Βοήθεια για Κακοποιημένες Γυναίκες

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ να γίνει για να βοηθηθούν οι γυναίκες που πέφτουν θύματα βίας; Πρώτον, χρειάζεται να καταλάβει κανείς τι περνούν. Συχνά, η βλάβη που επιφέρουν οι δράστες δεν είναι μόνο σωματική. Συνήθως περιλαμβάνονται προφορικές απειλές και εκφοβισμός, τα οποία κάνουν το θύμα να νιώθει ανάξιο και αβοήθητο.

Σκεφτείτε τη Ροξάνα, της οποίας η ιστορία αναφέρθηκε στο εναρκτήριο άρθρο. Μερικές φορές, ο σύζυγός της μεταχειρίζεται τις λέξεις σαν όπλα. «Χρησιμοποιεί υποβιβαστικούς χαρακτηρισμούς», αποκαλύπτει η Ροξάνα. «Λέει: “Εσύ δεν τελείωσες καν το σχολείο. Πώς θα μπορούσες να φροντίσεις τα παιδιά χωρίς εμένα; Είσαι τεμπέλα, ανίκανη μητέρα. Φαντάζεσαι ότι το δικαστήριο θα σου επέτρεπε να κρατήσεις τα παιδιά αν με εγκατέλειπες;”»

Ο σύζυγος της Ροξάνα διατηρεί τον έλεγχο ασκώντας αυστηρή διαχείριση στα χρήματα. Δεν της επιτρέπει να χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο, και της τηλεφωνεί διάφορες ώρες της ημέρας για να δει με τι ασχολείται. Αν αυτή εκφράσει κάποια προτίμηση, εκείνος αφήνει το θυμό του να ξεσπάσει. Ως αποτέλεσμα, η Ροξάνα έμαθε να μην εκφράζει ποτέ τη γνώμη της.

Όπως μπορούμε να δούμε, η συζυγική κακομεταχείριση είναι περίπλοκο ζήτημα. Για να προσφέρετε υποστήριξη, να ακούτε με συμπόνια. Να θυμάστε ότι συνήθως το θύμα δυσκολεύεται πολύ να μιλήσει για όσα της συμβαίνουν. Ο στόχος σας πρέπει να είναι να την ενισχύσετε καθώς χειρίζεται την κατάσταση με το δικό της τρόπο.

Μερικές κακοποιημένες γυναίκες ίσως χρειάζεται να ζητήσουν βοήθεια από τις αρχές. Ορισμένες φορές, κάποιο αποφασιστικό βήμα​—λόγου χάρη η παρέμβαση της αστυνομίας—​μπορεί να κάνει έναν βίαιο άντρα να αντιληφθεί τη σοβαρότητα των πράξεών του. Εντούτοις, είναι  αλήθεια ότι συχνά το κίνητρο για αλλαγή χάνεται όταν περνάει η κρίσιμη κατάσταση.

Θα πρέπει άραγε η κακοποιημένη γυναίκα να εγκαταλείψει το σύζυγό της; Η Γραφή δεν θεωρεί το συζυγικό χωρισμό ασήμαντο ζήτημα. Συγχρόνως, δεν υποχρεώνει την κακοποιημένη σύζυγο να μένει μαζί με έναν άντρα ο οποίος θέτει σε κίνδυνο την υγεία της ίσως δε και την ίδια της τη ζωή. Ο Χριστιανός απόστολος Παύλος έγραψε: «Αν τελικά φύγει, ας παραμείνει ανύπαντρη ή ας συμφιλιωθεί με το σύζυγό της». (1 Κορινθίους 7:10-16) Εφόσον η Γραφή δεν απαγορεύει το χωρισμό σε ακραίες περιστάσεις, το τι θα κάνει η γυναίκα σε σχέση με αυτό αποτελεί προσωπική απόφαση. (Γαλάτες 6:5) Κανένας δεν θα πρέπει να παρακινεί μια σύζυγο να εγκαταλείψει το σύζυγό της, όπως επίσης κανένας δεν θα πρέπει να πιέζει μια κακοποιημένη γυναίκα να μένει με έναν βίαιο άντρα όταν απειλείται η υγεία, η ζωή και η πνευματικότητά της.

Υπάρχει Ελπίδα για τους Δράστες;

Η συζυγική κακομεταχείριση παραβιάζει κατάφωρα τις Γραφικές αρχές. Στα εδάφια Εφεσίους 4:29, 31, διαβάζουμε: «Σάπιος λόγος ας μη βγαίνει από το στόμα σας . . . Κάθε μοχθηρή πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και υβριστικά λόγια ας αφαιρεθούν από εσάς μαζί με κάθε κακία».

