Kwọ Nọ Jehovah!
Kwọ Nọ Jehovah!
“Nyọkwọ edinem ikwọ nnọ Abasi mi adan̄a nte ndude uwem.” —PS. 146:2.
1. Nso ikanam David ewet ndusụk ikwọ esie?
INI David ekedide akparawa, enye ama esikpeme erọn̄ ete esie ekpere Bethlehem. Nte enye anamde emi, enye ama esikụt mme utịbe utom Jehovah: ikpaenyọn̄ emi ọyọhọde ye mme ntantaọfiọn̄, “mme unam ikọt,” ye “mme inuen enyọn̄.” Se enye okokụtde ama enen̄ede otụk enye tutu enye ewet mme ikwọ itoro emi enen̄erede otụk owo ọnọ Andinam mme utịben̄kpọ emi. Ediwak ikwọ emi ẹdu ke n̄wed Psalm. *—Kot Psalm 8:3, 4, 7-9.
2. (a) Nso ke ikwọ ekeme ndinam nnọ owo? Nọ uwụtn̄kpọ. (b) Psalm 34:7, 8 ye Psalm 139:2-8 ẹkpep nnyịn nso aban̄a itie ebuana David ye Jehovah?
2 Etie nte ini emi ke David akada ekpep ndibre ikwọ onyụn̄ akabade ata ebre-ikwọ. Enye ama ọfiọk ndibre ikwọ tutu ẹkot enye edibre ọnọ Edidem Saul. (N̄ke 22:29) Ikwọ David ama esinam idem enem Edidem Saul, kpa nte eti ikwọ esinemde owo ke idem mfịn. Ini kiet ekededi emi David ekebrede ikwọ ọnọ Saul, ‘ama esifụre Saul ke idem onyụn̄ enem enye.’ (1 Sam. 16:23) Ikwọ emi abak-Abasi emi ekewetde onyụn̄ ebrede ke osụk enyenyene ufọn tutu esịm emi. Kamse, se ikande isua 3,000 ẹbe tọn̄ọ David akamana, ndien ata ediwak owo emi ẹnyenede nsio nsio idaha ke uwem ẹnyụn̄ ẹdụn̄de ke nsio nsio ebiet ẹsikot mme ikọ ikwọ David kpukpru ini man ẹbọ ndọn̄esịt ẹnyụn̄ ẹnyene idotenyịn.—2 Chron. 7:6; kot Psalm 34:7, 8; 139:2-8; Amos 6:5.
Ikwọ Enen̄ede Edi Akpan N̄kpọ ke Utuakibuot Akpanikọ
3, 4. Nso ndutịm ke ẹkenam ke eyo David man ẹsikwọ ikwọ ẹnọ Abasi?
3 David ama enyene enọ, onyụn̄ ada enọ emi ọnọ Jehovah ubọn̄—ndien idụhe se ifọnde ntem. Ke ẹma ẹkemek David edidem Israel, enye ama anam ndutịm man ẹsikwọ ndinem ikwọ ke ataya utuakibuot. Ẹma ẹnọ n̄kpọ nte nditọ Levi 4,000 utom ‘editoro Jehovah,’ ẹnyụn̄ ẹsio owo 288 ke otu emi ẹnọ ‘ukpep ndikwọ ikwọ nnọ Jehovah, ndien kpukpru mmọ ẹkedi nta ikwọ.’—1 Chron. 23:3, 5; 25:7.
4 David ekewet ediwak ke otu ikwọ oro nditọ Levi ẹkebrede ẹnyụn̄ ẹkwọde. Anaedi se ẹkekwọde ama esinen̄ede otụk eyen Israel ekededi emi okodude okop nte ẹkwọde mme ikwọ David emi. Nte ini akade, ke ini ẹkemende ekebe ediomi ẹdọk ẹdi Jerusalem, “David [ama] ọdọhọ mme etubom nditọ Levi ete ẹnịm nditọete mmọ emi ẹdide mme ọkwọikwọ, ẹnam mmọ ẹkama mme n̄kpọ ubre ikwọ, kpa ndido urụk ye mme harp ye mme usan n̄kukwak, ẹbre ikwọ uyo ọsọn̄ man ẹnam ẹkop n̄kpo idara.”—1 Chron. 15:16.
