Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς Μπορώ να Ελέγχω τα Έξοδά Μου;

«Συχνά πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτομαι να αγοράσω κάτι που δεν το χρειάζομαι πραγματικά, και πιθανότατα δεν έχω και τα χρήματα να το αγοράσω, απλώς και μόνο επειδή είναι προσφορά».​—Άννα, a Βραζιλία.

«Μερικές φορές οι φίλοι μου με προσκαλούν σε κοινωνικές δραστηριότητες που είναι πολυέξοδες. Θέλω να είμαι με τους φίλους μου, να περνάω καλά. Κανένας δεν θέλει να λέει: “Λυπάμαι, δεν έχω χρήματα να πάω”».​—Τζόαν, Αυστραλία.

ΜΗΠΩΣ σου φαίνεται ότι δεν έχεις ποτέ αρκετά χρήματα για να ξοδέψεις; Αν το χαρτζιλίκι σου ήταν λίγο περισσότερο, θα μπορούσες να αγοράσεις εκείνο το παιχνίδι που θέλεις. Αν ο μισθός σου ήταν μεγαλύτερος, θα μπορούσες να αγοράσεις εκείνα τα παπούτσια που «χρειάζεσαι». Ωστόσο, αντί να στενοχωριέσαι για τα χρήματα που δεν έχεις, γιατί να μη μάθεις να ελέγχεις τα χρήματα που περνάνε από τα χέρια σου;

Αν είσαι σε νεαρή ηλικία και ζεις με τους γονείς σου, θα μπορούσες να περιμένεις να φύγεις πρώτα από τους δικούς σου και έπειτα να μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι τα χρήματα. Αλλά αυτό θα ήταν σαν να πηδάει κάποιος από ένα αεροσκάφος χωρίς να έχει μάθει προηγουμένως να χρησιμοποιεί αλεξίπτωτο. Βέβαια, ίσως μπορέσει να καταλάβει τι πρέπει να κάνει καθώς πέφτει προς τη γη. Πόσο καλύτερα θα ήταν, όμως, αν μάθαινε τις βασικές αρχές χρήσης του αλεξίπτωτου προτού πηδήξει!

Παρόμοια, ο καλύτερος καιρός για να μάθεις να διαχειρίζεσαι τα χρήματα είναι προτού αντιμετωπίσεις τη σκληρή οικονομική πραγματικότητα της ζωής. «Τα χρήματα είναι για προστασία», έγραψε ο Βασιλιάς Σολομών. (Εκκλησιαστής 7:12) Αλλά θα σε προστατέψουν μόνο αν μάθεις να ελέγχεις τα έξοδά σου. Αν το κάνεις αυτό, θα ενισχύσεις την αυτοπεποίθησή σου και οι γονείς σου θα έχουν μεγαλύτερη εκτίμηση για εσένα.

Μάθε τα Βασικά

Έχεις ζητήσει ποτέ από τους γονείς σου να σου εξηγήσουν τι περιλαμβάνεται στη  συντήρηση ενός σπιτικού; Παραδείγματος χάρη, ξέρεις πόσο κοστίζει το ηλεκτρικό ρεύμα, η θέρμανση και το νερό κάθε μήνα και πόσο κοστίζει η συντήρηση ενός αυτοκινήτου, η αγορά τροφίμων και η πληρωμή του ενοικίου ή του δανείου; Τέτοιες λεπτομέρειες ίσως σου φαίνονται ανιαρές. Να θυμάσαι, όμως, ότι συμβάλλεις και εσύ σε αυτά τα έξοδα. Εξάλλου, αν φύγεις από τους δικούς σου, θα πρέπει να αρχίσεις να πληρώνεις για τέτοια πράγματα με δικά σου χρήματα. Επομένως, είναι καλό να μάθεις για αυτά. Ρώτησε τους γονείς σου αν θα μπορούσες να δεις μερικούς από τους λογαριασμούς, και άκουσέ τους προσεκτικά καθώς θα εξηγούν πώς εξοικονομούν χρήματα για την πληρωμή τους.

