منزلت موسای بزرگ‌تر را درک کنیم
منزلت موسای بزرگ‌تر را درک کنیم
‹یَهُوَه خدای شما نبی مثل من، از میان برادران شما برای شما بر خواهد انگیخت. کلام او را در هر چه به شما تکلّم کند بشنوید.› — اعما ۳:۲۲.
۱. عیسی مسیح چه تأثیری بر تاریخ بشر داشت؟
دو هزار سال پیش، زمانی که عیسی متولّد شد گروهی از فرشتگان در آسمان خدا را حمد و ستایش نمودند و برخی از چوپانان نیز ندای آنان را شنیدند. (لو ۲:۸-۱۴) سی سال بعد عیسی خدمتش را بر زمین آغاز کرد که سه سال و نیم به طول انجامید. خدمت او تاریخ بشر را دگرگون ساخت. فیلیپ شَف تاریخ‌نگار قرن ۱۹ در مورد عیسی چنین گفت: «عیسی خود دست به قلم نبرد، اما قلم‌های بی‌شماری را به نگارش برانگیخت. او الهام‌بخش موعظه‌ها، خطابه‌ها، بحث‌ها، آثار ادبی، آثار هنری و آواهای دلپذیر حمد و ستایش بوده است. حتی مجموع تمام انسان‌های نام‌آور و بزرگ جهان چه در گذشته، چه در عصر حاضر چنین تأثیری بر تاریخ بشر نداشته‌اند.»
۲. یوحنّای رسول در مورد عیسی و خدمتش چه می‌گوید؟
۲ یوحنّای رسول در پایان گزارشی که در مورد خدمت عیسی نوشت چنین گفت: «البته عیسی کارهای بسیار دیگری هم انجام داد که اگر جزئیات آن‌ها به تفصیل نوشته شود تصوّر می‌کنم تمام دنیا هم گنجایش کتاب‌هایی را که نوشته می‌شد نمی‌داشت.» (یو ۲۱:۲۵، انجیل شریف) سه سال و نیم خدمت عیسی بر روی زمین پر از وقایع و اتفاقات بود. یوحنّا واقف بود که تنها می‌تواند بخش کوچکی از گفته‌ها و اَعمال عیسی را به قلم آورد. با این حال آنچه یوحنّا در انجیلش گزارش کرده بسیار باارزش است.
۳. چگونه می‌توانیم درک خود را از نقش عیسی در مقصود خدا عمیق‌تر سازیم؟
۳ در کنار چهار گزارشی که در اناجیل نوشته شده است گزارشات دیگری نیز در کتاب مقدّس به جزئیات زندگی عیسی اشاره دارند که ایمان ما را تقویت می‌کنند. برای نمونه، در کتاب مقدّس شرح‌حال زندگی خادمان وفادار یَهُوَه که پیش از عیسی می‌زیستند آمده است. این گزارشات شامل اطلاعاتی است که درک ما را از نقش عیسی در مقصود خدا عمیق‌تر می‌سازد. حال می‌خواهیم به بررسی برخی از این گزارشات بپردازیم.
خادمان وفادار خدا پیش‌نمایی از مسیح
۴، ۵. چه کسانی پیش‌نمای عیسی بودند، و از چه جهت؟
۴ یوحنّا و نویسندگان سه انجیل دیگر به موسی، داود و سلیمان اشاره می‌کنند؛ کسانی که پیش‌نمایی از عیسی در مقام مسیح و پادشاه منصوب خدا بودند. چرا می‌توان این مردان خدا را پیش‌نمایی از عیسی خواند؟ و ما از گزارشات کتاب مقدّس در این مورد چه می‌آموزیم؟
۵ نقش عیسی مسیح شباهاتی به نقش موسی، داود و سلیمان دارد. کتاب مقدّس توضیح می‌دهد که عیسی همچون موسی پیامبر، واسط و نجات‌دهنده بود. داود شبان بود و در سِمَت پادشاه، دشمنان قوم اسرائیل را مغلوب ساخت. عیسی نیز همچون داود شبان و پادشاه فاتح است. (حز ۳۷:۲۴، ۲۵) سلیمان تا زمانی که به خدا وفادار بود پادشاهی حکیم بود و تابعانش از صلح و آرامش برخوردار بودند. (۱پاد ۴:۲۵، ۲۹) عیسی نیز بسیار حکیم است. او «سَرور سلامتی» یا صلح خوانده شده است. (اشع ۹:۶) اما نقش عیسی در مقصود خدا بسیار والاتر از این مردان است. در ابتدا می‌خواهیم نقش عیسی را در مقصود خدا با موسی مقایسه کنیم تا به نقش والای او بهتر پی ببریم.
