مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

مسیحیان جلال یَهُوَه را منعکس می‌کنند

مسیحیان جلال یَهُوَه را منعکس می‌کنند

مسیحیان جلال یَهُوَه را منعکس می‌کنند

‏«خوشا به حال چشمان شما زیرا که می‌بینند و گوش‌های شما زیرا که می‌شنوند.‏» —‏ متّیٰ ۱۳:‏۱۶‏.‏

۱.‏ عکس‌العمل اسرائیلیان در مقابل کوه سینا چه سؤالی را مطرح می‌کند؟‏

یَهُوَه پس از رها کردن اسرائیلیان از زیر یوغ بردگی مصریان،‏ از هیچ محبتی به آن‌ها دریغ نکرد.‏ آنان را در بیابان آب و غذا داد.‏ وقتی دشمنانشان به آنان حمله کردند پیروزشان ساخت.‏ و خلاصه تمام نیازهای آنان را برطرف کرد.‏ (‏ خروج ۱۴:‏۲۶-‏۳۱؛‏ ۱۶:‏۲–‏۱۷:‏۱۳‏)‏ آیا اسرائیلیان با دیدن این همه محبت و توجه یَهُوَه به او نزدیک شدند؟‏ خیر.‏ این موضوع را به خوبی می‌توان از عکس‌العمل آنان در مقابل کوه سینا متوجه شد.‏ آنان آنقدر از حضور خدای مهربانشان ترسیدند که به لرزیدن افتادند.‏ به علاوه،‏ وقتی درخشش جلال یَهُوَه را در چهرهٔ موسی دیدند نه تنها به طرف او جلب نشدند،‏ بلکه از او فاصله گرفتند.‏ آنان حتی ‹می‌ترسیدند نزدیک موسی بیایند.‏› (‏ خروج ۱۹:‏۱۰-‏۱۹؛‏ ۳۴:‏۳۰‏)‏ چرا اسرائیلیان بعد از دیدن آن همه محبت و توجه از جانب یَهُوَه از دیدن جلال او در چهرهٔ موسی هراسان شدند؟‏

۲.‏ علّت اصلی ترس اسرائیلیان از دیدن جلال یَهُوَه و درخشش چهره موسی چه بود؟‏

۲ ترس اسرائیلیان به دلیل واقعه‌ای بود که اندکی پیش از آن رخ داده بود.‏ یَهُوَه آنان را به دلیل گناه عمدی‌شان یعنی پرستش گوساله‌ای طلایی تنبیه کرده بود.‏ (‏ خروج ۳۲:‏۴،‏ ۳۵‏)‏ آیا اسرائیلیان از این تنبیه درس گرفتند؟‏ ظاهراً این موضوع برای بسیاری از آن‌ها درس عبرت نشد.‏ موسی وقتی روزهای آخر عمر خود را سپری می‌کرد در مورد ساختن آن گوسالهٔ طلایی،‏ همچنین موقعیت‌های دیگری که اسرائیلیان از فرامین یَهُوَه سرپیچی کرده بودند گفت:‏ «از قول یَهُوَه خدای خود عاصی شدید و به او ایمان نیاورده،‏ آواز او را نشنیدید.‏ از روزی که شما را شناخته‌ام به خداوند عصیان ورزیده‌اید.‏» —‏ تثنیه ۹:‏۱۵-‏۲۴‏.‏

۳.‏ موسی در چه مواقعی صورت خود را می‌پوشاند؟‏

۳ عکس‌العمل موسی از دیدن رفتار اسرائیلیان نیز درخور توجه است.‏ در کتاب مقدّس در این مورد آمده است:‏ «چون موسی از سخن گفتن با ایشان فارغ شد،‏ نقابی بر روی خود کشید.‏ و چون موسی به حضور خداوند ‏[به خیمهٔ عبادت] داخل می‌شد که با وی گفتگو کند،‏ نقاب را برمی‌داشت تا بیرون آمدن او.‏ پس بیرون آمده،‏ آنچه به وی امر شده بود،‏ به بنی‌اسرائیل می‌گفت.‏ و بنی‌اسرائیل روی موسی را می‌دیدند که پوست چهرهٔ او می‌درخشد.‏ پس موسی نقاب را به روی خود باز می‌کشید،‏ تا وقتی که برای گفتگوی [با یَهُوَه] می‌رفت.‏» (‏ خروج ۳۴:‏۳۳-‏۳۵‏)‏ چرا موسی چهره خود را می‌پوشاند؟‏ و از این مطلب چه درسی می‌توانیم بیاموزیم؟‏ جواب به این سؤالات به ما مسیحیان کمک می‌کند تا ببینیم تا چه حد به یَهُوَه نزدیک هستیم.‏