«Ο σοφός θα ακούσει και θα λάβει περισσότερη εκπαίδευση, και ο άνθρωπος που έχει κατανόηση αποκτάει επιδέξια κατεύθυνση», λέει μια Γραφική παροιμία. (Παροιμίες 1:5) Η Άννα, τα λόγια της οποίας αναφέρθηκαν πιο πάνω, λέει: «Ο πατέρας μου με δίδαξε πώς να κάνω προϋπολογισμό, και μου έδειξε πόσο σπουδαίο είναι να είμαι οργανωμένη στη διαχείριση των οικογενειακών πόρων». Στο μεταξύ, η μητέρα της Άννας τη δίδαξε άλλα πρακτικά μαθήματα. «Μου έδειξε πόσο σημαντικό είναι να συγκρίνω τιμές προτού αγοράσω κάτι», λέει η Άννα, προσθέτοντας: «Η μαμά μπορούσε με λίγα χρήματα να κάνει θαύματα». Πώς έχει ωφεληθεί η Άννα; «Τώρα μπορώ να φροντίζω μόνη μου τα οικονομικά μου», λέει. «Ελέγχω προσεκτικά τα έξοδά μου, και έτσι έχω την ελευθερία και την ειρήνη διάνοιας που απολαμβάνει κάποιος όταν αποφεύγει τα άσκοπα χρέη».

Προσδιόρισε τα Εμπόδια

Ομολογουμένως, το να ελέγχεις τα έξοδά σου είναι ευκολότερο στη θεωρία παρά στην πράξη, ιδιαίτερα αν ζεις με τους δικούς σου και οι γονείς σου σού δίνουν χαρτζιλίκι ή παίρνεις μισθό από κάποια εργασία. Γιατί; Επειδή το πιθανότερο είναι ότι τους περισσότερους λογαριασμούς τούς πληρώνουν οι γονείς σου. Έτσι λοιπόν, μεγάλο μέρος από τα χρήματά σου μπορείς να το διαθέσεις όπως θέλεις εσύ. Και το να ξοδεύεις χρήματα μπορεί να είναι διασκεδαστικό. «Μου είναι πολύ εύκολο να ξοδεύω χρήματα και το βρίσκω απολαυστικό», παραδέχεται ο Παρές, ένας νεαρός στην Ινδία. Η Σάρα, από την Αυστραλία, έχει την ίδια άποψη. «Είναι συναρπαστικό να κάνω αγορές», λέει η ίδια.

Εκτός αυτού, μπορεί να σε πιέζουν και οι συνομήλικοί σου ώστε να ξοδεύεις χρήματα πέρα από τα λογικά όρια. Η 21χρονη Έλενα λέει: «Για τους συνομηλίκους μου, οι αγορές έχουν γίνει βασική μορφή διασκέδασης. Όταν βγαίνω μαζί τους, φαίνεται πως υπάρχει ένας άγραφος νόμος που λέει ότι για να διασκεδάσεις πρέπει να ξοδέψεις χρήματα».

Είναι φυσιολογικό να θέλεις να σε αποδέχονται οι φίλοι σου. Αλλά ρώτησε τον εαυτό σου: “Ξοδεύω χρήματα με τους φίλους μου επειδή μπορώ να τα ξοδέψω ή επειδή νιώθω ότι πρέπει;” Πολλοί ξοδεύουν χρήματα για να «ανέβουν» στα μάτια των φίλων και της παρέας τους. Αυτή η τάση μπορεί να σου δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ιδιαίτερα αν έχεις πιστωτική κάρτα. Η οικονομική σύμβουλος Σούζι Όρμαν προειδοποιεί: «Αν νιώθεις την ανάγκη να εντυπωσιάζεις τους άλλους με ό,τι έχεις και όχι με ό,τι είσαι, τότε διατρέχεις σοβαρό κίνδυνο να γίνεις άτομο που κάνει κακή χρήση της πιστωτικής κάρτας».

Αντί να φτάνεις την πιστωτική σου κάρτα στα όριά της ή να ξοδεύεις όλα σου τα χρήματα σε μια βραδινή έξοδο, γιατί να μη δοκιμάσεις τη λύση που προτείνει η Έλενα; «Όταν βγαίνω έξω με φίλους», λέει, «σκέφτομαι εκ των προτέρων, βάζοντας όριο στο πόσα θα ξοδέψω. Ο μισθός μου κατατίθεται αυτομάτως στον τραπεζικό μου λογαριασμό, και παίρνω μόνο τα χρήματα που χρειάζομαι για τη  συγκεκριμένη έξοδο. Επίσης, διαπιστώνω ότι είναι σοφό να βγαίνω για ψώνια μόνο με φίλους που είναι προσεκτικοί ως προς το πώς ξοδεύουν τα χρήματά τους και οι οποίοι με παροτρύνουν να κάνω έρευνα αντί να αγοράζω το πρώτο πράγμα που βλέπω μπροστά μου».​—Παροιμίες 13:20.

