Nso Orụk Enyịn̄ ke Afo Anam ọnọ Idemfo?

NDI akanam afo omokot ikpehe etop n̄kpa ke n̄wedmbụk n̄kpọntịbe n̄kann̄kụk mîdịghe okụt anyan ntọt aban̄ade uwem ye se owo emi akpade akanamde? Ndi afo ama obụp idemfo ete, ‘Nso ke mme owo ẹkpetịn̄ ẹban̄a mi?’ Akanam owo ifan̄ ẹkere ẹban̄a nte ẹditide mmọ ke mmọ ẹma ẹkpa? Ntre kere ban̄a mme in̄wan̄-in̄wan̄ mbụme emi: Nso ke mme owo ẹkpetịn̄ ẹban̄a fi mfịn edieke afo akpakakpade n̄kpọn̄? Nso orụk enyịn̄ ke afo anam ọnọ idemfo? Didie ke afo akpama Abasi ye mbon oro ẹfiọkde fi ẹti fi?

Enyene-ọniọn̄ andiwet n̄wed Ecclesiastes eke Bible ọkọdọhọ ete: “Eti enyịn̄ ọfọn akan eti aran; kpa ntre ke usen n̄kpa owo akan usen emana owo.” (Ecclesiastes 7:1) Ntak emi usen n̄kpa owo ọkpọfọnde akan usen emana? Koro owo inyeneke enyịn̄ ke usen emi enye amanade. Enye inyeneke kan̄a mbụk eyouwem. Usụn̄ uwem esie ekeme ndisụn̄ọ ke eti m̀mê idiọk enyịn̄. Amaedi mbon oro ẹnamde eti enyịn̄ ke ediwak isua emi ẹkebede, usen n̄kpa enen̄ede ọfọn akan usen emana ke afan̄ emi.

Ntre nnyịn imenyene edimek. Ke akpanikọ, nnyịn imenyene mme edimek emi ẹdibierede utọ enyịn̄ emi inamde ke usen n̄kpa nnyịn, akpan akpan nte Abasi editide nnyịn. Ke ntre, enyene-ọniọn̄ owo Hebrew oro ekewet ete: “Ke ini ẹtide eti owo, ẹyetoro enye: edi enyịn̄ mme idiọk owo oyobu.” (Mme N̄ke 10:7) Nso edidiọn̄ ke edi ntem Abasi nditi nnyụn̄ ntoro owo!

Edieke nnyịn idide ọniọn̄, uduak nnyịn edidi ndidu uwem nte ekemde ye mme idaha Abasi man inem enye esịt. Oro ọwọrọ nditiene akpan edumbet emi Christ ọkọnọde: “Ma Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo, ye ke ofụri ukpọn̄ fo, ye ke ofụri ekikere fo. Emi edi akamba ye ebe-iso item. Udiana onyụn̄ ebiet enye, ete, Ma mbọhọidụn̄ fo nte idem fo. Ofụri mbet ye mme prophet ẹsịne ke mme item iba oro.”—Matthew 22:37-40.

Ẹti ndusụk owo nte mbon ntatubọk, mbonutom imaesịt, mme andin̄wana nnọ unen mbio obio, mîdịghe ẹda se mmọ ẹnamde ke mbubehe, ifiọk ntaifiọk, ibọkusọbọ, m̀mê mme edinam efen, ẹti mmọ. Nte ededi, didie ke afo akpama ẹti fi?

Robert Burns (1759-1796), ewet uto owo Scotland ama atua ubaha nte Abasi ọkpọnọde nnyịn ukeme edikụt idem nnyịn nte mbon en̄wen ẹkụtde nnyịn. Nte afo emekeme ndinen̄ede nse idemfo nnyụn̄ ndọhọ nte ke imenyene eti enyịn̄ ye mbon efen inyụn̄ inyene ye Abasi? Nte ini akade, itie ebuana nnyịn ye mbon efen edi akpan n̄kpọ akan  enyịn̄ ibio ini ekededi oro ikpenyenede ke mbre mbuba m̀mê mbubehe. Ntre mbụme edi-o: Didie ke mme edinam nnyịn ye mbon efen—nneme nnyịn, edu nnyịn, ye nte idade idem itịn̄ ikọ—otụk mmọ? Nte nnyịn imedi se ẹkemede ndisan̄a n̄kpere m̀mê itie nsannsan? Nte imọfọn ido m̀mê isọsọn̄ ido? Nte ifefere uwem m̀mê imanana mbọm? Nte imenyene ntụk inyụn̄ iwụt edikere mban̄a m̀mê imanana esịtmbọm ye edikere mban̄a? Nte idi mme okụt ndudue m̀mê idi mme ọnọ nti item? Ẹyak idụn̄ọde ndusụk uwụtn̄kpọ eke eset ye eyomfịn man ikụt se ikemede ndikpep.

[Ndise ke page 3]

Robert Burns ama atua ubaha nte Abasi ọkpọnọde nnyịn ukeme edikụt idem nnyịn nte mbon efen ẹkụtde nnyịn

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Oto n̄wed oro A History of England