از دست دادن موقعیت‌هایی ارزشمند

۴.‏ پولُس در مورد پوشاندن چهرهٔ موسی چه توضیحی داد؟‏

۴ پولُس رسول توضیح داد که موسی از این رو چهرهٔ خود را می‌پوشاند که می‌دید چقدر ذهن و دل اسرائیلیان از یَهُوَه دور است.‏ پولُس نوشت:‏ ‹بنی‌اسرائیل نمی‌توانستند به سبب جلال چهرهٔ موسی بر آن چشم بدوزند.‏ .‏ .‏ .‏ ذهن‌های ایشان تاریک شده بود.‏› (‏ ۲قُرِنتیان ۳:‏۷،‏ ۱۴‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو ‏)‏ براستی که چه وضعیت اسفباری!‏ اسرائیلیان قوم برگزیدهٔ یَهُوَه بودند و یَهُوَه می‌خواست آنان را به خود نزدیک کند.‏ (‏ خروج ۱۹:‏۴-‏۶‏)‏ اما اسرائیلیان حتی خوف داشتند انعکاس جلال یَهُوَه را نگاه کنند.‏ آنان به جای اینکه ذهن و دل خود را به یَهُوَه نزدیک کنند،‏ از خدا روی برمی‌گرداندند.‏

۵،‏ ۶.‏ الف)‏ چه شباهت‌هایی میان برخی یهودیان قرن اوّل و اسرائیلیان زمان موسی وجود داشت؟‏ ب)‏ تفاوت میان کسانی که به سخنان عیسی گوش می‌دادند و کسانی که گوش نمی‌دادند در چه بود؟‏

۵ صحّت این موضوع در قرن اوّل مسیحی نیز دیده می‌شد.‏ تا زمان مسیحی شدن پولُس،‏ عهد شریعت کاملاً جای خود را به عهد جدید داده بود.‏ واسط این عهد جدید عیسی مسیح،‏ یعنی موسای بزرگ‌تر بود.‏ عیسی در گفتار و کردارش کاملاً جلال یَهُوَه را نمایان می‌ساخت.‏ پولُس عیسای رستاخیزیافته را «فروغ جلال خدا و مظهر کامل ذات او» خواند.‏ (‏ عبرانیان ۱:‏۳‏،‏ ھ ن ‏)‏ یهودیان زمان عیسی چه سعادت بزرگی داشتند که می‌توانستند سخنان حیات جاودانی را از زبان پسر خدا بشنوند!‏ اما با کمال تأسف بسیاری از آن‌ها به موعظه‌های عیسی اعتنایی نکردند.‏ عیسی در اشاره به آنان یکی از پیشگویی‌های یَهُوَه در کتاب اِشَعْیا را نقل کرد که می‌گوید:‏ «قلب این قوم سنگین شده و به گوش‌ها به سنگینی شنیده‌اند و چشمان خود را بر هم نهاده‌اند،‏ مبادا به چشم‌ها ببینند و به گوش‌ها بشنوند و به دل‌ها بفهمند و بازگشت کنند و من ایشان را شفا دهم.‏» —‏ متّیٰ ۱۳:‏۱۵؛‏ اِشَعْیا ۶:‏۹،‏ ۱۰‏.‏

۶ اما شاگردان عیسی با یهودیان همعصر خود بسیار متفاوت بودند.‏ عیسی در مورد آنان گفت:‏ «خوشا به حال چشمان شما زیرا که می‌بینند و گوش‌های شما زیرا که می‌شنوند.‏» (‏ متّیٰ ۱۳:‏۱۶‏)‏ مسیحیان واقعی بسیار مایلند یَهُوَه را هر چه بهتر بشناسند و او را خدمت کنند.‏ آنان مایلند هر آنچه یَهُوَه از طریق کتاب مقدّس از ایشان خواسته است انجام دهند.‏ به همین دلیل است که مسیحیان مسح‌شده تلاش می‌کنند انسان‌ها را با عهد جدید یَهُوَه آشنا سازند.‏ آنان از این طریق جلال یَهُوَه را منعکس می‌کنند.‏ گوسفندان دیگر عیسی نیز شانه به شانهٔ برادران مسح‌شدهٔ خود،‏ در همین راه خدمت می‌کنند.‏ —‏ ۲قُرِنتیان ۳:‏۶،‏ ۱۸‏.‏

