Ntak Noah Okokụtde Mfọn ke Iso Abasi Ntak Emi Ekpebehede Nnyịn
Ntak Noah Okokụtde Mfọn ke Iso Abasi Ntak Emi Ekpebehede Nnyịn
ATA ediwak nnyịn imeti mme ini oro ikọbọde akpan etop. Nnyịn imeti ebiet oro ikodude, se ikanamde, ye nte ikanamde n̄kpọ. Nte eyịghe mîdụhe, Noah ikefreke usen oro Jehovah Abasi, kpa Andikara ekondo, ọkọnọde enye etop. Ndien idụhe etop en̄wen oro ekpekedide akpan n̄kpọ akan oro. Jehovah ọkọdọhọ ke imebiere ndisobo ‘kpukpru owo.’ Ẹma ẹdọhọ Noah ọkọn̄ ata akamba ubom oro ẹdidade ẹnyan̄a enye, ubon esie, ye kpukpru orụk unam.—Genesis 6:9-21.
Didie ke Noah akanam n̄kpọ? Ndi enye ama adat esịt ndikop utọ etop oro mîdịghe ndi enye ama afan̄a? Enye akasan̄a didie asian ubon esie etop emi? Bible itịn̄ke. Se enye etịn̄de edi nte ke “Noah [ama] anam kpukpru se Abasi eketemede enye, ntem ke enye anam.”—Genesis 6:22.
Ọkpọikọ edi oro, koro enye etịn̄ ubak ubak se ikanamde Noah okụt mfọn ke iso Abasi—Noah ama eben̄e idem ndinam se Abasi ọkọdọhọde enye anam. (Genesis 6:8) Nso en̄wen ikanam Noah okụt mfọn ke iso Abasi? Ibọrọ mbụme emi edi akpan n̄kpọ koro ana ikpebe Noah man ibọhọ ini oro Abasi edifiakde osio idiọkido efep ke isọn̄. Edi ẹyak ibem iso ineme nte uwem eketiede ye Noah mbemiso Ukwọ oro eketịbede.
Mme Demon Ẹdi Isọn̄
Noah okodu uwem ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini oro ẹkebotde owo. Enye akamana ke n̄kpọ nte isua tọsịn kiet ẹma ẹkebe tọn̄ọ ẹkebot Adam. Mbon oro ẹkedude uwem ini oro ikodụn̄ke ke aba itiat nte ediwak owo ẹsikerede—oro edi, mme edibotn̄kpọ emi idet ẹyọhọde idem ẹnyụn̄ etiede nditen̄ nditen̄, ẹkama okpoyon̄ ke ubọk ẹsan̄a n̄kọhọde n̄kọhọde. Ẹma ẹsidom okpoho ye ukwak, ndien ekeme ndidi Noah ama ada mmọ ọkọn̄ ubom. Ndido ikwọ ẹma ẹdu n̄ko. Mme owo ẹma ẹsidọ ndọ, ẹnyene ubon, ẹtọ in̄wan̄, ẹnyụn̄ ẹbọk ufene. Mmọ ẹma ẹsidep ẹnyụn̄ ẹnyam mme n̄kpọ. Ntem, uwem eketie ini oro ukem nte etiede mfịn.—Genesis 4:20-22; Luke 17:26-28.
Edi ndusụk n̄kpọ ẹkpụhọde. Ukpụhọde kiet edi nte ke mme owo ẹma ẹsidu uwem enen̄ede ebịghi. Ikedịghe esen n̄kpọ owo ndidu uwem mbe isua 800. Noah ekedi isua 950; Adam ekedi isua 930; ndien Methuselah, ete ete Noah, ekedi isua 969. * —Genesis 5:5, 27; 9:28.
Genesis 6:1, 2 etịn̄ aban̄a ukpụhọde efen emi okodude ete: “Edikem, ke owo ẹtọn̄ọde ndiwak ke iso isọn̄, nditọ-iban ẹnyụn̄ ẹmanade ẹnọ mmọ, ndien nditọ-iren Abasi ẹkụt nditọ-iban owo nte ẹyede, ndien mmọ ẹda iban kpukpru eke mmọ ẹmekde ẹdọ.” “Nditọ-iren Abasi” emi ẹkedi mme angel emi ẹketode heaven ẹdi ẹdimen idem eke obụk esịne ẹdụn̄ ye mme owo. Idịghe Abasi ọkọdọhọ mmọ ẹdi isọn̄; mmọ ikonyụn̄ idịghe man ẹdinam ufọn ẹnọ mme owo. Utu ke oro, mmọ ‘ẹkekpọn̄ ebietidụn̄ mmọ’ ke heaven man ẹdinyene ebuana ye ndiye iban ke isọn̄. Mmọ ẹma ẹkabade ẹdi mme demon.—Jude 6.
