Ndi Ẹyesobo Isọn̄ Emi Tutu Amama?

NDI akanam emekere m̀mê nso iditịbe inọ isọn̄ emi ke ini iso? Se itịbede inọ ediye ekondo nnyịn idahaemi anam ediwak owo ẹkere ke isọn̄ emi eyebe efep usen kiet.

Ke akpanikọ, mme owo ẹsobo isọn̄ emi ke ndisabade mme ọsọn̄urua n̄kpọ-obot, utọ nte mmọn̄, ofụm, ẹnyụn̄ ẹwot mme akai. Ke adianade do, ndusụk ntaifiọk ẹdọhọ ke ika ọyọduọ usen kiet osobo ofụri isọn̄ ye kpukpru mme odu uwem n̄kpọ oro ẹdude ke isọn̄, mîdịghe, ke utịn eyetre ndinọ un̄wana usen kiet.

Ntaifiọk ẹdọhọ ke isọn̄ emi ayabiara sụn̄sụn̄ ke ediwak biliọn isua ke iso, tutu idịghe aba se mme owo ẹkemede ndidụn̄. Encyclopædia Britannica okot emi “afanikọn̄ oro owo mîkemeke nditre.”

Edi n̄kpọ inemesịt ndifiọk ke Bible ọdọhọ ke Jehovah Abasi idiyakke ẹsobo isọn̄ emi, m̀mê ẹnam enye okûdi se ẹkemede ndidụn̄. Andibot enen̄ede “ọsọn̄ odudu” ekem ndinam ekondo aka iso odu ke nsinsi. (Isaiah 40:26) Ntre, afo emekeme ndinịm mme ikọ emi: “[Abasi] odori isọn̄ ke itie esie, idisehekede ke nsinsi-nsinsi.” “Utịn ye ọfiọn̄, mbufo ẹtoro enye: kpukpru ntantaọfiọn̄ un̄wana, ẹtoro enye. . . . koro enye okowụkde, ndien mmọ ẹboro: enye onyụn̄ anam mmọ ẹbịghi ke nsinsi-nsinsi.”—Psalm 104:5; 148:3-6.

Uduak Abasi Kaban̄a Isọn̄

Abasi ikoyomke ẹbiat ẹnyụn̄ ẹsabade isọn̄ nte ẹnamde mfịn. Utu ke oro, Abasi okobot akpa eren ye n̄wan oro, Adam ye Eve, onyụn̄ enịm mmọ ke ediye in̄wan̄. Nte ededi, Paradise oro ikpakakaha  iso iye ke idemesie. Abasi ama ọdọhọ mmọ ‘ẹdiọn̄ ẹnyụn̄ ẹkpeme enye.’ (Genesis 2:8, 9, 15) Utom oro Abasi ọkọnọde ete ye eka nnyịn oro ẹkedide mfọnmma ekenem didie ntem!

Edi se Abasi akaduakde ẹnam ke isọn̄ ikedịghe ẹdikpeme In̄wan̄ Eden kpọt. Enye okoyom ofụri isọn̄ akabade edi paradise. Ntak edi oro enye okowụkde Adam ye Eve ete: “Mbufo ẹtọt, ẹnyụn̄ ẹwak, ẹnyụn̄ ẹyọhọ ke isọn̄, ẹnyụn̄ ẹkan enye: ẹnyụn̄ ẹkara iyak ke akamba mmọn̄, ye inuen ke enyọn̄, ye kpukpru n̄kpọ uwem eke ẹnyọnide ke isọn̄.”—Genesis 1:28.

Edi n̄kpọ mbọm nte ke atan̄idem angel kiet emi ẹkedide ẹdidiọn̄ọ nte Satan ama ọbiọn̄ọ uduak Abasi. Enye okoyom Adam ye Eve ẹkpono imọ. Ntre, enye ama ada urụkikọt etịn̄ ikọ ọnọ mmọ, anam mmọ ẹsọn̄ ibuot ye ukara Abasi. (Genesis 3:1-6; Ediyarade 12:9) Unana esịtekọm mmọ akabiak Andibot didie ntem! Edi nsọn̄ibuot mmọ ikokpụhọke uduak Jehovah Abasi kaban̄a isọn̄. Jehovah ọdọhọ ete: “Ikọ mi emi ọwọrọde mi ke inua . . . idifiakke itiene mi ubọk-ubọk, tutu enye anam se mmade, onyụn̄ okụt unen ke utom emi ndọn̄de enye.”—Isaiah 55:11.