چرا مژدهٔ حکومت خدا پوشیده شده است

۷.‏ چرا نباید تعجب کنیم که بسیاری از مردم مژدهٔ ملکوت را قبول نمی‌کنند؟‏

۷ چنانکه ملاحظه نمودیم،‏ بیشتر اسرائیلیان چه در زمان عیسی و چه در زمان موسی از موهبتی که یَهُوَه در اختیارشان قرار داده بود استفاده نکردند.‏ اوضاع زمانهٔ ما نیز تفاوت چندانی با آن زمان ندارد.‏ اغلب مردم دنیا به مژدهٔ حکومت خدا اهمیتی نمی‌دهند که البته جای تعجب هم ندارد،‏ زیرا پولُس گفته است:‏ «حتی اگر انجیل ما پوشیده است،‏ بر کسانی پوشیده است که در طریق هلاکتند.‏ خدای این عصر ذهن‌های بی‌ایمانان را کور کرده تا نورِ انجیلِ جلالِ مسیح را که تصویر خداست،‏ نبینند.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۴:‏۳،‏ ۴‏،‏ ھ ن ‏)‏ از یک سو شیطان تلاش می‌کند با سرپوش گذاشتن بر موعظهٔ ملکوت آن را در چشم مردم بی‌اهمیت جلوه دهد و از سوی دیگر بسیاری از مردم خودشان نمی‌خواهند جلال یَهُوَه را ببینند.‏ به همین دلیل این مژدهٔ الٰهی بر آنان پوشیده می‌ماند.‏

۸.‏ چرا بسیاری از انسان‌ها در جهالت می‌باشند،‏ و چگونه می‌توانیم خود را از تأثیر سوء آن دور نگه‌داریم؟‏

۸ جهل و نادانی چشم بسیاری از مردم را کور کرده است.‏ کتاب مقدّس در اشاره به قوم‌ها و ملت‌های روی زمین می‌گوید:‏ «در عقل خود تاریک هستند و از حیات خدا محروم،‏ به سبب جهالتی که به جهت سختدلی ایشان در ایشان است.‏» (‏ اَفَسُسیان ۴:‏۱۸‏)‏ پولُس که یهودی‌ای تحصیل کرده بود،‏ پیش از آنکه مسیحی شود،‏ از روی نادانی و جهالت جماعت خدا را مورد آزار و اذیت قرار می‌داد.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱۵:‏۹‏)‏ اما،‏ یَهُوَه حقیقت را بر او آشکار کرد.‏ پولُس در این مورد چنین توضیح داد:‏ «از این جهت بر من رحم شد تا اوّل در من،‏ مسیح عیسی کمال حلم را ظاهر سازد تا آنانی را که به جهت حیات جاودانی به وی ایمان خواهند آورد،‏ نمونه باشم.‏» (‏ ۱تیموتاؤس ۱:‏۱۶‏)‏ بسیارند کسانی که مانند پولُس زمانی با کلام یَهُوَه مخالف بودند،‏ ولی اکنون او را خدمت می‌کنند.‏ این موضوع ما را برمی‌انگیزد که حتی به کسانی که با ما مخالفت می‌کنند موعظه کنیم.‏ وظیفهٔ ما این است که با مطالعهٔ مرتب کتاب مقدّس و درک هر چه بهتر آن،‏ از تمام اَعمالی که یَهُوَه را ناخرسند می‌کند اجتناب کنیم.‏

۹،‏ ۱۰.‏ الف)‏ یهودیان قرن اوّل به چه صورت نشان دادند که تعلیم‌پذیر نیستند؟‏ ب)‏ آیا این رفتار را در اعضای کلیساها نیز می‌توان مشاهده کرد؟‏ توضیح دهید.‏

