Ζωή σε μια Σπάταλη Κοινωνία

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ στις αναπτυγμένες χώρες πετούν βουνά από σκουπίδια. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την ετήσια παραγωγή απορριμμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει λεχθεί ότι «ένας αντίστοιχος όγκος νερού θα μπορούσε να γεμίσει 68.000 πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων». Πριν από μερικά χρόνια, υπολογίστηκε ότι οι κάτοικοι της Πόλης της Νέας Υόρκης και μόνο παρήγαν ετησίως απορρίμματα ικανά να θάψουν το τεράστιο Σέντραλ Παρκ της πόλης σε βάθος 4 μέτρων! a

Δεν είναι να απορούμε που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαρακτηριστεί «προειδοποιητικό παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο» όσον αφορά τον «καταναλωτικό και σπάταλο χαρακτήρα της κοινωνίας» τους. Αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει μόνο σε αυτή τη χώρα. Υπολογίζεται ότι τα απορρίμματα που παράγουν ετησίως οι κάτοικοι της Γερμανίας θα μπορούσαν εύκολα να γεμίσουν ένα φορτηγό τρένο με μήκος που θα έφτανε από την πρωτεύουσα, το Βερολίνο, ως τις ακτές της Αφρικής, περίπου 1.800 χιλιόμετρα μακριά. Επίσης, στη Βρετανία υπολογίστηκε κάποτε ότι η μέση τετραμελής οικογένεια πετάει ετησίως χαρτί για την παραγωγή του οποίου απαιτούνται έξι δέντρα.

 Οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν μένουν ανεπηρέαστες από τη συσσώρευση των σκουπιδιών. Ένα γνωστό ειδησεογραφικό περιοδικό αναφέρει: «Τα πολύ άσχημα νέα είναι ότι οι περισσότεροι από τους 6 δισεκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη αρχίζουν τώρα να ακολουθούν τα χνάρια των ΗΠΑ και του υπόλοιπου αναπτυγμένου κόσμου ο οποίος έχει γεμίσει σκουπίδια». Ναι, είτε μας αρέσει είτε όχι, οι περισσότεροι από εμάς σήμερα είμαστε μέρος μιας σπάταλης κοινωνίας.

Ασφαλώς, οι άνθρωποι ανέκαθεν είχαν πράγματα που προορίζονταν για πέταμα. Αλλά οι κονσερβοποιημένες και συσκευασμένες τροφές και προϊόντα είναι τώρα περισσότερο διαθέσιμα από ό,τι ήταν πριν από χρόνια, και έτσι παντού υπάρχουν συσκευασίες μιας χρήσης. Η ποσότητα των εφημερίδων, των περιοδικών, των διαφημιστικών φυλλαδίων και άλλου είδους έντυπης ύλης έχει επίσης αυξηθεί κατακόρυφα.

Επιπλέον, ο άκρως βιομηχανοποιημένος και επιστημονικός κόσμος μας έχει δημιουργήσει νέα είδη απορριμμάτων. Η γερμανική εφημερίδα Ντι Βελτ (Die Welt) υποστηρίζει ότι «περίπου εννιά εκατομμύρια αυτοκίνητα μετατρέπονται ετησίως σε παλιοσίδερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η διαχείρισή τους δεν είναι απλή υπόθεση. Ακόμη πιο περίπλοκο είναι το ερώτημα: Πώς μπορεί να γίνει ασφαλής διαχείριση των πυρηνικών ή των χημικών αποβλήτων; Έχει λεχθεί ότι το 1991 στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρχαν «βουνά ραδιενεργών αποβλήτων και κανένας μόνιμος χώρος αποθήκευσης». Αναφέρθηκε ότι ένα εκατομμύριο βαρέλια με θανατηφόρες ουσίες βρίσκονταν σε προσωρινούς χώρους αποθήκευσης, με το συνεχή «κίνδυνο της απώλειας, της κλοπής και της βλάβης του περιβάλλοντος από κάποιον κακό χειρισμό». Το 1999 και μόνο, υπήρξαν στις Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 20.000 εστίες παραγωγής  αποβλήτων, από τις οποίες προήλθαν πάνω από 40 εκατομμύρια τόνοι επικίνδυνα απόβλητα.

Ένας άλλος παράγοντας είναι ο παγκόσμιος πληθυσμός, ο οποίος αυξήθηκε κατακόρυφα τον περασμένο αιώνα. Περισσότεροι άνθρωποι, περισσότερα σκουπίδια! Μεγάλο μέρος δε του πληθυσμού έχει προσανατολιστεί στον καταναλωτισμό. Το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Επιφυλακής συμπέρανε πρόσφατα: «Από το 1950, έχουμε χρησιμοποιήσει περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες από ό,τι σε όλη την υπόλοιπη ανθρώπινη ιστορία».

Ομολογουμένως, λίγοι κάτοικοι των αναπτυγμένων χωρών επιθυμούν να ζουν χωρίς όλα αυτά “τα αγαθά και τις υπηρεσίες”. Παραδείγματος χάρη, σκεφτείτε απλώς πόσο βολικό είναι να πηγαίνετε σε ένα κατάστημα και να αγοράζετε ήδη συσκευασμένα προϊόντα, και κατόπιν να τα φέρνετε στο σπίτι σε χάρτινες ή πλαστικές σακούλες που σας διαθέτει το κατάστημα. Αν οι άνθρωποι ξαφνικά στερούνταν έναν τέτοιον σύγχρονο τρόπο συσκευασίας, ίσως διαπίστωναν σύντομα πόσο πολύ εξαρτώνται από αυτόν. Και ανάλογα με το βαθμό στον οποίο ανταποκρίνεται στις υγειονομικές απαιτήσεις, αυτός ο τρόπος συσκευασίας συμβάλλει, τουλάχιστον έμμεσα, σε καλύτερη υγεία.

Εντούτοις, παρά τα πλεονεκτήματα αυτά, υπάρχει λόγος να ανησυχούμε μήπως η σημερινή σπάταλη κοινωνία έχει υπερβεί τα όρια; Προφανώς υπάρχει, εφόσον διάφορες λύσεις που έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση της συσσώρευσης των σκουπιδιών δεν έχουν ελαττώσει σχεδόν καθόλου τον τεράστιο όγκο των απορριμμάτων που παράγουν οι άνθρωποι. Και το χειρότερο είναι ότι η στάση που κρύβεται πίσω από τη σημερινή σπάταλη κοινωνία έχει ακόμη πιο ανησυχητικές προεκτάσεις.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Η ασφαλής διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων περιλαμβάνει σοβαρές δυσκολίες