.

   Vuna e bibi kina: E veivakamatei na COVID-19, ena rawa ni tauvi keda nida sega ni qaqarauni.

   Tovolea qo: Raica wasoma na veidusimaki e soli ena vanua o tiko kina, qai vakalewa ke o sa muria tiko se sega. Vakasamataka na sala ena tarai iko, ratou nomu vuvale kei ira eso tale na ka o cakava.

•   Vaqaqacotaka nomu veiwekani kei na Kalou

   Ka e kaya na iVolatabu: “Toro voleka vua na Kalou ena qai toro voleka mai vei kemuni o koya.”—Jemesa 4:8.

   Vuna e bibi kina: Ena vukei iko na Kalou mo vosota na ituvaki dredre cava ga.—Aisea 41:13.

   Tovolea qo: Wilika e veisiga na iVolatabu. Ena rawa ni vukei iko na ituvatuva ni wili iVolatabu qo.

 Rawa ni o veitaratara kei ira na iVakadinadina i Jiova mo kila na sala ena yaga kina vei iko na ka era cakava mera soqoni tiko ga ni yaco na matedewa. Kena ivakaraitaki, era vakayagataka na internet (videoconference) e veiyasa i vuravura mera soqoni e veimacawa, vakananuma na mate i Jisu, kei na soqo lelevu e dau vakayacori e veiyabaki.

 Aisea 33:24: “Ena sega ni kaya e dua na lewenivanua: ‘Au tauvimate.’”

 Kena ibalebale: E yalataka na Kalou ni na vakaotia na mate kece.