۹ بسیاری هستند که موضوعات روحانی را درک نمی‌کنند،‏ زیرا اصلاً نمی‌خواهند درک کنند.‏ دلیل آن نیز تعصبات فکری‌شان است که مانعشان می‌شود بخواهند چیز جدیدی یاد بگیرند.‏ برای مثال،‏ در قرن اوّل یهودیانی بودند که نسبت به شریعت موسی تعصب شدید داشتند،‏ و نمی‌خواستند عیسی و تعالیمش را بپذیرند.‏ خوشبختانه یهودیانی هم بودند که گوش شنوا داشتند.‏ نمونهٔ آن «گروهی عظیم از کَهَنه» بودند که بعد از رستاخیز عیسی ایمان آوردند.‏ (‏ اَعمال ۶:‏۷‏)‏ با این حال،‏ پولُس در مورد اغلب یهودیان گفت:‏ «تا امروز وقتی که موسی را می‌خوانند،‏ نقاب بر دل ایشان برقرار می‌ماند.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۳:‏۱۵‏)‏ پولُس احتمالاً با این سخن عیسی آشنا بود که خطاب به رهبران یهودی گفت:‏ «شما کتب مقدّس را می‌کاوید،‏ زیرا می‌پندارید به واسطهٔ آن حیات جاویدان دارید،‏ حال آنکه همین کتاب‌ها بر من شهادت می‌دهند.‏» (‏ یوحنّا ۵:‏۳۹‏،‏ ھ ن ‏)‏ آن‌ها با کند و کاوهای موشکافانه‌ای که در آیه‌ها انجام می‌دادند باید به خوبی به این موضوع پی می‌بردند که عیسی همان مسیح موعود است.‏ اما به خاطر تعصبات و عقاید خشکشان حتی با دیدن معجزه‌های پسر خدا نیز متقاعد نشدند.‏

۱۰ همین موضوع امروزه در مورد بسیاری از اعضای کلیساها نیز صادق است.‏ آنان نیز درست مثل یهودیان قرن اوّل «برای خدا غیرت دارند لٰکن نه از روی معرفت» و شناخت درست.‏ (‏ رومیان ۱۰:‏۲‏)‏ برخی حتی وقتی از روی کتاب مقدّس حقایق را به آن‌ها نشان می‌دهیم،‏ باز نمی‌خواهند آن را باور کنند.‏ برای مثال،‏ نمی‌خواهند باور کنند که یَهُوَه توسط مسیحیانی مسح‌شده،‏ یعنی طبقهٔ غلام امین و دانا قوم خود را تعلیم می‌دهد.‏ (‏ متّیٰ ۲۴:‏۴۵‏)‏ و اینکه او حقایق را به نحوی تدریجی بر خادمانش آشکار می‌کند.‏ (‏ امثال ۴:‏۱۸‏)‏ اگر اجازه دهیم که یَهُوَه ما را آموزش دهد،‏ او خواست و مقاصد خود را به طور واضح به ما نشان خواهد داد.‏

۱۱.‏ کسانی که فقط چیزهایی را که دوست دارند باور می‌کنند اغلب منکر چه موضوعی می‌شوند؟‏

۱۱ عده‌ای نیز هستند که فقط چیزهایی را باور می‌کنند که دوست دارند باور کنند.‏ در کتاب مقدّس پیشگویی شده بود که عده‌ای خادمان یَهُوَه و پیامی را که در خصوص عیسی مسیح اعلام می‌کنند مسخره خواهند کرد.‏ پِطْرُس رسول در این مورد نوشت که «ایشان عمداً از این غافل هستند» که خدا در زمان نوح با توفانی دنیا را نابود کرد.‏ (‏ ۲پِطْرُس ۳:‏۳-‏۶‏)‏ به همین ترتیب،‏ بسیاری از کسانی که ادعای مسیحی بودن می‌کنند به این موضوع واقفند که یَهُوَه خدایی بخشنده،‏ مهربان و رحیم است،‏ اما نمی‌خواهند بپذیرند که گناه را بی‌سزا نمی‌گذارد.‏ (‏ خروج ۳۴:‏۶،‏ ۷‏)‏ اما،‏ مسیحیان حقیقی همیشه می‌خواهند بدانند کتاب مقدّس واقعاً چه چیزی را آموزش می‌دهد.‏

