شگفتیهای طبیعت
پوشش ضد حرارتی مورچهٔ نقرهای صحرای آفریقا
مورچهٔ نقرهای صحرای آفریقا * یکی از مقاومترین گونههای جانوری نسبت به گرماست. وقتی حیواناتی که در پی شکار این مورچهاند، برای حفظ خود از گرمای شدید نیمهروز به دنبال سایه میگردند، این حشره برای یافتن غذا مدتی کوتاه از لانهٔ خود بیرون میآید. غذای این موجود کوچک حشراتی است که از گرمای شدید مردهاند.
به این توضیحات توجه کنید: یکی از ویژگیهای این مورچه داشتن پوشش ضد حرارتی است. در بالا و طرفین بدن این حشره موهایی وجود دارد، اما زیر بدن این حشره بیموست. این موها که به این مورچه رنگی نقرهای میدهد، لولههایی کاملاً ظریف هستند که سطح مقطع مثلثی شکل دارند. دو سطح بیرونی هر لوله دارای شیارهای بسیار ریز است که در امتداد طول آن قرار دارد، در حالی که سطح زیرین آن صاف است. این طراحی بینظیر در این حشره دو ویژگی خاص ایجاد کرده است. اول این که موهای این مورچه تحت نور مرئی و نزدیک به مادون قرمز اشعهٔ خورشید، خاصیت انعکاسدهندگی بالایی دارد. دوم این که این مورچه از طریق این موها میتواند گرمای بدن خود را به محیط اطرافش انتقال دهد. در عین حال، زیر بدن این حشره که بیموست، امواج گرمایی سطح صحرا را که در طیف میانی مادون قرمز واقع است، منعکس میکند. *
پوشش ضد حرارتی این مورچه سبب میشود که دمای بدنش زیر دمای بحرانی ٫۶۵۳ درجهٔ سانتیگراد حفظ شود. محققان با الهام گرفتن از این موجود کوچک، پوششهایی را ساختهاند که بدون صرف انرژی عمل خنکسازی را انجام میدهد؛ کاری که بدون هیچگونه وسیلهٔ خنککنندهای صورت میگیرد.
نظرتان چیست؟ آیا پوشش ضد حرارتی مورچهٔ نقرهای در اثر تکامل به وجود آمده است یا این که طراحی شده است؟
^ بند 3 Cataglyphis bombycina
^ بند 4 علاوه بر این ویژگیها، پروتئینی خاص در بدن این مورچه تولید میشود که بهراحتی در گرمای شدید قابل تجزیه نیست. همچنین پاهای بلند این مورچه بدنش را از تماس با شنهای داغ حفظ میکند و این حشره را قادر میسازد که سریعتر حرکت کند. بهعلاوه، از سیستم جهتیابیای برخوردار است که میتواند از نزدیکترین راه به لانهاش برود.