5, 6. (a) Ntak emi ẹkedade ikwọ ke ata akpan n̄kpọ ntre ke ini ukara David? (b) Isan̄a didie ifiọk ke ẹma ẹda ikwọ ke akpan n̄kpọ ke utuakibuot Israel eset?
5 Ntak emi ẹkedade ikwọ ke ata akpan n̄kpọ ntre ke eyo David? Ndi ekedi n̄kukụre koro Edidem David ke idem esiemmọ ekedide ebre-ikwọ? Baba, enyene ntak en̄wen, ndien ẹma ẹtịn̄ ntak emi ediwak isua ke ukperedem ke ini Edidem Hezekiah akafiakde ọtọn̄ọ utom temple. Udiana Chronicle 29:25 ọdọhọ ete: “Enye [oro edi, Hezekiah] anam nditọ Levi ẹdada ke ufọk Jehovah, ẹkama usan n̄kukwak, ye ndido urụk ye harp, kpa nte David ye Gad okụt-n̄kukụt edidem ye prọfet Nathan ẹkewụkde, koro Jehovah akadade mme prọfet esie ọnọ ewụhọ emi.”
6 Ih, Jehovah akada mme prọfet esie eteme ikọt esie ete ẹda ikwọ ẹtoro imọ. Ẹma ẹkam ẹdọhọ nditọ Levi oro ẹkedide mme ọkwọikwọ ẹkûtiene ẹnam utom oro nditọ Levi eken ẹkesinamde man mmọ ẹnyene ini oro ekemde ndida n̄wet ikwọ nnyụn̄ n̄kpep ikwọ.—1 Chron. 9:33.
7, 8. Nso ke Jehovah enen̄ede oyom ke ini ikwọde ikwọ Obio Ubọn̄?
7 Afo emekeme ndidọhọ ete, “Emi mmenyeneke uyo ikwọ mi, owo ikpakabatke-bat mi isịn ke otu mbon ikwọ ke ataya utuakibuot!” Ndi ekere ke kpukpru mme Levi oro ẹkesikwọde ikwọ ẹkedi nta? Akpa Chronicle 25:8 ọdọhọ ke ndusụk mmọ ‘ẹkekpekpep.’ Fiọk n̄ko ete ke ekeme ndidi nta mme ebre-ikwọ ye mme ọkwọ ikwọ ẹma ẹdu ke mme esien en̄wen ke Israel, edi Jehovah ekemek mme Levi ete ẹsikwọ ikwọ. Imekere ke edide mmọ ẹkedi nta m̀mê ẹkekpekpep, kpukpru mme anam-akpanikọ nditọ Levi emi ẹkesikwọ ikwọ ke ofụri esịt.
8 David ama ama ikwọ onyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ọ ikwọ. Edi ndi n̄kukụre se Abasi oyomde edi owo ndinen̄ede ndiọn̄ọ ikwọ? David ekewet ke Psalm 33:3 ete: “Ẹsịn ofụri ukeme mbufo ẹbre ndido urụk ẹnyụn̄ ẹsio n̄kpo idara.” Se Jehovah akam enen̄erede oyom edi nnyịn ‘ndisịn ofụri ukeme’ n̄kwọ itoro nnọ enye.
Ikwọ Okosụk Ededi Akpan N̄kpọ ke Eyo David Ama Ekebe
9. Tịn̄ se okpokokụtde onyụn̄ okopde edieke okpokodude ke temple usen emi ẹkeyakde enye ẹnọ Abasi ke eyo ukara Solomon.
9 Ikwọ okosụk ededi akpan n̄kpọ ke utuakibuot akpanikọ ke eyo ukara Solomon. Ke ini ẹkeyakde temple ẹnọ Abasi, ẹma ẹnyene n̄kaikwọ, ndien owo 120 ẹkefri obukpon̄. (Kot 2 Chronicle 5:12.) Bible asian nnyịn ke ‘mme efri obukpon̄ emi kpukpru ẹkedide mme oku ye mme ọkwọikwọ, ẹma ẹkwọ ikwọ uyo kiet nte owo kiet, ẹtoro ẹnyụn̄ ẹkọm Jehovah, koro enye ọfọnde, ima-mfọnido esie onyụn̄ odude ke nsinsi.’ Ke ndondo oro ẹkemenerede uyo ẹkwọ ikwọ idatesịt emi ẹnọ Abasi, “obubịt enyọn̄ [ama] ọyọhọ ufọk,” ndien emi okowụt ke Jehovah ama ufọk oro. Anaedi ama esinem onyụn̄ enyene uten̄e ndikop mme efri obukpon̄ ye ata ediwak mme ọkwọ ikwọ ẹmenerede uyo ẹkwọ ikwọ uyo kiet.—2 Chron. 5:13.
