Ukpọhọde Inemesịt Ubon

Nyene Nneme ye Nditọ Fo Ban̄a Idacn̄

Uyen kiet emi ekerede Alicia * ọdọhọ ete: “Ndusụk ini esidọn̄ mi ndifiọk n̄kpọ mban̄a idan̄, edi nsikere ke edieke mbụpde ete ye eka mi ke mmọ ẹdikere ke enyene se nnamde.”

Inez, eka Alicia, ọdọhọ ete: “N̄kpama nditetie ye adiaha mi nneme n̄kpọ mban̄a idan̄, edi enye ke esịn ibuot esịn itọn̄ ye mbubehe idemesie. Ọsọsọn̄ enye ndinyene ini.”

MFỊN, n̄kpọ aban̄ade idan̄ ọyọyọhọ kpukpru ebiet—ke ekebe ndise, ndise senima, ye ke obukpọk ntọt unyam n̄kpọurua. Etie nte ke n̄kukụre itie oro ibuotikọ emi osụk edide n̄kpọ mbet edi ke ufọt mme ete ye eka ye nditọ. Uyen kiet ke Canada emi ekerede Michael ọdọhọ ete: “Ọdọn̄ mi nte mme ete ye eka ẹkpefiọkde ke esinam nnyịn ndịk ye bụt ndineme n̄kpọ aban̄ade idan̄ ye mmọ. Emem utom ndineme ye mme ufan nnyịn akan.”

Ediwak ini, esikak mme ete ye eka nditọn̄ọ nneme emi ukem nte esikakde nditọ mmọ. Debra W. Haffner, ekpepn̄kpọ mban̄a nsọn̄idem eketịn̄ ke n̄wed esie oro Beyond the Big Talk ete: “Ediwak ete ye eka ẹdọhọ mi ke ima idep n̄wed oro etịn̄de n̄kpọ aban̄a idan̄ ye edifahade efan̄ inọ eyen mmimọ, iyak inịm ke ubet eyen oro, edi inemeke n̄kpọ ndomokiet iban̄a enye aba.” Haffner ọdọhọ ke etịm an̄wan̄a nditọwọn̄ se edinam oro ọwọrọde. Ke enye ọwọrọ: “Nnyịn iyom fi ọfiọk n̄kpọ aban̄a idemfo ye idan̄; nnyịn iyomke ndineneme n̄kpọ emi ye afo.”

Edieke afo edide ete m̀mê eka, iyomke afo anam n̄kpọ ntre. Ke akpanikọ, oyom afo ke idemfo eneme n̄kpọ aban̄ade idan̄ ye nditọ fo. Kere ban̄a ntak ita emi:

1. Se ẹtịn̄de ẹban̄a idan̄ okpụhọde. James emi edide isua 20 ọdọhọ ete: “Owo idaha idan̄ aba nte edinam ebe ye n̄wan. Idahaemi idan̄ inua, idan̄ etịtifuọ, ye idan̄ Intanet ẹdu—idem ‘ẹnọde etop ye ndise idan̄’ ke akama-ke-ubọk telefon.”

2. Nditọ fo ẹkeme ndibabak n̄kop nsunsu n̄kpọ ẹban̄ade idan̄. Eka kiet emi ekerede Sheila ọdọhọ ete: “Mmọ ẹyekop n̄kpọ aban̄ade idan̄ ndondo oro mmọ ẹtọn̄ọde n̄wed, ndien idịghe se afo oyomde mmọ ẹfiọk ke mmọ ẹdikop.”

3. Nditọ fo ẹnyene mme mbụme ẹban̄ade idan̄ edi ikemeke nditọn̄ọ nneme oro ye afo. Ana, eyen isua 15 emi otode Brazil ọdọhọ ete:  “Ke nditịm ntịn̄, mfiọkke nte n̄kpọtọn̄ọde nneme aban̄ade idan̄ ye ete ye eka mi.”

Ke akpanikọ, ndineme n̄kpọ aban̄ade idan̄ ye nditọ fo edi ubak utom oro Abasi ọnọde fi nte ete m̀mê eka. (Ephesus 6:4) Edi akpanikọ ke emi ekeme ndisọn̄ fi onyụn̄ ọsọn̄ mmọ n̄ko. Edi, ediwak uyen ẹnyịme se Danielle, eyenan̄wan isua 14 ọdọhọde ete: “Iyom mme ete ye eka nnyịn ẹkpep nnyịn n̄kpọ ẹban̄a idan̄—idịghe andikpep m̀mê ekebe ndise.” Didie ndien ke afo ekeme ndineme ibuotikọ emi edide akpan n̄kpọ, edi onyụn̄ etiede etikwo etikwo mi? *

Kere Ban̄a Isua Emana Mmọ

Nditọwọn̄ ẹsitọn̄ọ ndikop n̄kpọ aban̄ade idan̄ toto ke ini emi mmọ ẹdide ata n̄kpri, ibọhọke mmọ idụn̄ke ikpere mme owo. Se itịmerede owo esịt ikan edi nte ke “mme akpatre usen” emi, ndiọi owo ẹdọdiọn̄ “ẹdiọk ẹka iso.” (2 Timothy 3:1, 13) Ke mfụhọ, ikpọ owo ẹsabade ediwak nditọwọn̄ ke idan̄.