موسی به آمدن عیسی اشاره کرد
۶. پِطْرُس رسول چگونه اهمیت گوش فرا دادن به سخنان عیسی را توضیح داد؟
۶ مدت کوتاهی بعد از پَنْطیکاست ۳۳ م. پِطْرُس رسول پیشگویی موسی را که در مورد عیسی به وقوع پیوست نقل کرد. پِطْرُس در مقابل جمعی از پرستندگان خدا در معبد بود. او و یوحنّا، گدایی بی‌نوا را که از طفولیت فلج بود شفا دادند. جمعیتی انبوه از این واقعه «حیرت‌زده» شدند و می‌خواستند بدانند که چگونه چنین معجزه‌ای صورت گرفته است. پِطْرُس برای آنان توضیح داد که این امرِ حیرت‌آور نتیجهٔ عملکرد روح مقدّس یَهُوَه از طریق عیسی مسیح است. سپس او از نوشته‌های عبرانی کتاب مقدّس نقل کرد و گفت: ‹موسی به اجداد ما گفت: «یَهُوَه خدای شما نبی مثل من، از میان برادران شما برای شما بر خواهد انگیخت. کلام او را در هر چه به شما تکلّم کند بشنوید.»› — اعما ۳:۱۱، ۲۲، ۲۳؛ تثنیه ۱۸:۱۵، ۱۸، ۱۹ خوانده شود.
۷. چرا مخاطبان پِطْرُس گفتهٔ او را در خصوص آمدن نبی‌ای بزرگ‌تر از موسی درک کردند؟
۷ یهودیانِ مخاطبِ پِطْرُس با آنچه او از موسی نقل کرد آشنا بودند و موسی را ارج می‌نهادند. (تث ۳۴:۱۰) آنان چشم‌انتظار و مشتاق آمدن نبی‌ای بودند که بزرگ‌تر از موسی بود. این نبی نه فقط یکی از برگزیدگان خدا، بلکه آن «مسیح و برگزیدهٔ خدا» بود که وعده‌اش داده شده بود. — لو ۲۳:۳۵؛ عبر ۱۱:۲۶.
تشابهاتی بین عیسی و موسی
۸. چه شباهت‌هایی بین زندگی موسی و عیسی وجود دارد؟
۸ زندگی عیسی بر زمین از برخی جهات با زندگی موسی شباهت داشت. برای مثال، در دوران کودکی موسی و عیسی حکمرانانِ مستبدِ وقت قصد جان آنان را کرده بودند. (خرو ۱:۲۲–۲:۱۰؛ مت ۲:۷-۱۴) همچنین هر دو «از مصر» خوانده شدند. هوشَع نبی از قول یَهُوَه چنین گفت: «هنگامی که اسرائیل طفل بود، او را دوست داشتم و پسر خود را از مصر خواندم.» (هو ۱۱:۱) گفته‌های هوشَع به زمانی اشاره دارد که قوم اسرائیل تحت رهبری موسی که خدا او را برگزیده بود از مصر خارج شدند. (خرو ۴:۲۲، ۲۳؛ ۱۲:۲۹-۳۷) اما گفته‌های هوشَع تنها گذشته را بیان نمی‌کرد بلکه از آینده نیز خبر می‌داد. پیشگویی هوشَع پس از مرگ هیرودیس پادشاه زمانی که یوسف و مریم به همراه عیسی از مصر بازگشتند به تحقق رسید. — مت ۲:۱۵، ۱۹-۲۳.