۱۲.‏ چگونه آداب و سنن سبب می‌شود انسان‌ها حقیقت را نبینند؟‏

۱۲ در کلیساها نیز حقایق کتاب مقدّس زیر انبوهی از آیین و رسوم مدفون شده است.‏ عیسی به رهبران دینی زمان خود گفت:‏ «برای حفظ سنّت خویش کلام خدا را باطل می‌شمارید.‏» (‏ متّیٰ ۱۵:‏۶‏،‏ ھ ن ‏)‏ یهودیان پس از آنکه از اسارت بابلیان آزاد شدند پرستش پاک را بار دیگر آغاز کردند.‏ اما کاهنانشان رفته‌رفته مغرور شدند و ریا و عوام‌فریبی در میانشان شیوع پیدا کرد.‏ عیدهای مذهبی که هدف از آن‌ها احترام به خدا بود،‏ به یک سری تشریفات پوچ مبدّل شد.‏ (‏ مَلاکی ۱:‏۶-‏۸‏)‏ تا قرن اوّل آنان آداب و سنن بسیاری به شریعت افزوده بودند.‏ آنان اصول عادلانه‌ای را که شریعت بر پایهٔ آن بنا شده بود به دست فراموشی سپرده بودند.‏ لذا عیسی آن‌ها را ریاکار خواند و به این طریق چهرهٔ واقعی‌شان را برملا کرد.‏ (‏ متّیٰ ۲۳:‏۲۳،‏ ۲۴‏)‏ مسیحیان نباید اجازه دهند آداب و سنن مذهبی،‏ آنان را از پرستش پاک منحرف کند.‏

‏‹آن نادیده را بدیدند›‏

۱۳.‏ موسی به چه طرقی جلال یَهُوَه را مشاهده کرد؟‏

۱۳ موسی در کوه سینا از یَهُوَه تقاضا کرد که جلالش را بر وی نمایان سازد،‏ و توانست بخشی از جلال یَهُوَه را ببیند.‏ او وقتی به خیمهٔ عبادت داخل می‌شد پوششی را که بر چهره داشت کنار می‌زد.‏ موسی مردی بسیار باایمان بود و کاری جز انجام خواست خدا نمی‌کرد.‏ درست است که موسی این سعادت را یافت که گوشه‌ای از جلال یَهُوَه را ببیند،‏ اما حتی پیش از آن نیز او به چشم ایمان یَهُوَه را می‌دید.‏ کتاب مقدّس در این مورد می‌گوید:‏ «چون آن نادیده را بدید،‏ استوار ماند.‏» (‏ عبرانیان ۱۱:‏۲۷؛‏ خروج ۳۴:‏۵-‏۷‏)‏ جلال یَهُوَه فقط در درخششی نبود که برای مدتی از چهرهٔ موسی ساطع می‌شد،‏ جلال یَهُوَه در تمام کارهایی که موسی برای کمک به اسرائیلیان به منظور شناختن یَهُوَه و خدمت کردن به او انجام می‌داد نمایان بود.‏

۱۴.‏ عیسی چگونه شاهد جلال یَهُوَه بود،‏ و از چه موضوعی خوشحال بود؟‏

۱۴ عیسی در طول اعصار متمادی حتی پیش از آفرینش عالَم،‏ در آسمان‌ها در کنار یَهُوَه بود و به طور مستقیم جلال یَهُوَه را مشاهده می‌کرد.‏ (‏ امثال ۸:‏۲۲،‏ ۳۰‏)‏ در طی آن دورانِ طولانی،‏ دوستی و محبتی عمیق میان یَهُوَه و عیسی به وجود آمد.‏ یَهُوَه خدا عشق و محبت خود را به عمیق‌ترین شکل آن به این نخست‌زادهٔ خود ابراز داشت.‏ عیسی نیز در پاسخ محبت‌های یَهُوَه،‏ عمیقاً به او محبت می‌ورزید.‏ (‏ یوحنّا ۱۴:‏۳۱؛‏ ۱۷:‏۲۴‏)‏ محبت میان این پدر و پسر محبتی کامل بود.‏ به همین دلیل عیسی نیز همچون موسی بسیار خوشحال بود که می‌تواند از طریق تعالیم خود جلال یَهُوَه را منعکس کند.‏