Ke ntem, ọfọn afo ọtọn̄ọ ndinọ nditọ fo ukpep aban̄a idan̄ ke ini mmọ ẹdide ata n̄kpri. Eka kiet emi ekerede Renate ke Germany ọdọhọ ete: “Ama ebet tutu mmọ ẹkpon, ekeme ndidi mmọ idimaha aba ndineme n̄kpọ emi ke ntak umiọn̄ emi esimụmde owo ke owo ama ọtọn̄ọ ndifahade efan̄.” Ọfọn ẹkpep nditọ n̄kpọ ẹtiene isua emana mmọ.

Mbon oro mîkponke ikem nditọn̄ọ n̄wed: Tọn̄ọ ndikpep mmọ enyịn̄ nsio nsio ndido idan̄, nyụn̄ sọn̄ọ tịn̄ nte ke owo ndomokiet inyeneke nditụk mme ndido emi. Eka kiet emi ekerede Julia ke Mexico ọdọhọ ete: “N̄kọtọn̄ọ ndikpep eyen mi n̄kpọ ke ini enye edide isua ita. Idem ama enyek mi ndifiọk nte ke mme edep m̀mê ikpọ owo eken ẹkeme ndinam enye n̄kpọ. Ama oyom enye ọfiọk nte ekpekpemede idem esie mbak mbon en̄wen.”

NAM EMI ISE: Kpep eyen fo ndinam n̄kpọ ye iwụk edieke owo ndomokiet odomode ndibre mbre ye ndido idan̄ esie. Ke uwụtn̄kpọ, emekeme ndikpep eyen fo ndidọhọ: “Tre n̄kpọ oro! Nyetịn̄ se anamde oro!” Nam eyen fo ọdiọn̄ọ nte ke ọyọfọn enye nditịn̄—ọkpọkọm owo oro ọdọhọ ke iyọnọ enye n̄kpọ mîdịghe ke iyamia enye. *

Mbon oro ẹtọn̄ọde ufọkn̄wed praimari: Da mme isua emi dian n̄kpọ efen efen ke se eyen fo ama ọkọfọfiọk. Ete kiet emi ekerede Peter ọnọ ekikere ete: “Domo kan̄a ndifiọk se nditọ fo ẹdiọn̄ọde. Ama ọfiọk emi, ọyọdiọn̄ọ m̀mê oyom mmọ ẹkpep n̄kpọ efen efen. Kûyak etie nte ke enyenyịk mmọ eneme nneme emi. Ẹyekeme ndineme n̄kpọ emi edieke esiwakde ndibiat ini ye nditọ fo.”

NAM EMI ISE: Nyene mbio mbio nneme ediwak ini utu ke anyan nneme ini kiet. (Deuteronomy 6:6-9) Ndinam emi idiyakke nneme oro efek nditọ fo. Ndien nte mmọ ẹkponde, mmọ ẹyenyene ifiọk oro ekemde ye isua emana mmọ.

Mme uyen: Ini edi emi ndikụt nte ke eyen fo enyene ifiọk oro ekemde kaban̄a kpukpru se iban̄ade idan̄. Ana emi edide isua 15, oro iketịn̄de iban̄a, ọdọhọ ete: “Nditọ ufọkn̄wed nnyịn ẹsinam idan̄ nte ẹmade-ma. N̄kere ke sia ndide Christian, oyom ndiọn̄ọ ekese mban̄a idan̄. Okposụkedi esinamde owo bụt ndineme mban̄a idan̄, akpana ndiọn̄ọ n̄kpọ mban̄a enye.” *

Tịm kpeme: Ndusụk uyen isimaha ndibụp mbụme koro mmọ ẹkopde ndịk ke ete ye eka mmimọ ẹyekere ke enyene se mmimọ inamde. Se ete kiet emi ekerede Steven okokụtde edi oro. Enye ọdọhọ ete: “Eyen nnyịn ikamaha ndineme n̄kpọ mban̄a idan̄. Edi nte ini akade ima idikụt ke enye akada nte ke nnyịn ima ikere  ke enye ọtọn̄ọ idiọk edinam. Ima inam an̄wan̄a enye nte ke nnyịn inemeke n̄kpọ emi ye enye sia ikerede ke enye ọtọn̄ọ idiọk edinam; edi ke ikoyom nditịm mfiọk nte ke enye enyene ifiọk ekem ndibiọn̄ọ ndiọi mfịghe ubọkn̄ka.”