Μάθε από την Απάντηση Όχι

Ακόμη και αν δεν έχεις χαρτζιλίκι ή κάποιον μισθό, μπορείς να πάρεις πολύτιμα μαθήματα για τα χρήματα ενόσω ζεις ακόμη με τους δικούς σου. Λόγου χάρη, όταν ζητάς από τους γονείς σου χρήματα ή τους ζητάς να σου αγοράσουν κάτι, εκείνοι μπορεί να πουν όχι. Γιατί; Ένας λόγος ίσως είναι ότι οι επιθυμίες σου κοστίζουν περισσότερο από όσο επιτρέπει ο οικογενειακός προϋπολογισμός. Λέγοντας όχι στο αίτημά σου​—αν και μπορεί να προτιμούσαν να πουν ναι—​οι γονείς σου σού δίνουν θαυμάσιο παράδειγμα στον τομέα της εγκράτειας. Και η εγκράτεια είναι ζωτικός παράγοντας για την καλή διαχείριση των χρημάτων.

Ας υποθέσουμε ότι οι γονείς σου έχουν τη δυνατότητα να πουν ναι σε αυτά που ζητάς. Ακόμη και τότε, μπορεί να πουν όχι. Πιθανόν να πιστεύεις ότι είναι σφιχτοχέρηδες. Αλλά σκέψου: Ίσως προσπαθούν να σου διδάξουν το σπουδαίο μάθημα ότι η ευτυχία σου δεν εξαρτάται από το να αποκτάς οτιδήποτε θέλεις. Σε σχέση με αυτό, η Αγία Γραφή λέει: «Αυτός που αγαπάει το ασήμι δεν θα χορτάσει ασήμι, ούτε θα χορτάσει εισόδημα αυτός που αγαπάει τον πλούτο».​—Εκκλησιαστής 5:10.

Το πόσο αληθινά είναι αυτά τα λόγια φαίνεται από το πώς νιώθουν πολλοί νέοι που έχουν γονείς οι οποίοι τους αγοράζουν οτιδήποτε θέλουν. Σύντομα, οι νέοι ανακαλύπτουν ότι δεν είναι ποτέ αληθινά ικανοποιημένοι. Όσα πράγματα και αν έχουν, πάντα νιώθουν την ανάγκη να αγοράσουν κάτι ακόμα. Με τον καιρό, οι νεαροί που έχουν μάθει να παίρνουν ό,τι ζητούν μπορεί να γίνουν αγνώμονες ενήλικοι. «Αν κάποιος παραχαϊδεύει τον υπηρέτη του [ή το παιδί του] από τη νεότητά του, στη μετέπειτα ζωή του αυτός θα γίνει αχάριστος», προειδοποίησε ο Σολομών.​—Παροιμίες 29:21.

Το Χρήμα Είναι Χρόνος

Σε μερικούς πολιτισμούς υπάρχει το ρητό: Ο χρόνος είναι χρήμα. Αυτό τονίζει ότι οι άνθρωποι πρέπει να ξοδέψουν χρόνο για να κερδίσουν χρήματα και ότι η σπατάλη χρόνου είναι σπατάλη χρημάτων. Αληθεύει όμως και το αντίστροφο​—το χρήμα είναι χρόνος. Αν σπαταλάς χρήματα, στην πραγματικότητα σπαταλάς το χρόνο που απαιτήθηκε για να κερδηθούν αυτά τα χρήματα. Μάθε να ελέγχεις τα έξοδά σου και έτσι θα μάθεις να ελέγχεις το χρόνο σου. Πώς συμβαίνει αυτό;

Πρόσεξε τα σχόλια της Έλενας. «Όταν ελέγχω πόσα ξοδεύω, ελέγχω πόσα πρέπει να βγάζω», λέει εκείνη. «Δημιουργώντας έναν πρακτικό προϋπολογισμό και κατόπιν εμμένοντας σε αυτόν, δεν χρειάζεται να εργάζομαι ώρες ατέλειωτες για να ξεπληρώνω μεγάλα χρέη. Ελέγχω καλύτερα το χρόνο μου και τη ζωή μου». Δεν θα ήθελες να ασκείς τέτοιου είδους έλεγχο στη ζωή σου;

