Σε Ανάμνηση Εκτελεσθέντων Μαρτύρων του Ιεχωβά

ΣΤΙΣ 7 Μαρτίου 2002 έγιναν στην πόλη Κιόρμεντ της δυτικής Ουγγαρίας τα αποκαλυπτήρια μιας αναμνηστικής πλάκας η οποία αναρτήθηκε εις μνήμην τριών Μαρτύρων του Ιεχωβά που θανατώθηκαν από τους Ναζί το 1945.

Η πλάκα έχει τοποθετηθεί στον τοίχο του τωρινού αρχηγείου της πυροσβεστικής στην οδό Χούνγιοντι, όπου έλαβαν χώρα οι δημόσιες εκτελέσεις. Αφιερώθηκε στη μνήμη “Χριστιανών που εκτελέστηκαν ως αντιρρησίες συνείδησης το Μάρτιο του 1945. Άνταλ Χόνιτς (1911-1945), Μπόρτολον Σάμπο (1921-1945) και Γιάνος Ζόντορ (1923-1945), 2002, Μάρτυρες του Ιεχωβά”.

Οι εκτελέσεις έγιναν μόλις δύο μήνες πριν από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Γιατί θανατώθηκαν αυτοί οι Χριστιανοί; Η ουγγρική εφημερίδα Βας Νάπε (Vas Népe) εξηγεί: «Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία, όχι μόνο οι Εβραίοι αλλά και μέλη των Μαρτύρων του Ιεχωβά επρόκειτο να αντιμετωπίσουν διωγμό και βασανιστήρια, στρατόπεδα συγκέντρωσης και θάνατο αν δεν απαρνούνταν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. . . . Το Μάρτιο του 1945 επικρατούσε απόλυτος τρόμος στη δυτική Ουγγαρία. . . . Μέρος αυτού του τρόμου ήταν η εξορία και η θανάτωση μελών των Μαρτύρων του Ιεχωβά».

Το πρόγραμμα που αφορούσε αυτή την πλάκα χωριζόταν σε δύο μέρη. Το πρώτο διεξάχθηκε στο αμφιθέατρο του Κάστρου Μπάτιανι, και μεταξύ των ομιλητών ήταν ο καθηγητής Σάμποτς Σίτα, επικεφαλής του Κέντρου Τεκμηρίωσης του Ολοκαυτώματος στη Βουδαπέστη, ο Λάσλο Ντονάτς, μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τις Μειονότητες και τις Θρησκευτικές Υποθέσεις, και ο Κάλμαν Κομγιάτσι, αυτόπτης μάρτυρας των εκτελέσεων, ο οποίος είναι τώρα ο τοπικός ειδήμων στην ιστορία της πόλης. Οι 500 και πλέον παρόντες διέσχισαν με τα πόδια την πόλη για το δεύτερο μέρος του προγράμματος—τα αποκαλυπτήρια της πλάκας από τον δήμαρχο του Κιόρμεντ Γιόζεφ Χόνφι.

Στο αποχαιρετιστήριο γράμμα του, ο Γιαν (Γιάνος) Ζόντορ παρότρυνε τους Χριστιανούς αδελφούς και αδελφές του να μη λυπηθούν, γράφοντας: «Εξακολουθώ να έχω στο μυαλό μου τα λόγια που κατέγραψε ο Ιωάννης στο εδάφιο Αποκάλυψη 2:10: “Αποδείξου πιστός μέχρι θανάτου”. . . . Πείτε σε όσους αφήνω πίσω μου να μη λυπηθούν, διότι πεθαίνω για την αλήθεια και όχι ως εγκληματίας».

[Εικόνα στη σελίδα 32]

Μπόρτολον Σάμπο

[Εικόνα στη σελίδα 32]

Άνταλ Χόνιτς

[Εικόνα στη σελίδα 32]

Γιαν Ζόντορ