Κανένας σύζυγος που ισχυρίζεται ότι είναι ακόλουθος του Χριστού δεν μπορεί να πει με ειλικρίνεια ότι αγαπάει τη σύζυγό του αν την κακομεταχειρίζεται. Αν το έκανε αυτό, τι αξία θα είχαν όλα τα άλλα καλά έργα του; Ένας «πλήκτης» δεν έχει τα προσόντα για ειδικά προνόμια στη Χριστιανική εκκλησία. (1 Τιμόθεο 3:3· 1 Κορινθίους 13:1-3) Πράγματι, αν κάποιος που λέει ότι είναι Χριστιανός ενδίδει επανειλημμένα και αμετανόητα σε ξεσπάσματα θυμού, μπορεί να αποκοπεί από τη Χριστιανική εκκλησία.​—Γαλάτες 5:19-21· 2 Ιωάννη 9, 10.

Μπορούν να αλλάξουν οι βίαιοι άντρες τη συμπεριφορά τους; Μερικοί το έχουν κάνει. Συνήθως, όμως, ο δράστης δεν θα αλλάξει αν (1) δεν παραδεχτεί ότι η συμπεριφορά του είναι ανάρμοστη, (2) δεν θέλει να αλλάξει την πορεία του και (3) δεν ζητήσει βοήθεια. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν διαπιστώσει ότι η Αγία Γραφή μπορεί να ασκήσει σε κάποιον ισχυρή επιρροή ώστε να αλλάξει. Πολλά ενδιαφερόμενα άτομα που μελετούν τη Γραφή μαζί τους έχουν καλλιεργήσει ισχυρή επιθυμία να ευαρεστούν τον Θεό. Σχετικά με τον Ιεχωβά Θεό, αυτοί οι καινούριοι σπουδαστές της Γραφής μαθαίνουν ότι «εκείνον που αγαπάει τη βία τον μισεί η ψυχή του». (Ψαλμός 11:5) Ασφαλώς, το να αλλάξει ο δράστης τη συμπεριφορά του δεν σημαίνει απλώς να μη χτυπάει τη σύντροφό του. Περιλαμβάνει επίσης το να αποκτήσει μια εντελώς καινούρια άποψη για τη σύζυγό του.

Όταν ένας άντρας λαβαίνει γνώση για τον Θεό, μαθαίνει να θεωρεί τη σύζυγό του όχι υπηρέτρια αλλά «βοηθό», όχι κατώτερη αλλά άτομο που αξίζει «τιμή». (Γένεση 2:18· 1 Πέτρου 3:7) Μαθαίνει επίσης τη συμπόνια, καθώς και ότι είναι ανάγκη να δίνει προσοχή στη γνώμη της συζύγου του. (Γένεση 21:12· Εκκλησιαστής 4:1) Το πρόγραμμα Γραφικής μελέτης που προσφέρουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχει βοηθήσει πολλά ζευγάρια. Στη Χριστιανική οικογένεια, δεν υπάρχει θέση για κανέναν δυνάστη, τύραννο ή εκφοβιστή.​—Εφεσίους 5:25, 28, 29.

«Ο λόγος του Θεού είναι ζωντανός και ασκεί δύναμη». (Εβραίους 4:12) Επομένως, η σοφία που περιέχεται στη Γραφή μπορεί να βοηθήσει τα ζευγάρια να αναλύσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να τους δώσει το απαιτούμενο σθένος για να τα επιλύσουν. Επιπλέον, η Γραφή περιέχει τη βέβαιη και παρηγορητική ελπίδα για έναν κόσμο απαλλαγμένο από βία, όταν ο ουράνιος Βασιλιάς του Ιεχωβά θα κυβερνάει όλη την υπάκουη ανθρωπότητα. Η Γραφή λέει: «Θα ελευθερώσει τον φτωχό που κραυγάζει για βοήθεια, καθώς και τον ταλαιπωρημένο και τον αβοήθητο. Από την καταδυνάστευση και τη βία θα απολυτρώσει τις ψυχές τους».​—Ψαλμός 72:12, 14.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]

Στη Χριστιανική οικογένεια, δεν υπάρχει θέση για κανέναν δυνάστη, τύραννο ή εκφοβιστή

 [Πλαίσιο στη σελίδα 8]

Διόρθωση Παρανοήσεων

• Οι κακοποιημένες σύζυγοι είναι υπεύθυνες για τις ενέργειες των συζύγων τους.