Sia mme demon emi ẹkedide mbon nsọn̄ibuot, ẹbiarade, ẹnyụn̄ ẹnyenede odudu ye ifiọk ẹkan owo, mmọ ẹma ẹbiat mme owo. Ekeme ndidi mmọ ẹma ẹkara mme owo. Mmọ ikesinamke n̄kpọ ke ndịbe, nte abiatibet emi esidịbede-dịbe ọdọk ubi. Utu ke oro, mmọ ẹma ẹsọn̄ ibuot an̄wan̄wa ye ndutịm Abasi.
Nditọ Abasi emi ẹma ẹnyene ebuana ye iban, ndien iban emi ẹma ẹman nditọ emi ẹkenen̄erede ẹkop odudu ke ẹma ẹkekponi. Ẹkekot mmọ ke usem Hebrew “Nephilim” m̀mê ata ikpọ owo. Bible ọdọhọ ete: “Ata ikpọ owo ẹkedu ke isọn̄ ke ini oro; ndien ke nditọ iren Abasi ẹma ẹketiene nditọ-iban owo n̄ko, mmọ ẹnyụn̄ ẹmande nditọ ẹnọ mmọ, mmọ ẹdi ata n̄kpọsọn̄ owo uko, emi ẹdude ke eyo oko, mbon etop.” (Genesis 6:4) Ẹma ẹnen̄ede ẹbak mme Nephilim. Ikọ oro “Nephilim” ọwọrọ mbon oro ẹsinamde mbon en̄wen ẹduọn̄ọ. Mmọ ẹkedi mme owotowo, ndien etie nte ndusụk n̄ke m̀mê mbiet oro ẹkekapde ke eset ẹkeban̄a afai afai edinam mmọ.
Ndinen Owo Ẹfụhọ
Bible ọdọhọ ke idiọkido ama ọdọn̄ n̄kam ke isọn̄ onyụn̄ ọyọhọ emana oro. Enye ọdọhọ ete: ‘Idiọk-n̄kpọ owo okpon ke isọn̄, kpukpru n̄kpọ ke ekikere esịt esie ẹnyụn̄ ẹsụk ẹdi idiọk kpukpru ini. Afai onyụn̄ ọyọhọ ke ererimbot. Kpukpru owo ẹbiat usụn̄ mmọ ke isọn̄.’—Genesis 6:5, 11, 12.
Nte ererimbot eyo Noah eketiede edi oro. Noah ikebietke mbon eken, ‘enye ama enen onyụn̄ asan̄a ye Abasi.’ (Genesis 6:9) Imemke utom eti owo ndidụn̄ ye ndiọi owo. Se mme owo ẹketịn̄de ẹnyụn̄ ẹnamde akanam Noah ofụhọ didie ntem! Ekeme ndidi eketie enye ke idem nte eketiede Lot, kpa edinen owo efen emi okodude uwem ke Ukwọ oro ama ekebe. Lot emi okodụn̄de ye oburobụt mbon Sodom, ‘ama ofụhọ etieti aban̄a obukpo ido emi mme abiatibet ẹkesịnde idem,’ ndien “se edinen owo emi okokụtde onyụn̄ okopde ke adan̄aemi odụn̄de ke otu mmọ ke usen ke usen ama otụhọde edinen ukpọn̄ esie ke ntak ukwan̄ edinam mmọ.” (2 Peter 2:7, 8) Anaedi nte eketiede Noah ke idem edi oro.
Ndi mme enyene-ndịk n̄kpọ oro ẹtịbede m̀mê ido unana uten̄e Abasi mbon oro ẹkande fi ẹkụk anam fi ofụhọ? Ke edide ntre, afo emekeme ndifiọk nte eketiede Noah ke idem. Kam kere nte ọkọsọn̄de enye ndidụn̄ ke ererimbot ukwan̄ido ke isua 600, sia enye ekedi isua 600 ke ini Ukwọ ọkọtọn̄ọde. Ọkọdọn̄ Noah didie ntem ndikụt ẹsiode idiọkido ẹfep!—Genesis 7:6.