Enyene se inamde Jehovah ayak Satan aka iso ọsọn̄ ibuot tutu esịm mfịn emi. Ke ofụri ini emi, mme owo ẹmedomo nsio nsio ukara ẹse, edi se nnyịn ikụtde ẹwụt ke baba owo kiet ikemeke ndida ke idem n̄kpọn̄ Abasi, nte emi Satan ọkọdọhọde. *—Jeremiah 10:23.

Ke n̄kan̄ eken, Abasi ọmọdiọn̄ ndinen owo ke ediwak isua oro ẹbede. Enye n̄ko anam ẹwet ke Bible se iketịbede inọ mbon oro ẹkekopde uyo imọ, ye mbon oro mîkokopke. Ke adianade do, Jehovah anam mme utịbe utịbe n̄kpọ man nnyịn ibọ ufọn ke ini iso. Ima akanam enye ọnọ ubonowo Andinyan̄a, oro edi, edima Eyen esie, Jesus Christ, edikpep nnyịn mfọnn̄kan usụn̄ uwem, onyụn̄ ọnọ uwem esie ke ibuot nnyịn. (John 3:16) Sia mîkpakanaha Jesus akpa, Abasi ama ada n̄kpa esie edep se Adam ye Eve ẹkeduọkde, oro edi, nsinsi uwem ke isọn̄ oro ẹnamde edi paradise. * Oro anam Jehovah Abasi ọtọn̄ọ ukara ke heaven ndikara ofụri ubonowo, onyụn̄ emek Eyen esie, kpa Jesus Christ oro Enye akanamde eset, ndidi Edidem Obio Ubọn̄ oro. Utịbe utịbe ndutịm emi ayanam uduak Abasi kaban̄a isọn̄ osu.—Matthew 6:9, 10.

Ntem, afo emekeme ndinen̄ede nnịm mme utịbe utịbe un̄wọn̄ọ Bible emi: “Ẹyekpok mme idiọk owo ẹfep: edi mmọ eke ẹbetde Jehovah ẹyeda isọn̄ ẹnyene. Nti owo ẹyeda isọn̄ ẹnyene, ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi.” “‘Sese! Ebietidụn̄ Abasi omodu ye owo, enye oyonyụn̄ odụn̄ ye mmọ, ndien mmọ ẹyedi ikọt esie. Abasi ke idemesie oyonyụn̄ odu ye mmọ. Ndien enye ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep, n̄kpa idinyụn̄ idụhe aba, mfụhọ m̀mê ntuan̄a m̀mê ubiak idinyụn̄ idụhe aba. Mme akpa n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.’ Ndien Enye emi etiede ke ebekpo ọdọhọ ete: ‘Sese! Mmanam kpukpru n̄kpọ ẹdi mbufa.’”—Psalm 37:9, 29; Ediyarade 21:3-5.

Bible Ituahake ye Idemesie

Nte ededi, ndusụk owo ẹkeme ndikere, ‘Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke mme itie Bible oro ẹkotde ke enyọn̄ emi ituahake ye mme itie Bible oro ẹtiede nte ke ẹdọhọ ke ẹyesobo isọn̄ ẹfep?’ Ọfọn, yak ise ndusụk itie Bible emi ise. Ndidụn̄ọde mme itie Bible emi ayanam ifiọk ke Bible ituahake ye idemesie.

 Idem mbemiso ntaifiọk ẹkedide ẹdifiọk ke mme n̄kpọ-obot ‘ẹkeme ndibiara,’ andiwet psalm ama ewewet ke anyan ini ko ete: “Afo [oro edi, Abasi] okodori isọn̄ ke itie esie ke eyo oko: ndien enyọn̄ edi se ubọk fo ẹnamde. Mmọ ẹyesobo, edi afo eyebịghi; ndien kpukpru mmọ ẹyetaha nte ọfọn̄idem; afo oyokpụhọ mmọ nte ekụra, ndien mmọ ẹyekpụhọ: edi afo edi kpasụk enye, ndien isua fo idikụreke.”—Psalm 102:25-27.

Andiwet psalm iketịn̄de ikọ emi ndiwụt ke nsinsi uduak Abasi kaban̄a isọn̄ okpụhọde. Utu ke oro, enye okowụt ke Abasi odu ke nsinsi, ke adan̄aemi kpukpru n̄kpọ oro Abasi okobotde ẹkemede ndibiara. Ke mîkpedịghe odudu Abasi oro ekemede ndinam n̄kpọ aka iso edi obufa, ofụri ekondo akpabiara. Mmọdo, ke Abasi mîkpesehe enye enyịn, isọn̄ emi ‘akpataha ama,’ mîdịghe, ebe efep.

