Jehovah Anyan̄a Owo Ukụt

“Ediwak ukụt ẹsịm eti owo; edi Jehovah osio enye ke mmọ kpukpru.”—PSALM 34:19.

1, 2. Nso mfịna ke anam-akpanikọ Christian kiet okosobo, ndien ntak emi utọ ekikere ntre ekemede ndifịna nnyịn?

 N̄KAIFERI kiet emi ekerede Keiko * edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ke se ibede isua 20 idahaemi. Ama odu ini oro enye ekedide asiakusụn̄ ofụri ini m̀mê anditan̄a Obio Ubọn̄ ofụri ini. Enye ama enen̄ede ama ifetutom oro. Nte ededi, ikebịghike ekikere unana idotenyịn ye ndobo ẹma ẹdia Keiko idem. Enye ọdọhọ ete: “N̄kanam utom utua eyet.” Keiko ama esịn idem ekpep n̄kpọ man akan etikwo etikwo ekikere emi. Enye ọdọhọ ete: “Kpa ye oro, n̄kekemeke nditre etikwo etikwo ekikere emi. Emi ama ọdiọk ekesịm idaha oro n̄koyomde n̄kpa.”

² Ndi afo emenyene utọ ekikere unana idotenyịn emi? Sia edide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, afo emenyene akpakịp ntak ndidara koro uten̄e Abasi ọnọ “un̄wọn̄ọ uwem idahaemi ye eke uwem oro edidide.” (1 Timothy 4:8) Afo akam odu ke paradise eke spirit idahaemi! Nte ededi, ndi oro ọwọrọ ke ukụt ndomokiet idisịmke fi? Baba-o! Bible ọdọhọ ete: “Ediwak ukụt ẹsịm eti owo.” (Psalm 34:19) Emi ikpaha owo idem, koro “ofụri ererimbot esịne ke idak odudu andidiọk,” oro edi Satan kpa Devil. (1 John 5:19) Ukara Satan otụk kpukpru nnyịn ke usụn̄ kiet m̀mê eken.—Ephesus 6:12.

Se Ukụt Ekemede Ndinam

3. Nọ mme uwụtn̄kpọ Bible ẹban̄ade mme asan̄autom Abasi oro ẹkenen̄erede ẹkụt ukụt.

³ Owo ndifụhọ ke anyan ini ekeme ndinam ofụri ekikere esie ekịm. (Mme N̄ke 15:15) Kere ban̄a edinen owo oro Job. Ke ini Job okosobode enyene-ndịk afanikọn̄, enye ọkọdọhọ ete: “Owo eke n̄wan amande omụhọ usen, onyụn̄ oyụhọ ukụt.” (Job 14:1) Job ikokopke idatesịt aba. Odu ini oro enye akakam ekerede ke Jehovah ama ọkpọn̄ imọ. (Job 29:1-5) Edi Job ikedịghe n̄kukụre asan̄autom Abasi oro ekenen̄erede okụt ukụt. Bible ọdọhọ nnyịn ke ‘esịt ama ọdiọk’ Hannah sia enye mîkenyeneke eyen. (1 Samuel 1:9-11) Ke ini se iketịbede ke ubon akafịnade Rebekah, enye ama ọdọhọ ete: “Uwem efek mi.” (Genesis 27:46) Ke ini David okosụk ekerede aban̄a mme ndudue esie, enye ama ọdọhọ ete: “Nsan̄a ntua kpukpru ini.” (Psalm 38:6) Mme uwụtn̄kpọ ifan̄ emi ẹwụt ke odu ini  oro mme abak-Abasi iren ye iban oro ẹkedude uwem mbemiso eyo mme Christian ẹkenen̄erede ẹkụt ukụt.

4. Ntak emi mîkpaha owo idem ndikụt ‘ukpọn̄ eke ẹfụhọde’ ke otu mme Christian mfịn?

⁴ Nso kaban̄a mme Christian? Apostle Paul ọkọdọhọ mbon Thessalonica ete “ẹtịn̄ ikọ ẹsọn̄ọ ukpọn̄ eke ofụhọde esịt.” (1 Thessalonica 5:14) N̄wed kiet ọdọhọ ke ikọ Greek oro ẹkabarede “ukpọn̄ eke ofụhọde” ekeme ndida mban̄a “mbon oro mfịghe uwem akande ubọk ke ibio ini.” Ikọ Paul owụt ke ndusụk mbon oro ẹkeyetde aran ke spirit ke esop Thessalonica oro ẹma ẹkop iduọesịt. Ukpọn̄ eke ẹfụhọde ẹdu n̄ko ke otu mme Christian mfịn. Edi ntak emi mmọ ẹfụhọde? Ẹyak ikere iban̄a n̄kpọ ita oro ẹsinamde mmọ ẹfụhọ.