Πολλοί δράστες αρνούνται ότι φέρουν ευθύνη για τις ενέργειές τους, ισχυριζόμενοι ότι οι σύζυγοί τους τούς εξαγριώνουν. Ακόμη και κάποιοι οικογενειακοί φίλοι μπορεί να πιστέψουν ότι η σύζυγος είναι δύσκολος χαρακτήρας, και έτσι ο σύζυγός της χάνει τον έλεγχό του πού και πού. Αλλά αυτό είναι σαν να επιρρίπτει κάποιος την ευθύνη στο θύμα και να δικαιολογεί το θύτη. Η πραγματικότητα είναι ότι οι κακοποιημένες σύζυγοι συχνά κάνουν μεγάλες προσπάθειες για να ηρεμήσουν τους συζύγους τους. Επιπλέον, το να χτυπάει κάποιος τη σύντροφό του δεν είναι ποτέ δικαιολογημένο κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις. Το βιβλίο Η Ψυχολογία του Άντρα που Κακοποιεί τη Γυναίκα Του (The Batterer​—A Psychological Profile) αναφέρει: «Οι άντρες που αποστέλλονται από τα δικαστήρια σε κέντρα θεραπείας επειδή επιτίθενται στη σύζυγό τους είναι εθισμένοι στη βία. Τη χρησιμοποιούν για να εκτονώσουν το θυμό και την κατάθλιψή τους, να αποκτήσουν τον έλεγχο και να επιλύσουν τις διαφορές, καθώς και να μειώσουν την ένταση. . . . Συχνά, δεν είναι καν σε θέση να αντιληφθούν το ρόλο τους ή να πάρουν το πρόβλημα στα σοβαρά».

• Το αλκοόλ κάνει έναν άντρα να χτυπάει τη σύζυγό του.

Ομολογουμένως, μερικοί άντρες είναι πιο βίαιοι όταν έχουν πιει. Αλλά είναι λογικό να επιρρίψουμε την ευθύνη στο αλκοόλ; «Το γεγονός ότι ο δράστης ήταν μεθυσμένος του δίνει τη δυνατότητα να επιρρίψει την ευθύνη για τη συμπεριφορά του κάπου αλλού, εκτός από τον εαυτό του», γράφει η Κ. Τζ. Γουίλσον στο βιβλίο της Όταν η Βία Αρχίζει στο Σπίτι (When Violence Begins at Home), και συνεχίζει: «Φαίνεται ότι, στην κοινωνία μας, η βία στο σπίτι είναι πιο κατανοητή όταν ασκείται από κάποιο άτομο που είναι μεθυσμένο. Η κακοποιημένη γυναίκα μπορεί να μη θεωρεί το σύντροφό της βίαιο, αλλά να πιστεύει ότι έχει σοβαρό πρόβλημα με το ποτό ή ότι είναι αλκοολικός». Αυτός ο τρόπος σκέψης, αναφέρει η Γουίλσον, μπορεί να κάνει μια γυναίκα να έχει την ψευδαίσθηση ότι «αν ο άντρας έπαυε να πίνει, θα σταματούσε και η βία».

Σήμερα, πολλοί ερευνητές θεωρούν τη μέθη και την κακοποίηση δύο ξεχωριστά προβλήματα. Εξάλλου, η πλειονότητα των αντρών που έχουν προβλήματα με την κατάχρηση ουσιών δεν χτυπούν τις συντρόφους τους. Οι συγγραφείς του βιβλίου Όταν οι Άντρες Κακοποιούν τις Γυναίκες (When Men Batter Women) επισημαίνουν: «Η κακοποίηση διαιωνίζεται κυρίως επειδή έχει επιτυχία ως μέσο ελέγχου, εκφοβισμού και καθυπόταξης της κακοποιημένης γυναίκας. . . . Το αλκοόλ και τα ναρκωτικά είναι μέρος του τρόπου ζωής του δράστη. Αλλά θα ήταν λάθος να συμπεράνουμε ότι η χρήση εθιστικών ουσιών είναι αυτή που προκαλεί τη βία».

• Οι δράστες είναι βίαιοι με όλους.

Συχνά, ο δράστης μπορεί να συμπεριφέρεται ευχάριστα και φιλικά στους άλλους. Παρουσιάζει δύο πρόσωπα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι οικογενειακοί φίλοι ίσως να μην πιστεύουν ότι ασκεί βία. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι ο άντρας που χτυπάει τη σύζυγό του επιλέγει τη βαναυσότητα ως έναν τρόπο για να της επιβάλει την κυριαρχία του.

• Οι γυναίκες αποδέχονται την κακομεταχείριση.

Αυτή η άποψη πιθανώς απορρέει από την έλλειψη κατανόησης της απελπιστικής θέσης στην οποία βρίσκεται μια γυναίκα που δεν έχει καμία διέξοδο. Η κακοποιημένη σύζυγος μπορεί να έχει φίλους που θα τη φιλοξενήσουν για μία ή δύο εβδομάδες, αλλά τι θα κάνει έπειτα; Η σκέψη ότι πρέπει να βρει εργασία και να πληρώνει το νοίκι, παράλληλα με τη φροντίδα των παιδιών της, μπορεί να την τρομάζει. Από την άλλη, ο νόμος μπορεί να της απαγορεύει να φύγει μαζί με τα παιδιά. Μερικές προσπάθησαν να φύγουν αλλά τις κυνήγησαν και τις ανάγκασαν να επιστρέψουν, είτε με τη βία είτε με την πειθώ. Οι φίλοι που δεν έχουν κατανόηση μπορεί να πιστεύουν εσφαλμένα ότι τέτοιες γυναίκες αποδέχονται την κακομεταχείριση.