Nte Jehovah Okụt Se Afo Anamde?

DIDIE ke afo ọkpọbọrọ mbụme oro? Ediwak owo ẹkpedọhọ: ‘Mmenịm ke Abasi ama okụt se mme owo nte Moses, Gideon, ye David ẹkenamde, edi mmeyịk m̀mê enye enyene udọn̄ aban̄a n̄kpọ ekededi oro nnamde. Sia ami mmendịghe Moses, Gideon, m̀mê David.’

Edi akpanikọ nte ke ndusụk mme anam-akpanikọ iren ke mme ini Bible ẹma ẹnam n̄wọrọnda utom mbuọtidem. Mmọ ẹma ‘ẹkan mme idụt, ẹkịbi mme lion inua, ẹnịme ide ikan̄, ẹnyụn̄ ẹbọhọ iso ofụt.’ (Mme Hebrew 11:33, 34) Nte ededi, mbon en̄wen ẹma ẹwụt mbuọtidem mmọ ke usụn̄ oro owo mîsọpke ikụt, ndien Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke Abasi ama okụt mme utom mbuọtidem mmọ n̄ko. Ke ndinam an̄wan̄a, kere ban̄a mme uwụtn̄kpọ N̄wed Abasi oro ẹban̄ade ekpemerọn̄, prọfet, ye ebeakpa.

Ekpemerọn̄ Awa Uwa

Nso ke afo eti aban̄a Abel, udọ Adam ye Eve? Afo emekeme nditi nte ke enye akakpa n̄kpa usụn̄ Abasi, n̄kpọ oro edide ibat ibat owo ke otu nnyịn ẹkeme ndisobo. Edi Abasi ama ebem iso okụt Abel ke ntak efen.

Usen kiet, Abel ama emek ndusụk mfọnn̄kan unam ke otuerọn̄ esie awa uwa ọnọ Abasi. Mfịn, ẹkeme ndikere ke enọ esie ekedi ekpri, edi Jehovah ama okụt onyụn̄ enyịme. Nte ededi, ikụreke ke oro. Ke ekperede ndisịm tọsịn isua inan̄ ke ukperedem, Jehovah ama ọnọ apostle Paul odudu spirit ndiwet mban̄a enye ke n̄wed Mme Hebrew. Ke ediwak isua ẹma ẹkebe, Abasi ikefreke ekpri uwa oro!—Mme Hebrew 6:10; 11:4.

Didie ke Abel ekebiere utọ uwa oro ẹkpewade? Bible itịn̄ke, edi ana edi enye ama etie ekere n̄kpọ emi. Enye ekedi ekpemerọn̄, ntre idịghe n̄kpọ n̄kpaidem nte ke enye ama ọnọ ndusụk erọn̄ esie. Nte ededi, tịm fiọk ete ke enye ọkọnọ—mfọnn̄kan—“ikpọn̄.” (Genesis 4:4) N̄ko ekeme ndidi enye ama etie ekere mme ikọ oro Jehovah eketịn̄de ọnọ urụkikọt ke in̄wan̄ Eden ete: “Nyonyụn̄ nsịn usua ke ufọt fo ye n̄wan, ye ke ufọt [mfri fo ye mfri, NW] esie: enye ayanuak fi ibuot, afo oyonyụn̄ anuak enye nditịn̄-ikpat.” (Genesis 3:15; Ediyarade 12:9) Okposụkedi Abel mîkọfiọkke se “n̄wan” oro ye “mfri” esie ẹdade ẹban̄a, ekeme ndidi enye ama ọfiọk nte ke ‘edinuak nditịn̄ ikpat’ mfri n̄wan oro ayabuana ediduọk iyịp. Enye ama enen̄ede ọfiọk nte ke n̄kpọ ndomokiet ikpenen̄ekede isọn̄ urua ikan edibotn̄kpọ emi okotde ibifịk. Ke usụn̄ ekededi, uwa oro enye ọkọnọde ama enen̄ede odot.