Unana Mfọnmma Nnyịn Ekeme Ndinam Nnyịn Ifụhọ

5, 6. Nso ndọn̄esịt ke ikeme ndibọ nto Rome 7:22-25?

⁵ Ata mme Christian oro mîtiehe nte mme oburobụt owo oro “esịt mmọ ama okodoro ufiọn” ẹsifụhọ ẹban̄a idaha mmọ nte mme anana-mfọnmma owo. (Ephesus 4:19) Ekeme nditie mmọ ke idem nte eketiede Paul emi ekewetde ete: “Mmenen̄ede ndat esịt ke ibet Abasi nte asan̄ade ekekem ye owo oro ami ndide ke esịtidem, edi n̄kụt ibet efen ke mme ndido idem mi nte an̄wanade ye ibet oro odude ke esịt mi onyụn̄ adade mi nte mbuotekọn̄ ọnọ ibet idiọkn̄kpọ emi odude ke mme ndido mi.” Ekem Paul ama eseme ete: “Mbọm mi owo nditaha!”—Rome 7:22-24.

⁶ Ndi esitie fi ke idem nte eketiede Paul? Idiọkke nditi mme ndudue oro esinamde, koro emi ekeme ndinam fi ọfiọk nte idiọkn̄kpọ ọdiọkde eketre onyụn̄ ekeme ndinam fi enen̄ede ebiere ndifep idiọkn̄kpọ. Edi inaha atak ke mfụhọ kpukpru ini aban̄a mme ndudue fo. Ke Paul ama eketịn̄ aban̄a unana mfọnmma esie, enye ama adian do ete: “Ekọm enyene Abasi ebe ke Jesus Christ Ọbọn̄ nnyịn!” (Rome 7:25) Ih, Paul ama enyene mbuọtidem ke iyịp oro Jesus ọkọduọkde ekeme ndinyan̄a imọ nsio ke ndammana idiọkn̄kpọ.—Rome 5:18.

7. Nso idin̄wam owo okûtak ke mfụhọ ke ntak ndammana udọn̄ unam idiọkn̄kpọ?

⁷ Edieke unana mfọnmma fo akande fi ubọk, da se apostle John ekewetde mi dọn̄ idemfo esịt: “Edieke owo ekededi anamde idiọkn̄kpọ, nnyịn imenyene andin̄wam emi odude ye Ete, kpa Jesus Christ, edinen owo. Enye onyụn̄ edi uwa usio-isop mme idiọkn̄kpọ nnyịn, edi idịghe eke nnyịn ikpọn̄, edi edi eke ofụri ererimbot n̄ko.” (1 John 2:1, 2) Edieke ofụhọde ke ntak ndammana udọn̄ unam idiọkn̄kpọ, ti kpukpru ini ke Jesus akakpa ọnọ mme anamidiọk, ikakpaha inọ mme mfọnmma owo. Ke akpanikọ, “kpukpru owo ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹtaba ubọn̄ Abasi.”—Rome 3:23.

8, 9. Ntak anade isịn mme ekikere oro obiomde nnyịn ikpe?

⁸ Nte ededi, nso edieke afo akanamde akamba idiọkn̄kpọ ke ini edem? Eyịghe idụhe ke ama ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah aban̄a emi, iso-ọfọn ediwak ini. Mbiowo Christian ẹma ẹnyụn̄ ẹnọ fi un̄wam eke spirit. (James 5:14, 15) Afo ama enen̄ede akabade esịt onyụn̄ aka iso odu ke esop. Mîdịghe, eyedi afo ama ọkpọn̄ esop Abasi ke ibio ini, edi nte ini akakade, akabade esịt onyụn̄ afiak edinyene eti idaha ke esop. Ke idaha ekededi, emekeme nditi idiọkn̄kpọ oro akanamde ndien emi ekeme ndinam fi ofụhọ. Edieke oro etịbede, ti ke Jehovah ‘esinen̄erede adahado’ ọnọ mbon oro ẹnen̄erede ẹkabade esịt. (Isaiah 55:7) N̄ko-n̄ko, enye iyomke fi ekere ke unyeneke ufọn ndomokiet. Satan oyom fi ekere ntre. (2 Corinth 2:7, 10, 11) Ẹyesobo Devil koro enye odot nsobo, ntre enye oyom fi ekere ke omodot nsobo n̄ko. (Ediyarade 20:10) Kûyak Satan okụt unen ke uduak esie ndiwot mbuọtidem fo. (Ephesus 6:11) Utu ke oro, ‘n̄wana ye enye’ nte emi esin̄wanade ye enye ke mme usụn̄ en̄wen.—1 Peter 5:9.