10, 11. Nso iwụt ke mme akpa Christian ẹma ẹsikwọ ikwọ ke ini ẹsopde idem ndituak ibuot nnọ Abasi?
10 Mme akpa mbet Jesus n̄ko ẹma ẹsikwọ ikwọ ke ini ẹsopde idem ndituak ibuot nnọ Abasi. Mmọ ikesisopke idem ke ataya utuakibuot, m̀mê ke temple, edi ẹkesisop ke mme ufọk owo. Kpa ye oro ẹkekọbọde mmọ, mmọ ẹkenyụn̄ ẹsobode ediwak mfịna, mmọ ẹkesụk ẹkọkwọ ikwọ ẹtoro Abasi.
11 Apostle Paul ama eteme nditọete esie ke Colossae ete: “Ẹka iso ẹda psalm ye itoro ye ndinem ikwọ eke spirit . . . ẹteme kiet eken.” (Col. 3:16) Ke ẹma ẹkesịn Paul ye Silas ke ufọk-n̄kpọkọbi, mmọ ẹma “ẹbọn̄ akam ẹnyụn̄ ẹtoro Abasi ke ikwọ,” okposụkedi emi mmọ mîkakamake n̄wedikwọ. (Utom 16:25) Edieke ẹkpesịnde fi ke ufọk-n̄kpọkọbi, ikwọ Obio Ubọn̄ nnyịn ifan̄ ke afo ekpekeme ndikwọ ke ibuot?
12. Didie ke ikpowụt ke imabat mme ikwọ Obio Ubọn̄ nnyịn ke akpan n̄kpọ?
12 Sia ikwọ enen̄ede edi akpan n̄kpọ ke utuakibuot nnyịn, ọkpọfọn ibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi mmenen̄ede nda enye ke akpan n̄kpọ? Ndi mmesisịn ofụri ukeme ndibabak n̄kesịm mbono esop, n̄kpri ye ikpọ mbono man ntiene nditọete n̄kwọ ikwọ ediberede, ndien ndi mmesikwọ ikwọ ke ofụri esịt? Ndi mmesisịn udọn̄ nnọ nditọ mi nte ẹbat ikwọ emi ẹsidade ẹberede Esoputom ye Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme ke akpan n̄kpọ, utu ke ndisida ini emi n̄wọrọ n̄keken̄ idem m̀mê ndinen̄ede ukot?’ Ikwọ edi ata akpan n̄kpọ ke utuakibuot nnyịn mfịn. Ih, edide idi nta m̀mê ikpekpep, kpukpru nnyịn imekeme—ikponyụn̄ inyene—ndidian uyo ọtọkiet ntoro Jehovah.—Men 2 Corinth 8:12 domo.
Nte Ini Okpụhọrede, N̄kpọ Okpụhọde
13, 14. Ntak emi enen̄erede edi akpan n̄kpọ ndikwọ ikwọ ke ofụri esịt ke mme mbono esop? Nọ uwụtn̄kpọ.
13 Ke se ibede isua 100 idahaemi, Zion’s Watch Tower ama etịn̄ kiet ke otu ntak emi mme ikwọ Obio Ubọn̄ nnyịn ẹnen̄erede ẹdi akpan n̄kpọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ndikọkwọ akpanikọ edi eti usụn̄ ndiyak enye osụhọde odụk ikọt Abasi esịt ye ekikere.” Sia ẹdade mme ikọ ikwọ nnyịn ẹto Bible, ndikpep ekpededi ikwọ nnyịn ifan̄ ekeme ndidi ata eti usụn̄ ndiyak akpanikọ osụhọde odụk nnyịn esịt. Ediwak ini, se isinen̄erede itụk mme owo akpa ini oro mmọ ẹdụkde mbono esop nnyịn edi nte ikwọde ikwọ ke ofụri esịt.
