Ndusụk ebe ye n̄wan emi ẹma ẹkedọ ndọ ẹbịghi isiwakke ndinam aba mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke imama kiet eken. Ekpedi ndọ mbufo etie ntre, ndi akpana afịna fi?

•  Se akpanade ọdiọn̄ọ

•  Se akpanamde

 Ima edinam ebe ye n̄wan ẹnen̄ede ẹdiana kiet. Ukem nte udia ye mmọn̄ ẹsinamde idem ọsọn̄ owo onyụn̄ anam enye eye, ebe ye n̄wan ẹyenen̄ede ẹdiana kiet edieke mmọ ẹkade iso ndiwụt ke imama kiet eken, ndọ mmọ oyonyụn̄ enen̄ede enem. Ana mmọ ẹka iso ẹwụt ke imenen̄ede ima inyụn̄ ikere iban̄a kiet eken ekpededi ata ediwak isua ebe tọn̄ọ mmọ ẹkedọ ndọ.

 Ata ima isiyomke ufọn idemesie kpọt. Owo emi amade n̄wan m̀mê ebe esie ata ima esiyom esịt enem enye. Ntre, utu ke owo ndiwụt n̄wan m̀mê ebe esie ke imama enye ini onyụn̄ edịghede eti, owo emi ekerede aban̄a ebe m̀mê n̄wan esie esifiọk ini emi ebe m̀mê n̄wan esie oyomde enye owụt ke imama imọ, onyụn̄ odomo ukeme anam ntre.

 Iban ẹsiyom ẹwụt ke ẹma mmimọ ẹkan nte mme ebe ẹsiyomde. Ekeme ndidi ebe enen̄ede ama n̄wan esie. Edi ekpedi usenubọk m̀mê mbubreyo m̀mê mbemiso mmọ ẹnam idan̄ kpọt ke enye esinam n̄kpọ owụt ke imama n̄wan imọ, n̄wan esie ekeme ndikere ke enye inen̄ekede ima imọ. Enen̄ede ọfọn ndisiwụt ke amama n̄wan fo kpukpru ini ke usen.

 Sidọhọ ebe m̀mê n̄wan fo ke amama enye. Ekpri ikọ nte “Mmama fi” m̀mê “Afo edi n̄kpọuto mi” ekeme ndinam ebe m̀mê n̄wan fo okụt ke emenen̄ede ama imọ.

 Se Bible etịn̄de: “Oto uyọhọ esịt inua osio etịn̄.”​—Matthew 12:34.

 Nam emi ise: Idịghe se etịn̄de kpọt ke ekeme ndida n̄wụt ke amama n̄wan m̀mê ebe fo. Emekeme ndiwet ekpri n̄kpọ nnọ enye, ọnọ enye e-mail, mîdịghe ọnọ enye etop ke fon.

 Nanam wụt ke amama enye. Ndifat ebe m̀mê n̄wan fo, nditịm enye inua, m̀mê ndimụm enye ubọk ekeme ndinam enye okụt ke ama esidọhọ “Mmama fi,” ke esito fi esịt. N̄kpọ en̄wen emi ekemede ndiwụt ke amama n̄wan fo edi ndisitụk enye ima ima, nditop enyịn ima nnọ enye, m̀mê ndisinọ enye enọ ke ini ke ini. Nso kaban̄a ndin̄wam n̄wan fo nnam ndusụk n̄kpọ, utọ nte ndin̄wam enye n̄kama ekpat, mberede usụn̄, nyet usan, nyet ọfọn̄, m̀mê ndin̄wam ntem udia? Ediwak iban isidaha ke ndinam mme n̄kpọ emi onyụn̄ edi un̄wam kpọt, mmọ ẹsibat ke oro owụt ke ẹma mmimọ.

 Se Bible etịn̄de: “Ẹyak nnyịn ikûma ke ikọ inua m̀mê ke edeme [kpọt], edi ẹyak ima ke edinam.”​—1 John 3:18.

 Nam emi ise: Nam n̄kpọ ye ebe m̀mê n̄wan fo nte ekesinamde ye enye ini ẹketọn̄ọde-tọn̄ọ ima.

 Ẹsisio ini ẹdu kiet. Ndisisio ini ndu sụk fi ye ebe m̀mê n̄wan fo ayanam mbufo mbiba ẹtetịm ẹdiana kiet onyụn̄ owụt enye ke esinenem fi ndidu ye imọ. Imọfiọk ke ekeme ndisọn̄ ndisinyene ini ndu mbufo mbiba kpọt ekpedi ẹmenyene nditọ mîdịghe ekpedi ẹmenyene ediwak akpan n̄kpọ ndinam kpukpru usen. Ntre, ẹmekeme ndidiomi ndisinam n̄kpri n̄kpri n̄kpọ mbufo mbiba kpọt, utọ nte ndisiwọrọ nsan̄a mbọ ofụm.

 Se Bible etịn̄de: ‘Ẹdụn̄ọde ẹfiọk se idide akpan n̄kpọ ikan.’​—Philippi 1:10.

 Nam emi ise: Ndusụk ebe ye n̄wan emi mîsiwakke ndinyene ini ẹsisio ini ke ubọk ke ubọk ẹsan̄a mmọ mbiba kpọt ẹkedia uwem mbubreyo m̀mê utịturua.

 Diọn̄ọ se ebe m̀mê n̄wan fo oyomde. Idịghe nte owo enye emi oyomde ẹwụt ke ẹma imọ ke owo efen ediyom. Ntre, ẹtie kiet ẹneme nte oyomde ebe m̀mê n̄wan fo esiwụt ke imama fi, m̀mê omonyụn̄ oyom enye anam akan nte esinamde idahaemi. Domo ukeme nam se owo enye eken oyomde. Ti ke ima edinam mbufo ẹnen̄ede ẹdiana kiet.

 Se Bible etịn̄de: “Ima . . . iyomke ufọn idemesie.”​—1 Corinth 13:4, 5.

 Nam emi ise: Utu ke ndidọhọ ebe m̀mê n̄wan fo ama fi, kam bụp idemfo ete: ‘Nso ke n̄kpanam man enye enen̄ede ama mi?’