 ⁹ Ẹkot Satan ke Ediyarade 12:10 “andidori nditọete nnyịn ikọ,” oro edi, mme Christian oro ẹyetde aran. Enye ‘odori mmọ ikọ uwemeyo ye okoneyo’ ke iso Abasi. Ndikere se idude ke ufan̄ikọ emi ayan̄wam fi okụt ke Satan, kpa andidori owo ikọ, ayama ndikụt fi odoride idemfo ikọ onyụn̄ obiomde idemfo ikpe, okposụkedi Jehovah mîdorike fi ikọ m̀mê ndibiom fi ikpe. (1 John 3:19-22) Ntak ayakde mme ndudue fo ẹtụhọrede fi tutu ẹnam fi ekpere ndikpa mba? Kûyak Satan abiat itie ebuana fo ye Abasi. Kûdedei uyak Devil anam fi efre ke Jehovah edi “Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyan ime, awak ima.”—Exodus 34:6.

Mme Mmeme Nnyịn Ẹkeme Ndinam Idem Emem Nnyịn

10. Mme usụn̄ ewe ke mme mmeme nnyịn ẹkeme ndinam idem emem nnyịn?

¹⁰ Ndusụk mme Christian ẹkop mmemidem sia mmọ mîkemeke ndinam n̄kpọ Abasi nte mmọ ẹkpemade ndinam. Ndi oro etịbe ọnọ fi? Ekeme ndidi idiọk udọn̄ọ, usọn̄, m̀mê mme idaha eken ẹbiọn̄ọ fi ndinam ekese ke an̄wautom nte ekesinamde. Edi akpanikọ ke ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme Christian ẹte ẹdedep ifet ẹnam n̄kpọ Abasi. (Ephesus 5:15, 16) Edi nso edieke mme mmeme fo ẹnen̄erede ẹbiọn̄ọ fi ndinam ekese ke an̄wautom ndien emi anam idem emem fi?

11. Didie ke item Paul oro ẹwetde ke Galatia 6:4 ekeme ndinyene ufọn nnọ nnyịn?

¹¹ Bible ọdọhọ yak nnyịn ikûfu ifu edi idi “mme andikpebe mbon oro otode ke mbuọtidem ye ime mmọ ẹbọ mme un̄wọn̄ọ ẹnyene.” (Mme Hebrew 6:12) Nnyịn idikeme ndinam emi n̄kukụre edieke idụn̄ọrede nti uwụtn̄kpọ mmọ inyụn̄ idomo ndikpebe mbuọtidem mmọ. Nte ededi, ufọn idụhe ndimen idem nnyịn ndomo ye mbon en̄wen nnyụn̄ mbiere ke idụhe se inamde emi ọfọnde. Mmọdo, ọyọfọn inam item Paul emi: “Yak owo kiet kiet odomo owụt se utom esie edide, ndien adan̄aoro enye eyenyene se adatde esịt aban̄a ke idemesie ikpọn̄, edi idịghe ke ndimen ndomo ye owo en̄wen.”—Galatia 6:4.

12. Ntak emi ikemede ndidara mban̄a utom oro inamde inọ Jehovah?

¹² Mme Christian ẹnyene eti ntak ndidara, idem ke ini udọn̄ọ mîyakke mmọ ẹnam se mmọ ẹkpemade ndinam. Bible ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom ye ima eke mbufo ẹwụtde ẹban̄a enyịn̄ esie.” (Mme Hebrew 6:10) Ekeme ndidi mme idaha oro mûkemeke ndinyan̄a iyakke anam se ekesinamde ke utom Jehovah. Nte ededi, Jehovah ekeme ndin̄wam fi abuana ọyọhọ ọyọhọ ke ndusụk ikpehe utom ukwọrọikọ Christian, utọ nte edida urụk ukopikọ ye leta nnọ ikọ ntiense. Afo emekeme ndinịm ke Jehovah ọyọdiọn̄ fi ke utom ofụri ukpọn̄ fo ye ima oro afo amade enye ye ekemmọ owo.—Matthew 22:36-40.

“Ndiọkeyo” Ekeme Ndinam Idem Emem Nnyịn

13, 14. (a) Mme usụn̄ ewe ke “ndiọkeyo” emi ekeme ndinam nnanenyịn esịm nnyịn? (b) Didie ke ndammana ima anana mfịn?