14 Mbubreyo usen kiet ke 1869, nte C. T. Russell ọkọnyọn̄de utom, enye ama okop ẹkwọde ikwọ ke ufọk idakisọn̄ kiet. Mbemiso ini emi, enye ekekere ke imọ idikemeke ndifiọk Abasi, ntre enye ama ebiere ndiyak idem nsịn ke mbubehe, ekerede ke edieke imọ inyenede okụk, ke imekeme ndida okụk emi n̄kọk mfịna mme owo, idem ọkpọkọkọm imọ ikemeke ndin̄wam mmọ ẹfiọk Abasi. Brọda Russell ama awaha ufọk emi okokụt ke ẹkenịm ederi do. Enye ama osụhọde etetie akpan̄ utọn̄ okop se ẹtịn̄de. Nte ini akakade, enye ama ewet ke se imọ ikokopde okoneyo oro ama ekem, ke Abasi ama onyụn̄ an̄wam imọ ndifiak nsọn̄ọ mbuọtidem imọ nte ke ẹkeda spirit Esie ẹwet Bible. Omokụt do ke se ikanamde Brọda Russell awaha okodụk mboho oro ekedi ikwọ.
15. Mme ukpụhọde ewe ẹnam ẹsio obufa n̄wedikwọ?
15 Nte eyo esierede, ntre ke N̄wed Abasi etetịm an̄wan̄a nnyịn. Mme N̄ke 4:18, ọdọhọ ete: “Usụn̄ ndinen owo ebiet nyayama un̄wana emi akade-ka iso ayama tutu esịm ufọt uwemeyo.” Un̄wana oro akade-ka iso ayama mi anam inam ukpụhọde ke mme ikwọ nnyịn. Mme Ntiense Jehovah ke ediwak idụt ẹma ẹkama n̄wedikwọ oro ẹkotde Sing Praises to Jehovah ẹkwọ ikwọ ke isua 25 emi ẹbede. * Tọn̄ọ ẹkesio n̄wedikwọ emi, un̄wana Ikọ Abasi amanam ifiọk ediwak n̄kpọ oro nnyịn mîkọfiọkke, ntre nnyịn isitịn̄ke aba ndusụk ikọ emi ẹkewetde ke n̄wedikwọ emi. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn isidọhọke aba “new order,” edi isidọhọ “new world.” Nnyịn isinyụn̄ idọhọke aba “vindicate Jehovah’s name,” edi isidọhọ “sanctify Jehovah’s name.” Ntak edi oro ẹsiode obufa n̄wedikwọ emi ọdọn̄ọde kpukpru mme ukpụhọde emi.
16. Didie ke obufa n̄wedikwọ nnyịn edin̄wam nnyịn inam se Paul etemede ke Ephesus 5:19?
16 Emi ye mme ntak en̄wen ẹnam Otu Ukara ẹnyịme ẹsio obufa n̄wedikwọ oro ẹkotde Sing to Jehovah. Ikwọ obufa n̄wedikwọ nnyịn iwakke aba nte akani, edidi 135. Sia mbufa ikwọ mîwakke, eyemem utom ndimụm ndusụk mbufa ikwọ emi ke ibuot. Emi ekem ye se Paul etemede mi ke Ephesus 5:19.—Kot.
Wụt ke Emenen̄ede Ama Mme Ikwọ Emi
17. Nso ke ikpeti emi edin̄wamde nnyịn itiene ikwọ ikwọ ke mbono esop utu ke nditie n̄kere m̀mê iyakam inam ndudue?
17 Ndi akpana idodop uyo ke ini ẹkwọde ikwọ ke mbono esop mbak nnyịn idinam ndudue isuene idem? Edi kere ise, ‘Ndi odu eke mîsitịn̄ke ikọ idue?’ (Jas. 3:2) Kpa ye oro kpukpru nnyịn isitịn̄de ikọ idue, nnyịn isiyakke emi anam nnyịn itre ndikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk ntoro Jehovah. Ntak emi ndien ikpayakde ndịk edinam ndudue anam itre ndikwọ ikwọ ntoro Abasi? Esinem Jehovah emi ‘ọkọnọde owo inua’ ndikop ikwọde ikwọ itoro enye.—Ex. 4:11.