[Υποσημείωση]

ΣΚΕΨΟΥ

◼ Το βρίσκεις δύσκολο να ελέγχεις τα έξοδά σου; Γιατί;

◼ Γιατί πρέπει να αποφεύγεις τη φιλαργυρία;​—1 Τιμόθεο 6:9, 10.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 12]

ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΧΡΗΜΑΤΑ Η ΛΥΣΗ;

Μήπως η λύση στο πρόβλημα των εξόδων σου είναι το να έχεις περισσότερα χρήματα; «Όλοι πιστεύουμε ότι οι μεγαλύτερες απολαβές θα λύσουν τα οικονομικά μας προβλήματα, αλλά σπανίως συμβαίνει κάτι τέτοιο», λέει η οικονομική σύμβουλος Σούζι Όρμαν.

Για παράδειγμα: Αν οδηγούσες χωρίς να έχεις τον έλεγχο του αυτοκινήτου σου ή αν είχες τη συνήθεια να οδηγείς με τα μάτια κλειστά, μήπως θα ένιωθες πιο άνετα αν έβαζες περισσότερη βενζίνη στο ρεζερβουάρ; Μήπως θα είχες περισσότερες πιθανότητες να φτάσεις με ασφάλεια στον προορισμό σου; Παρόμοια, αν δεν μάθεις να ελέγχεις τα έξοδά σου, τα περισσότερα χρήματα δεν θα βελτιώσουν την κατάστασή σου.

 [Πλαίσιο​/Πίνακας στη σελίδα 13]

ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ

Πόσα χρήματα ξόδεψες τον περασμένο μήνα; Σε τι τα ξόδεψες; Μήπως δεν ξέρεις; Ακολουθούν υποδείξεις σχετικά με το πώς μπορείς να ελέγχεις τα έξοδά σου προτού αρχίσουν να σε ελέγχουν αυτά.

◼ Κράτησε αρχείο. Επί τουλάχιστον έναν μήνα, γράψε πόσα χρήματα παίρνεις και την ημερομηνία που τα παίρνεις. Κατάγραψε κάθε είδος που αγοράζεις και πόσο κοστίζει. Στο τέλος του μήνα, πρόσθεσε τα ποσά που έλαβες και τα ποσά που ξόδεψες.

◼ Κάνε προϋπολογισμό. Σε μια κενή σελίδα, φτιάξε τρεις στήλες. Στην πρώτη στήλη, γράψε όλα τα έσοδα που αναμένεις να λάβεις σε έναν μήνα. Στη δεύτερη στήλη, γράψε πώς σκοπεύεις να ξοδέψεις τα χρήματά σου. Χρησιμοποίησε ως οδηγό αυτά που έχεις γράψει στο αρχείο που κράτησες. Καθώς προχωράει ο μήνας, να γράφεις στην τρίτη στήλη το ποσό που ξοδεύεις στην πραγματικότητα για καθένα από τα προγραμματισμένα έξοδα. Επίσης, να καταγράφεις όλα τα έκτακτα έξοδα.

◼ Προσάρμοσε το πρόγραμμά σου. Αν ξοδεύεις περισσότερα από όσα περίμενες σε μερικά είδη και δημιουργείς χρέη, προσάρμοσε το πρόγραμμά σου. Πλήρωσε τα χρέη σου. Διατήρησε τον έλεγχο.

[Πίνακας]

Κόψε το και χρησιμοποίησέ το!

Ο Μηνιαίος Προϋπολογισμός Μου

Έσοδα Προϋπολογισμός εξόδων Πραγματικά έξοδα

χαρτζιλίκι φαγητό

εργασία μερικής ρούχα

απασχόλησης

άλλα τηλέφωνο

ψυχαγωγία

συνεισφορές

οικονομίες

άλλα

 

 

Σύνολο Σύνολο Σύνολο

€ € €

[Εικόνα]

Να θυμάσαι: αν σπαταλάς χρήματα, σπαταλάς και το χρόνο που απαιτήθηκε για να κερδηθούν αυτά τα χρήματα

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Γιατί να μη ζητήσεις από τους γονείς σου να σου δείξουν πώς μπορείς να καταρτίσεις έναν προϋπολογισμό;