NAM EMI ISE: Utu ke ndibụp uyen fo akpan mbụme kiet aban̄ade idan̄ nnennen nnennen, bụp enye m̀mê nso ke mme nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ esie ẹkere ẹban̄a idan̄. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme ndidọhọ ete: “Ediwak owo mfịn ẹdọhọ ke idan̄ inua idịghe idan̄. Ndi nditọ ufọkn̄wed mbufo ẹdọhọ ntre?” Mme utọ mbụme oro ẹyen̄wam uyen fo eneme n̄kpọ emi ifụre ifụre onyụn̄ etịn̄ se idide ekikere esie.

Ndikan Bụt

Imọfiọk ke ndineme n̄kpọ aban̄ade idan̄ ye nditọ fo ekeme ndidi kiet ke otu n̄kpọsọn̄ n̄kpọ oro anade afo anam nte ete ye eka. Edi ukeme fo itakke. Eka kiet emi ekerede Diane ọdọhọ ete: “Nte ini akade nneme emi idikakke fi aba, ndien ndineme n̄kpọ ye eyen fo mban̄a idan̄ akam ekeme ndinam mbufo mbiba ẹkpere kiet eken idem.” Steven oro iketịn̄de iban̄a enyịme ye se etịn̄de emi. Enye ọdọhọ ete: “Esimem utom ndineme mme etikwo etikwo ibuotikọ nte idan̄ edieke afo anamde edi ido fo ndisineme n̄kpọ ekededi ke ubon in̄wan̄-in̄wan̄.” Enye ama adian do ete: “Mme etikwo etikwo idaha emi edisụk idodu, edi ndineme nneme in̄wan̄-in̄wan̄ edi ata akpan n̄kpọ ke ubon Christian oro ọsọn̄de idem.”

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Ekebe/Ndise ke page 14]

BỤP IDEMFO . . .

Kot se mme uyen ke nsio nsio itie ke ererimbot ẹtịn̄de mi, ekem bụp idemfo mme mbụme oro ẹtienede.

• “Ete ye eka mi ẹsidọhọ mi n̄kot mme ibuotikọ ẹban̄ade idan̄ ndien ekem ndi mbịne mmọ edieke nnyenede mbụme. Edi ọdọn̄ mi nte mmọ ẹkpenemede-neme n̄kpọ emi.”—Ana, Brazil.

Ntak emi ọfọnde anam se ikande edinọ eyen fo n̄wed aban̄ade idan̄ ete okot?

• “Mmọfiọk ediwak oburobụt n̄kpọ oro ẹban̄ade idan̄—mme n̄kpọ emi n̄kerede ke ete mi ifiọkke. Ndịk ayanam enye edieke mbụpde enye mme n̄kpọ emi.”—Ken, Canada.

Nso ikeme ndinam eyen fo okop ndịk nditịn̄ mfịna esie nnọ fi?

• “Ke akpatre, ke ini n̄kenyenede uko mbụp ete ye eka mi mbụme mban̄a idan̄, mmọ ẹkebọrọ nte n̄kpọ eke ẹyatde esịt ye ami, ẹte, ‘Ntak okpobụpde utọ n̄kpọ oro? Ndi enyene se itịbede?’”—Masami, Japan.

Ke ini eyen fo obụpde fi n̄kpọ aban̄a idan̄, didie ke ibọrọ fo edinam edi mmemmem n̄kpọ mîdịghe ọsọn̄ enye ndineme n̄kpọ emi ye afo ke ini iso?

• “Ọkpọfọn ete ye eka mi ẹnam mi mfiọk nte ke ini mmọ ẹkedide n̄ka mi, ke mmọ ẹma ẹsibụp ukem mbụme emi ndien ke edi ndammana n̄kpọ ọnọ mi ndibụp mbụme n̄ko.”—Lisette, France.

Didie ke afo akpanam esịt eyen fo ana sụn̄, man enye okûkop ndịk ndineme n̄kpọ aban̄ade idan̄ ye afo?

• “Eka mi esibụp mi mbụme aban̄a idan̄, edi ke sụn̄sụn̄ uyo. N̄kere ke emi edi akpan n̄kpọ, mbak editie eyenọwọn̄ ke idem nte ke enye ada ke iso ikpe.”—Gerald, France.

Esinịm uyo didie ke ini enemede n̄kpọ ye eyen fo aban̄a idan̄? Ndi oyom anam ukpụhọde?