Ukem nte Abel, mme Christian mfịn ẹwa uwa ẹnọ Abasi. Mmọ iwaha akpa nditọ n̄kpri ufene, edi ẹwa ‘uwa ekọm, kpa mfri n̄kpọkinua emi anamde an̄wan̄wa uyarade ọnọ enyịn̄ Abasi.’ (Mme Hebrew 13:15, NW) Nnyịn ida n̄kpọkinua nnyịn inọ an̄wan̄wa uyarade ke ini  ibuanade se inịmde ke akpanikọ ye mbon en̄wen.

Nte afo akpama ndifori uduot uwa fo? Do, nen̄ede kere ban̄a se mme owo ẹyomde ke efakutom mbufo. Nso idi mme mfịna mmọ? Nso idi udọn̄ mmọ? Ewe ikpehe etop Bible ẹdidemede mmọ udọn̄? Ke ini ọkwọrọde ikọ, dụn̄ọde se akanamde ke an̄wautom ye ekikere ndinam enye etịm enyene uforo. Ndien ke ini etịn̄de aban̄a Jehovah, nam ntre ye nsọn̄uyo, ke ofụri esịt. Nam uwa fo edi ata “uwa ekọm.”

Prọfet Ọkwọrọ Ikọ ọnọ Mbon Oro Mîmaha Ndikpan̄ Utọn̄

Idahaemi kere ban̄a prọfet Enoch. Ekeme ndidi enye ekenen̄ede odu ikpọn̄ nte ntiense Jehovah Abasi. Ukem nte Enoch, nte afo ikpọn̄ edi andibuana ke ubon mbufo oro anamde n̄kpọ Jehovah ke edinam akpanikọ? Nte afo edi n̄kukụre owo ke otu nditọ ufọkn̄wed mbufo m̀mê n̄kukụre anamutom ke itieutom mbufo oro ọsọn̄ọde eyịre ke mme edumbet Bible? Edieke edide ntre, afo emekeme ndisobo mme mfịna. Mme ufan, iman, nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ, m̀mê mme nsan̄autom ẹkeme ndinyịk fi abiat mbet Abasi. Mmọ ẹkeme ndidọhọ: “Owo ndomokiet idifiọkke se afo anamde. Nnyịn iditịn̄ke.” Mmọ ẹkeme ndiyịre ndọhọ nte ke edi ndisịme ndikere mban̄a mme idaha ido uwem Bible koro Abasi ikereke iban̄a se afo anamde. Ke ẹfiọkde ẹte ke afo ukereke unyụn̄ unamke se mmọ ẹnamde, mmọ ẹkeme ndinam kpukpru se ẹkekeme man ẹbiat nsọn̄ọnda fo.

Nte ẹnyịmede, ọsọn̄ ndiyọ utọ mfịghe oro, edi ẹkeme ndiyọ. Kere ban̄a Enoch, ọyọhọ owo itiaba tọn̄ọ nte ẹkebot Adam. (Jude 14) Ke ini Enoch akamanade, esịt ata ediwak owo ama odoro ufiọn. Ikọ mmọ ekedi esuene esuene; ndien edu uwem mmọ ekedi “mbukpo.” (Jude 15) Mmọ ẹkenam n̄kpọ ke ukem usụn̄ oro ediwak owo ẹnamde mfịn.

Enoch akasan̄a didie ọyọ? Nnyịn imenyene udọn̄ ke ibọrọ mbụme oro mfịn. Okposụkedi ekemede ndidi Enoch ekedi n̄kukụre owo ke isọn̄ oro akatuakde ibuot ọnọ Jehovah ke ini oro, enye ikenen̄ekede idu ikpọn̄. Enoch ama asan̄a ye Abasi.—Genesis 5:22.

Enoch okowụk ntịn̄enyịn ke ndinem Abasi esịt. Enye ama ọfiọk ete ke ndisan̄a ye Abasi ọwọrọ se ikande ikpîkpu edidu edisana uwem. Jehovah okoyom enye ọkwọrọ ikọ. (Jude 14,15) Ama oyom ẹtọt mme owo nte ke ẹma ẹkụt ndiọi edinam mmọ. Enoch ama aka iso ndisan̄a ye Abasi ke se ibede isua 300—odude uwem ebịghi akan owo nnyịn ekededi. Tutu esịm ini n̄kpa esie, enye ama aka iso ndisan̄a ye Abasi.—Genesis 5:23, 24.