¹³ Okposụkedi oro itiede ibet edinen obufa ererimbot Abasi, idahaemi nnyịn idu uwem ke “ndiọkeyo.” (2 Timothy 3:1) Ọdọn̄ nnyịn esịt ndifiọk ke mme enyene-ndịk n̄kpọ oro ẹtịbede mfịn ẹwụt ke edinyan̄a nnyịn ekpere. Kpa ye oro, mme idaha oro ẹdude mfịn ẹtụk nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, nso edieke mûnyeneke utom? Utom ekeme ndinana, ndien nte ediwak ọfiọn̄ ẹbede, afo emekeme ndikere m̀mê Jehovah ọfiọk nnanenyịn fo m̀mê esikop akam fo. Mîdịghe eyedi ẹsari fi asari m̀mê ẹfịk fi. Ndikam n̄kot mme ibuotikọ n̄wedmbụk n̄kpọntịbe ekeme ndinam etie fi ke idem nte eketiede edinen owo oro Lot, emi “okofụhọde etieti” [m̀mê “emi idem ekememde,” Young’s Literal Translation of the Holy Bible] aban̄a obukpo ido mbon emi ẹkedude ẹkpere enye.—2 Peter 2:7.

¹⁴ Odu akpan n̄kpọ kiet, emi nnyịn mîkemeke ndifụmi, emi owụtde ke idu ke mme  akpatre usen emi. Bible ama etịn̄ ke ediwak owo ‘ẹyenana ndammana ima.’ (2 Timothy 3:3) Ima ubon enen̄ede anana ke ediwak ubon. Ke akpanikọ, n̄wed oro Family Violence ọdọhọ ke ‘se itịbede owụt ke enen̄ede etie nte ke mbonubon ẹdiwot kiet eken, ẹfiomo mîdịghe ẹnam esịt etịmede m̀mê ẹsabarede kiet eken ke idan̄ akam akan nte mbon en̄wen ẹdinamde. Ebiet emi mme owo ẹkpenyenede ifụre ẹnyụn̄ ẹfiọkde ke ẹma mmimọ amakabade edi ndiọkn̄kan ebiet ọnọ ndusụk ikpọ owo ye nditọwọn̄.’ Nte ini akade, mbon oro ẹdude ke ubon oro owo mîmaha kiet eken ẹkeme ndifụhọ nnyụn̄ n̄kop editịmede esịt ke ẹma ẹkekponi. Nso edieke edide oro etịbe ọnọ fi?

15. Didie ke ima oro Jehovah amade nnyịn okpon akan ima owo ekededi?

¹⁵ David andiwet psalm ọkọkwọ ete: “Koro ete mi ye eka mi ẹkekpọn̄de mi, ndien Jehovah emen mi akama.” (Psalm 27:10) Ọnọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk ke ima oro Jehovah amade nnyịn okpon akan eke ete m̀mê eka ekededi! Okposụkedi ekemede ndibiak fi edieke ete m̀mê eka fo esịnde, ofiomode, m̀mê ọdiọkde fi ndikama, oro iwụtke ke Jehovah itịmke ikere iban̄a fi. (Rome 8:38, 39) Ti ke Abasi esidụri mbon oro enye amade. (John 3:16; 6:44) Inamke n̄kpọ m̀mê mme owo ẹnam n̄kpọ didie ye afo, Ete fo eke heaven ama fi!

Se Ekemede Ndinam Mban̄a Unana Idotenyịn

16, 17. Ke ini owo ananade idotenyịn, nso ke enye ekeme ndinam man aka iso ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit?

¹⁶ Enyene se ekemede ndinam man ọyọ ekikere unana idotenyịn. Ke uwụtn̄kpọ, nen̄ede buana ke mme edinam Christian. Tie kere Ikọ Abasi, akpan akpan ke ini mfụhọ oyomde ndikan fi ubọk. Andiwet psalm ọkọkwọ ete: “Ke ndọhọde nte, Ukot mi ọfiọnọde: ima fo, O Jehovah, omụm mi akama. Ke uwak ekikere emi odude mi ke esịt ndọn̄esịt fo enem mi esịt.” (Psalm 94:18, 19) Ndikot Bible kpukpru ini ayanam esịt fo ọyọhọ ye ikọ ndọn̄esịt ye nti ekikere.

¹⁷ Akam edi akpan n̄kpọ n̄ko. Jehovah ọfiọk se oyomde nditịn̄, idem edieke mûkemeke ndinen̄ede ntịn̄ nte etiede fi ke idem. (Rome 8:26, 27) Andiwet psalm ọnọ nnyịn nsọn̄ọ emi ete: “Top mbiomo fo nọ Jehovah, ndien enye ayakama fi: enye idiyakke edinen owo esehede ke nsinsi.”—Psalm 55:22.