Noah Iketiehe nte Mbon Eyo Esie
Noah ama “ọfọn ama ke eyo esie.” (Genesis 6:9) Tịm fiọk ke Bible ọdọhọ ke enye ama ọfọn ama ke eyo esie, idịghe mbon eyo esie ẹkedọhọ ke enye ọfọn ama. Ke nditịn̄ ke usụn̄ en̄wen, enye ama ọfọn ama ke enyịn Abasi, edi Noah eketie nte ntaha owo ke enyịn mbon eyo oro. Nnyịn imekeme ndinịm ke enye ikenyịmeke ye ekikere oro uwak owo ẹkenyenede, enye ikonyụn̄ ibuanake ke unọ idem inemesịt ye edinam n̄kaowo oro mîkọnọhọ Abasi ukpono. Kam kere nte mme owo ẹkedade enye ke ini enye ọkọtọn̄ọde ndikọn̄ ubom! Ekeme ndidi mmọ ẹma ẹsak enye nsahi. Mmọ ikekereke ke se enye eketịn̄de eyetịbe.
Ke adianade do, Noah ama enen̄ede enịm Abasi ke akpanikọ, onyụn̄ asian mbon en̄wen aban̄a emi. Bible ọdọhọ ke enye ekedi “ọkwọrọ edinen ido.” (2 Peter 2:5) Nte eyịghe mîdụhe, Noah ama ọfiọk ke ẹyebiọn̄ọ imọ. Enoch emi ekedide ete ete esie ekedi edinen owo; enye ama etetịn̄ ke Abasi eyebiere ikpe ọnọ ndiọi owo. Ke akpanikọ, emi ama anam ẹkọbọ enye okposụkedi Abasi mîkayakke mme asua ẹwot enye. (Genesis 5:18, 21-24; Mme Hebrew 11:5; 12:1; Jude 14, 15) Ama oyom Noah enyene uko ye mbuọtidem nte ke Abasi ekeme ndikpeme imọ nsio ke ubọk Satan, mme demon, mme Nephilim, ye ata ediwak mbon oro ẹkebiọn̄ọde enye ẹnyụn̄ ẹsuade etop esie.
Mbon oro mînamke n̄kpọ Abasi ẹsiwak ndibiọn̄ọ mbon oro ẹnamde n̄kpọ Abasi. Ẹma ẹkam ẹsua Jesus Christ ye mbon oro ẹketienede enye. (Matthew 10:22; John 15:18) Noah ama enyene uko ndinam n̄kpọ Abasi okposụkedi emi mîkedịghe ọsọ n̄kpọ ke eyo esie. Enye ama ọfiọk ke ndikụt mfọn ke iso Abasi enen̄ede ọfọn akan edikụt mfọn ke iso mbon oro ẹkebiọn̄ọde enye. Mmọdo, Noah ama okụt mfọn ke iso Abasi.
Noah Ama Anam N̄kpọ
Nte nnyịn ikụtde, Noah ama ọkwọrọ ikọ ọnọ mbon en̄wen uko uko. Didie ke mmọ ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a etop oro enye akadade ọsọk mmọ? Bible ọdọhọ ke mmọ ẹma “ẹdia ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄, irenowo ẹdọ ndọ ẹnyụn̄ ẹda iban ẹnọ ke ndọ, tutu esịm usen emi Noah odụkde ke ubom; mmọ inyụn̄ ifiọkke tutu ukwọ edi edikpọri mmọ kpukpru efep.” Mmọ ikamaha ndinam item oro ẹkenọde.—Matthew 24:38, 39.
Jesus ọkọdọhọ ke eyo nnyịn editie ntre. Ke se ibede isua ikie idahaemi, Mme Ntiense Jehovah ẹmetọt ke Jehovah ọmọn̄ ọsọsọp anam n̄kpọ man osu un̄wọn̄ọ esie ndida edinen obufa ererimbot ndi. Okposụkedi ediwak miliọn owo ẹnamde n̄kpọ ẹban̄a ntọt emi, ediwak biliọn mbon oro ẹdụn̄de ke isọn̄ inamke n̄kpọ ndomokiet. “Mmọ ẹkoi” ẹfre ke se ẹtịn̄de emi ẹyetịbe ẹnyụn̄ ẹfre se Ukwọ oro akadade aban̄a.—2 Peter 3:5, 13.
