محبت مادر نشانی از محبت خدا
محبت مادر نشانی از محبت خدا
«آیا زن بچهٔ شیرخوارهٔ خود را فراموش کرده بر پسر رَحِم خویش ترحّم ننماید؟ اینان فراموش می‌کنند اما من تو را فراموش نخواهم نمود.» — اِشَعْیا ۴۹:۱۵.
نوزاد در آغوش مادر می‌آرامد و مادر به نیازهای او رسیدگی می‌کند و مهر و عطوفتش را نثار فرزندش می‌نماید. مادری می‌گوید: «اوّلین باری که نوزادم را در بغل گرفتم احساس عمیقی از محبت و مسئولیت در مقابل این موجود کوچک مرا فرو گرفت.»
چنین احساسی هر چند ساده و مسلّم به نظر می‌رسد اما محققین تأیید کرده‌اند که محبت و عشق مادر به فرزندش در رشد و پرورش نوزاد شدیداً مؤثر است. سازمان بهداشت جهانی در گزارشی مستند در خصوص بهداشت روان می‌گوید: «مطالعات نشان داده‌اند که نوزادانی که دور از مادرشان هستند دچار ناراحتی و افسردگی و حتی گاه هراس و پریشانی می‌شوند.» همین گزارش می‌گوید بر اساس تحقیقی ضریب هوشی کودکانی که در دوران آغاز زندگی، محبت و توجه لازم را کسب کرده‌اند به نحو قابل توجهی بالاتر از کودکانی است که در چنین شرایطی نبوده‌اند.
آلِن شُور، پرفسور روانپزشک در آمریکا در خصوص اهمیت محبت مادر می‌گوید: «در اوّلین رابطهٔ فرزند با مادر قالب ظرفیت و توانایی شخص در خصوص تمامی روابط عاطفی آینده‌اش شکل می‌گیرد.»
متأسفانه گاه مادرها به دلیل افسردگی، بیماری یا مشکلات دیگر قادر نیستند به نوزاد خود توجه لازم نشان دهند و یا حتی ‹شیرخوارهٔ خود را فراموش می‌کنند.› (اِشَعْیا ۴۹:۱۵) صرف‌نظر از این استثناها، به نظر می‌رسد که مادر برای عشق ورزیدن به فرزند برنامه‌ریزی شده است. پژوهشگران دریافته‌اند که در طی تولّد نوزاد، افزایش هورمونی به نام اوکسی‌توسین در مادر سبب انقباض رحم در طول زایمان و همچنین شیرآوری می‌شود. این هورمون هم در زنان و هم در مردان تولید می‌شود. گفته می‌شود این هورمون در ابراز محبت مادر و ازخودگذشتگی و حس مراقبت او به فرزندش نقش دارد.
محبت از کجا سرچشمه گرفته است؟
از جمله تعالیم مروّجین تئوری تکامل این است که چنین محبت ایثارگرانه و ازخودگذشتگی‌ای تصادفی به وجود آمده و «انتخاب طبیعی» آن را حفظ کرده است. به این معنی که محبت بین مادر و فرزند نتیجهٔ اتفاق است و چون انسان از آن فایده برده قابلیت ابراز محبت در انسان‌ها تکامل یافته و حفظ شده است. برای مثال، در یکی از مجلّات کودک‌یاری آمده است که مغز ما از مغز خزندگان تکامل یافته و در اوّلین مرحله در این تکامل سیستم لیمبیک مرکز تولید احساسات رشد یافته است این همان بخش از مغز است که پیوند عاطفی مادر به فرزند را ممکن می‌سازد.