18. Mme n̄kpọ ewe ke owo oro ofụhọde ekeme ndinam?

¹⁸ Ọkpọsọn̄ mfụhọ esinam ndusụk owo ẹnana idotenyịn. * Edieke afo okopde utọ  mfụhọ oro, domo ndiwụk ekikere fo ke obufa ererimbot Abasi ye ini oro ‘andidụn̄ mîdidọhọke ite idọdọn̄ọ.’ (Isaiah 33:24) Edieke ekikere unana idotenyịn anamde fi ofụhọ ebe ubọk, ekeme ndiwụt eti ibuot ndiyom un̄wam nto mbiausọbọ. (Matthew 9:12) Edi akpan n̄kpọ n̄ko ndikama idemfo. Nti udia oro ẹnọde nsọn̄idem ye edisịn̄ede idem ẹkeme ndin̄wam. Kụt ete ke ọmọduọk odudu nte idemfo oyomde. Kûtie use ekebe ndise tutu eyo ọsọn̄, nyụn̄ fep idem ke unọ idem nduọkodudu oro edibọde fi odudu onyụn̄ anam uwem efek fi. Ke akande oro, ka iso sịn idem ke utom Abasi. Okposụkedi mîkemke ini kan̄a emi Jehovah ‘edikwọhọrede kpukpru mmọn̄eyet’ efep, enye ayan̄wam fi ọyọ.—Ediyarade 21:4; 1 Corinth 10:13.

Ndidu “ke Idak Ọkpọsọn̄ Ubọk Abasi”

19. Nso ke Jehovah ọn̄wọn̄ọ ndinọ mbon oro ẹkụtde ukụt?

¹⁹ Bible ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ nnyịn ete ke okposụkedi ediwak ukụt ẹsịmde eti owo, “Jehovah osio enye ke mmọ kpukpru.” (Psalm 34:19) Didie ke Abasi anam emi? Ke ini apostle Paul ọkọbọn̄de akam ndien ndien ete ẹsio imọ “n̄kukịm ke obụkidem,” Jehovah ọkọdọhọ enye ete: “Ẹnam odudu mi ọfọn ama ke mmemidem.” (2 Corinth 12:7-9) Nso ke Jehovah ọkọn̄wọn̄ọ ndinọ Paul, ndien nso ke enye ọn̄wọn̄ọ ndinọ fi? Abasi in̄wọn̄ọke ke iyọbọhọ kpukpru afanikọn̄ idahaemi, edi ọn̄wọn̄ọ ndinọ fi odudu ọyọ.

20. Kpa ye mme idomo nnyịn, nso ke ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke 1 Peter 5:6, 7?

²⁰ Apostle Peter ekewet ete: “Ẹsụhọde idem ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi, man enye ekpemenede mbufo ke edikem ini; ke adan̄aemi ẹtopde kpukpru editịmede esịt mbufo ẹdori enye ke idem, koro enye ekerede aban̄a mbufo.” (1 Peter 5:6, 7) Jehovah idikpọn̄ke fi sia enye ekerede aban̄a fi. Enye eyebere ye afo inamke n̄kpọ m̀mê nso idomo ke afo osobo. Ti ke mme Christian oro ẹnamde akpanikọ ẹdu “ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi.” Jehovah ọnọ nnyịn ukeme ndiyọ nte inamde n̄kpọ esie. Edieke isọn̄ọde ida ye enye, idụhe se idinọmọde nnyịn ke nsinsi ke n̄kan̄ eke spirit. Ntre, nnyịn ikpakam isọn̄ọ ida ye Jehovah man inyene nsinsi uwem ke obufa ererimbot esie inyụn̄ ikụt ini oro enye edinyan̄ade owo ukụt ke nsinsi!

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Ntak emi idem mme asan̄autom Jehovah ẹsikụtde ukụt?

• Nso idi ndusụk n̄kpọ oro ẹkemede ndinam ndusụk ikọt Abasi ẹnyene ekikere unana idotenyịn?

• Didie ke Jehovah an̄wam nnyịn iyọ editịmede esịt nnyịn?

• Ke ewe usụn̄ ke nnyịn idu “ke idak ọkpọsọn̄ ubọk Abasi”?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 25]

Kpa ye mme idomo, ikọt Jehovah ẹnyene ntak ndidara

[Ndise ke page 28]

Unọ ikọ ntiense urụk ukopikọ edi usụn̄ kiet oro idade inam n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt