Ναϊρόμπι​—Το «Μέρος με τα Δροσερά Νερά»

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ

«Ήταν ένας άγριος τόπος γεμάτος βάλτους και λάσπες, ανεμοδαρμένος, χωρίς κανένα ίχνος ανθρώπινης παρουσίας, ένα καταφύγιο για χιλιάδες άγρια ζώα κάθε είδους. Η μόνη ένδειξη ότι πού και πού περνούσαν από εκεί άνθρωποι ήταν το παλιό μονοπάτι για καραβάνια το οποίο διέσχιζε την ελώδη πεδιάδα».​—Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΝΥΑΣ (THE GENESIS OF KENYA COLONY).

ΑΥΤΑ τα λόγια περιγράφουν πώς ήταν το Ναϊρόμπι πριν από εκατό και πλέον χρόνια, όταν εκεί κατοικούσαν λιοντάρια, ρινόκεροι, λεοπαρδάλεις, καμηλοπαρδάλεις, δηλητηριώδη φίδια και μυριάδες άλλα είδη άγριων ζώων. Οι γενναίοι Μασάι έφερναν τα ζώα που εξέτρεφαν με τόση φροντίδα στα καθαρά νερά ενός ποταμιού που υπήρχε εκεί και αποτελούσε το αγαπημένο μέρος των νομάδων της περιοχής. Μάλιστα, οι Μασάι αποκαλούσαν το ποτάμι Ουάσο Ναϊρόμπι, δηλαδή «Δροσερό Νερό», και την τοποθεσία Ενκάρε Ναϊρόμπι, δηλαδή το «Μέρος με τα Δροσερά Νερά»​—δίνοντας έτσι όνομα στην περιοχή η οποία θα άλλαζε ριζικά την ιστορία της Κένυας.

 Ένα σημαντικό γεγονός το οποίο συνέβαλε στην ανάπτυξη του Ναϊρόμπι ήταν η κατασκευή του σιδηρόδρομου της Κένυας, που ήταν κάποτε γνωστός ως το Τρελό Εξπρές. a Στα μέσα του 1899, είχαν τοποθετηθεί 530 χιλιόμετρα σιδηροδρομικής γραμμής από την παραθαλάσσια πόλη Μομπάσα ως το Ναϊρόμπι. Εκείνη την εποχή, οι εργάτες υπέφεραν καθώς είχαν να αντιμετωπίσουν τους διαβόητους «ανθρωποφάγους του Τσάβο», δύο λιοντάρια που είχαν σκοτώσει πολλούς συναδέλφους τους, και το προσωπικό έπρεπε να τα βγάλει πέρα με το δύσκολο έδαφος της Μεγάλης Ρηξιγενούς Κοιλάδας. Επειδή η σιδηροδρομική γραμμή επρόκειτο να εισχωρήσει βαθύτερα στην ενδοχώρα, η Μομπάσα, η οποία χρησιμοποιούνταν ως κεντρική βάση, δεν θεωρούνταν πλέον κατάλληλο μέρος. Αντιθέτως, το Ναϊρόμπι, παρά την αφιλόξενη εμφάνισή του, κρίθηκε ως το καλύτερο μέρος για κατάλυμα των εργατών και για την αποθήκευση κατασκευαστικών υλικών στην ενδοχώρα. Αυτό συνέβαλε στο να γίνει αργότερα το Ναϊρόμπι η πρωτεύουσα της Κένυας.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, το Ναϊρόμπι επιλέχθηκε ως το διοικητικό κέντρο του νεοϊδρυμένου Προτεκτοράτου της Ανατολικής Αφρικής, όπως ήταν τότε γνωστή η Κένυα. Αν είχε γίνει εκ των προτέρων σχεδιασμός, η εκκολαπτόμενη πόλη θα είχε πολύ καλύτερο ξεκίνημα. Αντί για αυτό, γύρω από το σιδηροδρομικό σταθμό ξεφύτρωσε ένα συνονθύλευμα από κακόγουστες κατασκευές. Φτιαγμένες από ξύλα, φύλλα αυλακωτής λαμαρίνας και άλλα τοπικά υλικά, αυτές οι κατασκευές έκαναν το Ναϊρόμπι να μοιάζει περισσότερο με παραγκούπολη παρά με μελλοντικό διεθνές κέντρο. Τα λιγοστά κτίρια που υπήρχαν στο Ναϊρόμπι στις αρχές του 20ού αιώνα οπωσδήποτε δεν σχεδιάστηκαν έχοντας υπόψη μια τέτοια πιθανότητα. Επίσης, υπήρχε πάντα η απειλή των άγριων ζώων που περιφέρονταν στην περιοχή.

Σύντομα, οι ασθένειες άρχισαν να πλήττουν το νέο οικισμό. Ένα ξέσπασμα πανώλης αποτέλεσε την πρώτη πραγματική δοκιμασία για τη νέα διοίκηση. Ποια ήταν μια άμεση λύση; Οι πληγείσες περιοχές της πόλης πυρπολήθηκαν για να μην εξαπλωθεί η επιδημία! Τον επόμενο μισό αιώνα, το Ναϊρόμπι απεκδύθηκε σταδιακά το άσχημο παρελθόν του και αναπτύχθηκε σε εμπορικό και κοινωνικό κέντρο της Ανατολικής Αφρικής.

Πώς Εξελίχθηκε η Σύγχρονη Πόλη

Χτισμένο σε υψόμετρο 1.680 περίπου μέτρων, το Ναϊρόμπι απολαμβάνει μια εντυπωσιακή θέα της γύρω περιοχής. Τις μέρες που η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, μπορεί κανείς εύκολα να εντοπίσει δύο σημαντικά ορόσημα της Αφρικής. Στα βόρεια βρίσκεται το όρος Κένυα, με ύψος 5.199 μέτρα​—το ψηλότερο βουνό της χώρας και το δεύτερο σε ύψος στην Αφρική. Νοτιότερα, στα σύνορα της Κένυας με την Τανζανία, υπάρχει το όρος Κιλιμάντζαρο, που έχει ύψος 5.895 μέτρα και είναι το ψηλότερο της Αφρικής. Το γεγονός ότι στο Κιλιμάντζαρο, το οποίο είναι κοντά στον ισημερινό, υπάρχουν πάντοτε χιόνια και πάγοι, κέντρισε το ενδιαφέρον Ευρωπαίων γεωγράφων και εξερευνητών πριν από 150 χρόνια.

Μέσα στα 50 και πλέον χρόνια της ιστορίας της, η πόλη του Ναϊρόμπι έχει υποστεί ολοκληρωτική μεταμόρφωση. Η ανάπτυξή της γίνεται φανερή στο διαρκώς μεταβαλλόμενο ορίζοντά της. Τα ψηλά και επιβλητικά κτίρια από  γυαλί και χάλυβα που διαθέτει σήμερα, και τα οποία λαμπυρίζουν στο φως του τροπικού ήλιου που δύει, αποτελούν εντυπωσιακό θέαμα. Ο επισκέπτης στην κεντρική εμπορική περιοχή του Ναϊρόμπι ίσως δυσκολεύεται να πιστέψει ότι στο έδαφος όπου περπατάει ενέδρευαν άγρια ζώα​—επικίνδυνα για ανθρώπους—​πριν από εκατό μόλις χρόνια.

Με τον καιρό, η κατάσταση άλλαξε. Εισάχθηκαν εξωτικά φυτά, όπως η όμορφη μπουκαμβίλια, η ανθοφόρα γιακαράντα, ο γοργά αναπτυσσόμενος ευκάλυπτος και η ακακία. Έτσι λοιπόν, τα άλλοτε χωμάτινα μονοπάτια μετατράπηκαν σιγά σιγά σε δεντρόφυτες λεωφόρους, οι οποίες εξακολουθούν να παρέχουν σκιά στους πεζούς τις ζεστές εποχές. Ένας βοτανικός κήπος κοντά στο κέντρο της πόλης περιέχει τουλάχιστον 270 είδη δέντρων. Μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ένας άλλος συγγραφέας είπε ότι το Ναϊρόμπι «μοιάζει σαν να έχει χτιστεί στο μέσο ενός φυσικού δάσους». Η οργιώδης βλάστηση έχει συμβάλει πάρα πολύ στη διατήρηση των ευχάριστων θερμοκρασιών του Ναϊρόμπι​—ζεστές μέρες και δροσερές νύχτες.

Χωνευτήρι Πολιτισμών

Το Ναϊρόμπι, σαν ένας μεγάλος μαγνήτης, έχει προσελκύσει ευρύ φάσμα ανθρώπων. Ο συνολικός πληθυσμός της πόλης ξεπερνάει τώρα τα δύο εκατομμύρια. Η ολοκλήρωση του σιδηρόδρομου ήταν ένας από τους σημαντικούς λόγους για να εγκατασταθούν άνθρωποι στην περιοχή. Ινδοί που βοήθησαν στην κατασκευή της γραμμής παρέμειναν και ίδρυσαν επιχειρήσεις που αναπτύχθηκαν και εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα. Τα βήματα εκείνων ακολούθησαν και άλλοι επιχειρηματίες ερχόμενοι από την Αυστραλία, από τον Καναδά και από αρκετές αφρικανικές χώρες.

Το Ναϊρόμπι είναι χωνευτήρι πολιτισμών. Στους δρόμους μπορεί να συναντήσει κανείς μια Ινδή κυρία με το χυτό της σάρι να κατευθύνεται προς το εμπορικό κέντρο, έναν Πακιστανό μηχανικό να πηγαίνει βιαστικός σε κάποιο εργοτάξιο, μια καλοντυμένη αεροσυνοδό από την Ολλανδία να μπαίνει σε κάποιο από τα ξενοδοχεία ή έναν Ιάπωνα επιχειρηματία να πηγαίνει εσπευσμένα σε κάποια σημαντική επαγγελματική σύσκεψη, πιθανότατα στο ακμάζον χρηματιστήριο του Ναϊρόμπι. Επιπλέον, μπορεί να δει κανείς τους ντόπιους να περιμένουν στις στάσεις λεωφορείων, να συναλλάσσονται σε πάγκους, σε υπαίθριες αγορές και σε καταστήματα, και να εργάζονται στα γραφεία ή στις πολλές βιομηχανίες που υπάρχουν στο Ναϊρόμπι.

Το παράδοξο είναι ότι λίγοι Κενυάτες που  ζουν στην πόλη μπορούν να χαρακτηριστούν παλιοί κάτοικοι του Ναϊρόμπι. Οι περισσότεροι έχουν έρθει από άλλα μέρη της χώρας, ψάχνοντας για «πιο εύφορα λιβάδια». Ως σύνολο, οι κάτοικοι του Ναϊρόμπι είναι φιλικοί και φιλόξενοι. Ίσως αυτή η φιλοξενία να είναι ο λόγος για τον οποίο στην πόλη εδρεύουν παγκόσμιοι και τοπικοί οργανισμοί. Τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία του Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον βρίσκονται στο Ναϊρόμπι.

Τι Προσελκύει τους Επισκέπτες;

Η Κένυα είναι μια χώρα με τεράστια ποικιλία άγριας ζωής. Τα πολλά εθνικά πάρκα και καταφύγια θηραμάτων που διαθέτει συνεχίζουν να προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Το Ναϊρόμπι είναι η βάση από την οποία οργανώνονται πολλές περιηγήσεις. Ωστόσο, το ίδιο το Ναϊρόμπι αποτελεί επίσης τουριστικό προορισμό. Σε πολύ λίγες πόλεις του κόσμου συμβαίνει να περιφέρονται ζώα στο «κατώφλι» τους. Το Εθνικό Πάρκο του Ναϊρόμπι, το οποίο απέχει λιγότερο από 10 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, είναι ο παράδεισος του επισκέπτη. b Εδώ βλέπει κανείς πρόσωπο με πρόσωπο τους προηγούμενους κατοίκους του Ναϊρόμπι. Μόνο λίγο συρματόπλεγμα χωρίζει τα ζώα από τους ανθρώπους. Πρόσφατα μάλιστα, το Σεπτέμβριο του 2002, μια ενήλικη αρσενική λεοπάρδαλη που είχε απομακρυνθεί από ένα κοντινό δάσος βρέθηκε στο σαλόνι κάποιου σπιτιού στο Ναϊρόμπι!