Mme itie N̄wed Abasi efen ẹdu oro ẹkemede nditie nte ke se mmọ ẹtịn̄de ẹtuaha ye uduak Abasi kaban̄a isọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, Bible ọdọhọ ke enyọn̄ ye isọn̄ ‘ẹyebe ẹfep.’ (Ediyarade 21:1) Ke akpanikọ, ikọ emi ituahake ye un̄wọn̄ọ Jesus emi: “Inemesịt edi eke mme enyene ifụre ifụre ido, koro mmọ ẹyeda isọn̄ ẹnyene.” (Matthew 5:5) Nso ndien ke ikọ Bible oro, enyọn̄ ye isọn̄ ‘ẹyebe ẹfep,’ ọwọrọ?

Bible esiwak ndida ikọ oro “isọn̄,” m̀mê “ererimbot,” ye “ekondo,” ndida mban̄a ubonowo. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a ufan̄ikọ emi: “Ofụri ererimbot ekedi usem kiet ye ikọ kiet.” (Genesis 11:1) Mi, “ererimbot” ada aban̄a mbon oro ẹkedụn̄de ke ererimbot. Uwụtn̄kpọ en̄wen odu ke Psalm 96:1, emi ọdọhọde ete: “Mbufo, ofụri ekondo, ẹkwọ ẹnọ Jehovah.” Ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke mme ufan̄ikọ emi, ye ediwak eken, ke “ererimbot” ye “ekondo” ẹda ẹban̄a mme owo.—Psalm 96:13.

Ndusụk ini, Bible esimen mme andikara isọn̄ odomo ye enyọn̄ m̀mê mme edibotn̄kpọ oro ẹdude ke ikpaenyọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, Bible okokot ndiọi mme andikara Babylon n̄wan ima ọfiọn̄, sia mmọ ẹkemenerede idem ke enyọn̄ ẹkan mmọ eken. (Isaiah 14:12-14) Ndamban̄a “enyọn̄” Babylon emi, oro edi, mme andikara, ye ndamban̄a “isọn̄,” oro edi, mbon oro ẹkedade ye ukara emi, ẹma ẹbe ẹfep ke isua 539 M.E.N. kpa nte ẹkebemde iso ẹtịn̄. (Isaiah 51:6) Emi ama anam nsụhọ mme Jew ẹfiak ẹnyọn̄ọ Jerusalem, ndien “mbufa enyọn̄,” oro edi, obufa ukara, ama ọtọn̄ọ ndikara “obufa isọn̄” emi ekedide ndinen owo.—Isaiah 65:17.

Ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Bible ndidọhọ ke enyọn̄ ye isọn̄ ẹyebe ẹfep ada aban̄a utịt ndiọi ukara owo ye ndiọi mbon oro ẹdade ye mmọ. (2 Peter 3:7) Emi ayanam obufa ukara Abasi eke heaven ọdiọn̄ edinen obufa ubonowo, koro “mbufa enyọn̄ ye obufa isọn̄ ẹdu emi nnyịn itiede ibet nte ekemde ye un̄wọn̄ọ [Abasi], ndien edi mi ke edinen ido edidụn̄.”—2 Peter 3:13.

Ntre, afo emekeme ndinyene mbuọtidem ke un̄wọn̄ọ oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde ete ke isọn̄ emi edidu ke nsinsi. Ke adianade do, Bible owụt se afo enyenede ndinam man etiene okụt utịbe utịbe ini oro ẹdinamde ofụri isọn̄ akabade Paradise. Jesus ọkọdọhọ ete: “Nsinsi uwem ọwọrọ mmọ ndinyene ifiọk mban̄a fi, ata Abasi kierakiet, ye enye emi afo okosiode ọdọn̄, kpa Jesus Christ.” (John 17:3) Ntak mûdụn̄ọkede se Bible ekpepde aban̄a se iditịbede inọ isọn̄ ye ubonowo? Mme Ntiense Jehovah ke mbọhọ mbufo ẹyekop inemesịt ndin̄wam fi anam emi.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 12]

Bible ọn̄wọn̄ọ ke isọn̄ emi edidu ke nsinsi

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 10]

Background globe: NASA/The Visible Earth (http://visibleearth.nasa.gov/); polar bear: © Bryan and Cherry Alexander Photography