۱۵.‏ مسیحیان به چه شکل همیشه جلال یَهُوَه را مد نظر دارند؟‏

۱۵ خادمان خدا در روزگار حاضر تلاش می‌کنند مانند موسی و عیسی همیشه جلال یَهُوَه را مد نظر داشته باشند.‏ آن‌ها از جلال خدا روی نمی‌گردانند و بشارت ملکوت را خار نمی‌شمارند.‏ پولُس رسول نوشت:‏ ‹هر گاه شخص به سوی خداوند رجوع کند،‏ [یعنی خواست یَهُوَه را انجام دهد] نقاب برداشته می‌شود.‏› (‏ ۲قُرِنتیان ۳:‏۱۶‏)‏ ما نیز از این جهت کتاب مقدّس را مطالعه می‌کنیم که با خواسته‌های یَهُوَه آشنا شویم و به آن‌ها عمل کنیم.‏ ما برای جلالی که در چهرهٔ عیسی مسیح پادشاه مسح‌شدهٔ یَهُوَه می‌بینیم احترام بسیار قائلیم و تلاش می‌کنیم عیسی را سرمشق خود سازیم.‏ چه موهبت والایی داریم که می‌توانیم مانند موسی و عیسی در خصوص خدای پر جلالمان به مردم دنیا موعظه کنیم و آنان را آموزش دهیم.‏

۱۶.‏ چرا دانستن حقایق الٰهی یک موهبت بزرگ است؟‏

۱۶ عیسی در دعایی به یَهُوَه گفت:‏ «ای پدر،‏ .‏ .‏ .‏ تو را ستایش می‌کنم که این امور را از دانایان و خردمندان پنهان داشتی و به کودکان مکشوف فرمودی!‏» (‏ متّیٰ ۱۱:‏۲۵‏)‏ یَهُوَه قدرت درک مقاصد و خصوصیاتش را فقط به افراد صادق و متواضع می‌دهد.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۱:‏۲۶-‏۲۸‏)‏ او همچنین از خادمانش مراقبت می‌کند و به آنان آموزش‌هایی می‌دهد که در زندگی برایشان بسیار مفید باشد.‏ امید است که از هر موقعیتی استفاده کنیم و به یَهُوَه نزدیک شویم و همچنین از تمام امکانات روحانی‌ای که رابطهٔ دوستی‌مان را با او قوی می‌کند استفاده کنیم.‏

۱۷.‏ به چه صورت می‌توانیم خصوصیات یَهُوَه را بهتر از خود نشان دهیم؟‏

۱۷ پولُس به مسیحیان مسح‌شده نوشت:‏ «همهٔ ما در حالی که با صورت‌های بی‌نقاب مانند آیینه‌ای جلال خداوند را منعکس می‌کنیم،‏ به تدریج در جلالی روزافزون به شکل او مبدّل می‌شویم.‏» (‏ ۲قُرِنتیان ۳:‏۱۸‏،‏ انجیل شریف ‏)‏ ما مسیحیان چه از مسح‌شدگان باشیم و چه نباشیم،‏ هر چه بیشتر از طریق کتاب مقدّس با خصوصیات و شخصیت یَهُوَه آشنا گردیم بیشتر شبیه او می‌شویم.‏ با تعمّق در رفتار و تعالیم و موعظه‌های عیسی می‌توانیم هر چه بیشتر و بهتر خصوصیات یَهُوَه را از خود نشان دهیم.‏ براستی چه شادی‌ای بزرگ‌تر از اینکه خدای پرعظمت‌مان را جلال دهیم.‏ جلالی که می‌باید در تمام گفتار و رفتار و کردارمان منعکس باشد!‏

مرور

‏• چرا اسرائیلیان می‌ترسیدند جلال یَهُوَه را که از چهرهٔ موسی منعکس می‌شد نگاه کنند؟‏

‏• چرا می‌توان گفت که اخبار ملکوت در قرن اوّل «پوشیده» بود؟‏ و در زمان ما وضع به چه صورت است؟‏

‏• چگونه ما جلال یَهُوَه را منعکس می‌کنیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۳]‏

اسرائیلیان نمی‌توانستند به چهرهٔ موسی خیره شوند

‏[تصاویر در صفحهٔ ۱۴]‏

بسیاری از مسیحیانی که همچون پولُس زمانی با حقایق الٰهی مخالفت می‌ورزیدند اکنون یَهُوَه را خدمت می‌کنند

‏[تصاویر در صفحهٔ ۱۶]‏

خادمان یَهُوَه بسیار خرسند هستند که می‌توانند جلال یَهُوَه را منعکس کنند