۹. الف) موسی و عیسی چه معجزاتی کردند؟ ب) به تشابهات دیگری که بین عیسی و موسی وجود دارد اشاره کنید. (به کادر «تشابهات دیگر نقش عیسی و موسی» در صفحه ۲۶ رجوع کنید.)
۹ موسی و عیسی هر دو معجزاتی صورت دادند که نشان‌دهندهٔ حمایت یَهُوَه از آنان بود. اوّلین معجزهٔ ثبت‌شده که توسط انسان صورت گرفت به موسی برمی‌گردد. (خرو ۴:۱-۹) موسی معجزاتی انجام داد که آب در آن دخیل بود. برای نمونه به فرمان او آب رودخانهٔ نیل و حوضچه‌های اطراف آن به خون مبدّل شد، دریای سرخ شکافته شد و در صحرا از میان صخره آب فوران کرد. (خرو ۷:۱۹-۲۱؛ ۱۴:۲۱؛ ۱۷:۵-۷) عیسی نیز معجزاتی داشت که به آب مربوط بود. اوّلین معجزهٔ او در یک جشن عروسی بود که آب را به شراب مبدّل کرد. (یو ۲:۱-۱۱) بعدها دریاچهٔ متلاطم جلیل به فرمان او آرامی گرفت و در موقعیتی دیگر حتی روی آب راه رفت. (مت ۸:۲۳-۲۷؛ ۱۴:۲۳-۲۵) برای مطالعهٔ تشابهات دیگر موسی و عیسی کادر صفحهٔ ۲۶ را ملاحظه نمایید.
ارج نهادن به نقش پیامبری مسیح
۱۰. پیامبر واقعی چه خصوصیاتی دارد، و چرا می‌توان موسی را یکی از آنان شمرد؟
۱۰ بسیاری تصوّر می‌کنند تنها وظیفه‌ای که نبی دارد این است که از آینده خبر دهد. اما این تنها یکی از وظایف پیامبر است. پیامبر واقعی سخنگوی یَهُوَه خداست؛ کسی است که از «کبریایی خدا» سخن می‌گوید. (اعما ۲:۱۱، ۱۶، ۱۷) پیام‌های او شامل پیشگویی در خصوص آینده، آشکار ساختن جنبه‌هایی از مقصود خدا و اعلام داوری خداست. موسی چنین پیامبری بود. او هر یک از ده بلایی را که مصریان به آن دچار شدند از پیش خبر داده بود. او عهد شریعت را در صحرای سینا اعلام کرد و قوم را هماهنگ با خواست خدا راهنمایی نمود. اما، پیامبری بزرگ‌تر از موسی ظهور می‌کرد.
۱۱. چرا عیسی را می‌توان نبی‌ای بزرگ‌تر از موسی خواند؟
۱۱ زَکَرِیّای نبی اندکی پس از تولّد پسرش یحیی مقصود خدا را در مورد او بیان کرد. (لو ۱:۷۶) یحیی آمدن نبی‌ای، بزرگ‌تر از موسی یعنی عیسی مسیح را که یهودیان مدت‌ها چشم‌انتظار آمدنش بودند اعلام می‌کرد. (یو ۱:۲۳-۳۶) عیسی در نقش یک نبی پیشگویی‌های بسیاری کرده است. برای نمونه، او در مورد مرگ خود و چگونگی و محل آن و این که به دست چه کسانی کشته می‌شود پیشگویی کرده بود. (مت ۲۰:۱۷-۱۹) عیسی نابودی اورشلیم و معبد را نیز که بسیار دور از ذهن و خلاف انتظار شنوندگانش بود از پیش خبر داد. (مرق ۱۳:۱، ۲) پیشگویی‌های او مربوط به دوران ما نیز می‌شود. — مت ۲۴:۳-۴۱.