Μερικά λεπτά με τα πόδια από το κέντρο της πόλης είναι το Μουσείο του Ναϊρόμπι. Εκατοντάδες επισκέπτες έρχονται εδώ καθημερινά για να μάθουν την πλούσια ιστορία της Κένυας. Ένα πάρκο φιδιών μέσα στο μουσείο φιλοξενεί πολλά είδη ερπετών. Ο κροκόδειλος δείχνει να μην ενοχλείται καθόλου από τους επισκέπτες που τον παρατηρούν. Επίσης, μια χελώνα εκεί κοντά, παρά την αργή ταχύτητά της, φαίνεται σαν να μη συγκινείται καθόλου από τον κόσμο που κινείται βιαστικά γύρω της. Φυσικά, οι κύριοι κάτοικοι εδώ είναι τα φίδια​—κόμπρες, πύθωνες και οχιές. Εφόσον βρίσκεστε ανάμεσα σε τέτοια πλάσματα, πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη τις πινακίδες: «Οι Παραβάτες θα Δηλητηριάζονται»!

Διαφορετικά Νερά

Ενώ το ποτάμι στο οποίο οφείλει το όνομά του το Ναϊρόμπι συνεχίζει να κυλάει, τα νερά του μολύνονται από βιομηχανικά και οικιακά απόβλητα​—πολύ κοινό φαινόμενο σε αρκετές αναπτυσσόμενες πόλεις. Ωστόσο, όλα αυτά τα χρόνια, στους κατοίκους του Ναϊρόμπι παρέχεται «νερό» που πηγάζει από μια υψηλότερη πηγή. Αυτό είναι το Γραφικό άγγελμα ζωής το οποίο διδάσκουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά.​—Ιωάννης 4:14.

Το 1931, πολύ πριν αποκτήσει το Ναϊρόμπι τη σημερινή του σπουδαιότητα, ο Γκρέι και ο Φρανκ Σμιθ, δύο αδέλφια από τη Νότια Αφρική, επισκέφτηκαν την Κένυα με σκοπό να διαδώσουν τις Γραφικές αλήθειες. Από τη Μομπάσα ακολούθησαν τη διαδρομή του σιδηρόδρομου, αψηφώντας πολλούς κινδύνους​—μερικές φορές μάλιστα κοιμήθηκαν πολύ κοντά σε άγρια ζώα. Στο Ναϊρόμπι κατάφεραν να διανείμουν 600 βιβλιάρια καθώς και άλλα Γραφικά έντυπα. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 5.000 Μάρτυρες στις 61 εκκλησίες της ευρύτερης περιοχής του Ναϊρόμπι. Μέσω των συναθροίσεων και των συνελεύσεων, τοπικών και διεθνών, οι κάτοικοι του Ναϊρόμπι είναι τώρα εξοικειωμένοι με τις δραστηριότητες των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Πολλοί έχουν δεχτεί με χαρά το άγγελμα ελπίδας που δίνουν και το οποίο βασίζεται στην Αγία Γραφή.

Λαμπρότερο Μέλλον

«Οι βιομηχανοποιημένες πόλεις συχνά υποφέρουν από έλλειψη επαρκούς στέγασης . . . Τα εργοστάσια τείνουν να μολύνουν τις πηγές αέρα και νερού», λέει η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica). Το Ναϊρόμπι δεν αποτελεί εξαίρεση. Εφόσον δε άνθρωποι μεταναστεύουν καθημερινά από αγροτικές περιοχές, αυτά τα προβλήματα ίσως να ενταθούν. Με έναν τέτοιον συνεχή καταιγισμό προβλημάτων, η ομορφιά του Ναϊρόμπι μπορεί εύκολα να ξεθωριάσει.

Ευτυχώς, όμως, έρχεται ο καιρός κατά τον οποίο, υπό τη Βασιλεία του Θεού, όλοι οι άνθρωποι θα απολαμβάνουν τη ζωή στο πλήρες​—μια ζωή που δεν θα αμαυρώνεται από προβλήματα τα οποία κάνουν σήμερα δύσκολη τη ζωή στις πόλεις.​—2 Πέτρου 3:13.

[Υποσημειώσεις]

[Χάρτης στη σελίδα 16]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Ναϊρόμπι

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Όρος Κιλιμάντζαρο

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Όρος Κένυα

[Ευχαριστίες]

Duncan Willetts, Camerapix

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Υπαίθρια αγορά

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Ο Φρανκ και ο Γκρέι Σμιθ το 1931

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 17]

© Crispin Hughes/Panos Pictures