Nte ededi, Noah ama anam n̄kpọ. Enye ama enịm se Jehovah Abasi akasiande enye. Ẹma ẹnyan̄a enye ke ntak n̄kopuyo esie. Apostle Paul ekewet ete: “Oto mbuọtidem Noah, ke Abasi ama ọkọnọ enye ntọt aban̄a mme n̄kpọ oro owo mîkwe kan̄a, owụt mbak Abasi Mme Hebrew 11:7.
onyụn̄ ọbọp ubom ndida nnyan̄a mbonufọk esie.”—Uwụtn̄kpọ Oro Anade Ikpebe
Ubom oro Noah ọkọkọn̄de ama enen̄ede okpon—ọniọn̄ akan an̄wa mbre ikpa onyụn̄ okon̄ nte ufọk oro enyenede enyọn̄ ition. Enye akada se ikande mita 30 ọniọn̄ akan n̄kponn̄kan nsụn̄ikan̄ oro akanam ẹdade eto ẹbọp. Edi akpanikọ nte ke ubom oro ikedịghe nsụn̄ikan̄; edi ẹkekọn̄ enye man ekeme ndifiọrọ ke enyọn̄ mmọn̄. Nte ededi, akana andikọn̄ enyene ifiọk ubotn̄kpọ. Ndien ẹkenyene ndida itai nyet ke esịt ye edem ubom oro. Ekeme ndidi ama ada se ikande isua 50 ndikọn̄ ubom oro mma.—Genesis 6:14-16.
Ikokụreke do. Noah ekenyene ndibon udia oro ubon esie ye mme unam ẹdidiade ke isua kiet. Mbemiso Ukwọ oro ọkọtọn̄ọde, akana ẹtan̄ mme unam ẹbok ẹnyụn̄ ẹtan̄ mmọ ẹdọn̄ ke ubom. “Noah [ama] anam kpukpru se Jehovah eketemede enye.” Nso n̄kpọ inemesịt ke ekedi ntem ke ini kpukpru n̄kpọ ẹkekemde, Jehovah onyụn̄ ọkọbi usụn̄ ubom oro!—Genesis 6:19-21; 7:5, 16.
Ekem Ukwọ oro ama ọtọn̄ọ. Edịm ama edep ke okoneyo 40 ye uwemeyo 40. Noah ye ubon esie ẹkenyene ndidu ke ubom oro ke isua kiet tutu mmọn̄ oro asat. (Genesis 7:11, 12; 8:13-16) Kpukpru ndiọi owo ẹma ẹtak. Noah ye ubon esie kpọt ẹkebọhọ ẹdụk edisana isọn̄.
Bible ọdọhọ ke Ukwọ eyo Noah ‘okowụt nte n̄kpọ editiede.’ Didie? Nnyịn ikot ite: “Ẹmụm enyọn̄ ye isọn̄ emi ẹdude ke emi ẹnịm ẹnọ ikan̄ ẹnyụn̄ ẹnịm ẹnọ usen ubiereikpe ye nsobo mbon unana uten̄e Abasi.” Nte ededi, mme owo ẹyebọhọ kpa nte ẹkebọhọde ke eyo Noah. Tịm fiọk ete ke “Jehovah ọfiọk nte anyan̄ade mbon uten̄e Abasi osio ke idomo.”—2 Peter 2:5, 6, 9; 3:7.
Noah ama eten̄e Abasi onyụn̄ enen ke eyo esie. Enye ama enen̄ede okop uyo Abasi. Enye ama enyene uko ndinam se inende okposụkedi enye ọkọfiọkde ke mbon oro mîyomke ndinam n̄kpọ Abasi ẹyesịn imọ ke ndek ẹnyụn̄ ẹsua imọ. Edieke ikpebede Noah, nnyịn n̄ko iyokụt mfọn ke iso Abasi inyụn̄ inyene idotenyịn nte ke iyọbọhọ idụk obufa ererimbot ke mîbịghike.—Psalm 37:9, 10.
[Ikọ Idakisọn̄]
^ ikp. 7 Kot ibuotikọ oro “Did They Really Live That Long?” ke Awake! eke July 2007, page 30.
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 5]
Etie nte ndusụk n̄ke m̀mê mbiet oro ẹkekapde ke eset akaban̄a afai afai edinam mme Nephilim
[Ndise ke page 7]
Edieke ikpebede Noah, nnyịn iyokụt mfọn ke iso Abasi
[Ebiet Ẹdaden N̄kpọ Ẹto]
Alinari/Art Resource, NY