۱۲. الف) عیسی چگونه شالودهٔ موعظهٔ جهانی را بنا کرد؟ ب) چرا ما امروزه از نمونهٔ عیسی پیروی می‌کنیم؟
۱۲ عیسی علاوه بر پیامبری نقش واعظ و معلّم را نیز ایفا کرد. او پیام خوش پادشاهی خدا را موعظه می‌کرد. هیچ کس شهامتی به مانند او از خود نشان نداد. (لو ۴:۱۶-۲۱، ۴۳) عیسی معلّمی بی‌نظیر بود. برخی از آنانی که تعالیم او را شنیدند چنین اذعان کردند: «هرگز کسی مثل این شخص سخن نگفته است!» (یو ۷:۴۶) عیسی با شوق و جدّیت پیام ملکوت خدا را انتشار می‌داد. او همین روحیه را به پیروانش نیز منتقل کرد. به این ترتیب او شالودهٔ موعظه و تعلیم را که تا به امروز ادامه دارد بنا نهاد. (مت ۲۸:۱۸-۲۰؛ اعما ۵:۴۲) سال گذشته هفت میلیون پیرو او حدود ۱٬۵۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ ساعت را در انتشار پیام ملکوت و تعلیم کتاب مقدّس به علاقه‌مندان گذراندند. آیا شما نیز سعی می‌کنید خدمت موعظه‌تان را به بهترین شکل به انجام رسانید؟
۱۳. چه امری ما را بر آن می‌دارد که «بیدار و هوشیار» بمانیم؟
۱۳ برای ما محرز است که یَهُوَه آنچه را که در مورد آمدن نبی‌ای همچون موسی پیشگویی کرده بود به تحقق رسانده است. دانستن این مطلب از چه جهت برای ما اهمیت دارد؟ دانستن این مطلب به ما اطمینان می‌دهد که یَهُوَه نبوّت‌هایی را که به آیندهٔ ما مربوط می‌شود نیز به تحقق خواهد رساند. آری، تعمّق در نقشی که موسای بزرگ‌تر ایفا کرد ما را بر آن می‌دارد که «بیدار و هوشیار» بوده نشانه‌های تحقق خواسته‌های یَهُوَه را که به زودی جامهٔ عمل می‌پوشد ببینیم. — ۱تسا ۵:۲، ۶.
ارزش والای عیسی در نقش واسط
۱۴. چرا می‌توان موسی را واسطی میان قوم اسرائیل و خدا خواند؟
۱۴ عیسی نیز همچون موسی نقش واسط را ایفا کرد. واسط کسی است که میان دو شخص واسطه می‌شود. یَهُوَه برای دادن عهد شریعت به اسرائیلیان، موسی را واسط قرار داد. اگر خاندان یعقوب به این عهد پای‌بند می‌بودند، «خزانهٔ خاص» یَهُوَه یعنی جماعت او باقی می‌ماندند. (خرو ۱۹:۳-۸) این عهد از سال ۱۵۱۳ ق.م. تا قرن اوّل معتبر بود.
۱۵. چرا عیسی را می‌توان واسطی بهتر خواند؟
۱۵ در سال ۳۳ م. یَهُوَه عهدی مهم‌تر با اسرائیل جدید، یعنی «اسرائیل خدا» منعقد کرد. اسرائیل خدا جماعت مسح‌شدگان در سراسر دنیاست. (غلا ۶:۱۶) عهدی که موسی واسط آن بود شامل قوانینی می‌شد که بخشی از آن را یَهُوَه بر لوحی سنگی حک نمود. اما عهدی که عیسی واسط آن است بر لوح دل‌ها حک شده است. (۱تیموتاؤس ۲:۵؛ عبرانیان ۸:۱۰ خوانده شود.) اکنون «اسرائیل خدا» است که ‹میوهٔ› ملکوت را می‌آورد و به همین دلیل قوم خاص خدا محسوب می‌شود. (مت ۲۱:۴۳) اعضای این قوم روحانی در عهد جدید شریکند. اما کسان دیگری نیز از این عهد فایده می‌برند. برکات ابدی این عهد بی‌نظیر شامل حال شمار عظیم انسان‌هایی نیز خواهد شد که اکنون در خواب مرگند.