تحقیقات نشان داده‌اند که سیستم لیمبیک نقش مؤثری در احساسات فرد ایفا می‌کند. اما آیا به نظر شما منطقی و عاقلانه است که محبت مادر به فرزندش محصول تصادف و رشد مغز خزندگان باشد؟
احتمال دیگری را در نظر بگیرید. در کتاب مقدّس آمده است که انسان شبیه خدا آفریده شده است، به این مفهوم که قادر است خصوصیات خدا را از خود نشان دهد. (پیدایش ۱:۲۷) خصوصیت اصلی خدا محبت است. در کتاب مقدّس می‌خوانیم: «کسی که محبت نمی‌نماید، خدا را نمی‌شناسد.» چرا؟ «زیرا خدا محبت است.» (۱یوحنّا ۴:۸) لطفاً به این نکته توجه کنید، این آیه نمی‌گوید که خدا محبت دارد بلکه می‌گوید خدا محبت است. آری، خدا سرچشمهٔ محبت است.
کتاب مقدّس محبت را چنین توضیح می‌دهد: «محبت حلیم و مهربان است؛ محبت حسد نمی‌برد؛ محبت کبر و غرور ندارد؛ اطوار ناپسندیده ندارد و نفع خود را طالب نمی‌شود؛ خشم نمی‌گیرد و سوءظن ندارد؛ از ناراستی خوشوقت نمی‌گردد، ولی با راستی شادی می‌کند؛ در همه چیز صبر می‌کند و همه را باور می‌نماید؛ در همه حال امیدوار می‌باشد و هر چیز را متحمّل می‌باشد. محبت هرگز ساقط نمی‌شود.» (۱قُرِنتیان ۱۳:۴-۸) آیا منطقی است که این خصوصیت فوق‌العاده و زیبا تصادفی به وجود آمده باشد؟
تأمّل بر این نشان‌ها چه تأثیری بر شما دارد؟
آیا محبتی که در بند قبل توضیح داده شد برای شما خصوصیتی گیرا نیست و طالب چنین محبتی نیستید؟ چنین تمایلی کاملاً طبیعی است. شاید بپرسید چرا؟ زیرا ما «از نسل خدا» هستیم. (اَعمال ۱۷:۲۹) ما طوری ساخته شده‌ایم که محبت ورزیم و محبت دریافت کنیم و می‌توانیم مطمئن باشیم که خدا سرچشمهٔ محبت، محبت عمیقی به ما دارد. (یوحنّا ۳:۱۶؛ ۱پِطْرُس ۵:۶، ۷) آیه‌ای که در اوّل این مقاله ذکر شد نشان می‌دهد که محبت خدا به ما حتی قوی‌تر و پایدارتر از محبت مادر به فرزندش است.
شاید فکر کنید: ‹اگر خدا حکیم و دانا، قدرتمند و با محبت است پس چرا به مصیبت و سختی بشر پایان نمی‌دهد؟ چرا اجازه می‌دهد که کودکان بمیرند، ظلم و ستم ادامه داشته باشد و زمین و محیط زیست ما به دلیل عدم استفادهٔ درست و طمع آسیب بیند؟› چنین سؤالاتی کاملاً به جا و منطقی است و پاسخ‌هایی منطقی و قانع‌کننده نیز می‌طلبد.
برخلاف آنچه که بسیاری از مردم از جمله تجاهل‌گرایان تصوّر می‌کنند یافتن پاسخی قانع‌کننده به این سؤالات غیر ممکن نیست. میلیون‌ها انسان در سراسر زمین پاسخ این سؤالات را از طریق بررسی کتاب مقدّس با کمک شاهدان یَهُوَه یافته‌اند. ناشرین این مجلّه شما را نیز به این کار دعوت می‌کنند. همچنان که با مطالعه روی آفرینش و کلام خدا شناخت شما از پروردگار افزایش می‌یابد درخواهید یافت که او دور از درک و فهم ما نیست و اطمینان خواهید یافت که او «از هیچ یکی از ما دور نیست.» — اَعمال ۱۷:۲۷.
[نکتهٔ برجسته‌شده در سفحهٔ ۷]
محبت خدا به ما بسیار پایدارتر از محبت مادر به فرزندش است