Ukem nte Enoch, ẹdọn̄ nnyịn n̄ko ẹte ikwọrọ ikọ. (Matthew 24:14) Ke adianade ye edinọ ikọ ntiense eke ufọk ke ufọk, nnyịn imodomo ndikwọrọ eti mbụk nnọ iman nnyịn, nsan̄a mbubehe, ye nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ nnyịn. Nte ededi, ke ndusụk ini, nnyịn imekeme ndimen̄e ndikwọrọ ikọ. Nte emi esidi mfịna fo? Kûduọk idotenyịn. Kpebe akpa mme Christian, nyụn̄ bọn̄ akam ben̄e Abasi uko. (Utom 4:29) Kûdede ufre ute ke adan̄a nte afo asan̄ade ye Abasi, afo ke akpanikọ udụhe ikpọn̄.

Ebeakpa Anam Udia

Kam kere, ebeakpa oro owo mîsiakke enyịn̄ ama ọbọ edidiọn̄ iba koro enye akanamde ekpri udia! Enye ikedịghe eyen Israel, edi ekedi owo esenidụt emi okodụn̄de ke Zarephath ke ọyọhọ isua ikie duop M.E.N. Udia ebeakpa emi ama ekpere ndikụre ke ekperede utịt anyan ini unana edịm ye akan̄. N̄kukụre se ikosụhọde ekedi ndomuyo oro owo ekemede  ndiwobi ke ekaubọk ye aran oro edikemde ndida nnam akpatre udia nnọ idemesie ye eyen esie.

Idahaoro, esenowo ọbiọn̄ọde. Enye ekedi prọfet Abasi, Elijah, oro ekeben̄ede ete itiene ebeakpa emi idia ekpri udia esie. Udia emi ikakam ikemke enye ye eyen esie, ndien ke akpanikọ enye ikenyeneke n̄kpọ ndinọ esenowo emi. Edi Elijah ama ada ikọ Jehovah ọn̄wọn̄ọ ọnọ enye ete ke edieke enye abuanade udia oro ye imọ, enye ye eyen esie idinanake se ẹdiade. Okoyom mbuọtidem ndinịm nte ke Abasi Israel oyokụt imọ, kpa ebeakpa esenidụt. Kpa ye oro, enye ama enịm Elijah ke akpanikọ, ndien Jehovah ama ọnọ enye utịp. “Ndom-uyo inyụn̄ ikụreke ke aban̄, aran inyụn̄ itreke ke ekpeme, ekem ke uyo Jehovah oro enye ọkọdọhọde ke inua Elijah.” N̄wan oro ye eyen esie ẹma ẹka iso ẹnyene se ẹdiade kpukpru ini tutu akan̄ oro okụre.—1 Ndidem 17:8-16.

Nte ededi, ebeakpa emi ama enyene edidiọn̄ efen. Ndusụk ini ke utịben̄kpọ oro ebede, edima eyen esie ama ọduọ udọn̄ọ onyụn̄ akpa. Mbọm ama onụk Elijah ndiben̄e Jehovah anam eyen oro afiak odu uwem. (1 Ndidem 17:17-24) Oro ama oyom anana-mbiet utịben̄kpọ. N̄wetnnịm n̄kpọ ndomokiet idụhe iban̄a owo ekededi oro ẹkenamde eset! Nte Jehovah ayafiak atua ebeakpa esenidụt emi mbọm? Enye ama atua. Jehovah ama ọnọ Elijah odudu ndinam eyen oro afiak odu uwem. Ke ukperedem, Jesus ama etịn̄ aban̄a ọfọn-iso an̄wan emi ete: “Ediwak mme ebeakpa ẹkedu ke Israel . . . Edi [ẹdọn̄] Elijah etiene . . . ebe-akpa an̄wan, emi odude ke Zarephath ke isọn̄ Sidon.”—Luke 4:25, 26.

Idaha ndutịm uforo mfịn inyeneke iwụk, idem ke mme idụt ntatenyịn. Ndusụk ikpọ usiakifia ẹsion̄o mbonutom oro ẹkenamde akpanikọ ke ediwak isua ke utom. Ke ntak unana utom, Christian ekeme ndisobo idomo ndibiat ini oro awakde akaha ke utom, ye idotenyịn nte ke itieutom oro idisioho imọ ke utom. Ndinam ntre ekeme ndinọ enye esisịt ini ndidụk mme mbono esop Christian, ndibuana ke an̄wautom, m̀mê ndise mban̄a mme udọn̄ eke ntụk ye eke spirit ubon esie. Nte ededi, enye ekere ke ana imọ ika iso ke utom oro inamke n̄kpọ m̀mê nso iditịbe.

Christian oro odude ke utọ ọkpọsọn̄ idaha ndutịm uforo emi enyene ntak nditịmede esịt. Idịghe mmemmem n̄kpọ ndinyene utom idahaemi. Ata ediwak nnyịn idomoke ndinyene inyene, edi nte ebeakpa eke Zarephath, nnyịn iyom se idade idu uwem. Nte ededi, apostle Paul eti nnyịn ete ke Abasi ọkọdọhọ ete: “Ndikpụhu fi, ndinyụn̄ n̄kpọn̄ke fi.” Nnyịn imekeme ndidọhọ uko uko ite: “Jehovah edi Andin̄wam mi, ndifeheke ndịk: Nso ke owo edikeme ndinam mi?” (Mme Hebrew 13:5, 6) Paul ọkọkọn̄ uwem esie ke un̄wọn̄ọ oro, ndien Jehovah ama esise aban̄a enye kpukpru ini. Abasi ayanam ukem oro ye nnyịn edieke nnyịn mîkpọn̄ke enye.

Nnyịn imekeme ndikere nte ke tutu amama nnyịn idikemeke ndinam ukem se utọ mme owo eke spirit nte Moses, Gideon, ye David ẹkenamde, edi nnyịn imekeme ndikpebe mbuọtidem mmọ. Ndien nnyịn imekeme nditi n̄kpri edinam mbuọtidem oro Abel, Enoch, ye ebeakpa Zarephath ẹkenamde. Jehovah enyene udọn̄ ke kpukpru edinam mbuọtidem—ọkpọkọm ẹdi n̄kpri. Ke ini eyen ufọkn̄wed oro eten̄ede Abasi esịnde ndibọ ubọkn̄ka esie n̄kpọsọn̄ ibọk, ke ini anamutom emi edide Christian esịnde mme oburobụt edinam ke itieutom, m̀mê ke ini anam-akpanikọ Ntiense oro ọsọn̄de ke emana esidụkde mme mbono esop kpa ye unana nsọn̄idem ye edikpa mba, Jehovah okụt kpukpru emi. Ndien enye esikop idatesịt!—Mme N̄ke 27:11.

 Nte Afo Omokụt Se Mbon En̄wen Ẹnamde?

Ih, Jehovah esikụt se nnyịn inamde. Ntem, nte mme andikpebe Abasi, nnyịn ikpenyene ndisọsọp n̄kụt mme ukeme oro mbon en̄wen ẹsịnde. (Ephesus 5:1) Ntak mûdụn̄ọkede ufiọk mme mfịna ekemmọ mme Christian oro ẹnamde edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ọnọ mmọ ndidụk mme mbono esop, ndibuana ke an̄wautom, idem ndise mban̄a mme edinam uwem eke usen ke usen?

Do, yak ekemmọ mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹfiọk nte ke afo omowụt esịtekọm aban̄a mme ukeme oro mmọ ẹsịnde. Mmọ ẹyedat esịt nte ke afo omokụt, ndien udọn̄ oro afo enyenede ọyọsọn̄ọ owụt mmọ nte ke Jehovah okụt n̄ko.