ارزش والای عیسی در نقش نجات‌دهنده
۱۶. الف) یَهُوَه به چه طرقی از موسی برای نجات قوم اسرائیل استفاده کرد؟ ب) بر طبق خروج ۱۴:۱۳ نجات‌دهندهٔ اصلی ما کیست؟
۱۶ شب پیش از آن که اسرائیلیان از مصر خارج شوند شماری از فرزندان آنان با خطری مهلک روبرو شدند. در آن شب قرار بود که فرشتهٔ خدا از فراز سرزمین مصر بگذرد و تمام نخست‌زادگان را به هلاکت رساند. یَهُوَه به موسی فرمود که اگر اسرائیلیان خون برّهٔ فِصَح را بر سردر و دو ستون درگاه خانه‌های خود بپاشند نخست‌زادگانشان از مرگ حتمی نجات می‌یابند. (خرو ۱۲:۱-۱۳، ۲۱-۲۳) همهٔ وقایع درست چنان که یَهُوَه گفته بود اتفاق افتاد. مدتی بعد قوم با خطری دیگر روبرو شد. آن‌ها میان دریای سرخ و ارابه‌های جنگی سپاه مصر محاصره شدند. یَهُوَه بار دیگر از طریق موسی قوم را نجات بخشید. او به نحوی معجزه‌آسا راهی در میان دریای سرخ در مقابل آنان گشود. — خرو ۱۴:۱۳، ۲۱.
۱۷، ۱۸. چرا عیسی را می‌توان نجات‌دهنده‌ای بزرگ‌تر از موسی خواند؟
۱۷ گرچه اَعمال نجات‌بخشی که یَهُوَه از طریق موسی به تحقق رساند بسیار عظیم بود، اَعمال نجات‌بخشی که او از طریق عیسی به انجام رسانده بسیار عظیم‌تر است. یَهُوَه از طریق عیسی نجات انسان‌های مطیع را از قید گناه میسر ساخت. (روم ۵:۱۲، ۱۸) این نجات، نجاتی «ابدی» است. (عبر ۹:۱۱، ۱۲) مفهوم نام منجی ما عیسی، «یَهُوَه نجات‌دهنده است» می‌باشد. عیسی در مقام نجات‌دهندهٔ بشر نه تنها ما را از قید گناهان گذشته‌مان آزاد نمود، بلکه راه سعادت ابدی را نیز پیش روی ما گشود. عیسی با آزاد کردن پیروانش از بردگی گناه، غضب یَهُوَه را از ایشان برگردانده و این امکان را به وجود آورده است که رابطه‌ای صمیمی با خدای خود برقرار کنند. — مت ۱:۲۱.
۱۸ آزادی از بردگی گناه سرانجام ما را از اثرات شوم آن یعنی بیماری و مرگ نیز آزاد خواهد کرد. برای این که بتوانیم شادی و سُرور چنین آزادی‌ای را مجسم کنیم به گذشته، یعنی زمانی می‌رویم که عیسی به خانهٔ یایِرُس رفت؛ کسی که دختر ۱۲ ساله‌اش را از دست داده بود. عیسی به یایِرُس چنین تسلّی خاطر داد: «ترسان مباش، ایمان آور و بس که شفا خواهد یافت.» (لو ۸:۴۱، ۴۲، ۴۹، ۵۰) عیسی همان طور که گفته بود دخترک را از چنگال مرگ رهایی داد! به خوبی می‌توان شادی والدین آن دخترک را حس کرد. حال تصوّرش را بکنید زمانی خواهد آمد که «جمیع کسانی که در قبور می‌باشند، آواز او [یعنی عیسی] را خواهند شنید.» ما می‌توانیم شادی عظیمی که رستاخیز انسان‌ها در دل عزیزانشان به وجود می‌آورد تصوّر کنیم. (یو ۵:۲۸، ۲۹) به راستی که یَهُوَه منجی و رهایی‌بخش ماست! — اَعمال ۵:۳۱ خوانده شود؛ تیط ۱:۴؛ مکا ۷:۱۰.