18. Ẹkere ke akpanam didie ekpep ikwọ nnyịn?
18 Ẹkwọ ndusụk mbufa ikwọ emi ẹdọn̄ ke CD ke ediwak usem. Ẹkot CD emi, Sing to Jehovah—Vocal Renditions. Ikwọ emi enem etieti. Ama ebre enye ndien ndien, ọyọsọp ọdiọn̄ọ ndikwọ ndusụk mbufa ikwọ nnyịn emi. Ẹwet ediwak ikwọ emi ke usụn̄ emi edide ama ọkọkwọ akpa udịm ama, emekeme ndifiọk se iditienede ke ọyọhọ udịm iba. Ntre ke ini ebrede CD emi, ọkpọfọn odomo nditiene n̄kwọ. Edieke esikwọde ikwọ emi ke ufọk tutu emehe fi, eyekeme nditiene n̄kwọ uko uko ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄.
19. Nso isịne ke nditịm mme ikwọ Obio Ubọn̄ nnyịn?
19 Ndusụk ini, imekeme ndida mme ikwọ emi ẹsibrede ke mme usen akpan mbono, mme mbono circuit, ye mme mbono district mfefere mfefere. Nditịm mme ikwọ emi esisịne utom etieti. Ke ẹma ẹkemek mme ikwọ emi ẹdikwọde, ẹsiwet nte ẹdibrede ikwọ emi ẹnọ n̄kaikwọ Watchtower emi esịnede nditọete iren ye iban 64 man ẹbre. Ekem n̄kaikwọ emi ẹsida ini ẹdụn̄ọde ẹnyụn̄ ẹkpep mme ikwọ emi, ekem ẹbre ẹdọn̄ ke kọmputa ke itie ubreikwọ nnyịn ke Patterson ke New York. Owo duop ke otu nditọete emi idụn̄ke ke United States. Kpukpru mmọ ẹbat nte ata akwa ifet nditiene mbre ndinem ikwọ emi ẹsikwọde ke mme edinam nnyịn. Akpana isiwụt esịtekọm ke ima ye n̄waidem nditọete nnyịn emi. Ndien usụn̄ kiet ndinam emi edi ndisụhọde ntetie ke ini etieibuot okpokoro ikpehe edinam ọdọhọde itetie ikop ikwọ emi ẹkedade ini ẹtịm ẹnọ nnyịn mi.
20. Nso ke afo ebiere ndinam?
20 Jehovah esikpan̄ utọn̄ okop nte ikwọde ikwọ itoro enye. Enye abat mme ikwọ emi ke akpan n̄kpọ. Esịt esie ayadat edieke isikwọde ikwọ emi ke ofụri esịt ini ekededi emi isopde idem ndituak ibuot nnọ enye. Edide isụk ikpekpep m̀mê idi nta, ẹyak ‘ikwọ ikwọ inọ Jehovah’!—Ps. 104:33.
[Mme Ikọ Idakisọn̄]
^ ikp. 1 Ke tọsịn isua kiet ama ekebe tọn̄ọ David akakpa, akwa udịm mme angel ẹma ẹdisian mme ekpemerọn̄ emi ẹkekpemede erọn̄ ẹkpere Bethlehem ke Messiah amana.—Luke 2:4, 8, 13, 14.
^ ikp. 15 Ikwọ 225 ẹkesịne ke n̄wedikwọ emi, ndien ẹma ẹsio enye ebe usem 100.
Nso Idi Ekikere Fo?
• Ewe mbụk Bible iwụt ke ikwọ edi ata akpan n̄kpọ ke utuakibuot nnyịn?
• Ndinam ewụhọ Jesus oro odude ke Matthew 22:37 asan̄a nso ye nditiene n̄kwọ ikwọ Obio Ubọn̄ ke ofụri esịt?
• Nso ye nso ke ikpanam ndiwụt ke imenen̄ede iwụt esịtekọm iban̄a mme ikwọ Obio Ubọn̄ nnyịn?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 23]
Ndi emesikpan nditọ fo ndiwọrọ an̄wa nte ẹmama ke ini ẹkwọde ikwọ?
[Ndise ke page 24]
Ndi ke ekpep mbufa ikwọ nnyịn ke ufọk?