۱۹، ۲۰. الف) تعمّق در نقش عیسی در مقام موسای بزرگ‌تر چه تأثیری بر ما خواهد داشت؟ ب) در مقالهٔ بعدی چه مطلبی را بررسی خواهیم کرد؟
۱۹ دانستن این که اعلام نقش نجات‌بخش عیسی به مردم موهبتی بزرگ از طرف یَهُوَه است، ما را بر آن می‌دارد که کلام خدا را به آنان موعظه کنیم و تعلیم دهیم. (اشع ۶۱:۱-۳) تعمّق در نقش عیسی در مقام موسای بزرگ‌تر ایمان ما را به نجات قوی می‌سازد. ما اطمینان داریم که هنگام اجرای حکم داوری بر شریران، او قادر خواهد بود پیروان خود را رهایی بخشد. — مت ۲۵:۳۱-۳۴، ۴۱، ۴۶؛ مکا ۷:۹، ۱۴.
۲۰ آری، عیسی نقش موسی را در ابعاد بزرگ‌تر ایفا کرد. کارهایی که عیسی به انجام رساند، موسی قادر به انجام آن نبود. کلام عیسی در مقام پیامبر و اَعمال او در حکم واسط برای جامعهٔ بشری برکت به همراه آورده است. عیسی در مقام نجات‌دهنده کسانی را که یَهُوَه شایستهٔ نجات می‌داند، نه به طور موقت، بلکه تا ابد نجات خواهد داد. آری، ما می‌توانیم از طریق مطالعهٔ شرح‌حال شماری از مردان وفادار با بسیاری از جنبه‌های نقش عیسی در مقصود خدا آشنا شویم. در مقالهٔ بعدی خواهیم دید که چرا عیسی را می‌توان داود بزرگ‌تر و سلیمان بزرگ‌تر خواند.
مرور مقاله
چرا می‌توان عیسی را در جنبه‌های زیر از موسی بزرگ‌تر خواند؟
• در نقش نبی.
• در نقش واسط.
• در نقش نجات‌دهنده.
[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]
[کادر/تصویر در صفحهٔ ٢۶]
تشابهات دیگر نقش عیسی و موسی
□ هر دوی آنان برای خدمت به یَهُوَه و قوم او از مقام والایشان صرف‌نظر کردند. — ۲قر ۸:۹؛ فیل ۲:۵-۸؛ عبر ۱۱:۲۴-۲۶.
□ هر دوی آنان به عنوان مسح‌شده یا ‹مسیح› خدمت کردند. — مرق ۱۴:۶۱، ۶۲؛ یو ۴:۲۵، ۲۶؛ عبر ۱۱:۲۶.
□ هر دو به اسم یَهُوَه آمدند. — خرو ۳:۱۳-۱۶؛ یو ۵:۴۳؛ ۱۷:۴، ۶، ۲۶.
□ هر دو حلیم و نرمخو بودند. — اعد ۱۲:۳؛ مت ۱۱:۲۸-۳۰.
□ هر دو در غذا رساندن به جمعیتی کثیر نقشی داشتند. — خرو ۱۶:۱۲؛ یو ۶:۴۸-۵۱.
□ هر دو در مقام داور و قانون‌گذار خدمت کردند. — خرو ۱۸:۱۳؛ ملا ۴:۴؛ یو ۵:۲۲، ۲۳؛ ۱۵:۱۰.
□ هر دوی آنان رهبری قوم خدا را به عهده داشتند. — اعد ۱۲:۷؛ عبر ۳:۲-۶.
□ هر دوی آنان شاهدان وفادار یَهُوَه بودند. — عبر ۱۱:۲۴-۲۹؛ ۱۲:۱؛ مکا ۱:۵.
□ پس از مرگ هر دوی آنان خدا جسدی از ایشان باقی نگذاشت. — تث ۳۴:۵، ۶؛ لو ۲۴:۱-۳؛ اعما ۲:۳۱؛ ۱قر ۱۵:۵۰؛ یهو ۹.